Een meisje en een jongen uit Groot-Brittannië hebben een gevangenisstraf gekregen van respectievelijk minstens 22 en 20 jaar voor de extreem gewelddadige moord op de 16-jarige Brianna Ghey. De twee waren toen 15 jaar oud.
De twee waren bevriend met Ghey en lokten haar vorig jaar naar een park in het dorpje Culceth, dat tussen Manchester en Liverpool in ligt. Ze staken haar daar 28 keer met een mes. Vrij snel na de moord werden ze opgepakt.
Het tweetal had uitvoerig over de moord en andere mogelijke moorden gesproken en Ghey uitgekozen omdat zij haar een makkelijk doelwit vonden, stelde de rechter.
Ghey was een transgender meisje. De politie weersprak tijdens het onderzoek dat het motief van de moord haat tegen een transgender persoon was. De rechter stelde echter dat dat voor een deel wel zo was.
Op bewakingsbeelden is te zien hoe het tweetal Ghey bij het park aansprak en met haar meeliep:
De hoogste straf was voor Scarlett Jenkinson. Ze had een fascinatie voor seriemoordenaars en wilde zelf ook iemand van het leven beroven, had ze aan haar jeugdvriend en mededader Eddie Ratcliffe verteld.
Voor de rechtszaak werd psychisch onderzoek gedaan bij Jenkinson en mededader Ratcliffe. Bij Jenkinson werd vastgesteld dat zij een antisociale persoonlijkheidsstoornis heeft, wat haar gebrek aan empathie kan verklaren.
Rechter Amanda Yip erkende dat ook, "maar dat vermindert jouw schuld niet", zei ze tegen de tiener bij het vonnis. Ze noemde Jenkinson sadistisch en de drijvende kracht achter de moordpartij.
Geen verzachtende omstandigheidBij Ratcliffe werd een lichte stoornis op het autistisch spectrum vastgesteld, maar ook bij hem zag de rechter dat vrijwel niet als een verzachtende omstandigheid. De rechter stelde dat hij niet onder controle stond van Jenkinson en zelf ook het moordplan steunde. Hij had zich transfoob uitgelaten over Ghey en moedigde de moordlust van Jenkinson aan.
Omdat ze minderjarig zijn, werd de naam van het tweetal tijdens de rechtszaak niet gebruikt. Zij werden aangeduid als 'Meisje X' en 'Jongen Y'. Vanwege de gruwelijke aard van hun misdaad, besloot de rechter dat hun namen nu wel bekend mogen worden.
MedelijdenDe familie van de vermoorde Ghey zegt te hopen dat de twee nooit meer worden vrijgelaten. "Ik heb momenten waarop ik medelijden met hen heb omdat ze ook hun eigen levens hebben verwoest", stelt moeder Esther Ghey in een verklaring.
"Maar dan moet ik mij eraan herinneren dat ze geen empathie voelden voor Brianna toen ze haar bloedend lieten liggen na hun geplande en gruwelijke aanval. Een aanval die niet werd uitgevoerd omdat Brianna iets fout had gedaan, maar alleen maar omdat een van de daders trans personen haat en omdat de ander dacht dat het leuk zou zijn."
President Joe Biden steekt veel tijd, geld en energie in zijn campagne in South Carolina. In die staat aan de Amerikaanse oostkust zijn morgen de eerste Democratische voorverkiezingen. Dat Biden die gaat winnen staat wel vast: zijn tegenstanders binnen de partij maken geen schijn van kans op de nominatie. Toch is er reden tot zorg.
Biden lijkt een belangrijk deel van zijn achterban aan het verliezen te zijn: de zwarte kiezer. En dat kan een probleem voor hem worden bij de presidentsverkiezingen in november. Voor Biden reden om meermaals af te reizen naar de staat waar de zwarte kiezer in 2020 een cruciale rol speelde bij zijn nominatie. De president houdt er toespraken, bezoekt kerken, restaurants en kapperszaken om de twijfelende zwarte kiezer ervan te overtuigen om in november toch op de Democraten te stemmen.
De keuze van de partij om de Democratische voorverkiezingen af te trappen in South Carolina moet daaraan bijdragen. Normaal beginnen die in Iowa, waar ook de Republikeinen hun voorverkiezingen begonnen, maar Biden kiest deze keer bewust voor een diverse staat. Hier werd zijn doodbloedende campagne in 2020 nieuw leven in geblazen door Jim Clyburn, een prominente en invloedrijke zwarte Democraat.
