NOS Nieuws - Algemeen

Een noodzakelijke stap voor de Europese veiligheid, of een militaristische draai die niet bij de pacifistische grondslag van de partij hoort? De vraag of er meer geld naar defensie moet, leidt tot een flinke discussie in de Partij voor de Dieren.

Op een congres vandaag is het woord aan de leden. De een vindt dat de dieren altijd voorop moeten staan, de ander zegt dat om die dieren en de natuur te beschermen oorlogen voorkomen moeten worden en bewapenen nuttig kan zijn.

De deze week opnieuw voorgedragen lijsttrekker Ouwehand heeft vandaag wel wat uit te leggen aan de achterban. In het verkiezingsprogramma stond namelijk dat een wapenwedloop niet de oplossing is en het defensiebudget niet wordt verhoogd. De door de fractie uitgesproken steun voor het herbewapeningsplan van de EU stuitte dit voorjaar dan ook op afkeuring in een deel van de partij.

Voorafgaand aan het congres zei Ouwehand tegen de NOS dat de wereld helaas is veranderd. "We hebben met experts gesproken. Heel lang dachten we dat het niet nodig was maar helaas is dat het wel. We zijn ook niet over één nacht ijs gegaan. Zonder een vrije rechtstaat kunnen we niet strijden voor het klimaat en de natuur."

Vlam in de pan

Na een Kamerdebat in maart sloeg de vlam al in de pan. Kamerlid Teunissen (die Ouwehand dan vervangt) spreekt over de "grote zorgen van haar fractie" over de oorlog in Oekraïne en "tijden die veranderd zijn". "Dat kan betekenen dat we meer moeten investeren in defensie. De Partij voor de Dieren loopt daar niet voor weg."

Waarop oprichter Thieme in een opiniestuk in Trouw het nieuwe standpunt van de fractie kiezersbedrog noemde. Uit onvrede over de koers van de partij splitste zich in Rotterdam twee leden af, onder wie de oud-voorzitter van de partij.

Bij de stemming afgelopen dinsdag over een voorstel van D66 en ChristenUnie over verhoging van de NAVO-norm neemt Ouwehand met een stemverklaring de vlucht naar voren. Gezien de dreigende gevaren zijn er "helaas meer investeringen in defensie nodig" maar niet op deze manier en "anders onderbouwd dan met een NAVO-norm". Dat is volgens Ouwehand een "Trump-norm" van een "volstrekt onbetrouwbare bondgenoot" door wie we ons "niets moeten laten voorschrijven".

Maar de achterliggende discussie is niet weg.

Richtingenstrijd

Het borrelde al eerder binnen de partij; een principiële richtingenstrijd keert geregeld terug. Vasthouden aan je idealen - zoals oprichter Thieme en ook senator Koffeman bepleiten - of soms wat loslaten en voor verbreding kiezen - wat Ouwehand voorstaat - het lijkt de partij nog altijd te verdelen.

In 2023 schrijft Ouwehand dat ze tot de "sombere conclusie" komt dat een "professionaliseringsslag cruciaal" is voor de partij, maar dat die niet gemaakt wordt. Tekenend zijn bijvoorbeeld de klachten van lokale en provinciale politici. Die ervaren druk vanuit het partijbestuur om na verkiezingen niet mee te besturen, maar in de oppositie plaats te nemen.

Meerdere keren komt Ouwehand in aanvaring met bestuur of oprichters. Met als climax het besluit van het toenmalige bestuur om haar kandidatuur , in te trekken in september 2023, vlak voor de Kamerverkiezingen. Ouwehand vecht terug, krijgt steun van de leden en wordt alsnog lijsttrekker. Het bestuur stapt op, de strijd lijkt voor het oog beslecht.

Maar de richtingenstrijd woedt nog steeds, zo valt op te maken uit de voorstellen die vandaag door leden worden ingediend. Zo staat in een motie dat de Partij voor de Dieren ruim 20 jaar geleden is opgericht om het immense dierenleed in Nederland te bestrijden. De indiener van de motie keert zich tegen 'mensendingen' die steeds belangrijker lijken te worden voor de partij.

Emancipatie van dieren

Een ander voorstel dat op tafel komt, stelt juist dat het voor een duurzame toekomst en "de emancipatie van dieren" van het grootste belang is om "ons te kunnen beschermen tegen autoritaire regimes".

Leden die niet met naam en toenaam genoemd willen worden, zeggen tegen de NOS dat Ouwehand de leden bij deze grote verandering eerder en meer had kunnen betrekken. Dat is precies wat de partijleider van plan is op het congres vandaag. Ze kijkt met "goede hoop" uit naar het congres. "Er zijn mensen die dit niet steunen, maar ik spreek ook mensen die dat wel doen."

De Britse koning Charles heeft meer dan 1200 acteurs, sporters, wetenschappers en reguliere burgers geëerd bij de jaarlijkse lintjesregen ter ere van zijn verjaardag. Acteur Gary Oldman, Who-zanger Roger Daltrey en voetballer David Beckham mogen zich bijvoorbeeld voortaan sir noemen.

Daltrey en Beckham werden beiden opgenomen in de Orde van het Britse Rijk, de zanger als commandeur, de sporter een graad lager als officier. De koning ridderde hen beiden voor zowel hun bijdrages aan respectievelijk de muziek en de sport, als voor hun liefdadigheidswerk. Daltrey zet zich met jaarlijkse concerten in tegen kinderkanker, Beckham is onder meer actief voor Unicef.

