NOS Nieuws - Algemeen

In de buurt van het Russische schiereiland Kamtsjatka is een grote zeebeving geweest met een kracht van 8,8. Voor zover bekend is het de zwaarste aardbeving sinds de beving bij Japan van 2011, die een kracht had van 9,0. De schade lijkt echter tot nu toe mee te vallen.

De beving vond rond 01.30 uur plaats. Het epicentrum van de beving lag in open zee op zo'n 130 kilometer van de Russische kust. In Kamtsjatka worden inwoners gewaarschuwd om weg te gaan bij de kust en ook voor vrijwel de hele oostkust van Japan zijn tsunamiwaarschuwingen van kracht. De waarschuwingen gelden ook voor onder meer de eilanden Guam en Hawaï. Op Hawaï zijn hotelgasten van de kust naar het binnenland vervoerd vanwege de mogelijke komst van hoge golven.

Blijf op de hoogte via ons liveblog

Volg het laatste nieuws over de tsunami in ons liveblog.

Na de eerste beving in Rusland, waren er nog meer bevingen in de buurt. Die waren minder krachtig.

Hoge golven

Een regionale bestuurder in Kamtsjatka waarschuwde voor golven van 3 tot 4 meter hoog. Door de tsunami werd het kustdorp Severo-Koerilsk overspoeld in de regio Sakhalin, meldt het Russische ministerie van noodsituaties. De bevolking is volgens het ministerie geëvacueerd.

Ook in Japan werden metershoge golven verwacht. Volgens een woordvoerder van de regering in Japan zijn er nog geen meldingen van slachtoffers. Rond 04.30 uur (Nederlandse tijd) leek het nog mee te vallen met de hoogte van de golven bij de Japanse kust. Er werd gesproken van tsunami's van 20 tot 40 centimeter hoogte.

Het Russische staatspersbureau Tass meldt vanuit de grootste stad in de buurt, Petropavlovsk-Kamtsjatski dat veel mensen zonder schoenen of bovenkleding de straat op renden toen ze de beving voelden. Ook vielen door de beving kasten in huizen om en trilden gebouwen.

Tass meldt ook dat in de stad de stroom is uitgevallen en dat telefoonlijnen verstoord zijn. De bestuurder die verantwoordelijk is voor gezondheidszaken in de regio meldt aan Tass dat er meerdere mensen gewond zijn geraakt. "Er zijn mensen gewond geraakt die naar buiten renden, iemand die uit het raam is gesprongen en iemand die op het vliegveld gewond raakte."

De gouverneur van de regio Kamtsjatka meldt dat er nog wekenlang naschokken gevoeld kunnen worden. Hij spreekt van een "buitengewone gebeurtenis", maar zegt ook dat hij weinig verrassingen verwacht.

Correspondent Rusland Geert Groot Koerkamp:

"Dit was voor Kamtsjatka de krachtigste aardbeving sinds 1952, maar de bewoners werden er niet echt door verrast. Al een week lang werden geregeld grotere en kleinere bevingen geregistreerd, steeds in hetzelfde gebied, onder de Grote Oceaan ten oosten van de regionale hoofdstad Petropavlovsk-Kamtsjatski.

De bewoners van Kamtsjatka en ook van de Koerilen-eilanden (tussen Kamtsjatka en Japan) kregen de afgelopen dagen geregeld instructies voor wat ze in geval van een aardbeving of bij tsunamigevaar moesten doen: eerst en vooral wegblijven bij de kust en hogere delen opzoeken. Sowieso is dit een regio met verhoogde seismische activiteit. Aan de overkant van de Zee van Ochotsk, op het eiland Sachalin, vond in 1995 een zware aardbeving plaats, waarbij meer dan 2000 doden vielen.

Op de Koerilen heeft de eerste tsunamigolf flinke schade toegebracht aan de vissersvloot. Op Kamtsjatka bleef de schade beperkt en vielen er voor zover bekend ook geen slachtoffers, op enkele lichtgewonden na. Hoewel het schiereiland bijna net zo groot is als Italië, wonen er minder dan 300.000 mensen. Het gevaar is volgens de seismologische diensten op Kamtsjatka nog niet helemaal geweken. Nog zeker een maand lang moet rekening worden gehouden met naschokken."

Een kunstwerk dat in 2023 voor 150 pond (ongeveer 173 euro) werd verkocht bij een inboedelverkoop in de Britse stad Cambridge, blijkt gemaakt te zijn door de beroemde kunstenaar Salvador Dalí.

Het Britse veilinghuis Cheffins veilt de aquarel, Vecchio Sultano, op 23 oktober en maakte de vondst gisteren bekend. Het heeft een geschatte waarde van tussen de 23.000 en 35.000 euro.

Een kunsthandelaar die anoniem wil blijven zag het werk bij een inboedelverkoop en kocht het. Een inboedelverkoop vindt onder meer plaats na het overlijden van een bewoner of als een bewoner gedwongen een huis moet verlaten. Na de aankoop ontdekte de handelaar dat het gekochte werk van Dalí was en dat het in 1990 te koop was aangeboden aan veilinghuis Sotheby's, die het ook aan Dalí toeschreef.

Volgens Cheffins is het uiterst ongebruikelijk in de moderne kunstwereld dat een kunstwerk daarna een toeschrijving verliest.

Rijk echtpaar

Het werk Vecchio Sultano maakt deel uit van een serie aquarellen die Dalí in opdracht van het rijke Italiaanse echtpaar Giuseppe en Mara Albaretto schilderde. Dalí kreeg de opdracht om illustraties voor een bijbel te maken, maar besloot er afbeeldingen van te maken uit Duizend-en-een-nacht. Het was de bedoeling dat de Spaanse surrealist er vijfhonderd zou maken, maar hij voltooide er uiteindelijk honderd.

Vijftig van deze afbeeldingen waren in het bezit van uitgeverij Rizzoli, maar zijn in de loop van de tijd beschadigd geraakt of kwijtgeraakt. De andere vijftig bleven in het bezit van de familie Albaretto. Vecchio Sultano is volgens Cheffins een van de verloren afbeeldingen die in het bezit waren van de uitgever.

Salvador Dalí (1904-1989) is een van de beroemdste Spaanse kunstenaars. Hij is het bekendst om zijn surrealistische schilderijen waarin landschappen met vervormde figuren en objecten te zien zijn.

Een Nederlander die met de trein vanuit Amsterdam naar Berlijn op weg was, is vlak na Duitse grens aangehouden. De 42-jarige man had twee koffers bij zich die gevuld waren met xtc-pillen en ketamine.

In totaal vond de douane 30 kilo aan xtc-pillen en 5 kilo ketamine met een geschatte straatwaarde van zo'n 440.000 euro. De vondst werd al op 14 juli gedaan, maar de Duitse douane bracht het nieuws pas gisteren naar buiten.

