NOS Nieuws - Algemeen

Het Openbaar Ministerie stopt met het actief opsporen van matchfixing. Dat bevestigt een woordvoerder van het OM na berichtgeving van De Telegraaf. In de afgelopen twaalf jaar hebben onderzoeken naar matchfixing twee zaken opgeleverd en dat is voor het OM te weinig.

Het OM vindt matchfixing wel "heel erg", maar vaak ontbreken aanknopingspunten, vertelt Bo van der Meer, hoofd Strategie Domeinfraude van het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie. Het gebeurt wel, maar is vaak niet zichtbaar.

"Overal waar we informatie zouden kunnen horen, zoals tapgesprekken over informatie van het Team Criminele Inlichtingen, zien we geen signalen terug. Er is ook geen 'bijvangst' in andere lopende onderzoeken", zegt Van der Meer in de krant.

Twee zaken

Onderzoeken naar matchfixing leverden in twaalf jaar twee zaken op. In 2022 werd voetballer Tom Beugelsdijk voor vijf wedstrijden geschorst. Hij kreeg die straf omdat hij gewed had op wedstrijden waarin hij zelf meedeed, wat volgens de regels van de KNVB niet mag. Maar onderzoek door de politie leverde geen bewijs van matchfixing op.

Twee jaar later kregen twee minderjarigen een werkstraf van 70 uur voor matchfixing. Via sociale media namen ze contact op met verschillende spelers uit de Tweede Divisie, het derde voetbalniveau van Nederland. De tieners boden de voetballers geld aan om expres gelijk te spelen of te verliezen.

Volgens Van der Meer is matchfixing moeilijk te bewijzen. "Je hebt niet zomaar bewijsstukken, en bewust handelen, door bijvoorbeeld expres een penalty te missen, is ook moeilijk aan te tonen."

Sportbonden teleurgesteld

Sportbonden zoals de KNVB, KNLTB en NOC*NSF zijn niet blij met het besluit van het OM. Matchfixing is een vorm van criminaliteit die je alleen ziet als er naar gezocht wordt, stellen de bonden. "Wanneer er minder op wordt ingezet, neemt niet het probleem af maar verdwijnt het uit beeld. In omringende landen worden wel zaken opgespoord, wat de urgentie onderstreept."

De sportbonden mogen zelf geen onderzoek doen naar matchfixing, daarvoor blijven ze afhankelijk van het OM. De bonden stellen ook dat het risico op matchfixing toeneemt, door de stijgende interesse in gokken. In de Monitor Sportbeleid 2023 werd dan ook voorgesteld om een 'onafhankelijk integriteitscentrum' op te zetten. Dat zou zich volledig moeten richten op het tegengaan van matchfixing en illegaal gokken op wedstrijden.

De bonden zien dat wel zitten. "Wij kijken uit naar het onafhankelijk integriteitscentrum en de bijbehorende wetgeving die nieuwe mogelijkheden biedt voor betere informatiedeling en het effectief opvolgen van signalen. Maar opsporen blijft nodig."

Het integriteitscentrum moet zich ook richten op voorlichting van spelers over de risico's van matchfixing, zeggen de bonden. "Bewustwording en meldingsbereidheid zijn cruciale onderdelen van een weerbare sport."

Oppositiepartijen D66, CDA, ChristenUnie, SGP en JA21 willen dat de onderwijsbezuinigingen die zijn afgesproken in de Voorjaarsnota van tafel gaan. Zij dreigen anders in de Eerste Kamer geen steun te geven aan de begroting, waardoor er daar geen meerderheid is.

"Het is typisch een bezuiniging die de maatschappij meer gaat kosten dan het op korte termijn oplevert", zegt CDA-Tweede Kamerlid Inge van Dijk tijdens het debat over de voorjaarsnota.

