Aggregator

If you’re both a LEGO and a Dune fan, unless you’ve been living in a cave on Mars with your eyes shut and fingers in your ears, you’re probably aware …read more

Op het Hongaarse platteland doemt tussen volle tarwevelden een gigantisch bouwproject op. Wat opvalt is dat bij de bouwplaats veel Chinese arbeidsmigranten rondlopen. Ze werken aan een Chinese fabriek waar over een jaar de eerste batterijen voor elektrische auto's van de band moeten rollen. Het project buiten de stad Debrecen in het oosten van Hongarije moet de grootste batterijfabriek van Europa worden.

Het is tekenend voor de warme banden tussen Peking en Boedapest. Premier Orbán verwelkomt het ene na het andere Chinese initiatief in het land. Hongarije wil bovendien na China de belangrijkste batterijproducent van de wereld worden.

De pro-China-koers leidt tot zorgen in Brussel. Commissievoorzitter Von der Leyen wil dat EU-landen juist minder afhankelijk worden van China.

De koers van Orbán leidt ook tot woede onder omwonenden van de fabriek in aanbouw. Boerin Judit (50) kijkt samen met haar zoon Laszlo (30) teleurgesteld over de velden naar het bouwproject nog geen kilometer verderop. "Ik ben hier opgegroeid, mijn jongens zijn hier opgegroeid", zegt Judit. "We weten als geen ander hoe het er hier vroeger uitzag."

Laszlo droomde ervan om de boerderij uit te breiden en de velden eromheen over te nemen. "Nu wil ik gewoon vertrekken", zegt hij. "Ik kan het niet aanzien."

De familie heeft een biologische boerderij waar ze op kleine schaal gewassen verbouwen en kippen houden. Ze vrezen dat de fabriek voor vervuiling gaat zorgen en tot een gebrek aan elektriciteit en water voor omwonenden gaat leiden als de productie eenmaal op gang komt.

Veranderend landschap

Ze zien hoe niet alleen het landschap, maar ook het straatbeeld in het dorp bij de fabriek van Mikepércs snel aan het veranderen is. "Inwoners maken zich zorgen omdat er steeds meer Chinezen in de buurt komen wonen", zegt Judit. "Oftewel, ze nemen steeds meer ruimte in. Niet alleen ons boerenland hier, maar ook de huizen."

De velden rond Mikepércs zijn al langer bestemd voor industrie. Er staan meerdere batterijfabrieken en fabrieken voor elektrische auto's, ook gebouwd door partijen uit Zuid-Korea en Japan.

Maar de belangrijkste investeerder voor Hongarije is overtuigend China. Hongarije is binnen de EU hét investeringsland geworden voor Peking. De afgelopen jaren heeft het land in totaal ruim 16 miljard euro aan Chinese investeringen ontvangen.

Zo komt er in het zuiden van Hongarije een nieuwe fabriek voor BYD, de Chinese maker van elektrische auto's waar de Europese Commissie onderzoek naar doet. Ook wordt er al jaren gewerkt aan een overwegend door China betaalde spoorlijn door Hongarije, via de Balkan naar Griekenland.

Geheel onverwacht was het daarom ook niet dat Xi Jinping tijdens zijn bezoek aan Europa in mei ook Hongarije aandeed. De Chinese president omschreef de relatie met Boedapest als "zo zacht en rijk als Tokajwijn", verwijzend naar een bekende Hongaarse wijn.

Extra problematisch voor Brussel nu is het feit dat Hongarije sinds deze maand EU-voorzitter is tot het einde van het jaar. Premier Orbán bewees meteen dat hij een andere koers zou varen op het gebied van buitenlandse politiek. De eerste weken bezocht hij Kyiv, Moskou én Peking om te praten over een 'vredesmissie' voor Oekraïne. In de VS ging hij op bezoek bij oud-president Trump.

'Logische keuze'

CATL, het bedrijf achter het project in Mikepércs en de grootste batterijproducent van China, erkent dat de warme diplomatieke banden tussen Hongarije en China hebben meegewogen in de beslissing om de fabriek daar te bouwen. Maar CATL benadrukt ook dat de uitgekozen locatie een logische keuze was.

"Hongarije ligt in het hart van Europa en heeft een lange historie van autoproductie", zegt een woordvoerder tegen de NOS. Van vervuiling zou geen sprake zijn, wat volgens het bedrijf ook al bewezen is bij andere bouwprojecten zoals in Duitsland.

Dat China is neergestreken in Hongarije, wordt aan het einde van de werkdag in Mikepércs duidelijk. Chinese arbeiders lopen naar huis of reizen in busjes naar hun verblijven. Een paar Chinese mannen lopen bij de lokale slager naar binnen om varkensvlees te kopen.