"Ik mag van geluk spreken dat ik dit werk doe en ben dankbaar te worden geëerd voor het werk dat me zoveel voldoening geeft", reageerde de 50-jarige oud-aanvoerder van Engeland.

Charles riddert Oldman als Knight Bachelor, dus los van een bepaalde orde. De acteur speelde in films als Léon, Sid and Nancy en Dracula en was de afgelopen jaren te zien in de spionageserie Slow horses. In 2018 won hij een Oscar voor zijn rol als Churchill in Darkest Hour.

Pulsars en standbeelden

Charles vulde ook het aantal Companions of Honour weer aan tot het maximale aantal met twee benoemingen. In deze bijzondere Orde van de Eregezellen kunnen maximaal 65 personen worden geëerd voor hun bijzondere bijdragen aan de samenleving. Tv-maker David Attenborough, actrice Judi Dench en zanger Elton John waren bijvoorbeeld al lid.

Daar komen nu beeldhouwer Antony Gormley en wetenschapper Jocelyn Bell Burnell bij. Gormley maakte naam met enorme mensfiguren in het landschap, zoals bijvoorbeeld de hurkende man bij Lelystad. Bell Burnell is bekend van haar ontdekking van pulsars in 1967, waar haar leidinggevende indertijd de Nobelprijs voor kreeg.

Jongste ooit

Van de 1200 anderen die een lintje kregen is de oudste de 106-jarige WO II-veteraan Norman Irwin, die zich ook na zijn diensttijd inzette voor zijn gemeenschap. De jongste is Carmela Chillery-Watson, die opkomt voor de bestrijding van haar spierziekte. Ze is met jaar 11 jaar de jongste persoon ooit die een MBE achter haar naam mag zetten, als lid van de Most Excellent Order of the British Empire.

Onder de gelauwerden waren verder muzikanten Graham Gouldman van 10cc en Steve Winwood, actrice Samantha Morton, darters Luke Littler en Luke Humphries en auteur Pat Barker, bekend van de boeken Regeneration en The Ghost Road.

Presentatrice Tess Daly, bekend van entertainmentshow Strictly come dancing, had haar eretitel bijna gemist, omdat de envelop met de bekendmaking naar een verkeerd adres was gestuurd. "Gelukkig was iemand zo aardig om me op te zoeken. Tegen de tijd dat ik hem in handen kreeg had ik nog maar enkele dagen om de titel te accepteren."

Nigeria heeft postuum gratie verleend aan negen actievoerders die werden geëxecuteerd na kritiek op Shell. Medestanders noemen dat misleiding, omdat het zou impliceren dat de mannen iets verkeerd hebben gedaan.

Het gaat om negen milieuactivisten die bekendstaan als de Ogoni Nine, onder wie de gerenommeerde schrijver Ken Saro-Wiwa. Zij voerden samen strijd tegen de vervuilende olie-industrie in de Nigerdelta, met name tegen het toentertijd nog deels Nederlandse Shell.

In 1995 werden ze onder het regime van generaal Abacha veroordeeld wegens de moorden op enkele plaatselijke tegenstanders en opgehangen. Volgens Amnesty International was er sprake van een schijnproces bedoeld om tegenstand te smoren.

'Nationale helden'

De huidige president Bola Tinubu noemde de negen gisteren "nationale helden". Ter gelegenheid van de terugkeer naar de democratie, 26 jaar geleden, schold hij de negen postuum hun straf kwijt.

"Het is verkeerd om te spreken van gratie", zegt leider Ken Henschaw van rechtengroep We the People in een reactie. "Gratie krijg je als je bent veroordeeld omdat je iets fout hebt gedaan. "

Amnesty International heeft ook liever dat de negen volledig worden vrijgepleit van waarvoor ze werden veroordeeld. Bovendien, zegt de mensenrechtenorganisatie in een verklaring, "moet er nog veel meer worden gedaan om gerechtigheid te krijgen voor de gemeenschappen in de Nigerdelta".

Zo wil Amnesty dat Shell en andere oliebedrijven de schade opruimen en vergoedingen betalen. Door olielekkage is water in het gebied vervuild, zijn waterputten onbruikbaar geraakt en zijn vissen en gewassen afgestorven.

Tevergeefs proces

De weduwes van vier van de mannen probeerden in het verleden Shell verantwoordelijk te houden voor de executies. In de VS werd hun zaak niet-ontvankelijk verklaard, in Nederland achtte de rechter niet bewezen dat Shell vanwege steekpenningen verantwoordelijk kon worden gehouden voor hun dood.

Shell heeft beschuldigingen van illegale praktijken altijd ontkend. Wel gaf het bedrijf nabestaanden 15,5 miljoen dollar ter compensatie als blijk van goede wil. Ook staakte het in de jaren 90 de oliewinning in het land.

Goedemorgen! Verschillende politieke partijen houden vandaag een partijcongres. En Donald Trump is jarig en krijgt de militaire parade die hij zo graag wilde.

