Aggregator

In zijn woonplaats Los Angeles is scenarioschrijver, 'scriptdokter' en regisseur Robert Towne (89) overleden. Hij was een van de meest gevraagde scenarioschrijvers van Hollywood.

Het bekendste werk van Towne is het scenario voor Chinatown uit 1974. De misdaadfilm over Los Angeles in de jaren 30 met onder meer Jack Nicholson kreeg elf Oscarnominaties. Towne ging er uiteindelijk met de enige Oscar vandoor, die voor het script.

In 1974 werd Towne genomineerd voor een Oscar voor het scenario van The Last Detail (1973). Daarna volgden nog nominaties voor Shampoo (1975) en Greystoke: The Legend of Tarzan, Lord of the Apes (1984).

Scriptdokter

Jongere kijkers kennen Towne mogelijk van het script van Mission: Impossible (1996) en Mission: Impossible 2 (2000) met Tom Cruise. Ook schreef hij het script voor andere Cruise-films, waaronder Days of Thunder en The Firm.

Towne stond bekend als 'scriptdokter'. Hij werd met enige regelmaat gevraagd scripts te verbeteren. In die rol werkte hij mee aan klassiekers als Bonnie and Clyde (1967) en The Godfather (1972). Die laatste film wordt door het toonaangevende IMDB gezien als de op één na beste film ooit gemaakt.

Towne stierf afgelopen maandag in het bijzijn van zijn familie. Zijn doodsoorzaak is niet bekendgemaakt.

In Australië is een grote zoekactie gestart naar een 12-jarige jongen die vermoedelijk is meegenomen door een krokodil. De politie zegt te vrezen voor zijn leven.

De jongen werd gisteren voor het laatst gezien rond zonsondergang in een beek bij Palumpa, een afgelegen dorp met zo'n 350 inwoners. Het dorp ligt in het zeer dunbevolkte Noordelijk Territorium en op zo'n zeven uur rijden van de regionale hoofdstad Darwin.

"Agenten zijn ter plekke en onze gedachten zijn bij de familie en de gemeenschap", zegt een woordvoerder van de politie. "Agenten zoeken op dit moment op een boot een gedeelte van de beek af. We danken de gemeenschap voor hun hulp."

In het Noordelijk Territorium leven meer dan 100.000 krokodillen. De reptielen kunnen tot wel zes meter lang worden en wegen soms duizend kilo. Dodelijke aanvallen op mensen komen relatief weinig voor.

In heel Frankrijk hebben kandidaten zich teruggetrokken in aanloop naar de tweede ronde van de parlementsverkiezingen van aanstaande zondag. Het gaat om 131 kandidaten van de linkse coalitie en 82 van de partij van president Macron, melden Franse media.

Ze trekken zich terug als strategie tegen het rechts-radicale Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen. In Frankrijk wordt in districten gestemd. Alleen de winnaar van een district krijgt een zetel in het parlement.

Door in de meeste districten nog maar één kandidaat over te laten tegenover de partij van Le Pen, hopen de partijen alsnog te winnen en zo een rechts-radicale meerderheid in het parlement te voorkomen. Linkse Franse kiezers stemmen dan bijvoorbeeld niet op de partij van hun voorkeur, maar op de partij die de grootste kans heeft om te winnen van RN.

Overigens heeft RN ook een kandidaat teruggetrokken. Het gaat om een kandidaat uit het noordwestelijke district Calvados. Van haar dook een foto op waarop zij een nazipet draagt.

Overwinning

Afgelopen zondag kreeg RN volgens een prognose van de uitslag 33 procent van de stemmen tijdens de eerste ronde van de parlementsverkiezingen. De linkse coalitie NFP kreeg 28 procent en de coalitie van president Macron bleef steken op 21 procent.

In 76 kiesdistricten wordt zondag niet meer gestemd. Hier heeft één kandidaat al genoeg stemmen gehaald voor een zetel. Van hen waren er 37 van de rechts-radicale Rassemblement National, 32 van de linkse coalitie Nouveau Front Populaire, en 2 van de partij van president Macron. In de andere kiesdistricten zijn nog twee of meer kandidaten over.

Het gebeurt vaker in Frankrijk dat partijen tussen de eerste en tweede ronde met elkaar gaan onderhandelen om de kansen op succes te vergroten. De kandidaten hadden tot 18.00 uur gisteravond om duidelijk te maken of ze meedoen aan de verkiezing of niet.

Wethouder Paula Schot van de Zeeuwse gemeente Schouwen-Duiveland stapt op. De 30-jarige SGP'er was in opspraak geraakt omdat ze met opzet vergunningsregels zou hebben overtreden met de verbouwing van haar eigen woning, een monumentaal pand in de binnenstad van Zierikzee.

Ze kondigde haar vertrek afgelopen avond aan het begin van de raadsvergadering aan. Een debat over de kwestie had volgens haar geen zin meer, meldt Omroep Zeeland. "Ik baal als een stekker dat het op deze manier moet eindigen", verklaarde Schot, die verder zei overtuigd te zijn dat ze integer heeft gehandeld.

Naast het overtreden van de vergunningsregels was er ook illegaal asbest uit haar woning gesloopt. Een integriteitsonderzoek, uitgevoerd in opdracht van de burgemeester, bracht haar de afgelopen tijd verder in de problemen.

Eerste vrouwelijke wethouder

Schot werd in 2020 landelijk nieuws toen zij werd benoemd als eerste vrouwelijke wethouder namens de SGP. Eerder was ze bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 verkiesbaar in Amsterdam en de tweede vrouwelijke SGP-lijsttrekker ooit.