Een Hongaarse vrouw die in de winkel in de rij staat maakt zich zorgen over wat de pro-China-koers betekent voor haar land. "Ik denk niet dat het een gezonde richting is", zegt ze. "Ik wil verbonden blijven met West-Europa en dus een democratische richting volgen." Maar ze is vooral bang voor de vervuiling die de fabriek met zich meebrengt, omdat ze twee kinderen heeft. "De fabriek staat 2 kilometer van hun school. In China zouden ze dat toch ook niet toelaten?"

De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst heeft 'gedurende een lange periode' niet voldaan aan zijn meldplicht. Dat stelt de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. De toezichthouder wil dat de MIVD stappen onderneemt.

De politie is op zoek naar acht verdachten in verband met de zware mishandeling van een 23-jarige man in Den Haag. De man werd in de nacht van zaterdag op zondag in een uitgaansgebied in Den Haag mishandeld door een groep mannen van tussen de 18 en 35 jaar oud en is gisteren aan zijn verwondingen overleden.

De mannen worden volgens een woordvoerder van de politie verdacht van "mogelijke betrokkenheid bij openlijke geweldpleging, met de dood tot gevolg".

Zondagnacht rond 00.45 uur kreeg de politie in Den Haag een melding over een zwaargewonde man die op het Plein zou liggen. De politie vond de man en bracht hem met spoed naar het ziekenhuis. In de middag overleed hij aan zijn verwondingen.

Politie zoekt beelden en getuigen

Waarschijnlijk is er een ruzie aan de mishandeling voorafgegaan. Het is niet duidelijk of de ruzie is ontstaan in het uitgaansleven.

De politie vindt het een belangrijke zaak en probeert met een speciaal team te achterhalen wat er is gebeurd. Dat team is daarom op zoek naar getuigen en beelden van het incident. De politie is nog bezig om beelden die door camera's in de buurt van het Plein zijn gemaakt te bekijken en analyseren.

De politie heeft nog niemand aangehouden voor de mishandeling.

Cybercriminelen maken misbruik van het CrowdStrike-incident waarbij een update vorige week storingen veroorzaakte in Windows-systemen over de hele wereld. Er zijn diverse neptools in omloop die malware verspreiden, waaronder datawipers en remote access tools.

If you’ve ever watched Predator, you’ve noted the tactical advantage granted to the alien warrior by its heat vision. Indeed, even with otherwise solid camoflauge, Dutch and his squad ended up …read more

Een bijzondere melding in Noordoost-Brabant dit weekend: een wandelaar heeft een vlinder met een spanwijdte van zo'n 17 centimeter gespot. Het gaat om de atlasvlinder, die van nature alleen voorkomt in de (sub)tropische bossen in Azië.

De vlinder is hier niet zelf naartoe komen gekomen, zegt Kars Veling van de Vlinderstichting tegen Omroep Brabant. "Hij komt uit Indonesië of Azië en zo'n afstand kan hij echt niet vliegen. Waarschijnlijk is hij uit een vlindertuin ontsnapt en vond hij het hier met het warme en vochtige weer van het afgelopen weekend wel aangenaam", zegt de vlinderecoloog.

Atlasvlinders behoren tot de grootste vlinders ter wereld. Een exemplaar kan wel 25 tot 30 centimeter groot worden.

Lang leven

"De vlinder is ook bijzonder omdat hij relatief lang leeft", zegt Veling. "Het belangrijkste deel van hun leven zijn ze rups. Het enige wat een rups niet kan, is zich voortplanten. Daarom veranderen die in een vlinder." De meeste vlinders hebben daarvoor vaak slechts een paar dagen de tijd, maar de atlasvlinder kan volgens de vlinderkenner wel drie weken oud worden.

Of deze vlinder ook de kans krijgt zich voort te planten, betwijfelt Veling. "In een vlindertuin kunnen ze dat wel, maar in het wild zullen ze geen soortgenoten tegenkomen, omdat het hier over het algemeen te koud voor ze is."

De VN roept wereldleiders op niet te verslappen in de strijd tegen hiv, het virus dat aids kan veroorzaken. Gemiddeld genomen dalen de hiv-cijfers flink, maar in sommige delen van de wereld stijgen ze juist. Dat staat in een rapport van UNAIDS, de VN-organisatie die strijd tegen het hiv-virus dat aids kan veroorzaken.

Sinds 2010 is het jaarlijkse aantal hiv-besmettingen met 39 procent gedaald en het aantal aids gerelateerde sterfgevallen gehalveerd. Het doel is om in 2025 onder de 370.000 nieuwe besmettingen per jaar te zitten, maar vorig jaar werden er met 1,3 miljoen nog ruim drie keer zoveel besmettingen gemeld.