Eerst het weer: vandaag opnieuw een warme dag met 24 graden in het noordwesten tot 31 graden langs de oostgrens. Later op de dag is er in het binnenland kans op onweersbuien.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Iran heeft vanochtend opnieuw tientallen raketten afgevuurd op verschillende steden in Israël. Dat meldt het Israëlische leger. Inwoners werden opgeroepen om naar schuilplaatsen te gaan. In de stad Risjon Letsion, iets ten zuiden van Tel Aviv, werd een woonwijk getroffen. Daarbij zijn ten minste dertien mensen gewond geraakt.

Gisteravond voerde Iran ook aanvallen uit op Israël, toen werden vooral gebouwen in Tel Aviv geraakt. Daarbij raakten tientallen mensen gewond en kwam een persoon om het leven.

Ook Israël voert opnieuw aanvallen uit op Iran. Op de luchthaven van hoofdstad Teheran zouden meerdere projectielen zijn terechtgekomen. Daardoor is brand ontstaan. Over eventuele slachtoffers is nog niks bekend.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Fans van voetbalclub De Graafschap hebben in de rij gestaan voor een stukje voetbalclubgeschiedenis. De club in Doetinchem vervangt de stadionlampen en verkoopt de oude exemplaren. "Leuk voor in de woonkamer."

Fijne dag!

Iran en Israël hebben elkaar ook vannacht bestookt met raketaanvallen. Iran lanceerde tot twee keer toe een reeks raketten richting Israël. Daarbij zijn volgens Israëlische media meerdere doden gevallen en tientallen mensen gewond geraakt.

Het Israëlische leger riep burgers op om schuilkelders op te zoeken. In Jeruzalem en Tel Aviv klonk het luchtalarm en waren explosies te horen.

In de stad Risjon Letsion, iets ten zuiden van Tel Aviv, werd een woonwijk getroffen. Daarbij zijn ten minste twee mensen om het leven gekomen, meldt The Times of Israel op basis van de hulpverleningsorganisatie Magen David Adom. Ook zouden zeker twintig mensen gewond zijn geraakt.

Ook in Ramat Gan, in de buurt van Tel Aviv, zijn bij de Iraanse aanvallen zeker drie mensen om het leven gekomen, melden Israëlische media. Ook daar zouden tientallen mensen gewond zijn geraakt.

Op beelden is te zien dat meerdere gebouwen compleet zijn verwoest. Gisteravond werd de stad ook al geraakt door aanvallen, waarbij volgens de politie één dode viel en 34 mensen gewond raakten.

Dit zijn beelden uit Ramat Gan en Risjon Letsion:

In Iran werd bij vermoedelijk een Israëlische aanval een vliegveld in de hoofdstad Teheran geraakt. Het Iraanse staatspersbureau Fars meldt dat het vliegveld getroffen is door twee 'projectielen'. Over schade en slachtoffers is niets bekend. Wel zijn er grote rookpluimen te zien boven de getroffen locatie.

Op beelden van het vliegveld is brand te zien:

De Iraanse aanvallen zijn een wraakactie voor de Israëlische luchtaanvallen van gisteren, waaraan maanden voorbereiding voorafging. De Israëlische premier Netanyahu sprak van een "gerichte militaire operatie om de Iraanse dreiging voor Israëls voortbestaan terug te dringen" en stelde dat "als Iran niet wordt tegengehouden, het binnen zeer korte tijd een kernwapen zou kunnen produceren".

De aanvallen waren onder meer gericht op de nucleaire installaties en de legertop van Iran. Meerdere hooggeplaatste legerleiders en kernwetenschappers kwamen om. Volgens Iran vielen er ten minste 78 doden en raakten zeker 320 mensen gewond. De aantallen zijn niet onafhankelijk te verifiëren.

De Nederlandse directeur van de National Portrait Gallery is opgestapt. Kim Sajet wacht met het besluit niet op president Trump, die eerder dreigde haar te ontslaan.

Trump wil van haar af, omdat ze in zijn ogen een voorstander is van diversiteit. Onder meer The New York Times meldt dat Sajet de eer nu aan zichzelf houdt.

In een post op Truth Social noemde Trump haar eind mei een "zeer partijdige vrouw" die groot voorstander is van diversiteit, gelijkheid en inclusie. Bij zijn aantreden als president maakte Trump duidelijk dat hij alle diversiteitsprogramma's wil schrappen.

De National Portrait Gallery is een kunstmuseum in Washington D.C. en is onderdeel van het Smithsonian. In het museum zijn beeltenissen te zien van Amerikaanse beroemdheden.

Sajet werd in 2013 aangesteld als directeur.

In de Zuid-Limburgse plaats Beek heeft de politie afgelopen avond in een huis een dode man gevonden. Het gaat om een man van 34.

Volgens de politie waren de omstandigheden waarin de man werd gevonden verdacht, en wordt er sterk rekening mee gehouden dat de man door een misdrijf om het leven is gekomen.

De hoop is onder meer gevestigd op getuigen en mensen met camerabeelden uit de Frans Erensstraat, waar de man woonde.

De politie heeft afgelopen avond in Scheveningen tien mensen aangehouden. Zij werden onder meer aangehouden omdat ze wapens bij zich hadden, geen identiteitsbewijs konden laten zien of agenten zouden hebben beledigd. De politie trad ook op tegen overlast en ordeverstoring op de boulevard aan zee.