Vrouwen mogen sinds 2006 lid worden van de orthodox-christelijke partij. Eerst mochten alleen mannen dit. De SGP vond lang dat vrouwen zich op grond van de Bijbel niet verkiesbaar mochten stellen. Nadat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde dat dit standpunt in strijd is met de wet ging de SGP overstag.

Op veel plekken in Nederland was het afgelopen avond feest op straat na de overwinningen van het Nederlands elftal en Turkije in de achtste finales op het EK voetbal in Duitsland.

Onder meer in Enschede en Apeldoorn werd vuurwerk afgestoken en gingen oranjesupporters massaal de straat op. In Vroomshoop werd een weg afgezet omdat feestvierders, onder meer met oranje rookfakkels, op straat liepen. In IJmuiden sneuvelde een raam van een winkel in het centrum door zwaar vuurwerk dat werd afgestoken tijdens feestelijkheden.

Ook na de winst van Turkije, de volgende tegenstander van het Nederlands elftal, was het op verschillende plekken feest. In Amsterdam en Tilburg zwaaiden mensen met Turkse vlaggen en reden er veel toeterende auto's. Sommige buurtbewoners klaagden over overlast.

Onder andere in Amsterdam was het één groot feest:

Ook in Rotterdam vierden supporters van het Turkse elftal feest, onder meer bij het Hofplein. Volgens Omroep West barstte in de Haagse Schilderswijk een volksfeest los na de 2-1 overwinning op Oostenrijk.

In Amersfoort besloot de politie een rotonde af te zetten nadat oranjesupporters zich bij het verkeersplein verzamelden en muziek draaiden, meldt RTV Utrecht. Ook na de overwinning van Turkije kwamen veel mensen naar de rotonde.

Om te voorkomen dat automobilisten rondjes bleven rijden, werd de rotonde deels afgezet. Ook noteerde de politie kentekens van bestuurders die zich niet aan de regels hielden. Zij ontvangen later nog een boete.

De kwartfinale tussen Turkije en Nederland wordt aanstaande zaterdag om 21.00 uur gespeeld. Een Amsterdams raadslid heeft opgeroepen om schermen te regelen op een plein in het stadsdeel Nieuw-West, zodat Nederlandse en Turkse fans de wedstrijd gezamenlijk kunnen bekijken.

In de Caribische Zee trekt orkaan Beryl als orkaan van de op een na zwaarste categorie westelijk verder richting Jamaica. De orkaan veroorzaakte eerder op kleinere eilanden in het Caribisch gebied al veel schade. Beryl heeft tot nu toe aan minstens zes mensen het leven gekost.

Jamaica kan zich opmaken voor extreme regenval en plotselinge overstromingen, schrijft het Amerikaanse orkaancentrum. Beryl komt daar naar alle waarschijnlijkheid in de loop woensdag aan land. Behalve harde wind wordt ook 10 tot 12 centimeter regen verwacht.

"Ik spoor alle Jamaicanen aan om de orkaan als een serieuze bedreiging te beschouwen", zei premier Andrew. Op het eiland geldt een orkaanwaarschuwing en er zijn maatregelen getroffen. Ook voor de Kaaimaneilanden, de Dominicaanse zuidkust en een deel van Haïti zijn waarschuwingen afgekondigd, al zijn die vooralsnog minder zwaar.

De orkaan laat een spoor van vernieling achter:

Ondanks voorzorgsmaatregelen van inwoners op Barbados, St. Lucia, St. Vincent en Grenadines, Tobago en Grenada om zichzelf en hun huis te beschermen, heeft het noodweer veel schade veroorzaakt.

In het gebied zijn windsnelheden van 260 kilometer per uur gemeten. Lokale media maken meldingen van overstromingen en daken die van kerken en schoolgebouwen zijn gewaaid. Ook zijn op meerdere getroffen eilanden de communicatieverbindingen verbroken.

Op Union Island, dat tot de eilandengroep St. Vincent en Grenadines toebehoort, viel een dode en is 90 procent van de huizen "ernstig beschadigd of vernield", zei premier Gonsalves. Hij beloofde meteen heropbouw.

Op de eilanden Grenada en Carriacou, die ook zwaar getroffen werden, vielen tot nu toe drie doden. Premier Mitchell van Grenada sprak van moeilijke omstandigheden. "Er is geen stroom en wegen zijn in veel gevallen niet bereikbaar vanwege de grote hoeveelheid puin die overal op straat ligt."

Ook in het noorden van Venezuela zijn twee doden gemeld.

Vroeg in het seizoen

Beryl groeide snel uit tot een orkaan van categorie 5, de zwaarste soort, maar zwakte de afgelopen dag weer af tot 4. Nooit eerder was een orkaan in de Atlantische Oceaan zo vroeg in het seizoen zo krachtig als Beryl.

Op vrijdag bereikt Beryl naar verwachting het Mexicaanse schiereiland Yucatán, maar de verwachting is dat de orkaan dan al flink in kracht is afgenomen.

De rechtbank in New York bepaalt volgende week nog niet de straf van Donald Trump voor het vervalsen van documenten in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016. De uitspraak is uitgesteld tot 18 september.

Aanleiding voor het uitstel is de uitspraak van het Hooggerechtshof van gisteren over de immuniteit van een president. Volgens rechter Juan Merchan heeft die uitspraak mogelijk gevolgen voor deze zaak.

Zwijggeld

Een jury bepaalde eind mei dat Trump schuldig was aan het vervalsen van zakelijke gegevens die aantoonden dat hij 130.000 dollar zwijggeld betaalde aan pornoster Stormy Daniels. Zwijggeld betalen is in de Verenigde Staten niet strafbaar, maar dat niet vermelden in de boekhouding is dat wel.