Dit leverde Biden uiteindelijk de presidentsnominatie op. Biden noemt de Afro-Amerikanen de ruggengraat van de Democratische partij en uitte afgelopen weekend tijdens een evenement van de Democraten in Columbia, de hoofdstad van South Carolina, nogmaals zijn dankbaarheid. "Jullie zijn de reden dat ik president ben en de reden dat Kamala Harris een historische vicepresident is."
Overtuigingskracht als redmiddel"Een belofte gemaakt, een belofte gehouden", was een zin die Biden tijdens zijn toespraak veelvuldig gebruikte. De aanwezigen riepen het in koor met hem mee. Een opvallende leus, aangezien Biden afgaand op de peilingen juist veel steun kwijtraakt onder zwarte kiezers. Zij hebben de indruk dat Biden zijn beloftes juist niet heeft gehouden.
Bij de vorige presidentsverkiezingen stemde 87 procent van de zwarte kiezers in het land nog op Biden. Die vanzelfsprekendheid ontbreekt nu. Met name jonge Afro-Amerikaanse mannen bewegen in de peilingen van hem weg, onder andere vanwege onvrede over de economie en de torenhoge studieleningen die niet zijn kwijtgescholden.
In een recente landelijke peiling steunt nog maar 63 procent van de zwarte kiezers Biden. Dat blijkt ook op een campus van een overwegend zwarte universiteit in Columbia. Student Kenneth Clark prijst Bidens waarschijnlijke Republikeinse uitdager Trump: "Hij heeft de zwarte gemeenschap heel erg geholpen."
Biden wil benadrukken dat juist hij meer heeft gedaan voor deze groep. Zo noemt hij miljardeninvesteringen in zogeheten HBCU's (Historically Black College and Universities), speciaal voor zwarte Amerikanen die op andere scholen niet welkom waren vanwege hun huidskleur. Ook laat Biden zich voorstaan op zijn inclusieve kabinet en de lage werkloosheid onder Afro-Amerikanen.
Kapper Thomas Murray en klant Lionel Johnson hebben forse kritiek op president Biden:
Marlon Kimpson, ex-senator in South Carolina en adviseur voor het Witte Huis, wijt de ontevredenheid onder zwarte kiezers deels aan een communicatieprobleem. "Helaas zijn onze grootse plannen niet samen te vatten tot een soundbite. We moeten onze boodschap beter overbrengen."
De klachten over de economie zijn inderdaad opmerkelijk: de werkloosheid is laag, de bestedingen zijn hoog en de inflatie daalt. Toch associëren velen alleen Trump met een sterke economie. Bidens bondgenoot Clyburn vind het frustrerend dat de boodschap van de Democraten niet overkomt. "Kijk naar de feiten, en niet naar de leugens op sociale media."
Focus op het buitenlandMaar de economie is niet het enige waar Afro-Amerikaanse kiezers teleurgesteld over zeggen te zijn. Ze klagen ook over Bidens focus op het buitenland, het tekort aan betaalbare woningen en dat hij er niet in is geslaagd om wiet in het hele land te decriminaliseren.
"Verdien de zwarte stem", staat er dan ook op posters die mensen vasthouden in Kiki's Chicken and Waffles in Columbia. Een groep actievoerders verzamelde zich daar afgelopen weekend bij het campagne-evenement van de Democraten. "Ik denk dat veel mensen het gevoel hebben dat de Democraten de zwarte stem voor lief hebben genomen", zegt een van de actievoerders.
Een deel van hen is nog bereid om op Biden te stemmen, met als voorwaarde dat hij zich bewijst de komende maanden.
De veelbesproken voormalig technisch directeur van Ajax, Marc Overmars, is tot twee keer toe gevraagd terug te keren bij de Amsterdamse voetbalclub. Dat blijkt uit onderzoek van NOS Sport.
Overmars spreekt voor het eerst over zijn vertrek wegens grensoverschrijdend gedrag en wat er daarna gebeurde. Ook voerde de NOS gesprekken met andere betrokken (oud-)bestuurders van Ajax en kreeg inzage in bestuurlijke berichten.
Benaderd voor terugkeerDaaruit komt naar voren dat Overmars nog geen vier weken na zijn vertrek in februari 2022 door de toenmalige voorzitter van de raad van commissarissen van Ajax, Leen Meijaard, werd benaderd voor een gesprek.