In sub-Sahara-landen dalen de cijfers snel en worden er voor het eerst minder besmettingen geregistreerd dan in de rest van de wereld. Het aantal besmettingen in Oost-Europa, Noord-Afrika en Centraal-Azië loopt daarentegen op. Ook in het Midden-Oosten en Latijns-Amerika worden er stijgingen genoteerd.

"Hoewel het einde van aids in zicht is, ligt de wereld momenteel niet op koers", zo vat de VN het rapport samen. Elke minuut sterft er nog steeds iemand als gevolg van aids.

Aids op een kruispunt

Volgens het VN-rapport is het de taak van de internationale gemeenschap om hiv te blijven bestrijden. In 2050 kan het aantal mensen dat levenslange hiv-behandeling nodig heeft, zijn gedaald van 40 naar 29 miljoen, maar dit zou ook kunnen stijgen naar 46 miljoen.

Bezuinigingen op de strijd tegen hiv en de inperking van mensenrechten maakt het lastiger voor kansarme groepen om toegang te krijgen tot de juiste zorg, zegt Winnie Byanyima, de algemeen directeur van UNAIDS.

Niet meetbaar = niet overdraagbaar

Hiv is een virus dat het afweersysteem verzwakt. Een hiv-infectie is een seksueel overdraagbare aandoening die, als die niet wordt behandeld, aids kan veroorzaken. Bij goede medicatie neemt het hiv-virus in het bloed steeds verder af tot het virus niet langer meetbaar is. Je kunt het virus dan ook niet meer overdragen aan anderen. Daarnaast is er tegenwoordig een preventiepil op de markt genaamd PrEP, die mensen zonder hiv beschermt tegen een infectie.

In Nederland leven naar schatting 24.400 mensen met hiv.

[M Caldeira] had a project in mind: replacing a common vacuum tube with a solid-state equivalent. The tube in question was an EABC80 or 6AK8 triple diode triode. The key …read more

De ANWB raadt automobilisten aan om de komende weken alle wegen rond Parijs te mijden. Vanwege de Olympische Spelen, die vrijdag starten, wordt er een enorme drukte verwacht in de wijde omgeving van de stad.

Het advies van de Franse verkeerspolitie geldt voor de hele regio Île-de-France en werd vorige week gegeven. Toen is al ruim 180 kilometer aan wegen in en rond Parijs afgesloten voor normaal verkeer. Alleen voertuigen van het Olympisch Comité mogen op deze wegen rijden om sporters, gasten en medewerkers van de Spelen te vervoeren.

Op de ringweg rond Parijs, de Boulevard Périphérique die normaal gesproken al vrijwel dagelijks vaststaat, is een rijstrook afgesloten en ook enkele doorgaande snelwegen zijn niet of maar deels toegankelijk. Zodra de Spelen beginnen volgen er nog meer afsluitingen. Bij veel stadions wordt de hele omgeving afgesloten voor autoverkeer.

De ANWB adviseert alternatieve routes voor verkeer richting het zuiden van Frankrijk. Ten westen van Parijs via Le Mans en aan de oostkant van het land over Dijon; de route du soleil.

'Komend weekend komt alles samen'

"Het is nu al heel erg druk op de Franse wegen," zegt Heleen de Geest van de ANWB. "Er zijn ook veel Parijzenaars die nu vakantie hebben en juist de stad ontvluchten voordat de Spelen losbarsten. Daarbij is het komend weekend ook nog zwarte zaterdag. Alles komt dit weekend samen."

Op de omleidingsroutes zal het nog drukker zijn dan normaal, zeker in de weekenden. "Het kan schelen om op een doordeweekse dag te gaan rijden, of om later op de dag te vertrekken", adviseert De Geest. "Maar op de wegen rond Parijs zal dat niet helpen."

De oproep om Parijs en omgeving te mijden geldt tot na de Paralympische Spelen. Die worden in Parijs gehouden van 28 augustus tot en met 8 september. Daarna gaan de wegen in en rond de stad geleidelijk weer open.

Een rechter in Rusland heeft in het geheim de Amerikaans-Russische journalist Alsu Kurmasheva veroordeeld tot een celstraf van 6,5 jaar. Volgens de rechter heeft ze zich schuldig gemaakt aan het verspreiden van desinformatie over het Russische leger.

Kurmasheva (47) woont in Praag, waar ze werkt voor Radio Free Europe/Radio Liberty. In mei vorig jaar bracht ze een bezoek aan haar zieke moeder in Rusland. Toen ze wilde terugvliegen, werd ze op het vliegveld tegengehouden omdat ze haar Amerikaanse paspoort niet had geregistreerd. Haar beide paspoorten werden vervolgens ingenomen.