Hoewel de verwachting niet is dat Trump in deze zaak een celstraf zal krijgen, kan hij bijvoorbeeld wel een voorwaardelijke straf krijgen. Daardoor zou hij zich regelmatig moeten melden bij een reclasseringsambtenaar in de staat New York, wat zijn presidentscampagne in de weg kan zitten.

Verkiezingen

Het bepalen van de strafmaat was gepland op 11 juli, dus volgende week donderdag. Maar Trump vroeg uitstel aan omdat hij de kans wil krijgen te beargumenteren dat hij als voormalig president immuun is voor vervolging.

Als de strafmaat inderdaad op 11 juli zou zijn bepaald, zou dat minder dan een week voor de Republikeinse Nationale Conventie zijn geweest. Daar wordt de kandidatuur van Trump voor de verkiezingen op 5 november officieel vastgesteld.

Trump had al aangekondigd in beroep te gaan tegen de veroordeling wanneer de strafmaat is vastgesteld.

Hooggerechtshof

Het Hooggerechtshof bepaalde gisteren dat Trump deels immuun is voor vervolging voor handelingen tijdens zijn presidentsperiode. Het grootste deel van de zwijggeldzaak dateert echter van voor zijn tijd als president.

Toch vroegen de advocaten van Trump gisteren aan rechter Merchan of zij mochten betogen dat de immuniteit ook voor deze zaak geldt. Merchan stemde hiermee in. Trumps advocaten moeten hun argumenten voor 10 juli bij de rechtbank indienen.

In Rotterdam blijven vandaag drie basisscholen gesloten wegens een oproep tot een gewelddadige demonstratie op het plein waar de scholen zijn gevestigd. De politie bevestigt dat na berichtgeving door de regionale omroep Rijnmond en zegt het signaal serieus te nemen.

Als eerste maakte basisschool Dominicus Kindcentrum bekend vanwege de oproep vandaag uit voorzorg dicht te blijven. Later besloten Jenaplanschool De Blijberg en Daltonschool De Margriet hetzelfde. De drie scholen zijn gevestigd in hetzelfde pand aan de Noorderhavenkade.

Volgens de politie is de oproep tot de demonstratie gemeld via Meld Misdaad Anoniem. Uit welke hoek de dreiging komt, is niet duidelijk. Ook de aanleiding is onbekend. "Het gaat om een anonieme melding, wat het lastig maakt om hem te verifiëren", zegt een woordvoerder van de politie.

Extra politietoezicht

Het Dominicus Kindcentrum schreef gistermiddag in een brief aan de ouders, in het bezit van Rijnmond, de veiligheid van de kinderen en medewerkers voorop te stellen. Later werden ook de ouders van de leerlingen van de andere twee scholen op de hoogte gebracht.

De politie laat weten dat er vandaag extra politietoezicht zal zijn in de omgeving van de scholen. Het Dominicus Kindcentrum beslist later of de school ook morgen dicht blijft.

Het smelten van gletsjers in Alaska gaat steeds sneller, blijkt uit internationaal onderzoek gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Communications. Volgens de onderzoekers krimpt het Juneau-ijsveld, waar meer dan duizend gletsjers zijn, 4,6 keer sneller dan in de jaren 80.

Volgens hoofdonderzoeker Bethan Davies van de Universiteit van Newcastle komt dat omdat we door klimaatverandering kortere winters hebben en langere zomers. "Er is een langer smeltseizoen", zegt zij tegen persbureau AP.

Alaska is volgens de onderzoekers de plek waar het meeste ijs ter wereld verdwijnt. Tussen 1948 en 2005 zijn daar vier gletsjers weggesmolten, tussen 2005 en 2019 waren dat er 64. Veel van die gletsjers waren te klein om een naam te krijgen, "maar een grote, de Antler-gletsjer, is totaal weg", zegt medeonderzoeker Mauri Pelto.

Door het smeltende ijs komt er ook een enorme hoeveelheid ijs in het water, namelijk 50.000 liter per seconde.

'Sneeuwlijn' steeds hoger

Hoeveel sneeuw er in een gebied blijft liggen, kan je zien aan de 'sneeuwlijn'. Onder die lijn kan in de zomer sneeuw verdwijnen, maar daarboven ligt het hele jaar sneeuw. Volgens Pelto blijft die lijn alsmaar omhoog bewegen. Als deze lijn uiteindelijk hoger wordt dan een ijsveld zelf, is er een omslagpunt bereikt.

Voor het Juneau-ijsveld zijn we volgens de onderzoekers niet zo ver meer verwijderd van dat omslagpunt. Omdat dit specifieke ijsveld aardig plat is, is het kwetsbaarder voor bepaalde omslagpunten, aldus Davies.

Als alle sneeuw daar zou smelten, waarvan Davies denkt dat het binnen veertig jaar gebeurt, zou het desondanks niet heel veel toevoegen aan de wereldwijde zeespiegel, zegt de onderzoeker. "Maar het is een grote toeristische bestemming en een culturele hotspot."

De gemeente Amsterdam heeft van de Belastingdienst een naheffing van zo'n 62.000 euro gekregen vanwege fouten bij de administratie van het privégebruik van de dienstauto door burgemeester Halsema. Dat meldt wethouder Van Buren (Financiën) in een brief aan de gemeenteraad.

Volgens Van Buren heeft de gemeente sinds 2019 het privégebruik "niet goed geregistreerd en administratief afgehandeld" en is daardoor onterecht geen fiscale bijtelling betaald.