Eerste halte na grens

De man werd door de douane gecontroleerd bij de halte Bad Bentheim. Dat is de eerste stop van de internationale trein naar Berlijn in Duitsland na de Nederlands-Duitse grens. Hij verklaarde vanuit Amsterdam op weg te zijn naar Berlijn. Waarom de man er voor controle was uitgepikt, meldt de douane niet.

Hij ontkende aanvankelijk drugs bij zich te hebben en stelde dat de twee koffers aan hem waren gegeven. Eerst zei hij de code van de sloten niet te kennen, maar toen de douane hem opnieuw vroeg om de koffer te openen, deed hij dat. De douane is een onderzoek begonnen en de drugs zijn in beslag genomen.

Een VN-oorlogstribunaal heeft het verzoek van de Bosnisch-Servische oud-generaal Ratko Mladic om om medische redenen vrijgelaten te worden afgewezen.

De inmiddels 83-jarige Mladic zit een levenslange straf uit in Den Haag voor zijn rol in de burgeroorlog in voormalig Joegoslavië tussen 1992 en 1995. Hij werd onder meer veroordeeld wegens genocide in de enclave Srebrenica in 1995.

Broos, maar stabiel

Volgens de rechtbank is de gezondheid van de oud-generaal broos, maar stabiel. De rechter vindt dat hij daarvoor goede zorg kan ontvangen in het detentiecentrum van de VN in Den Haag waar hij vastzit.

Wat de medische toestand is van Mladic, is onbekend. In vrijgegeven documenten van de uitspraak is dat weggelaten. Wel is bekend dat hij lijdt aan cognitieve stoornissen en dit jaar zeker twee keer in een ziekenhuis is opgenomen.

Geen terminale ziekte

"Onweerlegbare medische adviezen tonen aan dat Mladic het einde van zijn leven nadert, hetgeen het lot is van alle mensen", zegt rechter Graciela Gatti Santana. Daarbij voegt ze toe dat hij echter geen acute terminale ziekte heeft die zijn vrijlating rechtvaardigt.

Onder aanvoering van Mladic werden in juli 1995 in Srebrenica meer dan 8000 moslimmannen en -jongens vermoord door Bosnisch-Servische troepen. Mladic beweerde dat hij niet de opdracht had gegeven tot etnische zuiveringen en dat militairen op eigen houtje handelden, maar het hof oordeelde dat hij daarover loog.

Niet alleen Brits-Pakistaanse bendes waren betrokken bij een groot misbruikschandaal in de stad Rotherham jaren geleden, ook politieagenten zouden kinderen hebben misbruikt. Dat schrijft de BBC op basis van dertig verklaringen van slachtoffers en enkele interviews.

Het gaat om een schandaal waarvan een onderzoekscommissie vaststelde dat er tussen 1997 en 2013 zeker 1400 kinderen zijn mishandeld, ontvoerd en verkracht in de Engelse stad. Uit het rapport dat hier in 2014 over verscheen, bleek dat de zaak veel groter was dan gedacht.

Nu zeggen vijf vrouwen die als kind werden uitgebuit door bendes dat ze toen ook seksueel zijn misbruikt door politieagenten, meldt de Britse publieke omroep. Andere vrouwen zeggen dat corrupte agenten ook samenwerkten met de bendes of niets deden om de seksuele uitbuiting te stoppen.

'Shockerende beschuldigingen'

In de dertig slachtofferverklaringen die de BBC heeft ingezien staan "shockerende beschuldigingen", meldt de Britse omroep. Die beschuldigingen gaan onder meer over jarenlang misbruik door politieagenten, in dezelfde periode dat de bendes in Rotherham actief waren.

Een van de vrouwen, destijds een jonge tiener, vertelt over een agent die haar over een periode van drie jaar meerdere keren opzocht. "Hij wist waar we vroeger rondhingen, hij vroeg om orale seks of verkrachtte ons achterin de politieauto." Als ze 'nee' probeerde te zeggen, zou de agent contact hebben opgenomen met de bende en haar laten bedreigen.

Correspondent Verenigd Koninkrijk Arjen van der Horst:

"Het grootschalige misbruik van 1400 minderjarige meisjes door Brits-Pakistaanse bendes is een zaak die nu al jaren doorettert. Er is al eerder een landelijk onderzoek geweest naar de misbruikpraktijken, maar er kwamen de afgelopen jaren steeds meer aanwijzingen dat het misbruik op veel grotere schaal plaatsvond en in meer Engelse steden dan tot nu toe is aangenomen. Ook zijn er indicaties dat het misbruik nog steeds plaatsvindt.

Eerder dit jaar weigerde de regering-Starmer nog in te stemmen met een nieuw landelijk onderzoek, maar vorige maand ging de premier alsnog overstag na groeiende politieke druk. De nieuwe onthulling over seksueel misbruik door politieagenten is een nieuwe, schokkende wending in deze zaak en bevestigt de noodzaak van zo'n onderzoek."

Nu, elf jaar later, wordt nieuw strafrechtelijk onderzoek gedaan. De betrokkenheid van politieagenten bij het schandaal in Rotherham staat hierin centraal. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de South Yorkshire Police (SYP), de politie van Rotherham zelf, onder leiding van de toezichthouder van de politie.

De SYP ziet geen bezwaar, maar er klinkt ook kritiek. Zo reageert de leider van het vorige onderzoek, hoogleraar Alexis Jay, tegenover de Britse publieke omroep geschokt dat de SYP zijn eigen voormalige agenten onderzoekt. De hoogleraar stelt dat dit moet worden gedaan door een andere politie-eenheid of onafhankelijke instantie.

Weerzinwekkend

De hoogleraar zei in 2014 dat het stadsbestuur, maatschappelijk werkers en de politie overduidelijk hebben gefaald. Aanwijzingen en bewijzen werden niet geloofd of genegeerd.

"Het is moeilijk om de weerzinwekkende aard van het misbruik te omschrijven", zei Jay destijds. Vijftien jaar geleden werden vijf mannen in deze zaak veroordeeld voor seksueel misbruik van meisjes. Er werden vaker mannen opgepakt, maar door gebrek aan bewijs kwam het niet tot een veroordeling.

Oekraïense vluchtelingen die op een opvangschip in Nijmegen verblijven, hebben gezamenlijk een klacht over het eten ingediend bij de gemeente, Vluchtelingenwerk en de beheerder van het schip. De bewoners spreken van "extreem slechte voedselkwaliteit" en etenswaren die regelmatig over de datum zijn.

"Veel bewoners hebben last van misselijkheid, buikpijn en diarree", zegt een anonieme bewoonster zegt tegen Omroep Gelderland. Een andere bewoonster zegt dat de problemen eerder zijn aangekaart bij de staf op het schip, maar dat verbetering uitblijft.