In oktober werd Kurmasheva opnieuw opgepakt. Volgens de Russen had ze zich moeten registeren als 'buitenlands agent', een label dat Rusland gebruikt om het werk van journalisten en organisaties te bemoeilijken.

Gershkovich

Radio Free Europe/Radio Liberty is een door de Amerikaanse overheid gefinancierde nieuwszender en wordt door Rusland gezien als 'buitenlands agent'. De zender doet regelmatig verslag over de oorlog in Oekraïne.

Omdat de rechtszaak in het geheim heeft plaatsgevonden, ontbreken verdere details over de beschuldigingen. De veroordeling vond afgelopen vrijdag plaats, pas vandaag maakte de rechtbank de uitspraak bekend.

Vrijdag kreeg ook de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich zijn straf te horen. Hij werd achter gesloten deuren veroordeeld tot een celstraf van 16 jaar voor spionage.

Rechtszaken tegen vermeende spionage vinden in het land altijd achter gesloten deuren plaats. Volgens Rusland is dat onder meer nodig omdat anders staatsgeheimen op straat komen te liggen. Maar het zorgt er ook voor dat internationale waarnemers geen zicht hebben op het verloop van het proces en dat advocaten van verdachten vrijwel geen inhoudelijke kritiek op de processen in het openbaar mogen uiten.

'Schijnproces'

Stephan Capus, president van de radiozender, noemt de rechtszaak tegen Kurmasheva "een schijnproces". "De enige rechtvaardige uitkomst is dat Alsu onmiddellijk wordt vrijgelaten uit de gevangenis. Het is hoog tijd dat deze Amerikaanse burger, onze gewaardeerde collega, wordt herenigd met haar familie."

Het voorarrest van Kurmasheva is sinds haar arrestatie in oktober zes keer verlengd. In mei zei Capus dat Kurmasheva al die tijd niet heeft mogen bellen met haar twee jonge kinderen en echtgenoot. Ook werd haar consulaire hulp van de Amerikaanse ambassade verboden en heeft ze geen toegang tot gezondheidszorg.

"De plechtige missie van de Secret Service is het beschermen van de leiders van ons land. Op 13 juli hebben we gefaald." Dat stelt Kimberly Cheatle, directeur van de Amerikaanse Secret Service, die verantwoordelijk is voor de beveiliging van oud-president Trump. Cheatle getuigde vandaag in het Huis van Afgevaardigden voor de commissie die toezicht houdt op de dienst over de mislukte moordaanslag op Trump.

De aanslag vond ruim een week geleden plaats tijdens een campagnebijeenkomst van Trump in Butler, in de staat Pennsylvania. De 20-jarige Thomas Matthew Crooks opende het vuur vanaf een dak tegenover het podium waar de oud-president een toespraak hield. Trump raakte hierbij gewond aan zijn oor, iemand in het publiek werd gedood, twee anderen raakten zwaargewond.

Aan het begin van de hoorzitting over de aanslag nam Cheatle de volle verantwoordelijkheid voor de gang van zaken. Ook tegenover Trump had ze in een telefoongesprek haar excuses aangeboden, vertelde ze.

Verhit verhoor

Hoewel Cheatle zich schuldbewust toonde, werd het verhoor steeds verhitter omdat de Secret Service-directeur op veel vragen geen antwoord had. Ze kon niet verklaren hoe Crooks op het dak had kunnen komen en waarom hij niet eerder was uitgeschakeld. Sommige commissieleden lieten weten het "onacceptabel" te vinden dat Cheatle naar hun mening meer informatie met de media had gedeeld dan met hen.

Cheatle noemde de mislukte aanslag op Trump "de grootste operationele mislukking van de Secret Service in decennia":

Prominente Republikeinen riepen direct na de schietpartij al op tot het aftreden van Cheatle. Gedurende het verhoor vandaag lieten commissieleden blijken dat de Secret Service-directeur wat hen betreft moet stoppen. Byron Donalds zei dat hij tot de zitting hierover nog geen mening had, maar sprak nu van "grove incompetentie". "Naar mijn mening moet u worden ontslagen, onmiddellijk."

"Dit zijn simpele vragen om te beantwoorden", sprak Donalds. "Ik weet vrij zeker dat ik van mijn kinderen meer antwoorden zou krijgen dan ik vandaag van u krijg als ik hen zou vragen om details als ze in de problemen zaten."

Cheatle lijkt niet van plan om op te stappen. Ze zegt zo transparant mogelijk te zijn over alles wat er is gebeurd.

Wel verdacht, geen dreiging

Kort na de aanslag kwamen er berichten naar buiten dat Crooks al was gezien bij het campagneterrein en op sommige bezoekers een verdachte indruk maakte. Cheatle erkende bij de commissie dat Crooks als "verdacht" was geïdentificeerd voordat Trump het podium opging. Maar hij werd volgens haar niet beschouwd als een "echte dreiging". In dat geval was het evenement wel stilgelegd, zei ze.