Meer dan 500 privékilometers

Sinds 2019 is het voor leden van het college in principe niet toegestaan om de dienstauto voor privédoeleinden te gebruiken. Voor de burgemeester geldt een uitzondering, vanwege haar veiligheid en vanwege het feit dat ze 24 uur per dag beschikbaar moet zijn, schrijft AT5.

Wie jaarlijks meer dan 500 privékilometers per jaar in een dienstauto rijdt, moet daar bijtelling over betalen. In het geval van de burgemeester wordt die bijtelling in principe betaald door de gemeente, maar dat is in dit geval niet gebeurd. Dat ligt volgens Van Buren niet aan Halsema: die heeft haar privékilometers altijd gemeld.

Werkwijze

De wethouder zegt dat er binnen de ambtelijke organisatie geen goede instructies waren over de afhandeling van die gegevens. De werkwijze van de gemeente is volgens haar tekortgeschoten. "Zowel het proces als de regels waren niet duidelijk genoeg."

Sinds gisteren zijn er nieuwe werkinstructies van kracht die het duidelijker moeten maken hoe het privégebruik moet worden verwerkt, aldus de wethouder.

'Iceman' Wim Hof is volgens een Amerikaanse rechter niet verantwoordelijk voor de dood van een 17-jarig meisje twee jaar geleden. Dat meldt de Volkskrant, die onder anderen sprak met een advocaat van de Nederlander en de advocaat van de vader van het meisje.

Het meisje, Madelyn Rose Metzger, werd door haar vader Raphael dood aangetroffen in het ondiepe zwembad achter zijn huis. Zij zou ademhalingsoefeningen van de methode van Hof hebben gedaan waarbij je korte tijd het bewustzijn kan verliezen en daardoor zijn verdronken.

Raphael Metzger eiste in een rechtszaak omgerekend ruim 62 miljoen euro van Hof en diens zoon Enahm, die samen het bedrijf Innerfire BV runnen. Het was de eerste keer dat een nabestaande Hof en het bedrijf voor de rechter daagde na de dood van iemand die zijn methodes had gebruikt.

De zaak diende in een rechtbank in Californië. Volgens de Volkskrant gaat Metzgers advocaat beroep aantekenen tegen het vonnis. Het ging om een civiele rechtszaak. Dat betekent dat er alleen een schadevergoeding kon worden betaald. Hof riskeerde geen celstraf.

Water

Wim en Enahm Hof stellen dat zij altijd waarschuwen om hun oefeningen niet op onveilige plekken te doen zoals op de fiets of bij het water, maar "zittend of liggend op de grond", zei Enahm Hof eerder tegen de NOS. Maar critici stellen dat dat niet afdoende is. De NOS heeft Wim en Enahm Hof om een reactie gevraagd op het vonnis, maar zij waren niet bereikbaar.

Hofs Amerikaanse advocaat Robert Matsuishi zegt in de Volkskrant dat in deze zaak geen aanwijzing gevonden is "dat het slachtoffer op 10 augustus 2022 de Wim Hof-ademhalingsoefeningen heeft uitgevoerd in het zwembad, en of die oefeningen daadwerkelijk tot haar verdrinking hebben geleid".

In Turkije zijn de afgelopen twee dagen 474 mensen gearresteerd na geweld tegen Syriërs en het vernielen van onder meer winkels. Dat meldt de Turkse minister van Binnenlandse Zaken Ali Yerlikaya.

De onrust, in meerdere steden in het land, brak uit nadat een Syrische man zondag was gearresteerd in de stad Kayseri. Hij wordt verdacht van het seksueel misbruiken van zijn 7-jarige nichtje. Daarna braken in de stad en het omliggende gebied rellen uit waarbij Turken onder meer huizen, winkels en auto's van Syriërs beschadigden.

Ook rellen in andere provincies

De rellen sloegen over naar andere Turkse provincies, waaronder Hatay, waar veel Syriërs zitten en de provincie Adana. De minister meldt niet waar de mensen zijn gearresteerd, maar zei eerder dat in Kayseri en de omliggende gebieden 67 mensen aangehouden waren.

De regerende AK-partij en president Erdogan hebben het geweld sterk veroordeeld. "Het is onacceptabel om huizen te verbranden, vandalisme te plegen en straten in brand te steken", zei de president gisteren. "Met het aanwakkeren van vreemdelingenhaat en de haat voor vluchtelingen in onze samenleving wordt niets bereikt."

Oppositie

Volgens Erdogan heeft de oppositie de rellen uitgelokt. De grootste oppositiepartij CHP geeft juist de president de schuld vanwege mislukt vluchtelingenbeleid.

Volgens officiële cijfers zitten er in Turkije op dit moment zo'n 3,6 miljoen Syriërs maar analisten denken dat het aantal veel hoger is. De meesten van hen zijn gevlucht voor geweld in hun eigen land.

Na het geweld in Turkije gingen vooral in het noordwesten van Syrië mensen de straat op. In gebieden die onder controle staan van door Turkije gesteunde oppositiegroepen werden Turkse vlaggen neergehaald en stenen gegooid naar Turkse vrachtwagens. Volgens het in Engeland gevestigde Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten sloot Turkije grensovergangen in het noordwesten, maar dat kan niet onafhankelijk bevestigd worden.

De schendingen van de rechtsstaat in Hongarije staan opnieuw hoog op de agenda. In Brussel zijn de zorgen daarover extra groot, omdat het land van premier Viktor Orbán het komende half jaar de EU voorzit.