De politie was aanwezig in Scheveningen omdat er op sociale media een oproep rondging om naar de pier te gaan voor een feest. Op de boulevard bleef het uiteindelijk "druk, maar beheersbaar", zei de politie.

In Scheveningen liep het begin mei uit de hand na een oproep op sociale media om te gaan vechten. Daar waren honderden jongeren op afgekomen. Nadat zij zich tegen de politie hadden gekeerd, werd de mobiele eenheid ingezet.

Groepen jongeren bekogelden de politie met onder meer stenen, fietsen en glaswerk.

In de haven van Amsterdam is vanmiddag 4500 kilo cocaïne onderschept door de douane. De drugs waren verstopt in een lading hout in een container die uit West-Afrika kwam.

De container was donderdag aangekomen. De douane besloot de lading extra te controleren "op basis van een risicoanalyse".

Onder andere met speurhonden en scanapparatuur werd in de container gekeken. Volgens de douane waren de drugs "professioneel ingepakt". De cocaïne is in beslag genomen en zal worden vernietigd.

Een 40-jarige Poolse man is maandag overleden op een politiebureau in Den Haag, meldt het Openbaar Ministerie. De man werd eerder die dag aangehouden nadat agenten rond 17.20 uur een auto tegen de rijrichting in zagen rijden op het Prins Bernhardviaduct.

De man zat als inzittende in die auto, meldt Omroep West. Bij de controle bleek dat hij uitgezet moest worden naar Polen. Toen agenten hem wilden aanhouden, ging hij ervandoor. Na een korte achtervolging werd hij alsnog aangehouden. Daarbij verzette hij zich, zegt de politie.

Op het politiebureau aan de Jan Hendrikstraat werd de man onwel. Agenten probeerden hem nog te reanimeren.

De Rijksrecherche doet onderzoek naar het incident. Daarbij wordt ook onderzocht of de man is overleden door toedoen van de politie.

Op de VN-oceaantop in Nice schaarden deze week nog eens twintig landen zich achter het wereldwijde verdrag om de oceaan te beschermen. Samen met dertig landen die hen voorgingen, komt de teller daarmee uit op vijftig landen. Als nog eens tien landen hun handtekening onder het stuk zetten, treedt het als historisch beschouwde verdrag in werking.

Nederland, dat twee jaar terug nog pleitte voor een ambitieus verdrag, heeft nog niet geratificeerd, al zegt een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dat het departement daarmee bezig is.

Afhankelijk van oceanen

Twee jaar geleden spraken landen in het oceaanverdrag af om in 2030 30 procent van de oceaan te beschermen. In de beschermde gebieden gelden beperkingen voor visserij, scheepvaart en andere activiteiten.

In Nice moedigde de Franse president Macron landen deze week aan het verdrag te ratificeren en zo de ondergrens van zestig landen te halen. Dat gebeurde niet, al is de verwachting dat dat later dit jaar wel lukt.

Oceanen beslaan twee derde van het aardoppervlak. Daarvan is zo'n 8 procent beschermd. Onderzoek toont aan dat als een deel van de oceaan wordt beschermd, de zee en het leven daarin herstellen en een groter deel van de oceanen daar de vruchten van plukt.

Daar profiteren mensen vervolgens ook van, die afhankelijk zijn van oceanen voor voedsel, zuurstof, natuurlijke CO2-opslag, transport, recreatie en energieopwekking.

Hoewel de grens van zestig landen niet is gehaald, vindt Klaudija Cremers, oceaanonderzoeker bij de Franse denktank IDDRI, het een indrukwekkend resultaat. "Het kostte twaalf jaar om het volle VN-zeerechtverdrag in werking te laten treden. De verwachting is dat dat bij dit zeebeschermverdrag aankomende september lukt. Binnen drie jaar: dat is snel in de diplomatie."

Het verdrag treedt 120 dagen nadat het zestigste land het verdrag heeft geratificeerd in werking. Ook komt er dan een eigen VN-top rond het thema, zoals dat sinds 1995 ook rond klimaat gebeurt.

Momentum

Tijdens de oceaantop aan de Middellandse Zee deze week werden vooral oude afspraken herbevestigd, nieuwe coalities gevormd en ambities uitgesproken. Tientallen wereldleiders en 1500 afgevaardigden uit 200 landen reisden naar Nice om het over vervuiling, opwarming door klimaatverandering, en de achteruitgang van dieren en planten in oceanen te hebben. Grote nieuwe afspraken en doelen bleven uit, al was dat ook niet per se het doel.

"Zo'n conferentie is meer het moment waarbij iedereen samenkomt", legt Cremers uit. "Wereldleiders wachten hierop om grote aankondigingen te doen."

Diepzeemijnbouw controversieel

Cremers noemt wat voorbeelden. "Portugal heeft aangekondigd een nieuw natuurgebied te beschermen. 96 landen hebben afgesproken in augustus in Geneve een ambitieus verdrag over plastic te willen sluiten. Nieuwe landen hebben een eerder verdrag van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) over de afschaffing van schadelijke subsidies aan de visserij geratificeerd. En 37 landen gaan diepzeemijnbouw niet toestaan."