Op de vraag waarom Crooks ongehinderd het dak op kon komen en daar geen agenten waren, zei de Secret Service-directeur alleen dat ze de uitkomsten van de lopende onderzoeken afwacht. Dat leidde tot gemopper onder de commissieleden.

Republikeinen beweerden eerder dat de Secret Service Trump niet optimaal heeft beveiligd. Daarover zei Cheatle dat alle middelen die voor de campagnebijeenkomst op 13 juli waren aangevraagd, waren verstrekt. "Het beveiligingsniveau voor de voormalige president was al ruim vóór de campagne verhoogd en is gestaag toegenomen naarmate de dreiging toenam."

Dit kan niet waar zijn, was de eerste reactie van een internationaal team van onderzoekers. Ze herhaalden hun test, en nog eens, met hetzelfde resultaat. Ook met andere meetapparatuur was de uitkomst hetzelfde. Nu zijn de resultaten gepubliceerd, hoewel de onderzoekers nog steeds niet precies snappen hoe het kan: mangaanknollen op de oceaanbodem produceren zuurstof.

Mangaanknollen zijn miljoenen jaren oude knollen ter grootte van een aardappel, die waardevolle metalen als kobalt, koper en nikkel bevatten. Bedrijven staan te trappelen om deze 'truffels van de oceaan' - ze lijken een beetje op de peperdure zwammen - te gaan delven, omdat de metalen in de knollen zeer bruikbaar zijn voor de energietransitie.

De wetenschappers deden hun ontdekking al een aantal jaren geleden op de bodem van de Grote Oceaan, onder meer voor de kust van Mexico. Ze wilden die echter niet wereldkundig maken voordat ze een mogelijke verklaring voor het fenomeen hadden. En dat was nog niet zo eenvoudig. Zuurstof, is het standaardverhaal namelijk, ontstaat als bijproduct van fotosynthese in planten en algen. Maar fotosynthese is op de zeebodem niet mogelijk, omdat voor dat proces licht nodig is. En op vier kilometer diepte is het pikdonker.

Om 100 procent uit te sluiten dat de zuurstof misschien toch door organismen werd geproduceerd, voegden de wetenschappers in het laboratorium gif toe aan het water, zodat alle leven er stierf. En nog steeds bleef het zuurstofgehalte toenemen. De zuurstof moest dus een, zoals biologen dat noemen, abiotische oorsprong hebben.

Natuurlijke batterij

De meest logische verklaring, denken de onderzoekers: elektrolyse. Dat is een chemisch proces waarbij samengestelde stoffen uit elkaar kunnen worden gehaald. Water (H2O) kan dan uiteenvallen in waterstof (H2) en zuurstof (O). De mangaanknollen lijken daarmee te werken als een soort batterij. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke blad Nature Geosciences.

De onderzoekers kwamen op die verklaring omdat ze uit eerder onderzoek wisten dat roest samen met zeewater elektriciteit kan opwekken. Metingen aan de knollen maakten duidelijk dat ze aan hun oppervlak een spanning van 0,95 volt konden hebben. Meerdere knollen bij elkaar leveren al snel het voltage van een AA-batterij op.

"Het lijkt erop dat we een natuurlijke geobatterij hebben ontdekt", zegt onderzoeker Franz Geiger in het persbericht. "Die zijn een mogelijke verklaring voor de productie van donkere zuurstof door de oceanen." De term 'donkere zuurstof' is vergelijkbaar met de termen 'donkere energie' en 'donkere materie', fenomenen waar de wetenschap nog maar weinig van begrijpt.

Ontbrekende puzzelstukjes

"Volgens de biologieboekjes kan het niet", zegt mede-onderzoeker Daniëlle de Jonge, diepzee-ecoloog bij de Scottisch Association for Marine Science. De vraag blijft wel hoe groot de zuurstofproductie door de knollen is. "Het is natuurlijk geen langdurig houdbaar proces. Anders waren die knollen weg, en ze liggen er toch echt al miljoenen jaren", zegt mariene geoloog Gert-Jan Reichart van onderzoeksinstituut NIOZ, zelf niet betrokken bij de studie. "Wij wetenschappers zeggen: we missen nog veel puzzelstukjes over de mangaanknollen", reageert een ander mariene bioloog van het NIOZ, Sabine Gollner, op de studie. "De zuurstofproductie is zo'n puzzelstukje, waarvan we niet eens wisten dat het bestond. Je moet dus heel goed nadenken voor je aan de winning van deze knollen begint." Ook Daniëlle de Jonge benadrukt het gebrek aan kennis. "We weten best veel over de diepzee, maar tegelijkertijd ook heel weinig. Er zijn nog steeds nieuwe dingen te ontdekken. Misschien is de zuurstofproductie een toevallig proces, dat eigenlijk niet bijdraagt aan het systeem. Maar het punt is dat we het niet weten".