Directe aanleiding is de soevereiniteitswet die Orbán doorvoerde. De wet maakt het voor de Hongaarse regering gemakkelijk om journalistieke onderzoeksplatformen en maatschappelijke organisaties (ngo's) strafbaar te stellen, als er een vermoeden is dat die als verlengstuk van een buitenlandse organisatie opereren.

Ngo's die met buitenlands sponsorgeld de verkiezingen in een land beïnvloeden "vormen een bedreiging van de democratie", aldus een woordvoerder van Orbán.

De Europese Commissie, die vreest dat de wet wordt gebruikt om critici van de Orbán-regering de mond te snoeren, heeft in een zogeheten inbreukprocedure Hongarije om uitleg gevraagd.

'Schandalige aantijging' jegens Nederland

De zorgen zijn terecht, zegt corruptiewaakhond Transparency International (TI), dat slachtoffer dreigt te worden van de wet.

Vorige week ontving de TI-afdeling in de Hongaarse hoofdstad Boedapest een brief van de zogeheten soevereiniteitsautoriteit dat een onderzoek naar TI heeft ingesteld. In de brief staan ruim zestig vragen over onder andere TI's sponsoren. De corruptiewaakhond heeft een maand de tijd gekregen om te reageren.

De brief staat bol van insinuaties en verdachtmakingen, zegt Miklós Ligeti van TI in Boedapest. "Het is pure intimidatie."

Opvallend in de brief is de verwijzing naar geldschieter Nederland, een van de vele landen die TI financieel steunen. TI stelt een reguliere corruptie-index op: een ranglijst waarop Hongarije recent werd vermeld als corruptste land binnen de EU.

Orbáns soevereiniteitsagenten willen nu weten wat Nederland terugkrijgt voor de steun aan TI. Ligeti: "Letterlijk luidt hun vraag: 'Hoe is de positie van Nederland in de corruptie-index veranderd ten opzichte van andere onderzochte landen gedurende de financieringsperiode?' Ofwel: ze onderzoeken of Nederland TI mogelijk heeft omgekocht, in ruil voor een gunstige positie van Nederland op onze ranglijst. Het is een schandalige aantijging."

Het heeft ook woede gewekt onder betrokken Europese diplomaten, die sterke twijfels hebben over Hongarijes rol als 'eerlijke bemiddelaar', zoals de officiële opdracht van elk EU-voorzittend land luidt.

'Brussel bezetten'

Met de slogan Make Europe Great Again, een verwijzing naar de slogan Make America Great Again van Orbáns politieke vriend Donald Trump, trapt Hongarije het voorzitterschap af.

Aan de huidige EU deugt weinig, vindt Orbán, die afgelopen weekend een nieuwe Europese fractie presenteerde: Patriotten voor Europa. Als het hem lukt om genoeg medestanders te vinden wil hij met de Patriotten Brussel gaan "bezetten". Volgens Orbán is de "huidige Brusselse elite verantwoordelijk voor de illegale migratie die Europeanen teistert".

Van een EU-voorzittend land wordt een neutrale voortrekkersrol verwacht tijdens vergaderingen van onder andere de EU-ministers. Hongarije, dat het komende half jaar in totaal ruim 5000 EU-vergaderingen zal leiden, moet toezien op wetgevings­processen en samenwerking tussen de lidstaten.

Een verantwoordelijkheid die Hongarije nooit had mogen krijgen, vindt Groen Links-Europarlementariër Tineke Strik. "Het schaadt de geloofwaardigheid van de EU, dat een land dat zelf alle regels aan de laars lapt, en waar de pers wordt gemuilkorfd, de regie in handen krijgt."

Aanstaande woensdag organiseert Strik in het Europees Parlement een conferentie over Hongarije met tal van internationale rechtsstaat-experts. Zij vreest dat Hongarije Europese wetgeving die ze niet bevalt kan gaan vertragen. "Neem de Europese anticorruptiewetgeving. Daarover wordt binnen de EU al volop onderhandeld. Je kunt je toch niet voorstellen dat dat nu verder moet onder voorzitterschap van een land dat verreweg het slechtste scoort op corruptie."

Alarmbel

De gewraakte soevereiniteitswet van de Orbán-regering is wat Strik betreft een alarmbel. "Behalve Transparency International is nu ook het onafhankelijke Hongaarse onderzoeksplatform Átlátszó slachtoffer van die wet. Er wordt van ze geëist dat ze al hun onderzoeksmateriaal delen met de soevereiniteitsautoriteit, met een overheid dus die door TI en Átlátszó juist wordt onderzocht wegens corruptie op het hoogste niveau. Dit is absurd."

Onlangs was er ophef over een nieuwe wet in EU-kandidaatlid Georgië, die overeenkomt met Orbáns soevereiniteitswet. In beide gevallen wordt verwezen naar de 'buitenlandse agenten'-wet die de Russische president Poetin in 2012 invoerde. Wereldwijd was de kritiek daarop toen groot.

De huidige kritiek op de Hongaarse soevereiniteitswet wuift Balázs Orbán, politiek adviseur van premier Viktor Orbán, weg. Hij vindt juist dat zo'n wet "in alle EU-landen moet worden ingevoerd".

De Amerikaanse ambassade in Boedapest liet vorige week in een persverklaring weten "zeer bezorgd" te zijn. "De poging van de Hongaarse regering om onafhankelijke organisaties lastig te vallen, te intimideren en te straffen druist in tegen de principes van democratisch bestuur die geworteld zijn in de rechtsstaat."