Volgens Overmars vroeg Meijaard hem toen of hij in de zomer van 2022 wilde terugkomen. Meijaard ontkent niet dat in het gesprek met Overmars een terugkeer aan de orde is geweest. "Wel ontken ik dat het een concreet voorstel was en dat het de insteek was van het gesprek", aldus Meijaard.
Eerder beschreef journalist Menno de Galan in zijn boek Ajax in Crisis al hoe er kort na het vertrek van Overmars al over een terugkeer werd gesproken. Overmars zegt daar nu over dat hij is gevraagd en niet zelf een comeback voorstelde.
Tweede pogingLater deed ook Danny Blind een poging om Overmars terug naar de Johan Cruijff Arena te halen. Eind oktober werd hij voorgedragen als commissaris, maar al ruim voor zijn officiële benoeming op 27 december 2023 ging hij aan de slag. Een van de eerste acties die hij ondernam: Overmars polsen als opvolger van Sven Mislintat.
Overmars was op dat moment in afwachting van een uitspraak in de tuchtzaak die door Ajax in gang was gezet. Blind wist daarvan, tegelijkertijd zag hij zijn club ook kwakkelen op het technische vlak. De optie-Overmars was er in zijn beleving écht een die verkend moest worden, "al is er maar 1 procent kans dat het lukt."
Overmars zegt nee"Kijk naar de situatie waar Ajax in zit", zegt Blind nu. "Een directie an sich is er gewoon niet. Dan is het logisch dat bepaalde zaken in een vacuüm komen te hangen. Er is nog steeds geen technisch directeur en er is nog steeds geen algemeen directeur. Alex Kroes begint pas op 15 maart en Jan van Halst (interim algemeen directeur, red.) weet dat hij weggaat."
Uiteindelijk zegt Overmars 'nee' tegen het aanbod. "Ik denk dat als ik had doorgeduwd en gezegd had dat ik er open voor stond, dan zouden dingen in gang gezet zijn. Maar ik wil bij Antwerp FC blijven. Ik heb het hier heel erg naar mijn zin."
Van Praag: terugkeer onbespreekbaarZolang Michael van Praag voorzitter is van de raad van commissarissen van Ajax keert Marc Overmars niet terug bij de club. "Bij ons is dat niet bespreekbaar", zegt Van Praag in een interview met de NOS. "Een terugkeer van Overmars bij Ajax is niet aan de de orde."
Een deel van de Ajaxsupporters wil tot op de dag van vandaag Overmars terug bij de club en laat dat tijdens wedstrijden blijken:
Marc Overmars was sinds de zomer van 2012 directeur voetbalzaken bij Ajax. In februari 2022 raakte de Ajax-bestuurder in opspraak wegens grensoverschrijdend gedrag. Zes weken na zijn vertrek ging hij aan de slag als technisch directeur bij de Belgische voetbalclub Royal Antwerp.
In november 2023 werd hij door het Instituut Sportrechtspraak voor een jaar geschorst. Die schorsing werd overgenomen door de FIFA, de internationale voetbalbond, met als gevolg dat hij ook zijn werk in Antwerpen moest neerleggen.
Reactie Overmars op schorsingOvermars vindt dit besluit niet proportioneel en heeft beroep aangetekend. Aangezien dit juridische proces nog loopt, gaat hij niet in op vragen over zijn schorsing en zijn eigen gedrag. Hij laat het, na overleg met zijn naasten en adviseurs, bij één statement:
"Ik ben geschorst omdat ik naar één vrouwelijke collega grensoverschrijdende berichten heb gestuurd. Dat het app-verkeer wederzijds was, doet niets af aan het feit dat ik dat nooit had mogen doen. Het is dom geweest. En ik vind het heel erg voor mijn vrouw Chantal, mijn twee kinderen en mijn familie die door mijn fout een verschrikkelijke tijd hebben doorgemaakt."
De Zweedse klimaatactivist Greta Thunberg is door de rechtbank in Londen vrijgesproken van ordeverstoring. Het 21-jarige gezicht van de internationale klimaatbeweging werd in oktober vorig jaar opgepakt bij een klimaatprotest bij een hotel in Londen waar op dat moment een conferentie van grote olie- en gasproducenten aan de gang was.
Volgens de politie had Thunberg geweigerd om instructies op te volgen toen ze weigerde zich te verplaatsen naar een door de politie aangewezen plek. De rechter ging daar niet in mee. Die vindt de instructie van de politie te vaag en bovendien niet in lijn met de wet.