GMKtec presenteert een nieuwe mini-pc met een AMD Ryzen 9-apu met tdp van 70W. De mini-pc beschikt daarnaast over een OCuLink-poort om externe gpu's mee aan te sluiten. Het is niet bekend wat de mini-pc gaat kosten of wanneer deze precies uitkomt.

De twee mannen die vrijdag werden opgepakt nadat een 27-jarige man verdronk in recreatiegebied Rhederlaag in Giesbeek, zijn weer vrijgelaten. Volgens de politie wordt een misdrijf inmiddels uitgesloten.

Vrijdagavond kwam er een melding binnen over een vermiste man in een recreatieplas in Giesbeek. Duikers van de brandweer haalden de drenkeling uit het water, maar hulp mocht niet meer baten. De 27-jarige man uit Polen overleed ter plaatse.

Twee mannen werden diezelfde avond nog aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de dood van de man, maar daar blijkt na nader onderzoek toch geen sprake van te zijn, meldt ook Omroep Gelderland.

"We willen na een overlijden altijd onderzoeken of er sprake is van een misdrijf of een ongeval en we hebben maar één kans om dat goed te doen", zegt een woordvoerder van de politie. "Op dat moment zijn de mannen aangehouden, omdat ze er mogelijk iets mee te maken hadden. Nu blijkt uit onderzoek dat het om een ongeval gaat", aldus de woordvoerder.

In 2023 zamelden Nederlandse gemeenten in totaal 391.000 ton pmd-afval in: plastic, metalen verpakkingen (blik) en drankkartons. Dat is gemiddeld 22,3 kilo per inwoner, blijkt uit cijfers die het CBS vandaag publiceerde. En ruim drie keer zoveel als tien jaar geleden, al is de stijgende lijn er de laatste jaren wel uit.

Gemeenten worstelen nog altijd met de beste manier om met name zoveel mogelijk plastic te scheiden van het overige afval, zodat het kan worden hergebruikt.

Vrijwel iedere gemeente lijkt weer voor een net iets ander systeem te kiezen. Vorige week nog besloot Pekela in Groningen dat de burger het plastic gewoon weer bij het 'restafval' mag gooien. Het scheiden gebeurt dan later door een machine bij de afvalverwerker.

Plastic alsnog verbrand

Ook minstens zes andere gemeenten, van Hilversum tot Valkenswaard, stapten de afgelopen twaalf maanden over op het systeem van 'nascheiding' of kondigden dit aan. Belangrijke reden: mensen gooien in de praktijk te veel afval in de pmd-containers dat daar niet hoort (tot aan complete serviezen toe).

Soms gebeurt dat uit gemakzucht, maar ook speelt mee dat regels behoorlijk ingewikkeld zijn: als iemand plastic in een grijze vuilniszak doet, wordt het al afgekeurd, want dan kun je niet zien wat er in zit.

Wethouder Reiny Kuiper zegt dat bijna al het plastic dat Pekela inzamelt om diverse redenen als 'vervuild' van de hand wordt gewezen en alsnog in de verbrandingsinstallatie verdwijnt. De rekening voor die verbranding gaat naar de gemeente. In Pekela lopen die extra kosten inmiddels op tot bijna 200.000 euro per jaar. "Een boete, in plaats van dat het scheiden geld oplevert", zegt Kuiper.

Van vier naar drie containers

Uit een enquête vorig jaar bleek dat ook de inwoners van Pekela graag af willen van het apart inzamelen van pmd-afval. "Naar de uitkomsten hebben we goed geluisterd", zegt wethouder Kuiper. De vier aparte containers bij mensen thuis maken daarom in Pekela plaats voor drie containers, bedoeld voor papier, groente- en tuinafval en voor 'gewoon' restafval.

"Voor de inwoners wordt het voortaan makkelijker", denkt Kuiper. "En we denken uiteindelijk meer grondstoffen over te houden en minder afval." Concreet levert nascheiding in de praktijk 12 procent meer plastic op, is de ervaring van afvalverwerker Omrin in de noordelijke gemeenten waar het bedrijf actief is.

Hoogbouw

Er zijn echter ook plaatsen waar de ervaring een heel andere is. Reimerswaal maakte anderhalf jaar geleden de omgekeerde beweging. De Zeeuwse gemeente stapte over van nascheiding naar een systeem waarin plastic, blik en drinkpakken apart worden opgehaald. Die beweging leverde daar juist aanzienlijk méér pmd-afval op.