Het gebruik van discriminerende algoritmes lijkt wijdverspreid bij overheidsinstanties. Daarvoor waarschuwt voorzitter Aleid Wolfsen van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). "Men is zich er vaak niet bewust van", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Het gaat om algoritmes die overheden gebruiken om fraude op te sporen. "Als je onderscheid maakt op basis van leeftijd of opleidingsniveau, dan moet je daar een goede onderbouwing voor hebben." De directeur van de privacywaakhond stelt dat die er vaak niet blijkt te zijn.

Hij geeft als voorbeelden de omstreden fraudescorekaart van een aantal gemeenten. En de misstanden bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) met studiefinanciering. NOS op 3 en onderzoeksbureau Investico hadden achterhaald dat DUO studenten met een migratieachtergrond of een lager opleidingsniveau veel vaker van fraude beschuldigde.

Pijnlijk

Wolfsen noemt het bijzonder pijnlijk dat er geen goede onderbouwing was voor het gebruik van deze risico-indicatoren in het algoritme van DUO. In een interview met de Volkskrant zegt hij vandaag: "Het feit dat we bij elke tegel die we lichten dit soort systemen vinden, baart me zorgen. Waarschijnlijk wordt er dus op grote schaal gediscrimineerd."

Voor het probleem wordt al jaren gewaarschuwd. Instanties zeggen te worstelen met de druk om misbruik van belastinggeld op te sporen met beperkte middelen. 100 procent controle is onhaalbaar, dus wordt onderzocht waar het risico op fraude het hoogst is.

Het is logisch dat dit soort keuzes worden gemaakt, beaamt Wolfsen. "Alleen dan moet je wel een inhoudelijke reden hebben voor de selectiecriteria."

Bewustwording

Volgens de AP-directeur is bewustwording een belangrijk deel van de oplossing. "Systemen worden gemaakt door programmeurs, die vaak minder verstand hebben van op welke basis je onderscheid mag maken. Terwijl mensen die beleid maken meestal minder thuis zijn in hoe het algoritme werkt. Daar gaat het vaak mis", legt hij uit.

Een andere aanbeveling is transparantie over het gebruik van algoritmes om fraude op te sporen. Laat weten op basis van welke factoren een persoon eruit wordt gepikt, adviseert Wolfsen. Daarnaast wil de AP zelf meer doen en het personeelsbestand van de waakhondinstantie verdubbelen. "Wij zouden vaker spontaan onderzoek moeten doen, in plaats van na een klacht."

De directeur verwijst terug naar het omstreden algoritme dat DUO gebruikte om mistanden op te sporen. "Dat systeem is tien jaar gebruikt en we hebben er niet een klacht over gehad. Slachtoffers waren er niet bewust van dat ze op basis van een algoritme waren geselecteerd."

Ook op het functioneren van de AP is de afgelopen jaren kritiek geweest. Veel burgers met een klacht kwamen voor een dichte deur te staan, concludeerde de Nationale Ombudsman in 2021. Ook het jaar erop waren er nog problemen door achterstanden en lange wachttijden.

Een 77-jarige man uit Castricum, die verdacht werd van strafbare hulp bij zelfdoding, heeft een einde aan zijn leven gemaakt. Dat meldt het Openbaar Ministerie. Omdat de man niet meer leeft komt er nu ook een einde aan de strafzaak.

Het OM had vorige week een gevangenisstraf van 2,5 jaar geëist tegen Tom de M., waarvan zes maanden voorwaardelijk. De M. werd verdacht van witwassen en van het online verkopen van het dodelijke middel X. Justitie linkte hem aan zes sterfgevallen.

Tom de M. was ook betrokken bij Coöperatie Laatste Wil (CLW), die middel X in 2017 presenteerde als humaan zelfdodingspoeder. Over de vraag of het daadwerkelijk leidt tot een humane dood zijn sinds het begin sterke twijfels.

Volgens het OM hadden zeker 223 mensen via zijn online handel een bestelling geplaatst en zou De M. er 74.400 euro mee hebben verdiend. Tijdens de zitting zei de officier van justitie dat de verdachte "zeer lichtvaardig" omging met het leven van anderen. De nabestaanden van personen die het middel kochten zijn door het OM op de hoogte gebracht van het overlijden van de verdachte.

De Volkskrant schreef eerder dat de man naar eigen zeggen handelde uit "idealistische motieven" en niet uit economische. De M. leverde het middel na zestig dagen in een kluis met codeslot bij zijn klanten, om overhaaste beslissingen tegen te gaan. Volgens de officier van justitie doet dat niets af aan zijn handelen, ook omdat hij "in de praktijk bereid was om hiervan af te wijken."

De uitspraak in de zaak, die nu dus niet meer doorgaat, zou zijn op 9 juli.

In minstens acht Keniaanse steden zijn opnieuw demonstraties tegen de regering. Op verschillende plekken treedt de politie hard op tegen betogers. Het is de onrustigste dag sinds vorige week het parlementsgebouw werd bestormd waarbij zeker twintig doden vielen.

Demonstranten eisen het vertrek van president William Ruto. De 57-jarige leider besloot vorige week om de gehate belastingwet, de aanleiding voor de landelijke protestgolf, in te trekken. Maar de veelal jonge Kenianen die weer de straat op gaan, vinden dat niet genoeg.

Protestmars

Lokale media melden dat twee demonstranten zijn neergeschoten in Mombassa, de tweede stad van het land. Op foto's is te zien dat er auto's in brand staan. Persbureau Reuters meldt dat er honderden betogers een protestmars lopen door de kuststad. "Ruto moet vertrekken", roepen ze in koor.