250 euro per maand

"Momenteel hebben de meesten van ons last van maag- en darmklachten", staat in de brief. "We moeten medische hulp zoeken, wat extra druk geeft voor het Nederlandse zorgstelsel. Veel bewoners vermijden de kantine en krijgen dus geen warme maaltijden, ondanks dat ze er wel voor betalen." Volgens De Gelderlander betalen de bewoners ruim 250 euro per maand voor de maaltijden.

Een woordvoerder van de gemeente bevestigt dat er klachten zijn gemeld. "Het eten moet uiteraard aan kwaliteitseisen voldoen. Wij begrijpen goed dat drie jaar wonen op een schip en zelf niet kunnen koken, impact heeft op de bewoners."

Volgens de gemeente gaan medewerkers wekelijks langs bij het schip om ideeën en eventuele klachten te bespreken. "Naar aanleiding van de brief die nu ook bij ons is binnengekomen, gaan wij als gemeente nogmaals het gesprek aan met de bewoners om te achterhalen wat er nu precies leeft en wat wij kunnen doen om hen tegemoet te komen, binnen de mogelijkheden van de opvang."

Meer regie

"Het zou al helpen als de bewoners mee kunnen denken over het avondeten", zegt een woordvoerder van Vluchtelingenwerk. "Of dat bewoners kunnen meedraaien in de keuken, om zo meer regie te krijgen."

Bewoners hebben foto's gemaakt van het eten:

"De foto's zien we nu voor het eerst, dus ik kan daar lastig over oordelen", reageert de woordvoerder van Vluchtelingenwerk. "We weten niet in welke context ze zijn gemaakt."

De identiteit van de schutter die in een kantoorgebouw in New York vier mensen doodde, en daarna zichzelf, is bekend. Het gaat om Shane Devon Tamura (27), meldt de politie. Hij werkte als beveiliger in een hotel en casino in Las Vegas.

In het centrum van New York, in Manhattan, liep de schutter gisteravond rond 18.30 uur (lokale tijd) een van de wolkenkrabbers binnen, zegt de politiecommissaris. In het gebouw aan Park Avenue zit onder meer het hoofdkantoor van de National Football League (NFL), die de American football-competitie organiseert.

Hersenaandoening

De autoriteiten vermoeden dat Tamura onderweg was naar het kantoor van de NFL, maar in het gebouw de verkeerde lift nam. In zijn zak werd een brief van drie pagina's gevonden. Daarin stelde hij een hersenaandoening te hebben, ontstaan door het spelen van American football.

De schutter schreef in de brief ook dat hij het niet eens was met hoe de NFL omgaat met de hersenaandoening CTE. Van die ziekte wordt aangenomen dat die wordt veroorzaakt door herhaaldelijk hoofdletsel. Tamura speelde American football op zijn middelbare school, schrijven verschillende Amerikaanse media. Hij speelde nooit in de NFL, zeggen oud-teamgenoten.

In de VS is de relatie tussen hersenziektes en American football al langer een gespreksonderwerp. De aandoening CTE werd bij een aanzienlijk aantal overleden NFL-spelers aangetroffen. Zij doneerden hun hersenen aan de wetenschap, schrijft CNN. In de gevonden brief vraagt Tamura ook om zijn hersenen te laten onderzoeken en biedt hij zijn excuses aan.

In zijn auto trof de politie nog een ander geladen geweer aan. Ook vonden ze onder andere wiet en antidepressiva, schrijft CNN. Verschillende Amerikaanse media melden dat het gaat om de dodelijkste schietpartij van de afgelopen 25 jaar in de stad New York.

Burgemeester Eric Adams spreekt van "weer een zinloze daad van wapengeweld":

De vier dodelijke slachtoffers zijn een politieagent (36), een medewerkster van een van de bedrijven in het gebouw (43), een beveiliger en een vrouw van 27, meldt NBC News. De eerste drie slachtoffers werden neergeschoten in de lobby. De vrouw van 27 werd neergeschoten op de 33ste verdieping.

De 36-jarige agent had twee jonge zonen en zijn vrouw is zwanger van hun derde kind. De vrouw van 43 werkte voor Blackstone. Die investeerdersmaatschappij bevindt zich in hetzelfde gebouw als het hoofdkantoor van de NFL. Haar familie noemt haar onder meer "een liefhebbende echtgenote, moeder, dochter en zus".

Een man van 41 jaar raakte ook in de lobby gewond. Hij ligt in kritieke maar stabiele toestand in het ziekenhuis. Het gaat om een NFL-medewerker.

Steeds vaker duiken bijenzwermen op in woonwijken op Curaçao. De afgelopen weken zijn op meerdere plekken mensen en dieren aangevallen, in één geval met dodelijke afloop. Statistieken wijzen op een tot twee doden per jaar.

Volgens imker Juric Felipa, die dagelijks meerdere nesten verwijdert, komt dit door de combinatie van warmte, regen en het verdwijnen van natuur. "Waar moeten de bijen naartoe als hun leefgebied verdwijnt?"

De politie heeft dagelijks de handen vol aan tientallen meldingen over agressieve bijen. De 62-jarige man die na een aanval in het oosten van het eiland om het leven kwam, was met zijn graafmachine aan het werk op een terrein bedoeld voor nieuwbouw. Hij raakte een nest en werd door honderden bijen aangevallen.

Imkers ruimen en verplaatsen op Curaçao de vele bijennesten:

Volgens Felipa worden bijen pas agressief als ze zich bedreigd voelen. Hij waarschuwt dat mensen bijennesten niet moeten verstoren, maar de plek direct moeten verlaten en een imker moeten inschakelen.

Frequenter en heviger

Incidenten lijken frequenter én heviger te worden, beaamt Felipa. Hij moest vandaag acht nesten verplaatsen of ruimen. Hij is één van de tien imkers die op die manier dagelijks actief zijn op het eiland.

"Steeds vaker verplaatsen bijen zich naar bebouwd gebied. Vroeger zaten ze meer aan de kust of in de natuur. Maar als de natuur verdwijnt voor woningbouw, dan zoeken ze nieuwe plekken. Huizen, leegstaande gebouwen - en daar zijn er veel van in Willemstad - holle muren: alles kan."

Volgens de imker ontbreekt het op Curaçao aan onderzoek naar mogelijke kruisingen met agressievere soorten, zoals de Afrikaanse bij, waar lokaal in de media over wordt gespeculeerd. "Er wordt van alles gezegd, maar zonder onderzoek weten we niets zeker," zegt Felipa. "De bijen waren er altijd al."

Bijzonder

De klus waar de imker vandaag mee begint is noemt hij bijzonder. "Het gaat om een bijennest dat al twintig jaar ongezien onder het dak van een huis langs de openbare weg zit. Vanwege eerdere incidenten heeft de politie de buurt ingelicht en de straat afgezet om verdere ongelukken te voorkomen."