Volgens de afvalbedrijven is er niet één systeem dat per definitie het beste werkt. Veel hangt af van de omstandigheden. In stedelijke gebieden met veel hoogbouw bijvoorbeeld is het lastiger om afval goed te scheiden en zal de gemeente eerder kiezen voor nascheiding. Ook speelt het gedrag van de inwoners een rol: houden die zich netjes aan de voorschriften of veroorzaken zij veel vervuiling van de pmd-stroom?

Een derde kiest voor nascheiding

Duidelijk is wel dat scheiding aan de voorkant (zogenoemde bronscheiding), mits goed uitgevoerd, het schoonste plastic oplevert dat het best is te recyclen. Maar als het scheiden aan de bron om wat voor reden dan ook niet goed haalbaar blijkt, is nascheiding een prima alternatief.

Ongeveer een derde van Nederlandse gemeenten heeft voor dat laatste systeem gekozen, schat de Nederlandse vereniging voor afval- en reinigingsdiensten (NVRD). Daarbij gaat het om de grootste delen van Groningen en Friesland, maar ook de grote steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Volgens de NVRD is er nog geen reden om aan te nemen dat deze verhoudingen drastisch aan het verschuiven zijn.

Simyo wijzigt zijn Compleet-bundels. Zo krijgen nieuwe en terugkerende klanten voortaan 2 tot 10GB extra mobiele data als zij ook vast internet afnemen bij KPN, Telfort of XS4ALL. Voorheen ontvingen klanten nog dubbele data bij alle Simyo Compleet-bundels.

Meerdere plekken in het land kampen ook vandaag nog met overlast door de flinke regen- en onweersbuien van gisteren. De gevolgen zijn onder meer merkbaar in Sittard en Enschede, en in de Overijsselse Vecht worden maatregelen genomen om verdere overlast te voorkomen.

De waterstand in de Vecht is vandaag flink gestegen. De rivier voert nu zo veel water af, dat de hoge snelheid van de stroming kan leiden tot gevaarlijke situaties. Het waterschap heeft de sluizen tussen De Haandrik in de gemeente Hardenberg en Ommen gesloten en mensen worden opgeroepen om voorlopig niet in de rivier te gaan varen.

"Met een gemiddeld bootje kun je nu absoluut niet varen op de rivier", zegt een woordvoerder tegen de regionale omroep Oost. "Het waterpeil moet eerst dalen en de snelheid van de waterafvoer moet eerst zakken voordat dit weer veilig kan."

Sloten en beekjes zijn vandaag door al het overtollige water buiten hun oevers getreden. Volgens het waterschap is dat bijvoorbeeld het geval in de Middensloot bij het Overijsselse Weerselo. Omliggende wegen en percelen staan daardoor onder water. "Onze medewerkers zijn druk bezig om deze hoge afvoeren in goede banen te leiden."

'Water stond 2,5 meter hoog'

In Enschede stroomde gisteren een parkeerkelder van een nieuw appartementencomplex vol met water. Volgens de bewoners van wooncomplex zijn daardoor auto's total loss geraakt en ook het gebouw zelf is beschadigd.

Op beelden is te zien dat auto's in de garage volledig onder water stonden. "Het water stond op een gegeven moment wel 2,5 meter hoog", zegt een van de buurtbewoners tegen Oost. "Het water kon nergens heen. Dit heb ik echt nog nooit meegemaakt."

De brandweer was tot diep in de nacht bezig om een groot deel van het regenwater weg te pompen. Ook vandaag zijn nog tienduizenden liters water weggepompt.

Auto's dreven in de ondergelopen parkeerkelder:

Door de zware regenval is het spoor bij Sittard verzakt. Daardoor reden gisteren al minder treinen tussen Sittard en Maastricht. Vandaag en morgen moeten reizigers opnieuw rekening houden met vertraging. Wanneer er weer treinen over het spoor kunnen rijden, zal naar verwachting morgen bekend worden gemaakt.

Spoorwegbeheerder ProRail start vanavond met kleine herstelwerkzaamheden. Die zijn in eerste instantie gericht op tijdelijk herstel. Op een later moment wordt het spoor definitief hersteld. Dat zijn volgens L1 grotere werkzaamheden waarbij geen treinverkeer mogelijk is tussen Sittard en Maastricht.

De afgelopen dagen kampten verschillende regio's in het land met wateroverlast door overvloedige regenval. Er waren problemen in onder meer in Overijssel, Limburg, Noord-Brabant en Gelderland.

Mistral heeft een nieuw AI-model geïntroduceerd: Mistral NeMo. Het taalmodel beschikt over 12 miljard parameters en kan maximaal 128.000 tokens per keer verwerken. Volgens de Franse AI-start-up presteert NeMo goed in elf verschillende talen.