Diepzeemijnbouw is zeer controversieel. Over de schade die mijnbouw op de diepe oceaanbodem kan aanbrengen is veel onzeker, ook omdat er weinig bekend is over het leven daar en wat de impact is van bijvoorbeeld explosieven zo diep onder water. Toch staan sommige landen te popelen om daar bepaalde zeldzame metalen te winnen. Afgelopen april maakte de VS bekend dit als eerste land te gaan doen.

Volgens Cremers was deze top dus vooral bedoeld om oude afspraken te herbevestigen. "Met alles wat er nu geopolitiek gebeurt met oorlog en handel, is het indrukwekkend dat zoveel wereldleiders zich hier hebben uitgesproken voor de oceaan." Maar Nederland dus niet.

Daarom vertrok Ewout van Galen, directeur van Stichting De Noordzee, toch enigszins teleurgesteld van de oceaantop. "Nederland loopt achter als het gaat om bescherming van de Noordzee, en de staat van de Noordzee is slecht. Zelfs in Natura 2000-gebieden op zee laat Nederland nog van alles toe, van zandwinning tot visserij. Ik had gehoopt op hardere doelen en afspraken."

Nederland is op allerlei manieren afhankelijk van de Noordzee, van voedsel en energie tot transport en natuur. Maar de eerste drie in dat rijtje krijgen volgens de directeur in Nederland ruim baan, terwijl de natuur achterblijft. "Er is afgesproken dat in 2030 15 procent van de Noordzee beschermd moet zijn voor de intensieve sleepnetvisserij, maar we staan al een tijdje stil op 5 procent."

Maritiem land

Een gemiste kans voor Nederland, vindt Van Galen, want het Nederlandse demissionaire kabinet had in Nice ambities kunnen uitspreken. "Nederland staat internationaal bekend als een maritiem land, is op veel vlakken koploper, zet in op internationale samenwerking, maar stuurt geen ministeriële vertegenwoordiging hierheen. Dat is door andere landen niet onopgemerkt gebleven."

Een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat weten dat namens Nederland de directeur-generaal Water en Bodem aanwezig was. Na het vertrek van de PVV-bewindslieden is er op het ministerie geen minister of staatssecretaris meer.

NSC-Kamerlid Diederik Boomsma wil lijsttrekker van zijn partij worden bij de komende Kamerverkiezingen. Op dit moment is Nicolien van Vroonhoven het gezicht van NSC, na het vertrek van oprichter Pieter Omtzigt. Van Vroonhoven werd unaniem gekozen als fractievoorzitter van de Kamerfractie, maar uitte afgelopen week toch haar twijfels of ze wel verder wil.

Nu toont Boomsma duidelijke ambities, zo laat hij op X weten. Hij zegt te kiezen voor een sociaal-conservatieve koers; herstel van gezag, respect voor de Nederlandse cultuur, minder migratie, een dienstbare overheid en een zorgzame, weerbare samenleving.

De kans is groot dat Van Vroonhoven dit weekend duidelijk maakt of ze lijsttrekker wil worden.

Rechterhand Omtzigt

Van Vroonhoven is dan wel unaniem gekozen als fractievoorzitter van NSC in de Tweede Kamer, maar de afgelopen tijd gingen intern steeds meer stemmen op voor het Kamerlid Boomsma.

Van Vroonhoven was de rechterhand van Omtzigt en na het overnemen van de voorzittershamer in april zei ze dat ze in haar rol was gegroeid en uit de schaduw van Omtzigt was gekomen. Maar de twijfel nam toe. Zo zei ze dat ze zich stoorde aan de harde Haagse omgangsvormen.

De 46-jarige Boomsma zat jarenlang voor het CDA in de Amsterdamse gemeenteraad, ook als fractievoorzitter. Hij won in 2022 de titel 'Beste Raadslid van Nederland'.

Twee mannen in het Verenigd Koninkrijk hebben jaren cel gekregen voor het stelen van een massief gouden toiletpot. Het was het pronkstuk van een tentoonstelling in Blenheim Palace met werk van de beeldend kunstenaar Maurizio Cattelan.

In 2019 reden drie mannen met gestolen auto's het terrein op van Blenheim Palace, het geboortehuis van Winston Churchill in de buurt van Oxford. Het complex doet tegenwoordig onder andere dienst als museum. Met grote hamers gingen ze door een raam het gebouw in. Ze trokken de toiletpot los en stonden binnen vijf minuten weer buiten. Op bewakingsbeelden is te zien hoe ze delen van de pot in de auto stoppen.

Een van de mannen, die gezien wordt als het brein achter de diefstal, is veroordeeld tot vier jaar. Van hem is DNA gevonden in de toiletruimte en op zijn kleren zijn goudflinters aangetroffen. De andere inbreker kreeg twee en een half jaar.

Het gouden toilet was aangesloten op de riolering en bezoekers van de tentoonstelling konden er gebruik van maken. Voor ze de inbraak pleegden, namen de inbrekers poolshoogte. Ze bezochten de tentoonstelling en maakten foto's in de toiletruimte.

Goud te koop

Aanvankelijk werden zeven mensen opgepakt voor de diefstal, van wie er vier werden vervolgd. Een van de vier werd vrijgesproken, een andere verdachte werd veroordeeld tot 21 maanden voorwaardelijk en een taakstraf.

Maurizio Cattelan, die ook bekend is van een op de muur getapete banaan, had de gouden toiletpot gemaakt als satire op buitensporige rijkdom. De pot is nooit teruggevonden.