Ook het bewijs voor Thunbergs overtreding vond hij te mager. De politie had minder ingrijpende maatregelen moeten nemen dan het protest te beperken, luidde zijn oordeel.
Verder vond de rechter dat Thunberg en de vier andere activisten die zijn opgepakt sowieso al te weinig tijd kregen om gehoor te geven aan de instructie. Ook was hij er niet van overtuigd dat de demonstranten dusdanig hinderlijk in de weg stonden dat ze een potentieel gevaar vormden. Volgens de Londense politie beperkten de activisten de toegang tot het hotel waar de olie- en gasconferentie aan de gang was.
'Geen bewijs van hindering'"Ik vind het nogal opvallend dat er geen ooggetuigenverklaringen zijn afgenomen bij mensen in het hotel, ongeveer 1000 mensen, of van mensen die naar binnen probeerden te komen", zei de rechter. "Er was geen enkel bewijs dat voertuigen werden gehinderd, geen bewijs van hindering van hulpdiensten of wat voor levensbedreigend gevaar dan ook."
De rechter sprak van een vreedzaam en geweldloos protest en hekelde het ingebrachte bewijsmateriaal ter ondersteuning van het politiebesluit om de demonstranten te dwingen zich te verplaatsen. Het oordeel van de rechter werd door veel aanwezige activisten in de zaal met applaus beantwoord.
De vrijspraak voor Thunberg en de vier andere klimaatactivisten van Greenpeace en Fossil Free London kan gevolgen hebben voor het vervolg van de zaak. Bij het protest in oktober werden op vergelijkbare gronden ook nog andere activisten opgepakt en die staan later terecht.
Een week na de spraakmakende uitspraak over de oorlog in Gaza kwam het Internationaal Gerechtshof vandaag met een tussenuitspraak over de oorlog in Oekraïne. Woensdag oordeelde het over een andere zaak van Oekraïne tegen Rusland. "Het regent uitspraken, en dat is uitzonderlijk", zegt Eric de Brabandere, hoogleraar internationale geschillenbeslechting aan de Universiteit Leiden.
Sinds zijn oprichting in 1947 behandelde het Gerechtshof van de Verenigde Naties nog geen 200 zaken. In de jaren zeventig van de vorige eeuw had het soms niks te doen. Nu loopt er een recordaantal van 22 zaken. Landen proberen vaker hun gelijk te halen bij de vijftien rechters die zetelen in de 'Great Hall of Justice' van het Vredespaleis in Den Haag.
"Er zijn veel conflicten en landen zijn minder bereid om met elkaar te onderhandelen om het op te lossen", zegt De Brabandere. "Als de dialoog niet meer mogelijk is, moet je naar een gerechtshof stappen om het geschil op te lossen. En er is hernieuwd vertrouwen in de internationale rechtspraak". Een veroordeling of maatregelen afdwingen bij de Veiligheidsraad van de VN lukt meestal niet meer omdat het op een veto stuit van een van de permanente leden, Rusland, China of de Verenigde Staten.
Papieren overwinningenHet belang van het hof is de afgelopen jaren toegenomen omdat landen zien dat ze er iets kunnen bereiken. Het Hof legde noodmaatregelen op aan Myanmar, Israël en Rusland. En het heeft belangrijke geschillen beslecht, zoals grensconflicten in Zuid-Amerika, zegt De Brabandere. "Het is een sneeuwbaleffect. Hoe meer zaken je doet, hoe meer dat vertrouwen groeit."
Dat er nu in een week tijd drie uitspraken zijn heeft ook een praktische reden. Volgende week loopt de zittingstermijn van drie van de vijftien permanente rechters af. Rechters proberen zoveel mogelijk zaken af te handelen.
Ook al zijn ze bindend, uitspraken van het hof hebben meestal geen direct effect in het conflictgebied. Israël was niet van plan zijn strategie aan te passen na de uitspraak van vorige week. Rusland negeerde het bevel van maart 2022 om zijn militaire operatie in Oekraïne te staken.
Maar een uitspraak van het hof heeft wel degelijk invloed, volgens De Brabandere. "Als land krijg je wel een overwinning op papier, die je heel goed kunt gebruiken in je internationale politiek. Een staat die publiekelijk door de rechters wordt terechtgewezen door het hof kan geïsoleerd raken."