Het EK is net voorbij, de Olympische Spelen gaan bijna beginnen, maar over twee weken wordt er ook alweer op het hoogste niveau gevoetbald in Nederland: op 4 augustus staat Feyenoord tegen PSV in het duel om de Johan Cruijff Schaal.

Zondag was de open dag van Feyenoord - oftewel het Feyenoord Festival - en traditiegetrouw is dat het moment waarop directeur Dennis Te Kloese de media te woord staat.

"De club stelt zich hiermee open. Feyenoord toont de menselijke kant. We proberen zo dicht mogelijk bij de supporters te staan", vertelt Te Kloese over het Feyenoord Festival aan Rijnmond. Zelf hoeft hij niet op de voorgrond, maar supporters willen ook graag met hem op de foto. "Het draait vandaag om de presentatie van het vrouwenelftal, de spelers van Feyenoord 1, de nieuwe trainer en de technische staf."

Half Rotterdam van slag

Voor Te Kloese zijn het drukke tijden. Zo houdt hij zich bezig met het transferbeleid bij de Rotterdammers. De algemeen directeur, die tevens de technische zaken bij Feyenoord beheert, plaatste deze week een foto met de tekst 'Geloof niet alles wat je leest' op sociale media. Daarmee doelt hij op allerlei transfergeruchten, die volgens hem niet allemaal waar zijn.

"Ik stoor mij er niet zo aan, maar het is soms onrustig voor de huidige spelersgroep. Er waren ook te veel spelers die aan Feyenoord werden gelinkt. Dus ik dacht: ik ga eens een keer op social media. Wel zo modern. Half Rotterdam was meteen van slag", knipoogt Te Kloese.

Daarmee is het bruggetje direct gemaakt. Er staat veel te gebeuren op de transfermarkt bij Feyenoord. "Buiten Mats Wieffer zijn we geen spelers kwijtgeraakt", merkt Te Kloese op, die meldt dat het vooralsnog rustig is als het gaat om uitgaande transfers.

Als er geen spelers weggaan, dan is de huidige selectie volgens Te Kloese "van een behoorlijk niveau". De directeur kondigt aan dat hij komende week, wanneer Feyenoord op trainingskamp gaat naar Oostenrijk, gaat bekijken wat deze groep nog nodig heeft en wie eventueel ergens anders minuten kan gaan maken.

Geen contract

Te Kloese is over één ding direct helder: Feyenoord heeft geen contract voor Alireza Jahanbakhsh klaarliggen. De Iraanse aanvaller houdt bij de Rotterdammers zijn conditie op peil zolang hij geen club heeft. "Een tijd geleden hebben we met hem afgesproken dat we zijn optie niet gaan lichten. Jahanbakhsh is een fantastische jongen. Persoonlijk zie ik hem graag bij Feyenoord spelen, maar voor de club is het goed dat we nu ook spelers hebben die op zijn positie zich kunnen doorontwikkelen."

De technisch directeur liet ook weten dat er veel belangstelling is voor verdediger David Hancko. "Hij heeft een fantastisch EK gespeeld en twee goede seizoenen bij ons. Het zou dus gek zijn als er geen belangstelling zou zijn. Maar dat zijn geen clubs die op dit moment bij hem passen", zei hij.

"We hebben in de laatste drie jaar grote stappen gemaakt qua niveau en selectie. Intern is er vrij veel concurrentie. Je wint niet voor niks twee jaar op rij prijzen. We hebben ons nu twee keer op een rij ons geplaatst voor de Champions League. We zijn ook ambitieus. Feyenoord wil weer een stap vooruit maken en zich nog beter profileren", haalt Te Kloese aan, die ook weet dat andere clubs hun ogen laten vallen op spelers van de Rotterdammers. "Daar moeten we niet bang voor zijn. Maar dat moet wel voor de juiste prijs."

Sinds een paar weken is Brian Priske als opvolger van Arne Slot aan de slag. Te Kloese is te spreken over de nieuwe trainer van Feyenoord, die overkwam van Sparta Praag uit Tsjechië. "Priske is iemand die ik een tijdje volg. Een prettige persoonlijkheid en een harde werker. Qua karakter past hij goed bij Feyenoord. De speelstijl zal niet veel veranderen wat de opzet betreft."

Volgens Te Kloese zetten teams van Priske veel druk. "De speelstijl is heel intens en dynamisch. Hij probeert te domineren. Het kan dat het systeem een beetje wordt aangepast, maar Priske moet ook zijn plek zoeken. Voor hem is Feyenoord een stap naar voren. Hij heeft al een goede carrière. We hopen dat het bij ons zo doorgaat."

Feyenoord begint de eredivisie op zaterdag 10 augustus met een thuiswedstrijd tegen Willem II.