Het is nog wel de vraag of het gaat lukken om de onderwijsbezuinigingen te dwarsbomen. De regeringspartijen VVD, NSC en BBB zeggen in het debat achter de gemaakte afspraken te staan, ondanks het vertrek van de PVV.

Begroting rond krijgen

Twee maanden geleden, in de nachtelijke onderhandelingsuren over de Voorjaarsnota, spraken de toenmalige coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB af om 400 miljoen euro op onderwijs bezuinigen. Dat deden ze om de begroting, waarin ze ook cadeaus uitdelen, rond te krijgen.

"De coalitiepartijen hadden dure wensen", zegt demissionair minister Heinen (Financiën), die benadrukt dat het voorstel niet uit het kabinet kwam. "Daar zit een dekkingsopgave bij en in die zoektocht is gekeken naar alle begrotingen."

Daardoor komt er bijvoorbeeld vanaf 2027 een einde aan een potje voor extra begeleiding van vo-scholieren. De oppositie is hier fel op tegen, omdat die verwacht dat hierdoor het aantal schoolverlaters zal toenemen.

D66, CDA, ChristenUnie, SGP en JA21 stelden vandaag alternatieve bezuinigingen voor, maar daar gingen de regeringspartijen in het debat niet mee akkoord. De VVD daagde daarop de partijen uit om te komen met voorstellen waar wel een meerderheid voor is.

Het is de vraag of dat gaat lukken; de VVD zegt nu al geen betere opties te zien om de begroting rond te krijgen. "We moeten nu eenmaal keuzes maken", vindt VVD-Kamerlid Aukje de Vries. "De onderwijsbegroting is afgelopen jaren al fors gestegen. Daarnaast blijven er alsnog een aantal regelingen om leerlingen te steunen bestaan."

NSC en BBB zeggen ook bereid te zijn om naar alternatieven te kijken nu er geen meerderheid is. "Maar ik kan nu nog niks toezeggen", zegt NSC-Kamerlid Folkert Idsinga.

Minister Heinen hamert erop dat er voor alle voorstellen een goede dekking moet zijn. "Ik ben de laatste in Den Haag die de Voorjaarsnota nog aan het verdedigen is", zegt hij tijdens het debat. "Het zoet wil iedereen graag verdedigen, maar voor het zuur sta ik hier wel alleen."

Snel nieuwe begroting

Beide Kamers zullen deze zomer over de Voorjaarsnota stemmen. Het is onduidelijk wat er gebeurt als de Eerste Kamer dan niet akkoord gaat.

In een recent advies van de Raad van State staat dat de regering dan zo snel mogelijk een nieuwe begroting moet indienen. Op dat advies moet ook nog een reactie komen van het kabinet.

Terwijl de Israëlische luchtaanvallen in Iran doorgaan, maken Nederlandse Iraniërs zich grote zorgen om familieleden daar. Volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights Activists zijn er inmiddels 585 mensen gedood, hoewel de cijfers moeilijk te controleren zijn. Sommigen proberen Iran te ontvluchten, maar lopen daarbij grote risico's.

De oom en tante van Naz (echte naam bekend bij de redactie) waren op familiebezoek in Teheran toen de stad afgelopen vrijdag werd gebombardeerd. Ze probeerden snel weg te komen, maar het duurde een volle dag om een chauffeur te vinden en negen uur om de stad uit te komen. Onderweg naar de grens ging het mis.

De familieleden, die ook de Nederlandse nationaliteit hebben, werden door veiligheidsdiensten van de weg gehaald. Naz: "De chauffeur werd geblinddoekt en geboeid afgevoerd, mijn familie is tien uur vastgezet en ondervraagd. Hun telefoons zijn afgepakt en wij kregen in die uren alleen vage telefoontjes, we raakten steeds meer in paniek."

Onzekerheid

Pas in de loop van de nacht werd duidelijk wat de familieleden hadden meegemaakt, nadat het toch was gelukt om veilig de grens over te steken naar een buurland. Naz: "Je kunt al die tijd niets doen en je weet niks. Later hoorden we van ze hoe ze waren gefouilleerd en apart van elkaar vastgezet."