In het recht wringenHet hof is populairder dan ooit, toch kunnen landen er niet zomaar terecht. Twee landen die een conflict hebben moeten samen eens zijn om naar het Hof te stappen om een oordeel te vragen. Of een van de partijen moet een beroep doen op een verdrag waarbij beide landen ooit hebben geaccepteerd dat het Hof erover mag oordelen. Daarom greep Zuid-Afrika naar het genocideverdrag, net als Oekraïne tegen Rusland probeerde.
In de zaak die woensdag diende probeerde Oekraïne Rusland veroordeeld te krijgen met een beroep op het verdrag tegen de financiering van terrorisme en het antidiscriminatieverdrag. Die constructie hield geen stand. De rechters zeiden niet dat Rusland zijn gang mocht gaan, ze vellen geen moreel oordeel, maar kijken heel strikt naar hun bevoegdheden.
Het hof oordeelde vandaag dat het de Oekraïense genocidezaak maar gedeeltelijk kan behandelen. "Landen proberen nu hun situatie op de grond in het recht te wringen om een oordeel te krijgen", zegt De Brabandere. "Dat lukt dus niet altijd, en daarmee voorkomt het Hof dat de deur wordt opengezet voor nog veel méér zaken".
De gemeente Enschede hoeft de boete van 600.000 euro voor het volgen van passanten via wifisignalen niet te betalen. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) legde die straf in 2021 op, maar de rechter heeft bepaald dat dit op 'onjuiste gronden' is gebeurd.
Enschede gebruikte van 2018 tot 2020 wifisensoren om de drukte in de binnenstad te monitoren. Daarvoor werd een bedrijf ingehuurd dat wifi-signalen gebruikte voor de meting. Iedere telefoon werd door die signalen apart geregistreerd met een unieke code. Omdat over een langere periode werd bijgehouden welke telefoon langs een meetkastje kwam, kon de gemeente mensen volgen.
Omdat burgers gevolgd konden worden zonder dat dit noodzakelijk was, werd hun privacy niet goed gewaarborgd, oordeelde de AP destijds. De privacywaakhond noemde dat 'heel kwalijk'. Het was voor het eerst dat een overheid een boete opgelegd kreeg van de AP.
De gemeente tekende bezwaar aan, maar toen dat werd afgewezen stapte de stad naar de rechter. "Wij voelen ons ten onrechte gestraft voor iets dat wij niet beoogden en wat ook feitelijk niet is gebeurd", zei burgemeester Onno van Veldhuizen er toen over. "Wij volgen niet, wij tellen slechts."
Onvoldoende onderzoekNu heeft de rechter bepaald dat de AP onvoldoende heeft onderzocht of de identiteit van de passanten daadwerkelijk te achterhalen was. "Dat medewerkers dit zouden kunnen doen, overtuigt de rechtbank niet", aldus het vonnis. De rechtbank merkt op dat er een "zware bewijslast" rust bij de AP als die zo'n hoge boete oplegt, meldt RTV Oost.
Wethouder van gegevensbescherming Harmjan Vedder is blij met dat de "onterechte megaboete" van zes ton geschrapt is. "Dit onderstreept dat we zorgvuldig zijn omgegaan met de privacy van onze inwoners en de bezoekers van onze stad."
Na de boete stopten meer steden met wifi-tracking. Of de Autoriteit Persoonsgegevens in beroep gaat, is nog niet bekend.
Het Internationaal Gerechtshof kan een deel van de Oekraïense genocidezaak tegen Rusland behandelen. Dat heeft de hoogste rechtbank voor het beslechten van geschillen tussen staten bepaald. De zaak is door Oekraïne tegen Rusland aangespannen. Kyiv eist dat het hof vaststelt dat Oekraïne het Genocideverdrag niet heeft geschonden, een van de Russische motiveringen voor de inval.
Oekraïne had de zaak aangespannen vanwege de door Rusland opgevoerde rechtvaardiging voor de invasie van het buurland. Volgens Rusland had Oekraïne genocide gepleegd op de Russische bevolking in Oekraïne. Oekraïne wilde dat het hof zou vaststellen dat daar geen sprake van is en Rusland daarmee misbruik heeft gemaakt van het Genocideverdrag. Ook beschuldigt het Rusland van genocide.
Het hof oordeelt nu dat het wel de rechtsmacht heeft om te bepalen of Oekraïne wel of niet zelf genocide pleegde. Maar de VN-rechtbank kan niet bepalen of Rusland zelf het genocideverdrag schond als het onterecht die rechtvaardiging gebruikte.