Iran heeft even na 20.00 uur Nederlandse tijd een vergeldingsaanval op Israël uitgevoerd, na de grote Israëlische aanval van afgelopen nacht. Volgens het Israëlische leger zijn er verspreid over twee golven "iets minder dan honderd raketten" afgevuurd op Israël.

De Israëlische hulpdiensten melden dat meerdere mensen gewond zijn geraakt. Over het algemeen zijn de verwondingen niet ernstig. Rond 21.30 uur Nederlandse tijd meldde het Israëlische leger dat burgers hun schuilkelders konden verlaten.

Op beelden uit Tel Aviv waren explosies en rookpluimen te zien. Het is onduidelijk of de explosies van Iraanse raketten waren of van het Israëlische luchtafweer. Ook boven Jeruzalem werden explosies gehoord.

Schade

Op live-beelden uit Tel Aviv was te zien dat een hoog gebouw schade heeft opgelopen. Op een van de verdiepingen woedde brand. Het lijkt te gaan om een appartementencomplex.

Getuigen melden aan internationale media dat het luchtalarm klonk in Jeruzalem en Tel Aviv. Burgers werden eerder opgeroepen om naar schuilplekken te gaan en daar te wachten op informatie.

Zo zagen de aanvallen eruit op de grond in Tel Aviv:

Volgens de Iraanse staatstelevisie heeft de luchtverdediging minstens één Israëlisch gevechtsvliegtuig neergehaald. De piloot zou zijn gevangengenomen. Het Israëlische leger spreekt de Iraanse berichtgeving tegen.

Afgelopen nacht voerde Israël een grote aanval uit op Iran. Hierbij werden meerdere bevelhebbers van de Iraanse strijdkrachten en topwetenschappers van het nucleaire programma gedood. Ook nucleaire installaties in het land werden aangevallen. Israël zegt dat de aanvallen nodig zijn om te voorkomen dat Iran kernwapens krijgt.

Bij een brand in een verzorgingshuis in Rotterdam is iemand om het leven gekomen. Over de identiteit van het slachtoffer en de doodsoorzaak is nog niets bekendgemaakt.

De brand brak rond 15.15 uur uit op de vijfde etage van het gebouw. Volgens Rijnmond ontstond het vuur in de kamer van een bewoner. De brand werd snel geblust, meldt de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond.

Het zorgcentrum biedt volgens de regionale omroep onderdak aan zo'n 130 bewoners met onder andere dementie. Op beelden is te zien hoe bewoners werden geëvacueerd.

De treinen van de NS rijden maandag grotendeels volgens de normale dienstregeling, meldt de NS. Er wordt dan niet gestaakt, zeggen het spoorbedrijf en de vakbonden. Volgens de FNV betekent dit overigens niet dat er helemaal geen stakingen meer komen.

De NS had rekening gehouden met een nieuwe stakingsactie en uit voorzorg de dienstregeling aangepast. De aanpassingen worden zoveel mogelijk teruggedraaid. Reizigers wordt wél geadviseerd rekening te houden met drukkere treinen en een aangepaste dienstregeling.

Vandaag staakt het NS-personeel in de provincies Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Flevoland, Zeeland, Noord-Brabant, Limburg en een deel van Gelderland. Het is de derde staking in iets meer dan een week tijd. Bij de stakingen van dinsdag en vorige week vrijdag lag al het NS-treinverkeer in Nederland stil.

Verbeterd loonbod

De stakingen hangen samen met de vastgelopen onderhandelingen over een nieuwe cao. De vakbonden eisen een hogere loon en betere arbeidsvoorwaarden. De NS kwam vandaag met een verbeterd bod gedaan, maar daar zijn de vakbonden niet enthousiast over.

De NS is nu bereid tot een loonsverhoging van 3 procent in plaats van 2,5 procent. Dat vinden de vakbonden te weinig. "We willen liever gewoon met de trein rijden, maar als de NS niet beweegt, hebben we geen andere keuze", zegt de FNV.

De vakbonden willen een loonsverhoging van ten minste 6 procent. Daarnaast willen ze onder meer een ruimere regeling voor zwaar werk. FNV en VVMC beraden zich over het tegenbod. FNV zegt dat zolang er geen serieus bod op tafel ligt, de stakingen doorgaan.

Student bedrijfskunde Bhoomi Chauhan was gisteren te laat voor haar Air India-vlucht met bestemming Londen. Onderweg naar de luchthaven in Ahmedabad kwam ze vast te staan in het verkeer. Kort na het opstijgen vanaf de luchthaven in Ahmedabad stortte het vliegtuig waar ze anders in had gezeten neer in een woonwijk. Van de 242 inzittenden overleefde slechts één passagier de ramp.

Ze had zo'n 200 kilometer afgelegd voordat ze in de stad in files terechtkwam en was "boos en gefrustreerd" dat ze van het grondpersoneel het vliegtuig niet meer in mocht, vertelt ze aan de BBC. Ze zegt tien minuten na de boardingtijd op het vliegveld te zijn aangekomen. De studente probeerde het luchthavenpersoneel er tevergeefs van te overtuigen haar aan boord te laten.