Ook in de hoofdstad Nairobi zijn onlusten. De politie zet volgens Keniaanse media traangas in. Agenten worden bekogeld met stenen en voeren charges uit op betogers. Het is onduidelijk hoeveel mensen gewond zijn geraakt en of er sprake is van doden.

Sinds het begin van de protestgolf halverwege juni zijn bijna veertig Kenianen gedood bij confrontaties met de politie, meldt een Keniaanse mensenrechtenorganisatie. Tientallen burgers en mensenrechtenactivisten zouden zijn ontvoerd door de politie.

"Mensen sterven op straat en hij kan alleen maar praten over geld", zegt een demonstrant tegen Reuters over president Ruto. "Wij zijn geen geld, maar mensen. Hij moet voor zijn mensen gaan zorgen, anders willen we hem niet."

Bezuinigen

Ruto riep vorige week op tot een nationaal dialoog. Hij wil de staatsschuld beperken onder druk van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Maar de omstreden belastingverhoging op levensmiddelen leidde tot grote zorgen bij de Kenianen die al moeilijk rondkomen. De laatste jaren zijn de kosten van levensonderhoud in het Afrikaanse land fors gestegen.

De president haalde de wet dus van tafel en beloofde ook dat de corruptie onder functionarissen wordt aangepakt. Het heeft de betogers er niet van weerhouden om opnieuw de straat op te gaan.

"Op steeds meer plekken pikken de locals het niet meer", zegt Jan van der Borg. De hoogleraar toerisme in Leuven en Venetië reageert op het protest tegen massatoerisme in Málaga van afgelopen weekend. Daar gingen 15.000 tot 25.000 mensen de straat op omdat de Zuid-Spaanse stad volgens hen onleefbaar is geworden door de grote aantallen vakantiegangers en dagjesmensen.

Het protest in Málaga begon dit voorjaar met een stickeractie met teksten als "Dit was mijn huis" en "Wegwezen hier". Hiermee uitten inwoners hun frustratie over de stijgende huurprijzen.

Massatoerisme heeft als effect dat de oorspronkelijke inwoners worden beperkt in hun dagelijks leven, stelt Van der Borg. In de jaren 80 waarschuwde hij voor de gevaren van toerisme in steden als Venetië, Barcelona en Amsterdam. Er werd toen niet naar hem geluisterd, zegt hij. "We hebben ons laten overrompelen door de enorme toerismevraag."

Inmiddels ziet hij wel een kentering in het denken, bij de toerisme-industrie en toeristen zelf. Nu is er nog ander beleid nodig, zegt hij. "We hebben beleidsmedewerkers nodig die duidelijke keuzes maken over hoe een stad zich wil profileren."

Ongeremde groei

Toerisme is in principe iets moois, vindt Van der Borg. "Reizen maakt mensen wijzer en toleranter, en vaak doen ze hun werk beter als ze terug zijn van vakantie. Dat beaamt Shirley Nieuwland, die promoveerde op duurzaam stedelijk toerisme aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. "Het is alleen jammer dat het nu zo ongeremd is."

De toerismesector groeit wereldwijd al decennia, zegt Van der Borg. Ook na de coronacrisis zit de sector alweer flink in de lift. De United Nations World Tourism Organization voorspelde eerder dat het aantal internationale toeristen in 2030 verdubbeld zal zijn ten opzichte van 2015: van 1 naar 2 miljard.

De oorzaken? "Mensen worden rijker, mensen zijn mobieler, bed and breakfasts hebben een goed aanbod, low cost airlines maken vliegen aantrekkelijk en mensen vinden vakantie een recht in plaats van een voorrecht", zegt Van der Borg.

De toerismevraag neemt dus enorm toe, maar het aanbod van populaire bestemmingen is volgens hem redelijk vaststaand. Dat gaat op den duur wringen, zegt hij. Voor inwoners van populaire Europese steden is het bijvoorbeeld niet meer makkelijk om simpelweg boodschappen te doen, en huizen zijn niet meer beschikbaar of onbetaalbaar. "Ik woon zelf in Venetië en kan geen bus meer pakken, want die zit altijd vol", zegt Van der Borg. "Terwijl ik wel belasting betaal voor die bussen."

Inwoners van Málaga demonstreren tegen de vele toeristen in hun stad:

Niet alleen in Málaga laat de bevolking van zich horen. In 2016 gingen inwoners van Venetië de straat op met lege koffers om een leefbare stad te eisen, en in 2017 kwamen Spanjaarden in onder andere Barcelona in opstand.

Of het protest in Málaga effect gaat hebben, is volgens Nieuwland niet goed te voorspellen. "Overheden komen vaak pas in actie als het al te laat is." Het argument dat toerisme geld oplevert, wordt volgens haar vaak aangevoerd om niets te doen. Ook Van der Borg zegt dat overheden vaak "laconiek" omgaan met problemen door toerisme.

Overheden moeten zich volgens Nieuwland richten op het aanpakken van vakantieverhuur. Een andere maatregel is het beperken van het aantal bezoekers met regels voor vluchten en cruises, zegt ze. "Als er maar één cruiseschip per maand mag aanmeren, dan houdt het snel op."

Eigen identiteit

Volgens Van der Borg zouden steden moeten kiezen voor een heldere, eigen identiteit, om zo een specifieke groep toeristen te trekken. Amsterdam wil veel te veel, vindt hij. "Het verhaal is nu: hier kan alles en we vinden het ook nog leuk dat je er een zootje van maakt." Wel maakte de stad van de week bekend het aantal cruiseschepen dat aanmeert bij de passagiersterminal in het centrum van Amsterdam te gaan halveren vanaf 2026.