InvalDe zaak draaide om de interpretatie van een verdrag ter voorkoming van genocide uit 1948. Dat is ondertekend door zowel Oekraïne als Rusland. Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag is in het verdrag aangewezen als de plek voor het oplossen van geschillen tussen ondertekenaars.
In aanloop naar de Russische inval beschuldigde Rusland Oekraïne van een genocide op Russischtalige en pro-Russische inwoners van de volksrepublieken Donetsk en Loegansk. Poetin erkende eerst de onafhankelijkheid van die twee regio's en viel daarna Oekraïne binnen.
Oekraïne ontkende de genocidebeschuldiging. Door onafhankelijke experts is er ook geen aanwijzing gevonden voor de Russische aantijging.
De rechters onderstreepten helemaal aan het einde van de tussenuitspraak dat staten de inhoudelijke plicht hebben om hun verplichtingen onder het internationaal recht na te komen, ook als het hof niet bevoegd is om een geschil te beslechten omdat de staten sommige verdragen niet getekend hebben. Rusland heeft de rechtsbevoegdheid van het Internationaal Gerechtshof meermaals betwist.
Oekraïne kreeg afgelopen woensdag geen gelijk van het hof in een zaak waarin het Rusland ervan betichtte het antiterrorismeverdrag te hebben geschonden. Rusland werd op bijna alle punten vrijgesproken van het schenden van een antiterrorismeverdrag voor het financieren van terrorisme in Oost-Oekraïne.
Het is de tweede keer in korte tijd dat het Genocideverdrag werd behandeld in het Internationaal Gerechtshof. Eind vorige maand deed het hof uitspraak in een zaak de Zuid-Afrika aanhangig heeft gemaakt over de oorlog in Gaza. In een tussenvonnis werd bepaald dat Israël er alles aan moet doen om genocide te voorkomen in Gaza. De uitspraak werd door Zuid-Afrika met blijdschap ontvangen.
Een man is overleden nadat hij van het museum Tate Modern in Londen was gevallen.
Het is niet bekend waar de man is gevallen en hoe dat kwam. Ook zijn identiteit is niet bekendgemaakt. Het ongeluk gebeurde in de ochtend. "Zijn dood wordt op dit moment beschouwd als onverwacht, maar er zijn geen verdachte omstandigheden", zegt de politie.
Na de val werd onder meer een traumahelikopter opgeroepen. Ondanks reddingspogingen van hulpverleners overleed de man ter plekke. Het bekende museum heeft een panoramaterras op de tiende verdieping. Of dat ook de plek is waar de man vanaf is gevallen, is nog niet bekendgemaakt.
Museum blijft dichtIn 2019 werd een kind van het panoramaterras afgegooid. Het kind raakte ernstig gewond en is nog altijd aan het revalideren. De dader, een tiener, werd in 2020 veroordeeld tot ten minste 15 jaar celstraf.
Het museum blijft de rest van de dag dicht. Een bezoek aan het museum is gratis, maar voor tijdelijke tentoonstellingen moet wel betaald worden. Bezoekers die kaarten hadden geboekt voor deze exposities worden benaderd, meldt het museum.
Het Tate Modern is een van de bekendste musea voor moderne kunst ter wereld. Jaarlijks komen 3 miljoen bezoekers kijken naar werken van onder meer Andy Warhol, Salvador Dalí, Marcel Duchamp, Mark Rothko en Pablo Picasso.
De A67 bij de Belgische grens is nog altijd dicht vanwege boerenprotesten. Daar blokkeren trekkers op- en afritten. Een rijstrook van de A1 bij Rijssen blijft de hele nacht dicht, zegt Rijkswaterstaat. Hulpdiensten moeten de rommel opruimen van brandhaarden na een boerendemonstratie. Het gaat om de weg tussen Rijssen en Markelo.
Een woordvoerder van de brandweer spreekt bij het ANP van "allerlei puin en afval". Tussen het afval liggen ook platen, waarbij de brandweer het vermoeden heeft "dat er wel eens asbest tussen kan liggen". De brandweer weet niet of ook de platen in brand hebben gestaan. De omgevingsdienst is ingeschakeld, evenals de adviseur gevaarlijke stoffen.