'Wonder voor mij'

De 28-jarige verliet daarop gefrusteerd de luchthaven. Terwijl ze met een reisagent overlegde of ze de kosten van haar ticket vergoed kon krijgen, kreeg ze een telefoontje: het vliegtuig is neergestort. "Dit is echt een wonder voor mij", zegt ze tegen de BBC.

De BBC heeft inzage gekregen in haar vluchtgegevens en zag dat de studente inderdaad op de vlucht naar Londen had moeten zitten, op stoel 36G.

Eén overlevende

Van de 230 passagiers en 12 bemanningsleden aan boord heeft slechts één persoon het ongeval overleefd. Dat is de 40-jarige Brit Vishwash Ramesh. Hij heeft inmiddels bezoek gehad van de Indiase premier Modi. Hoeveel slachtoffers zijn gevallen op de plaats waar het vliegtuig neerstortte, is nog niet duidelijk.

Tot op heden is er nog niets bekend over de oorzaak van de crash. De enige overlevende van de ramp zegt een hard geluid te hebben gehoord vlak na het opstijgen. Inmiddels hebben reddingswerkers de zwarte doos met vluchtgegevens veiliggesteld.

De VVD heeft de namen bekendgemaakt van de politici die de opengevallen kabinetsposten opvullen na het vertrek van de PVV.

VVD'er Vincent Karremans wordt benoemd als demissionair minister van Economische Zaken. De Rotterdammer volgt PVV-minister Beljaarts op. Karremans was het afgelopen jaar staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport. VVD-Kamerlid Judith Tielen neemt zijn portefeuille over.

Ook schuift de VVD Tweede Kamerlid Thierry Aartsen naar voren, voor de functie van staatssecretaris op Infrastructuur en Waterstaat.

Gisteren werd via NRC bekend dat waterschapsbestuurder Robert Tieman en oud-Kamerlid Nicki Pouw-Verweij de nieuwe BBB-bewindspersonen worden. Tieman is de beoogd minister van Infrastructuur en Waterstaat en Pouw-Verweij de staatssecertaris voor Langdurige Zorg.

Niet duidelijk

Wie de nieuwe NSC-bewindspersonen worden is nog niet duidelijk. NSC levert de minister van Volksgezondheid en staatssecretaris van Buitenlandse Handel.

Door de val van het kabinet-Schoof begin vorige week kwamen negen PVV-posten in het demissionaire kabinet vrij. Al snel ontstond er een conflict over de verdeling van die posten, omdat vooral VVD als BBB hun oog hadden laten vallen op de ministerspost Asiel en Migratie, voorheen van PVV-minister Faber. Asiel is een belangrijk thema voor de partijen waarop ze zich in aanloop naar de verkiezingen van oktober kunnen profileren.

Afgelopen woensdag werd een oplossing gevonden; het ministerschap werd verdeeld over de drie partijen VVD, NSC en BBB. Al zittende ministers, zoals VVD'er Van Weel, Van Hijum (NSC) en Keijzer (BBB), gaan nu ieder met delen van de portefeuille Asiel en Migratie aan de slag.

Maar er moesten na woensdag ook nog nieuwe tijdelijke bewindslieden worden gevonden om de werkdruk te verlichten. De namen konden nog niet meteen bekend worden gemaakt, omdat kandidaten eerst altijd een screening moeten ondergaan. De VVD is nu de eerste partij die de nieuwe namen naar buiten brengt.

De Halve Marathon Zwolle van morgen is afgelast vanwege de verwachte hitte, hoge luchtvochtigheid en kans op onweer. Ook de 4 Engelse Mijl, de Heroes Run en de wedstrijd voor professionele lopers gaan niet door. Volgens voorzitter Arne Poirot is het onverantwoord het evenement door te laten gaan vanwege de gezondheid van de deelnemers en de aanwezigheid van zo'n 25.000 toeschouwers.

Deelnemers krijgen geen geld terug en zijn niet automatisch ingeschreven voor volgend jaar. "We gaan dan waarschijnlijk naar een systeem van loting. Hoe dat volgend jaar precies gaat, moeten we nog uitzoeken", zegt Poirot tegen RTV Oost. Deelnemers moeten er volgens hem van uitgaan dat ze zich volgend jaar opnieuw moeten inschrijven voor een startbewijs.

De voorzitter benadrukt dat veel lopers niet met dit weer hebben kunnen oefenen. "Daarnaast wordt er ook een onweersbui voorspeld tegen 19.00 uur, als de lopers in het startvak staan. Bedenk dat er ook 25.000 man publiek is. We hebben er de medische voorzieningen niet voor. Gezondheid staat voorop, dus we kunnen niet anders."

Ingekort of afgelast

Ook in de rest van het land nemen organisatoren van sport- en buitenevenementen maatregelen om de veiligheid van deelnemers te waarborgen. Zo is de Rijsserbergloop in Rijssen van vandaag afgelast, wordt de Vuurtorenloop in Hoek van Holland ingekort tot 10 kilometer en later op de avond gelopen, en is vanavond op de laatste dag van avondvierdaagse in Den Dolder de route ingekort.

Hardloopwedstrijd de Loop door Houten is vanwege de hoge temperatuur geschrapt. "De veiligheid en gezondheid van alle deelnemers en vrijwilligers staan bij ons voorop", meldt de organisatie. De organisatie van een jeugdvoetbaltoernooi in De Meern roept de deelnemers op voldoende water en zonnebrandcrème mee te nemen, meldt RTV Utrecht.