De politie geeft soms opdracht om de bijen te vernietigen, ook in dit geval. Maar Felipa maakt zich altijd hard voor het behoud van de bijen. "Zonder bijen hebben we niets", zegt hij. "Geen fruit, geen groente, geen honing. Zelfs kaarsen en cosmetica zijn afhankelijk van bijenproducten."

De vooruitzichten voor de wereldeconomie zijn iets beter dan een paar maanden geleden, aldus het Internationaal Monetair Fonds. Het IMF voert daarom een lichte verhoging door in zijn groeivoorspellingen.

In april voorspelde het IMF nog dat de groei van de wereldeconomie aanzienlijk zou vertragen door de aangekondigde importheffingen van Trump, maar deze tarieven lijken sindsdien wat minder hoog uit te vallen.

"De cijfers vallen iets mee", zegt Marnix van Rij, de Nederlandse vertegenwoordiger van het IMF, voorheen staatssecretaris van Financiën. "Dat heeft er voornamelijk mee te maken dat de handelsbarrières iets zijn afgenomen en er een aantal akkoorden is gesloten."

Door onder meer het uitstel van de nieuwe Amerikaanse importheffingen tot 1 augustus, zag het er weer wat positiever uit. In de voorspellingen van het IMF is nog geen rekening gehouden met het nieuwe handelsakkoord dat de Verenigde Staten afgelopen zondag sloten met de Europese Unie.

Een van de hoofdpunten hierin is een heffing van 15 procent op veel Europese producten. Over het akkoord is ook nog veel onduidelijk. "The devil is in the details en die moeten allemaal nog naar buiten komen", zegt Van Rij.

In de laatste voorspelling ging het IMF uit van een groei van de wereldeconomie van 2,8 voor dit jaar. Dat is nu bijgesteld naar een groei van 3 procent. Volgend jaar ligt het groeipercentage nu nog iets hoger, namelijk op 3,1 procent. "De groei blijft nog wel achter bij de groei die we voor corona gewend waren", zegt Van Rij. "Die was 3,7 procent."

Groeiende onzekerheid

Er blijven wel veel risico's, vooral als de Amerikaanse importheffingen alsnog hoger zullen uitvallen. Dan zou de groei van de wereldeconomie wel weer wat lager uitvallen. Ook de groeiende onzekerheid over die heffingen en het onderhandelproces kan de komende tijd zwaarder op economische activiteiten gaan drukken, staat in het rapport.

"In de VS hebben we misschien wel te maken met een eenmalig effect", vertelt Van Rij. "Veel bedrijven hebben met name in het eerste kwartaal alvast heel veel ingekocht, voordat de tarieven omhoog gingen. Zij hebben nu dus heel veel voorraden. Nu moet blijken of al die producten wel worden afgenomen."

"De komende maanden gaan we pas echt de effecten zien van de heffingen", verwacht Van Rij. "Hoe je het wendt of keert, hoge tarieven zijn niet goed. Die worden ofwel doorberekend aan de consument, of bedrijven gaan minder winst maken."

Nederlandse economie

Het optimisme over de economische groei zet niet door als het IMF inzoomt op Nederland. Het monetair fonds voorspelt dat de Nederlandse economie zowel dit als volgend jaar met 1,2 procent zal groeien. Daarmee is de groei met 0,2 procent naar beneden bijgesteld.

"Wij zijn een typische, open economie die op handel is gericht", zegt Van Rij. "Wij zijn helemaal niet gebaat bij tariefverhogingen, en dat is in de cijfers wel terug te zien. Veel bedrijven aarzelen nu natuurlijk om investeringen te doen. Er is nog steeds een hele hoop onzekerheid. Wij als Nederland hebben hier toch wel gewoon last van, en dat blijft zo."

"Wat we ook zien is dat de groei nog best wel fors is in sommige delen van de wereld. China heeft ook zijn importtarieven verlaagd, dus dat zorgt ook weer voor extra handel en investeringen", aldus Van Rij. Voor China zijn de verwachtingen dus juist beter. De verminderde export naar de VS wist China meer dan te compenseren door groeiende export naar de rest van de wereld, aldus het IMF.

Het aantal illegale goudmijnen in Suriname blijft fors toenemen. Dat melden Surinaamse media en natuurbeschermingsorganisaties. Vanwege het gebruik van het giftige cyanide in de goudmijnen groeien de zorgen over het milieu en de leefomstandigheden van verschillende bevolkingsgroepen in het land.

Het is niet bekend hoeveel illegale mijnen er precies zijn in de onbewoonde delen van het Surinaamse regenwoud. Wel duidelijk is dat deze gigantische goudmijnen veelal in handen van Chinezen zijn, en dat er gebruik wordt gemaakt van cyanide, een giftige stof die in de mijnbouw wordt ingezet om goud uit gesteente te scheiden. Dat blijft niet zonder gevolgen voor mens en natuur, aldus milieudeskundigen in Suriname.

Officieel mogen slechts twee grote multinationals die in Suriname actief zijn cyanide gebruiken bij de goudwinning. Zij doen dit onder uiterst strenge veiligheidsprotocollen. Maar doordat er nauwelijks toezicht is in het uitgestrekte binnenland, krijgen illegale goudzoekers uit China en ook Brazilië vrij spel.

Politici

In het verleden zijn vanuit de politiek meerdere beloftes gedaan om de illegale goudwinning aan te pakken. Zo werd voorgesteld om belasting te innen bij de goudzoekers, maar dit voorstel werd niet opgevolgd. Ook werden er door milieuactivisten meldingen gedaan bij justitie en diverse (milieu)organisaties over vervuiling. Ondanks bewijs was het toch niet mogelijk om goudzoekers verantwoordelijk te houden voor de zichtbare gevolgen van cyanidegebruik in het regenwoud.

Een van die Surinaamse activisten is milieudeskundige Erlan Sleur van natuurbeschermingsorganisatie Probios. Hij maakt zich al jaren zorgen over de ernstige vervuiling van het Brokopondo-stuwmeer en het Surinaamse binnenland. "De Chinese goudzoekers krijgen van bepaalde politici alle vrijheid. Mensen met grote belangen en veel macht."

Het gebruik van cyanide in Suriname is omstreden en heeft eerder al voor problemen gezorgd in de jungle. De stof wordt vermoedelijk in grote hoeveelheden vanuit China naar Suriname geïmporteerd. Zodra ijzercyanide in contact komt met de uv-stralen van de zon worden de chemicaliën geactiveerd tot het giftige cyanide.