Op meerdere plaatsen langs de A7 zijn gisteravond boerenprotesten ontstaan met tientallen trekkers. Sinds 21.00 uur blokkeerden boeren de snelweg bij Hoorn. Rond middernacht vertrokken de boeren weer. Ook in Friesland was een gedeelte van de A7 vanavond geblokkeerd.
Farmers Defence Force had gisteren al opgeroepen langs verschillende plekken langs de A7 te verzamelen. De ANWB spreekt van spontane acties. Langs de A12 bij Utrecht was een oprit geblokkeerd en stonden hooibalen in brand.
Landelijke actiedag voorbereidDe boerenbelangenvereniging zegt een grote landelijke actiedag voor te bereiden in navolging van boerenprotesten in verschillende provincies en in de grensregio. Voorman Mark van den Oever zegt dat regionale vertegenwoordigers dinsdag bijeenkomen om het protest voor te bereiden.
"Hebben we in Nederland de winterslaap uit?" vraagt Van den Oever zich af in een video. Van den Oever noemt daarin demissionair landbouwminister Piet Adema (CU) en Tweede Kamerlid Harm Holman van Nieuw Sociaal Contract. "Zij zullen in het centrum van de belangstelling komen te staan", aldus de voorman van Farmers Defence Force.
Wilde acties gaandeBelgische en Nederlandse boeren zijn sinds donderdagavond bezig met een grote protestactie. Honderden boeren bezetten grensovergangen tussen de twee landen. Rijkswaterstaat adviseert mensen een reis naar België uit te stellen.
Aan de acties doen vooral Belgische boeren mee. Die voeren al dagen actie omdat hun werk naar eigen zeggen niet meer rendabel is. Ze wijzen op de stijgende productiekosten, terwijl de verkoopprijzen gelijk blijven. Daarnaast willen ze af van strenge Europese milieuregels.
In Utrecht is een groep boeren naar het provinciehuis gegaan. Het protest was eerder vandaag al aangekondigd en de provincie had laten weten dat de actievoerders welkom waren. Volgens RTV Utrecht stonden er zo'n veertig trekkers, sommigen inclusief aanhangers met mest erin.
De boeren waren een klein uur binnen, waar ze spraken met de commissaris van de Koning en de provinciesecretaris. Toen ze naar buiten kwamen, kiepten ze een mesthoop voor de ingang van het provinciehuis. Op de stoep ontstond ook een klein brandje, maar dat werd snel gedoofd. Daarna vertrokken de boeren weer.
Gisteren kwamen tientallen boeren naar het provinciehuis in Assen om een manifest te overhandigen aan het provinciebestuur, meldt RTV Drenthe. Ze wilden duidelijk maken dat regels die hen worden opgelegd vanuit Brussel en Den Haag niet houdbaar zijn.
Dat doen ze aan de hand van wat ze noemen de 'Rode Lijn', een lijst met acht eisen. Een van de eisen is dat de Green Deal, het grote klimaat- en milieuplan van de Europese Commissie, wordt teruggedraaid. Verder staat erop dat bemestingsverboden moeten worden ingetrokken en het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) in de prullenbak kan.
De Drentse boeren stelden een ultimatum aan het provinciebestuur: op 14 februari moeten de eisen zijn ingewilligd. "Anders komen we minder vriendelijk terug", zei een van de protesterende boeren tegen gedeputeerde Jisse Otter. "Dan zullen we een cadeautje meenemen, want de hoeveelheid stront en bagger die wij over ons heen hebben gekregen de afgelopen jaren, geven wij dan ook zeker terug."
De gedeputeerde begrijpt de boosheid en frustratie van de boeren, maar ze moeten volgens hem op de bel van Den Haag en Brussel drukken, niet van de provincie.
Ook naar het provinciehuis in Den Bosch zijn ruim vijftig boeren gekomen om een petitie aan te bieden aan gedeputeerde Marc Oudenhoven. In navolging van de protesten in België wilden boeren benadrukken dat ze niet alleen klem zitten tussen Europese en Nederlandse regelgeving, maar ook de Brabantse regels die daarbovenop komen.
BlokkadesDonderdagavond begonnen verschillende boerenprotestacties in Nederland en België. Boeren met tractoren blokkeren nog altijd verschillende grensovergangen. Daardoor werden gisteren verschillende wegen van en naar Antwerpen gesloten. Het ging om de A4, A16 en A67. De grens bij knooppunt Markiezaat (A4) is inmiddels weer open, meldt de ANWB.