Brugge is volgens Van der Borg een stad die massatoerisme succesvol heeft aangepakt. "Daar zijn moeilijke keuzes gemaakt: minder dagtoeristen, minder hotels in het centrum en restricties op cruisevoorzieningen." Een andere best practice is volgens Van der Borg het reserveringssysteem voor het Alhambra-paleis in Andalusië. In Venetië loopt deze zomer een proef waarbij toeristen entreegeld moeten betalen.

Ook toeristen zelf hebben een verantwoordelijkheid, vindt Nieuwland. "Ik hoor vaak dat mensen midden in een populaire stad een Airbnb boeken. Je kunt ook kiezen voor een andere accommodatie, dan verpest je in ieder geval niet de huizenmarkt."

(Telecompaper) The German Federal Cartel Office (Bundeskartellamt) has imposed fines of almost EUR 16 million on AVM, the maker of Fritz!Box routers, for vertical price fixing with six electronics retailers...

(Telecompaper) The EU is falling behind in ICT development and may miss its 'Digital Decade' goals set for 2030, according to the latest monitoring report published by the European Commission...

De kans is groot dat je het al een paar jaar bovenin je telefoonscherm ziet staan: 5G. De cijfer-lettercombinatie zegt iets over het mobiele netwerk waar je telefoon verbinding mee heeft. De belofte van 5G is veel sneller internet, maar tot nu toe viel dat nogal tegen. De bedoeling is dat daar snel verandering in komt.

Gisteren werd er een frequentieveiling afgerond die flink wat gaat veranderen. Het is een moment waar consumenten, maar ook telecomproviders naar hebben uitgezien. Vijf vragen en antwoorden over wat dit gaat betekenen.

Ik heb toch al 5G, wat verandert er nu?

De kans is best wel groot dat je al 5G op je telefoon hebt en dat het verschil met 4G niet eens zo groot is. Dat heeft alles met de techniek te maken. Dat werkt zo: mobiele netwerken draaien op frequenties. Sinds 2020 draait 5G op 700 MHz: deze frequentieband heeft een ver bereik, maar is niet zoveel sneller. Daar komt nu 3,5 GHz bij. Die heeft een wat minder groot bereik, maar wel veel meer snelheid en capaciteit.

Met die 700 MHz konden providers vrij makkelijk een (bijna) dekkend 5G-netwerk opzetten. Maar de stap van 4G naar 5G was niet zo groot als de belofte, de écht hoge internetsnelheden zouden pas komen met 3,5 GHz.

Wat kan ik straks dan met 5G?

Het gaat zorgen voor sneller mobiel internet en meer capaciteit. "Je moet het een beetje vergelijken met het aantal rijstroken op de snelweg", zegt Toon Norp, die bij TNO onderzoek doet naar mobiele telecom. "Die frequenties betekenen dat er extra rijstroken bij komen. Dan kun je harder rijden of meer verkeer verwerken."

In de praktijk zou dit er bijvoorbeeld voor moeten zorgen dat internet op drukke plekken - denk aan een festival of bij een sportwedstrijd - stukken beter is. Norp verwacht dat over het algemeen de mobiele internetsnelheid honderden megabits per seconde zal zijn. Op drukke plekken zou je 100 megabit per seconde moeten kunnen halen.

Waarom komt deze uitbreiding nu pas?

De extra frequentieruimte die nu in handen komt van de telecomproviders, werd eerst gebruikt voor satellietverkeer. Dat gebeurde vanuit het Friese Burum, waar grote afluisterschotels staan. Boven de lijn Amsterdam-Zwolle mocht daardoor de 3,5 GHz-band niet worden gebruikt.

Het duurde jaren om dit op te lossen. Zo moest het afluisterpark van de overheid worden verplaatst en er is tot vorig jaar oktober gesteggeld met satellietbedrijf Inmarsat, dat naar Griekenland verhuist.

Wat willen bedrijven ermee?

Voor bedrijven moet het 5G helpen om slimmere toepassingen en innovaties te ontwikkelen. Denk aan zelfrijdende voertuigen of robots in fabrieken. Artsen zouden met betere videoverbindingen makkelijker patiënten op afstand kunnen helpen, ook in noodsituaties.

Een experiment met supersnel 5G-internet in Noord-Groningen liet eerder al de mogelijkheden voor de gezondheidszorg zien:

De Rotterdamse haven laat weten via 5G de containeroverslag veel efficiënter en sneller te kunnen automatiseren. Ook kunnen drones voor beveiliging en verschillende vaar- en voertuigen beter en slimmer op afstand bestuurd worden. Daar zegt de haven al mee te hebben getest. Schiphol zegt eveneens de 5G in te gaan zetten voor innovaties, zoals de automatisering in de bagagekelder.

Wie gaan het aanbieden?

Dat zijn de drie Nederlandse providers met een eigen netwerk: KPN, VodafoneZiggo en Odidio (voorheen T-Mobile). Het ministerie van Economische Zaken stelt dat de bedrijven hun frequenties deze maand in gebruik kunnen nemen. Klanten met toestellen die 5G ondersteunen moeten daar dan ook direct iets van merken.

Odido laat weten de "komende periode" diverse netwerkverbeteringen door te voeren en hierbij direct de uitbreiding van 5G aan te zetten. KPN zegt het netwerk al te hebben voorbereid op de nieuwe 5G-frequenties en op de drukste plekken in het land ook al te hebben geïnstalleerd. Een woordvoerder zegt dat die snel geactiveerd worden en dat de dekking in het land stapsgewijs wordt uitgebreid. VodafoneZiggo verwacht ook binnen enkele weken van start te gaan.