Waarom haar familieleden zijn vastgehouden, weet ze niet. De afgelopen dagen bleek al dat de Iraanse overheid mensen oppakt in de zoektocht naar Israëlische spionnen.

De Nederlands-Iraanse Layana (ook niet haar echte naam) vertelt dat haar broers en ouders in een wijk wonen die vijf keer door Israëlische luchtaanvallen werd geraakt. Layana: "Ik heb de afgelopen nachten amper geslapen. Elke vijf minuten ging ik toch weer op mijn telefoon checken of er bombardementen waren in hun buurt."

Normaal belt ze haar familie regelmatig, maar nu is het heel moeilijk om contact te krijgen. Het internet ligt er vaak uit en inwoners in Iran krijgen de opdracht om apps als WhatsApp en Instagram van hun telefoon te verwijderen. Daarom vraagt ze ook aan kennissen in Iran om haar ouders te bellen.

Layana: "Als ik niets hoor, voel me heel rusteloos, ik wil gewoon weten of ze nog leven. Het is een verschrikkelijk gevoel."

Ze vertelt dat haar familieleden aanvankelijk van plan waren om in de hoofdstad te blijven, omdat ze niet konden geloven dat Israël ook burgerdoelen zou aanvallen. Nadat woonblokken en de lokale bibliotheek waren geraakt, zijn ze toch vertrokken naar een plek buiten de stad.

Bij de Turkse grens melden zich de afgelopen dagen veel mensen uit Iran:

Volgens Layana zit haar familie inmiddels vast tussen twee kwaden. "Ze haten het Iraanse regime, maar zijn ook niet blij met een buitenlandse macht die de hele stad komt afbreken. Ook jonge mensen die eerst vooral kritisch waren over het regime, worden nu steeds feller tegen Israël."

Zelf is Layana tien jaar in Nederland. Daarvoor werkte ze in de Iraanse hoofdstad. Met afschuw ziet ze hoe flatgebouwen waar ze vroeger werkte, worden kapotgeschoten. "Het is zo'n mooie stad met zoveel cultuur. Als ik de beelden zie, herken ik sommige plekken amper terug. Straten in Teheran die normaal zo druk zijn als het Rokin in Amsterdam zijn nu uitgestorven. Het voelt apocalyptisch."

Voor de familie van Layana is naar Nederland reizen geen optie. Ze hebben enkel de Iraanse nationaliteit. Daarnaast blijven ze zelf ook liever in Iran dan naar Europa te gaan. Layana zou het een fijn idee vinden als ze dichterbij zouden zijn, maar begrijpt ook dat ze ongelukkig zouden worden van een leven buiten Iran.

Naz is blij dat haar familie Iran inmiddels is ontvlucht. Ze zitten nu nog in een hotel met veel andere Iraniërs met ook een buitenlandse nationaliteit. Het is moeilijk om vervoer te krijgen naar een groot vliegveld om naar Nederland te kunnen vliegen, maar ze hopen elkaar dit weekend weer te zien.

Er is geen cannabis aangetroffen in de zakken snoepjes van Haribo, meldt de politie. Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) deed onderzoek naar de snoepjes, nadat meerdere mensen vorige maand onwel waren geworden.

De drugs zijn nergens in het productieproces bij Haribo in de colaflesjes terechtgekomen en ook zaten er in de snoepjes geen stoffen in die verwant zijn aan cannabis. Eind mei had voedselwaakhond NVWA nog gezegd dat er wel cannabis was aangetroffen in de snoepjes.

Haribo had al gemeld dat de drugs niet tijdens de productie in het snoep terecht was gekomen. Het bedrijf liet onafhankelijke tests doen bij een laboratorium.