Verkeer op de A16 kon gistermiddag in beide richtingen mondjesmaat doorrijden, maar twee uur later ging de grensovergang toch weer dicht. "De situatie is nog te onzeker en veranderlijk", zegt een woordvoerder van Rijkswaterstaat.
"We adviseren mensen die naar België moeten nog steeds om de reis aan te passen." Weggebruikers kunnen omrijden via Limburg over de A2 tussen Maastricht en Luik, de A76 tussen Stein en Maasmechelen en de Westerscheldetunnel, de N62.
Bij de Westerscheldetunnel was de extra drukte te merken, meldt Omroep Zeeland. Om 16.30 uur waren al ruim 23.000 voertuigen, waarvan 5200 vrachtwagens, door de tunnel gereden. Op een gemiddelde vrijdag staat de teller op 26.000 voertuigen, waarvan 2700 vrachtwagens.
Volgens Raf van Hasselt, die namens de aanwezige boeren en voor de Belgische tak van boerenactiegroep Farmers Defence Force spreekt, zijn de boeren tot middernacht aanwezig op de snelwegen. "We willen de Belgische regering dit weekend de kans geven op een goede manier met de situatie om te gaan", zegt Van Hasselt tegen persbureau ANP. Maandag bekijken de boeren of nieuwe acties nodig zijn.
Naar buiten toe zijn de berichten over het verloop van de kabinetsformatie "hoopvol" en "constructief". Door de afgesproken radiostilte kunnen de betrokken fractievoorzitters niets zeggen. Maar achter de schermen heerst bij Nieuw Sociaal Contract (NSC), de politieke partij van Pieter Omtzigt, grote twijfel over het verloop van de formatiegesprekken met PVV, VVD en BBB.
Fractieleden zouden er huiverig voor zijn om de kersverse naam van de partij te verbinden aan een coalitie met PVV, VVD en BBB. Om de leden bij te praten worden extra ledenbijeenkomsten georganiseerd in het krokusreces later deze maand.
Partijleider Pieter Omtzigt lijkt niet van plan om nu al de formatietafel te verlaten. Zijn definitieve beslissing wil hij pas nemen als informateur Plasterk zijn eindverslag publiceert. De partij laat weten tot die tijd constructief aan tafel te zitten.
'Politieke afstand tot aan de maan'NSC heeft van begin af aan gezegd het liefst een minderheidskabinet, een zakenkabinet of een extraparlementair kabinet te willen. In ieder geval een kabinet met grote afstand tot de politieke partijen uit een coalitie. En daarin is weinig veranderd. "De enige mogelijkheid zou een zakenkabinet zijn", zegt een betrokkene, "Met een politieke afstand van hier tot aan de maan."
De gesprekken over de onderwerpen grondrechten en de rechtsstaat, waarvan NSC heeft gezegd eraan te hechten, zouden al in januari zijn geweest. PVV-leider Wilders trok bijvoorbeeld drie anti-islamwetsvoorstellen in. Maar de zorgen over bepaalde PVV-standpunten zijn bij NSC nog niet weg.
Zo stoort de partij zich aan het standpunt van PVV en VVD over de spreidingswet. Wilders en Yesilgöz (VVD) hebben binnenkamers gezegd dat zij ertegen zijn dat gemeenten worden gedwongen asielzoekers te huisvesten, en willen dat onderdeel van de wet aanpassen of niet uitvoeren. Maar Omtzigt vindt dat niet acceptabel, omdat de wet al is aangenomen.
Ook bij de PVV klinkt weinig optimisme. "Het is wel heel spannend", zei Geert Wilders vandaag bij een extra ingelaste gespreksronde van de formatie. Hij vraagt zich af of de vier partijen het nog lang volhouden. "Laten we eerst maar eens de komende week zien te halen", zei hij.
Zo hebben alle onderhandelaars hun eigen boodschap. Afgelopen zaterdag zei VVD-leider Yesilgöz op haar partijcongres nog dat zij goede kans ziet op een vruchtbare samenwerking.
En BBB-leider Caroline van der Plas is niet bang voor de deadline die nadert. "Ik ben journalist geweest en zoals Robert Long al zong: 'Journalisten doen het op de deadline'", zei ze, verwijzend naar een hit uit 1986.
Informateur Plasterk gaat volgende week aan zijn rapport werken. "De tijd begint te dringen", zei hij. Hoe dan ook is het de bedoeling dat de Kamer nog voor vrijdag 16 februari een debat houdt over hoe het ervoor staat met het landsbestuur.