In Drenthe bereiden verschillende evenementen zich voor op de hitte met extra water, zonnebranddispensers en schaduwplekken. Bij het jeugdvoetbaltoernooi Huys Talent Cup in Hoogeveen is er de hele dag extra drinkwater beschikbaar en is de EHBO waakzaam op oververhitting.

Het Hello Festival in Emmen zorgt eveneens voor extra watertappunten en schaduwplekken. "We zitten aan het water, dat geeft al wat verfrissing, dat scheelt," zegt organisator Wim Beekman tegen RTV Drenthe.

Het Rode Kruis adviseert sporters om voldoende te drinken, lichte kleding te dragen en alert te zijn op signalen van oververhitting.

Toen ze vanochtend wakker werd wist ze niet direct wat er vannacht was gebeurd, zegt Mary Maleki van de Iraanse supermarkt Roos in Amsterdam. "Ik hoorde pas over de aanvallen toen ik door jullie werd gebeld." Een deel van haar familie woont in de Iraanse hoofdstad Teheran, waar de Israëlische strijdkrachten vannacht ook luchtaanvallen uitvoerden.

Doelwit waren het Iraanse atoomprogramma, de top van de Iraanse strijdkrachten en atoomgeleerden. Israël wil zo naar eigen zeggen voorkomen dat Iran kernwapens kan maken.

"Ik ben in shock", zegt ze. Nadat ze het nieuws had gehoord, heeft ze de televisie aangezet en haar familie gebeld. Ze is bezorgd, want er werd niet meteen opgenomen.

Ook de Iraanse journalist Nasim Roshanaei hoorde het nieuws over de aanvallen vanochtend vroeg. Zij woont en werkt in Nederland voor radio Zamaneh, een online nieuwsmedium dat kritisch staat tegenover het Iraanse regime. Vanochtend vroeg kreeg ze sms'jes van vrienden, familie en haar moeder die vertelden over de aanvallen. "Ik kreeg berichten waarin stond 'we leven nog', maar verder heb ik niets meer gehoord", zegt ze. "Het is nu al drie uur stil."

WhatsApp werkte volgens haar niet in Iran, maar via Instagram kreeg ze van een vriendin berichten dat haar woning geraakt was door een raket. "Haar huis, alle ramen, alles is kapot", zegt ze. Volgens Iraanse nieuwsmedia zijn er zeker 70 mensen gedood bij de aanvallen, maar de journalist vreest dat er nog "veel meer" doden onder het puin liggen.

'Gewone mensen betalen de prijs'

In Teheran was vandaag een protest waarbij aanhangers van de regering foto's omhooghielden van de gedode generaals en leuzen riepen waarin de ayatollah Khamenei, de hoogste leider van Iran, werd geprezen. De demonstranten riepen op tot een stevige reactie op de aanval.

Journalist Roshanaei stelt dat "de gewone mensen" geen aanhanger van het regime. "Zij zijn vooral hartstikke bang." Supermarkteigenaar Maleki beaamt dat. "In een oorlog zijn het de gewone mensen die een heel hoge prijs betalen."

Zorgen over reactie Iran

In Israël wordt wisselend gereageerd op de aanvallen en de mogelijke reactie van Iran daarop. Een man die vanochtend vroeg boodschappen ging doen, hoopt dat het conflict met Iran niet verder uit de hand loopt. "We willen vrede", zegt hij. Hij is vanochtend uit voorzorg water en eten voor zijn familie gaan inkopen. "Voor het geval er iets gebeurt", zegt hij.

Sommige Israëliërs reageren opgelucht. Zo stelt een vrouw in Jerusalem dat Israël geen keuze meer had. "We kunnen niet wachten tot Iran wat doet, dan is het te laat."

Een ander is blij dat Israël Iran heeft aangevallen. "We hebben hier echt op gewacht." In Tel Aviv noemt een man de aanvallen "een geweldig uitgevoerd plan, het Israëlische leger blijkt heel effectief, dat is erg bemoedigend."

'Bezorgd, moe en een beetje hulpeloos'

Niet alle Israëliërs zijn positief. Een vrouw maakt zich zorgen over wat er mogelijk nog komen gaat. "Ik maak me ook zorgen over mijn kinderen en mijn inkomen, want dit beïnvloedt de economie. Je kunt niet werken, je kunt niets doen", zegt ze.

Een ander heeft het gevoel dat hij op niemand kan vertrouwen. "Onze regering speelt met ons leven en het leven van anderen. We zijn bezorgd, moe en een beetje hulpeloos."

De Iraanse journalist Pejman Akbarzadeh zegt dat hij wel had verwacht dat Israël zou aanvallen, maar niet nu. Volgens hem zijn er in Iran veel mensen die kritiek hebben op de Israëlische aanvallen, maar er zijn ook Iraniërs die "tevredenheid en opluchting" voelen omdat hooggeplaatste leiders van de Islamitische Revolutionaire Garde zijn gedood.

"Over het algemeen zijn mensen heel erg bezorgd over de gevolgen", zegt Akbarzadeh. De Iraanse regering heeft wraak gezworen. Hij zegt verder dat er "natuurlijk geen garantie is dat dit soort aanvallen regime-kritische Iraniërs gaan helpen om vrijheid te bereiken".