Verder onderzoek

De cannabis zou terecht zijn gekomen in kilozakken Haribo Happy Cola F!ZZ met als houdbaarheidsdatum januari 2026.

Onder de mensen die vorige maand onwel werden, waren ook twee jonge kinderen. Die zijn in het ziekenhuis behandeld. Eén van hen lag ook een tijd in coma. Het Openbaar Ministerie doet nu onderzoek naar waar de kinderen dan wel ziek van zijn geworden.

Het Openbaar Ministerie heeft rapper Lil' Kleine een taakstraf van 32 uur voorgesteld voor de mishandeling van zijn voormalige vriendin Jaimie Vaes in 2022. Deze taakstraf wordt verrekend met de zestien dagen die hij in voorarrest heeft gezeten en dat betekent dat hij geen werk meer hoeft te verrichten. Jorik Scholten, zoals de rapper echt heet, laat weten dat hij het voorstel accepteert.

In februari 2022 kreeg de politie een melding van een mishandeling aan de Prinsengracht in Amsterdam. De beelden ervan gingen rond op sociale media. Daarop was te zien hoe Scholten in de nacht van 11 op 12 februari zijn partner Jaimie Vaes uit een auto trekt en mishandelt. Hij werd opgepakt op verdenking van poging tot zware mishandeling of mishandeling.

'Uit de auto verwijderen'

Scholten laat via zijn management weten opgelucht te zijn dat hij na drie jaar dit hoofdstuk kan afsluiten. "Hij heeft altijd erkend dat hij die dag fout heeft gehandeld door haar zo uit zijn auto te verwijderen", klinkt het via manager Breghje Kommers. "Dus hij accepteert de gevolgen daarvan en heeft om die reden dit transactievoorstel geaccepteerd."

Volgens de Officier van Justitie is er voldoende bewijs voor mishandeling. Daarvoor is onder andere het beeldmateriaal bekekenen en heeft Vaes verschillende verklaringen afgelegd. In eerste instantie werd Scholten verdacht van zware mishandeling, omdat het hoofd van Vaes tussen de autodeur zou hebben vastgezeten. Omdat Vaes heeft verklaard dat dat niet het geval was, is deze verdenking komen te vervallen.

"Jorik is blij dat het nu officieel vaststaat dat er niemand met zijn hoofd tussen de deur heeft gezeten en dat er geen sprake is van zware mishandeling", aldus Kommers.

Mediastorm

Naast de verstreken tijd en de verklaring van Vaes speelde volgens het OM ook de negatieve media-aandacht een rol bij de strafmaat. De beelden van de mishandeling leidden tot een mediastorm. Het wassen beeld van de rapper werd weggehaald uit museum Madame Tussaud, zijn nummers werden door streamingsdienst Spotify verwijderd uit muzieklijsten en ook radiozender FunX besloot zijn nummers voorlopig niet te draaien.

Het OM laat weten dat ook de advocaat van Vaes op de hoogte is gesteld en daarmee is de zaak afgedaan.

Tientallen schrijvers van wie de boeken worden uitgegeven door uitgeversgroep VBK nemen in een verklaring afstand van "alle Israëlische investeringen" van investeringsmaatschappij KKR. Die nam onlangs het moederbedrijf van de Nederlandse uitgeverij over en de schrijvers zijn daar niet blij mee.

KKR is een van de grootste private-equityfondsen ter wereld. Het bedrijf ligt al enige tijd onder vuur omdat het investeert in wapens, Israëlische datacentra en in bedrijven die actief zijn op de bezette Westelijke Jordaanoever.

Onder meer Nelleke Noordervliet, Abdelkader Benali en Freek de Jonge hebben de verklaring ondertekend. Ze reageren hiermee op een uitlating die VBK (Veen Bosch & Keuning Uitgeversgroep) afgelopen maandag deed over de investeringsmaatschappij. De uitgeversgroep, waaronder bijvoorbeeld Ambo/Anthos, Atlas Contact en Van Dale vallen, stelt daarin dat het "alle mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden of facilitering ervan door middel van directe investeringen" veroordeelt. De schrijvers vinden deze uitspraak niet ver genoeg gaan.