In 2023 sloeg een boot om met vijftien zakken ijzercyanide aan boord, waardoor de stof in het Brokopondo-stuwmeer terechtkwam. Dit stuwmeer is even groot als de provincie Utrecht en van groot belang voor het dagelijks leven in de inheemse dorpen. De leefgemeenschappen in het binnenland gebruiken het water om te drinken, te koken en zich te wassen.

'Tijdbom'

Twee jaar na het ongeval ziet Sleur dat de goudwinning in het binnenland nog altijd toeneemt. "Mijnbouwafval wordt nog steeds in het stuwmeer gedumpt. Het is een tikkende tijdbom doordat het gif alle kanten opgaat. Het kan letterlijk van alles doden", zegt hij.

"Goudwinning is totaal vernietigend. Niet alleen voor het aquatisch leven. Bossen worden afgebrand, er wordt flink gegraven en rotsen worden verwoest om aan goud te komen. Hierdoor komen ook natuurlijke gifstoffen en zware metalen vrij."

Sleur vindt het daarnaast frustrerend dat de inheemse bevolking en de marrongemeenschap niet worden geholpen als het gaat om de gevolgen voor hun gezondheid.

"Ze worden als tweederangsburgers beschouwd. Ze hebben geen toegang tot goede communicatie. De overheid doet er niets aan. Ze kunnen ook projecten opzetten zodat deze mensen wordt geleerd hoe ze veilig hun eigen vis kunnen kweken. Er wordt niet geholpen met schoon drinkwater. Ze worden aan hun lot overgelaten", zegt hij. "Ik hoop dat de nieuwe president en de regering iets zullen doen. Ik ga ervan uit dat ze een geweten hebben."

Vloek

De gevolgen van de illegale goudwinning oplossen is volgens de milieudeskundige niet makkelijk. Weinig mensen zijn zich volgens hem bewust van de schade. "Daarnaast zijn er overal economische verstrengelingen."

"Het heeft ook te maken met goed bestuur", vervolgt Sleur. "Goudwinning is massaal geworden. Zolang er corruptie is, zal de gemeenschap er niet van profiteren. Er zit ook een bepaalde druk van buitenaf op Suriname. De vraag is er, en dus blijft het een probleem."

Bij een kringloopwinkel in Maarssen worden zoveel spullen binnengebracht dat het personeel geen tijd heeft om alles uit te zoeken, te prijzen en in de winkel te zetten. Daar is iets op bedacht: de winkel verkoopt 'blind' dozen vol tweedehands spullen voor een euro.

Op de verzamelplaats van de kringloopwinkel staan honderden dozen met niet-geïnventariseerde spullen. De inhoud van de dozen is zowel voor het personeel als de koper een verrassing. Er kunnen waardevolle spullen in zitten, maar ook kapotte items.

De verrassingsdozen blijken een hit bij de klanten van de kringloop. "Sommige mensen nemen gewoon één doos, maar we hebben ook mensen gehad die er meteen tien meenemen", vertelt medewerker Bianca van Arnhem bij RTV Utrecht. "We hopen dat mensen een schat vinden, natuurlijk."

Pareltjes

De kringloopwinkel wilde het overschot aan spullen niet weggooien. "We willen voorkomen dat het alsnog op de afvalberg terechtkomt", legt Van Arnhem uit. "Het gaat ons erom dat onze klanten de kans hebben om de pareltjes eruit te halen."

Medewerkers adviseren de klanten met klem om kapotte spullen of afdankertjes die ze niet willen houden, naar de milieustraat te brengen.

Het besluit om Vluchtelingenwerk Nederland (VWN) te korten op subsidiegeld wordt deels teruggedraaid. Dat schrijft de organisatie in een persbericht, na een besluit van demissionair justitieminister Van Weel.

Vluchtelingenwerk zegt dat de organisatie dit jaar 23 miljoen euro krijgt van het Rijk. Volgens Vluchtelingenwerk kunnen daardoor "de meeste vluchtelingen" in Nederland dit jaar rekenen op begeleiding van de organisatie.

In februari had de rechter al gezegd dat voormalig asielminister Faber de subsidie voor Vluchtelingenwerk niet zomaar mocht wijzigen, zoals ze had aangekondigd.

Wettelijke taak

Sinds 2010 heeft Vluchtelingenwerk de Europese wettelijke taak om mensen bij hun asielaanvraag onafhankelijk te begeleiden. Dat doen zowel juristen die in dienst zijn van de organisatie als vrijwilligers op de verschillende opvanglocaties.

De medewerkers leggen aan asielzoekers uit hoe de asielprocedure werkt, wat hun rechten en plichten zijn en welke informatie en stukken ze bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) moeten aanleveren. Op aanvraag adviseert de stichting ook asielzoekers op juridisch vlak en kunnen medewerkers het verhoor bij de IND bijwonen.

Tot dit jaar kreeg de stichting een vast bedrag aan 13 miljoen euro aan subsidie, met daarbovenop een variabel bedrag dat werd berekend aan de hand van het aantal asielzoekers dat werd geholpen. Vorig jaar ging het volgens Vluchtelingenwerk om ongeveer 10 miljoen euro extra.

Voor dit jaar had de organisatie 34 miljoen euro gevraagd om alle werkzaamheden te kunnen uitvoeren, maar minister Faber liet begin dit jaar weten dat Vluchtelingenwerk enkel kon rekenen op het vaste bedrag van 13 miljoen euro.

Uiteindelijk moet Vluchtelingenwerk het in 2025 dus doen met 23 miljoen euro, wat vanwege de lager dan verwachte asielinstroom volgens een woordvoerder genoeg is om "het grootste deel van ons werk" te kunnen doen.

Een woordvoerder van het ministerie van Asiel en Migratie bevestigt de bedragen desgevraagd niet en wil enkel kwijt dat er gesprekken met Vluchtelingenwerk lopen over een afbouwplan voor de subsidie.

Zorgen om 2026

Bestuursvoorzitter Frank Candel zegt dat hij "opgelucht" is dat het schrappen van de subsidie voor dit jaar grotendeels is teruggedraaid. Tegelijk kijkt hij met vrees naar volgend jaar. Demissionair minister Van Weel heeft aan de organisatie laten weten dat de subsidie dan wel naar het vaste bedrag van 13 miljoen euro zal gaan.

Vluchtelingenwerk vraagt Van Weel om "dit soort ingrijpende besluiten" uit te stellen tot er meer duidelijkheid is over de precieze gevolgen van het Europese migratiepact. Die nieuwe asielregels treden volgend jaar juni in werking.

"De asielprocedure zoals we die nu kennen wordt op dat moment ingrijpend gewijzigd", aldus de stichting. "Dat heeft effect op de dienstverlening van Vluchtelingenwerk en het werk van andere organisaties in de asielketen, zoals COA en IND."

Internationale hulporganisaties en ngo's moeten zich in Israël opnieuw registreren om actief te kunnen blijven in de Palestijnse Gebieden. Vanwege deze herregistratieplicht maken hulporganisaties zich zorgen over de veiligheid van medewerkers die zich kritisch hebben uitgelaten over de Israëlische regering, blijkt na een rondgang van radioprogramma Nieuws en Co (NOS/NTR).

Volgens de Israëlische minister Chikli van Diaspora en Antisemitismebestrijding is de nieuwe registratie van internationale hulporganisaties noodzakelijk. Het ministerie liet in maart weten dat het Israël wil beschermen tegen "buitenlandse entiteiten die onder het mom van humanitaire hulp het bestaan van Israël ondermijnen, boycots bevorderen en Israëls reputatie zwartmaken".

Op basis van de nieuwe regels kunnen hulporganisaties hun vergunning kwijtraken als zij of medewerkers het bestaan van Israël als "Joodse en democratische staat" ontkennen, oproepen tot een boycot van Israëlische producten, de vervolging van Israëlische soldaten in buitenlandse of internationale rechtbanken steunen, of de Hamas-aanval van 7 oktober 2023 of de Holocaust ontkennen.

Dat staat in een document van de Israëlische regering, gericht aan buitenlandse hulporganisaties. De nieuwe registratieplicht is er al vanaf maart, maar de hulporganisaties zeggen te twijfelen of ze willen voldoen aan de strengere eisen van de Israëlische regering. Begin september is de deadline en moeten alle internationale hulporganisaties hun herregistratie op orde hebben.

'Slopend proces'

Over de herregistratieplicht willen de meeste organisaties niet publiekelijk spreken, omdat ze bang zijn dat ze dan minder kans maken om actief te mogen blijven in de Palestijnse Gebieden. Pim Kraan, de directeur van de Nederlandse tak van Save the Children, laat zich er wel over uit. Ook Save the Children heeft te maken met de herregistratie.

"We zijn nu al een jaar bezig met de herregistratieplicht door Israël, een slopend proces", vertelt hij. "De kans dat de Israëlische regering onze herregistratie afwijst, en we niet meer door mogen gaan in de Palestijnse Gebieden, is groot."

"Het is opvallend dat humanitaire hulporganisaties zich nu moeten verantwoorden tegenover het ministerie van Antisemitismebestrijding", zegt Kraan. Voor de aankondiging van de herregistratieplicht in maart overzag het Israëlische ministerie van Sociale Zaken de registratie van humanitaire hulp die uit het buitenland komt. "De nieuwe eisen hebben niets te maken met ons humanitaire werk", aldus Kraan.

Privacygegevens van medewerkers

Het ministerie van Diaspora en Antisemitismebestrijding eist ook dat internationale hulporganisaties persoonsgegevens aanleveren van alle Palestijnse en internationale medewerkers. Het gaat om adressen, gezinssamenstellingen, accounts op sociale media en andere privacygevoelige informatie.

Daarnaast verplicht de Israëlische regering hulporganisaties om mee te werken aan juridische onderzoeken naar hun medewerkers, wanneer zij zich volgens het ministerie schuldig hebben gemaakt aan antisemitisme.

"Daar werken wij niet aan mee", zegt Kraan. "En ik weet dat andere hulporganisaties hier ook zo over denken. Het gaat om de veiligheid van onze medewerkers en de bescherming van hun privacyrechten. Dit kan mogelijk ook hun families in gevaar brengen."

Het overgrote deel van de werknemers van Save the Children in de Palestijnse Gebieden heeft een Palestijnse achtergrond. "Onze medewerkers op de Westelijke Jordaanoever merken dat het steeds lastiger wordt om onze kantoorgebouwen te bereiken, omdat ze vaker door de Israëlische politie, het leger of gewapende kolonisten staande worden gehouden", zegt hij.

Correspondent Israël en Palestijnse Gebieden Nasrah Habiballah:

"Niet alle ngo's willen zich in de media uitspreken over de herregistratieplicht, omdat ze bang zijn dat ook dat gevolgen kan hebben voor de beoordeling van hun aanvraag. Maar ze maken zich grote zorgen en zijn bang dat ze straks niet langer de hulp kunnen verlenen aan Palestijnen die zo hard nodig is.

Bovendien werken veel Palestijnen in de bezette Westelijke Jordaanoever en in Gaza voor internationale ngo's. Dus als die hulporganisaties hun werk moeten stoppen vanwege de nieuwe Israëlische wetgeving, heeft dat ook een enorme impact op al die Palestijnse werknemers."

De directeur van de Nederlandse tak van Save the Children is zich er van bewust dat de hulporganisatie vanaf volgend jaar misschien niet meer actief mag opereren in de Palestijnse Gebieden, terwijl de situatie voor Palestijnen verder verslechtert.

"Save the Children biedt al sinds 1953 hulp in Gaza en de Westelijke Jordaanoever", zegt Kraan. "Het werk van een onafhankelijke hulporganisatie is voor ons een groot goed. Wij laten ons niet dwingen om mee te werken aan regels waar we niet achter staan."

De meeste internationale hulporganisaties verwachten na september bericht te krijgen van de Israëlische regering over hun vergunning.

De Houthi's in Jemen houden negen Filipijnen gegijzeld. De Filipijnse autoriteiten hebben dat bevestigd nadat de militie een video had gepubliceerd van de groep mannen. Het gaat om opvarenden van een bulkschip dat eerder deze maand werd gekelderd door de Houthi's in de Rode Zee.

Voor zover bekend gaat het lichamelijk goed met de negen personen, zegt de Filipijnse minister van Arbeidsmigranten. Op de vrijgegeven video is te zien dat de mannen bellen met familieleden op de Filipijnen. De minister zegt dat er hard wordt gewerkt om de bemanning thuis te krijgen.

'Oorlogsmisdaad'

De Houthi's hebben ook beeldmateriaal vrijgegeven waarop te zien is dat opvarenden uit zee worden gehaald. Die video werd gemaakt kort nadat de militanten bulkschip Eternity C op 7 juli hadden aangevallen.

Bij die beschietingen werden reddingsboten vernietigd, waardoor opvarenden urenlang in zee hebben doorgebracht. Human Rights Watch heeft de aanval veroordeeld als oorlogsmisdaad.

Tot nu toe was nog onduidelijk hoeveel opvarenden door de Houthi's waren meegenomen. Op de gepubliceerde beelden is te zien dat er zeker negen Filipijnen worden vastgehouden.

Er wordt gevreesd dat vijf opvarenden van Eternity C zijn gedood, maar dat is nog niet bevestigd. Tien bemanningsleden zijn door passerende schepen gered, onder wie acht opvarenden die inmiddels naar de Filipijnen zijn gebracht.