De auteurs noemen de tekst van hun uitgever te vaag en een "laffe dooddoener die lijkt op een stellingname, maar dat niet is". Ze roepen VBK op om bij het moederbedrijf erop aan te dringen dat KKR alle investeringen in de Israëlische oorlogsindustrie van de hand doet.

Festivals

Investeringsmaatschappij Kohlberg Kravis Roberts (KKR) is ook eigenaar van een groot aantal festivals zoals de Zwarte Cross, Mysteryland en DGTL. Meerdere artiesten, onder wie Goldband en Youp van 't Hek, zegden hun optredens op deze evenementen af, omdat de investeringen van KKR haaks staan op hun waarden.

Nederland wil in samenspraak met andere landen sancties kunnen opleggen aan de ultrarechtse en extremistische ministers Ben Gvir en Smotrich van de regering-Netanyahu. Dat schrijven demissionair premier Schoof en minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken aan de Tweede Kamer.

Veldkamp wijst op de aangekondigde sancties tegen deze twee ministers van het Verenigd Koninkrijk, Australië, Canada, Nieuw Zeeland en Noorwegen. Hun banktegoeden worden bevroren, ze mogen bij die landen geen bankzaken meer doen en ze mogen die landen ook niet meer in.

Zweden heeft inmiddels aan de Hoge Vertegenwoordiger van de EU een brief gestuurd om een soortgelijke stap te overwegen. Nederland zal zich daarbij aansluiten, zegt Veldkamp.

Het kabinet vindt het tijd voor een duidelijk signaal. "De ministers hebben herhaaldelijk geweld door kolonisten tegen de Palestijnse bevolking aangewakkerd, zij bepleiten voortdurend de uitbreiding van illegale nederzettingen en roepen op tot etnische zuivering in de Gazastrook." De uitspraak van Smotrich over de volledige vernietiging van de Gazastrook is voor het kabinet "onacceptabel".

Nederzettingenbeleid

In de Tweede Kamer hebben verschillende partijen al bij het kabinet aangedrongen op sancties tegen Ben Gvir, Smotrich en andere individuen die oproepen tot meer illegale nederzettingen en het verdrijven van Palestijnen. Vanavond is er een debat met demissionair premier Schoof over de Europese top van 26 en 27 juni 2025 waar het zeker over deze sancties zal gaan.

De voornaamste gedachte achter de sancties van de verschillende landen is dat door het nederzettingenbeleid van de Israëlische regering steeds minder van de Palestijnse Gebieden overblijft. Dat staat een tweestatenoplossing in de weg, de voorkeur van veel landen om de oorlog te kunnen beëindigen.

Israël vindt het "schandalig dat gekozen volksvertegenwoordigers en regeringsleden aan dit soort maatregelen worden onderworpen."

Zorgen overgebracht

Veldkamp zal met zijn Europese collega's ook spreken over de aankondiging van minister Smotrich om de vrijstelling in te trekken van Israëlische banken om samen te werken met Palestijnse banken. "Deze maatregel zal leiden tot grote (economische) instabiliteit op de Westelijke Jordaanoever en zet de al fragiele Palestijnse Autoriteit verder onder druk."

Schoof en Veldkamp reageren op verzoek van de Tweede Kamer in hun brief ook op de demonstraties in Nederland. "Het leed in de Gazastrook raakt velen diep, ook in de Nederlandse samenleving, zoals de demonstraties op 18 mei en 15 juni 2025 mede hebben getoond", schrijven zij. "Dit sentiment gaat niet aan het kabinet voorbij. Veel van de zorgen die leven, zijn ook de zorgen die het kabinet heeft en die worden overbracht aan Israël."