Onderweg naar Israëlische haven

Het is onduidelijk of, en zo ja, welke voorwaarden de Houthi's stellen aan vrijlating van de negen gegijzelde Filipijnen. Op de propagandavideo is te zien dat bemanningsleden zeggen dat ze niet wisten dat Eternity C kon worden aangevallen vanwege de Israëlische bestemming. Het schip was onderweg naar Eilat in Zuid-Israël om een lading mest af te leveren.

De Houthi's herhaalden gisteren het dreigement dat alle bedrijven die zakendoen met Israëlische havens zullen worden beschoten. Naast de Eternity C werd onlangs ook het langs Jemen varende bulkschip Magic Seas tot zinken gebracht. De Houthi's zeggen dat deze aanvallen pas stoppen als Israël de oorlog in Gaza beëindigt.

In een woonwijk in Schipluiden is onlangs een bovengemiddeld grote bever gezien. Het dier is gefilmd en lijkt op de beelden totaal niet schuw. Dat is bijzonder, zegt de Delftse stadsecoloog Diny Tubbing tegen omroep WOS. "Echt bizar."

De meeste bevers zijn mensenschuw en daarom zie je ze meestal niet binnen de bebouwde kom. Het dier werd gespot door een inwoner. Hij wist eerst niet om wat voor een dier het ging en besloot het te filmen.

Het bleek te gaan om een volwassen mannetje van ongeveer een meter lang en 30 kilo zwaar. "Uitzonderlijk", zegt Tubbing. "Er scheerden fietsers voorbij, maar hij leek nergens last van te hebben."

De bever is de afgelopen dagen niet meer gezien. Mogelijk is het dier dus alweer op een andere plek. Rond Schipluiden zijn vele vaarten, oevers en taluds waar bevers voorkomen.

Grootste

In 2022 werd in Ouderkerk aan den IJssel een nog grotere bever gevonden. Het ging toen om een bever van 1.30 meter lang. Het is volgens Naturalis daarmee de grootste bever ooit gevonden in Nederland.

Veertien jonge kinderen die mogelijk seksueel zijn misbruikt in een zwembad in het Gelderse Zelhem hoeven niet opnieuw te vertellen wat hen is overkomen. Dat heeft de rechter vandaag besloten.

De kinderen, meisjes tussen de 4 en 6 jaar oud, zijn eerder al gehoord door de politie. De advocaat van de 20-jarige verdachte wilde dat de kinderen tijdens de rechtszaak nogmaals zouden worden gehoord. De rechter gaat hier niet in mee, omdat dit volgens de rechter niet in het belang is van de kinderen.

Betrokken bij zwemlessen

De 20-jarige man hielp als stagiair bij de zwemlessen in het bad. Eind vorig jaar werd hij opgepakt op verdenking van zedendelicten daar. Het Openbaar Ministerie verdenkt hem van verkrachting en aanranding van elf kinderen. Ook zou hij drie andere kinderen hebben aangerand. Daarnaast wordt de man verdacht van ontucht met een 6-jarig meisje in Hengelo en het bezit van kinderporno.

Waarom de advocaat van de verdachte de kinderen nogmaals wil horen, is onduidelijk. De advocaat wil hier geen toelichting op geven. De verdachte en advocaat waren vandaag niet bij de tussenuitspraak van de rechtbank in Zutphen.

'Heel intimiderend'

Orthopedagoog en klinisch psycholoog Aafke Scharloo snapt de afwegingen van de rechter om de kinderen niet nogmaals te horen. "Als ze al gehoord zijn, is het heel intimiderend voor ze om nogmaals hun verhaal te vertellen. Je moet echt goede redenen hebben om dat te doen."

"Het eerste verhoor door de politie gebeurt op een heel kindvriendelijke manier", zegt Scharloo. "De politie vraagt dan op een heel goede manier door. Kinderen kunnen hun ervaringen delen en dat is superbelangrijk. Niet alleen voor de rechtszaak, maar ook voor hun eigen verwerking."

Uitzondering

Bij één kind zijn geen opnames gemaakt tijdens het verhoor. Dit kind mag in een kindvriendelijke omgeving opnieuw worden gehoord, als de ouders daar geen bezwaar tegen hebben. Daarnaast worden verschillende ouders en een rechercheur die betrokken was bij de verhoren gehoord.

Zodra deze onderzoeken zijn afgerond, zal de rechtbank een datum prikken voor de inhoudelijke behandeling van de zaak.

De Tweede Kamer komt toch terug van reces om te debatteren over de situatie in de Gazastrook. Een meerderheid steunde een voorstel van de SP. Vorige week werd een voorstel van GroenLinks-PvdA en D66 voor een debat over Gaza nog verworpen.

Het voorstel van vandaag werd net als vorige week gesteund door GroenLinks-PvdA en D66. Vandaag kreeg het voorstel ook steun van VVD, CDA en de ChristenUnie.

'Urgente situatie'

Aanleiding voor het voorstel is de almaar verslechterende humanitaire situatie in de Palestijnse enclave. "Gezien de urgente situatie in Gaza kan dat niet wachten tot na het reces", schrijft SP-Kamerlid Dobbe in haar voorstel.

Het debat zal ergens volgende week plaatsvinden. Dag en tijdstip worden later bekendgemaakt.

Het kabinet liet gisteren weten maatregelen te treffen tegen de Israëlische regering. Daarover wil de Kamer spreken met minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken. Een aantal partijen in de Kamer vindt de maatregelen niet ver genoeg gaan; voor een ander deel gaan ze juist te ver.

In Gaza sterven mensen van de honger, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie omdat Israël noodhulp blijft tegenhouden en vertragen. Een lokale cameraploeg sprak in opdracht van de NOS met wanhopige Palestijnen in het noorden van Gaza.

Stellantis, het moederbedrijf achter automerken zoals Citroën, Peugeot, Fiat en Opel, verwacht dat de importheffingen vanuit de VS het bedrijf dit jaar in totaal 1,5 miljard euro gaan kosten. De grootste klap wordt in de tweede helft van dit jaar verwacht. Dit raakt niet alleen Stellantis; volgens deskundigen staat de hele Europese automarkt onder druk.

Vorige week waarschuwde Stellantis al voor een flink verlies van in totaal 2,3 miljard euro. Volgens de nieuwe topman wordt 2025 een "moeilijk jaar" voor het bedrijf. De afgelopen maanden kostten de Amerikaanse importheffingen Stellantis al 300 miljoen euro.

De Europese auto-industrie heeft sinds 2 april te maken met een extra heffing van 25 procent, bovenop de toen al geldende importheffingen. Gemiddeld zijn auto's en auto-onderdelen 27,5 procent duurder geworden. Afgelopen zondag sloot de Amerikaanse president Trump een deal met Europese Commissievoorzitter Von der Leyen om de heffingen te verlagen, naar 15 procent. Dat nieuwe tarief gaat komende vrijdag in.

'Winst onder druk'

"Als je kijkt naar die 2,3 miljard is 300 miljoen maar een relatief klein onderdeel van het totale verlies", zegt Marieke Kuijpers, sectormanager mobiliteit bij Raboresearch. Toch vormen de Amerikaanse importheffingen volgens Kuijpers een belangrijk onderdeel van het verlies bij Stellantis.

"Er zijn best wat dingen die tegenzitten, en dit is er een die substantieel meeweegt", zegt Kuijpers. "Stellantis verkocht het afgelopen jaar al bijna een kwart minder auto's aan Noord-Amerika. Dat is best fors."

De problemen in de auto-industrie spelen breder in Europa. Ook voor de Volkswagen Group daalde de winst flink. De importheffingen kostten het Duitse autoconcern, waar ook onder meer Audi, Porsche en Skoda onder vallen, al meer dan een miljard euro het afgelopen half jaar. "De winstmarge van Volkswagen was 4 procent, dus een heffing van 15 procent kun je dan niet dragen", zegt ING-econoom Rico Luman.

De zondag afgesproken verlaging van 27,5 procent naar 15 procent juicht de Europese Vereniging van Automobielfabrikanten aan de ene kant toe, maar aan de andere kant waarschuwt de vereniging voor de negatieve effecten. "De VS zullen de nieuwe heffingen op auto's en auto-onderdelen handhaven, en dit zal niet alleen voor de industrie in de EU, maar ook in de VS een negatief effect blijven hebben", aldus directeur-generaal Sigrid de Vries.

"Die importheffingen gaan autofabrikanten wel echt voelen", zegt Luman. Hij wijst erop dat 15 procent al veel hoger is dan de 2,5 procent van vóór 2 april. "Bedrijven hebben voorraden aangelegd, dus de impact ervan verspreidt zich, maar de winst van bedrijven staat echt wel onder druk."

Historische verandering

Volgens ING-econoom Luman ondergaat de auto-industrie momenteel een historische verandering, die niet alleen te maken heeft met de importheffingen. "De Europese auto-industrie moet de overgang maken naar elektrisch rijden, en daar zorgt China voor flinke concurrentie. De laatste uitdaging is dat de verkoop van auto's al een stuk lager ligt dan voorheen."

Ook Kuijpers ziet die ontwikkelingen. "Voor de fabrikanten is het lastig: je concurreert met China en in West-Europa heb je dan ook nog te maken met stijgende productiekosten, en een tegenvallend consumentenvertrouwen waardoor verkopen tegenvallen."

Veel autofabrikanten zijn volgens Luman en Kuijpers al druk bezig om de impact van de importheffingen zo klein mogelijk te houden. "Fabrikanten kijken of ze bijvoorbeeld meer in de VS kunnen produceren dan hier, zodat je niet voor alle onderdelen de importheffing betaalt", zegt Luman. "Dan moet je echt aan de knoppen van je productie draaien."

Maar het verplaatsen van de productie naar de VS gaat autofabrikanten volgens Kuijpers ook veel geld kosten. Veel fabrikanten zijn nog huiverig om die nieuwe investeringen te doen, omdat een echt handelsakkoord er nog niet is. "Het is nog spannend of dit percentage van 15 procent echt blijft staan. Je ziet daarom wel dat autofabrikanten een slag om de arm houden."

Drie inspectiediensten van het Rijk dringen bij de demissionaire ministers van Asiel en Migratie opnieuw aan op verbetering van de situatie van kinderen in de noodopvang voor asielzoekers.

Dat deden ze in 2023 ook al, maar er is sindsdien te weinig verbeterd, aldus de Inspectie Justitie en Veiligheid, de Inspectie van het Onderwijs en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.

Het aantal kinderen in noodopvanglocaties is in twee jaar tijd "fors" gestegen, constateren de inspecties. In augustus 2023 waren het er bijna 4000, dit voorjaar meer dan 7000. Dat zijn voor een belangrijk deel - maar niet alleen - kinderen die zonder familie naar Nederland zijn gekomen.

Niet goed begeleid

In 2023 schreven deze inspecties dat kinderen in de noodopvang geen goed onderwijs kregen en niet goed worden begeleid. Ook was er te weinig zicht op hun gezondheid en veiligheid en hadden de kinderen te lijden onder het gebrek aan privacy.

Dat had te maken met het tijdelijke karakter van de noodopvang. Daaraan worden lagere eisen gesteld dan aan reguliere, vaste opvangplekken.

De toenmalige verantwoordelijk staatssecretaris Van der Burg erkende dat de tijdelijke opvang "niet op alle punten voldeed", maar dat er hard werd gewerkt aan het regelen van voldoende vaste opvangplekken.

Aanbevelingen

De inspecties vragen de ministers ervoor te zorgen dat verblijf in noodopvang van deze groep geen belemmering meer is voor toegang tot zorg en onderwijs.

Ook moeten de ministers duidelijk maken hoe en op welke termijn ze de afhankelijkheid van noodopvang afbouwen. Een stabiele, meerjarige financiering voor het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers is daarvoor een randvoorwaarde, aldus de inspecties.

In het huis van een dierenarts in Friesland zijn zestien verwaarloosde honden, acht katten en een konijn in beslag genomen. De Landelijke Inspectiedienst Dierenwelzijn (LID) en politie ontdekten ook botten, schedels en het karkas van meerdere dieren bij de vrouw thuis.

Alle levende dieren zijn naar opvanglocaties gebracht. Het Openbaar Ministerie buigt zich nog over de zaak en de eventuele gevolgen voor de dierenarts.

Geen water

De honden in de woning hadden volgens de LID geen toegang tot drinkwater. Dat gold ook voor een teef met vijf pups. Sommige dieren hadden volgens de inspectiedienst ernstige klitten en vervuilde vachten. Een vijftal honden zou zijn opgesloten in een vervuilde hal en badkamer zonder ventilatie.

In een schuur achter de woning zaten zes magere katten zonder eten of drinken, stelt de LID. De kattenbakken zaten vol met ontlasting en onder een laag schimmel. In een kleine aanbouw, een soort bijkeuken, zaten nog twee vermagerde katten zonder water en voedsel en met een vervuilde kattenbak.

'Zeldzaam'

In het hooi in een schuur ontdekte een inspecteur een kadaver van een kat, drie konijnenschedels en enkele losse botten. "Eens in de zoveel tijd komen we zoiets tegen", zegt Jelko de Ruijter van de LID tegen Omrop Fryslân. "Maar iets van deze ernst is zeldzaam, helemaal omdat het in dit geval een dierenarts betreft."

Het is nog niet duidelijk of de vondst van de verwaarloosde en overleden dieren gevolgen gaat hebben voor de carrière van de vrouw, schrijft de regionale omroep.