De grootste spoorvakbond VVMC gaat voorlopig niet meer staken en de vakbonden FNV en CNV sluiten zich daarbij aan, nadat de NS vanochtend met een eindbod was gekomen. Daarin biedt het spoorbedrijf de medewerkers meer loon.

Het bod omvat een verhoging van 4 procent met ingang van 1 maart dit jaar en nog eens 2,75 procent voor over een jaar. Het vorige bod van het spoorwegbedrijf was 0,75 procent lager.

Toch zijn de bonden niet erg positief. Vakbond FNV is ronduit teleurgesteld in het eindbod: "Niet alleen in de looneis, maar ook wat betreft het eerder stoppen met werken voor mensen met zwaar werk. NS biedt geen enkel perspectief voor collega's die nu tot hun pensioen 's nachts in ploegendiensten moeten blijven werken", zegt FNV-bestuurder Henri Janssen.

Graag anders gezien

Ook CNV had het graag anders gezien. "We hadden veel liever aan de onderhandelingstafel een resultaat bereikt, maar zover is het dus niet gekomen", zegt onderhandelaar Henk Jongsma.

De bonden hadden gevraagd om 7 tot 8 procent meer loon. Ze leggen het eindbod voor aan hun leden, maar daarmee zijn de komende weken de stakingen van de baan.

In Oekraïne heeft het parlement een wet goedgekeurd die het mogelijk maakt om een dubbele of meervoudige nationaliteit te hebben. "Dit besluit is een belangrijke stap bij het onderhouden en herstellen van de banden met miljoenen Oekraïners wereldwijd", stelde minister van Nationale Eenheid Oleksi Tsjernysjov.

Voorheen erkende de Oekraïense wet geen dubbele of meervoudige nationaliteit. Dat betekende dat in het buitenland wonende etnische Oekraïners niet de nationaliteit van het land waar ze woonden konden behouden als ze een Oekraïens paspoort wilden.

Het wordt nu makkelijker voor kinderen van Oekraïense ouders in het buitenland en buitenlanders die trouwen met Oekraïners om Oekraïens staatsburger te worden. Ook buitenlanders die aan het front meevechten met Oekraïne kunnen door de nieuwe wet makkelijker een Oekraïens paspoort krijgen.

Buitenlanders moeten wel een test afleggen om hun kennis van de Oekraïense taal, geschiedenis en grondwet aan te tonen.

Demografische krimp

De wet is ook een middel om de demografische krimp in Oekraïne tegen te gaan die sinds de invasie door Rusland is toegenomen. De regering schat dat er zo'n 25 miljoen Oekraïners in het buitenland wonen. In het land zelf wonen er nu ongeveer 32 miljoen. Dat waren er in 1991, vlak na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, nog 52 miljoen.

In de wet staat niet expliciet vermeld dat Russische staatsburgers niet voor de Oekraïense nationaliteit in aanmerking komen. Er staat wel dat de wet niet geldt voor "agressorstaten", waar Rusland onder gerekend kan worden.

De wet moet nog worden goedgekeurd door president Zelensky en het kabinet van ministers.

Niet alle Oekraïners kunnen een dubbele of meervoudige nationaliteit krijgen, omdat dat ook afhankelijk is van hun andere nationaliteit. Veel landen, waaronder Nederland, staan het kiezen van een dubbele nationaliteit niet toe, tenzij het onmogelijk is om de andere nationaliteit af te staan. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Marokkaanse en de Argentijnse nationaliteit.

In het provinciehuis van Zuid-Holland in Den Haag is vanmiddag brand uitgebroken. Die woedde op het dak van het gebouw, meldt een woordvoerder van de provincie. Het vuur is inmiddels onder controle. Het pand aan het Zuid-Hollandplein werd enige tijd ontruimd.

De brand is ontstaan door werkzaamheden op het dak van het provinciehuis. Alleen de opbouw op het dak is beschadigd geraakt. Die werd door de brandweer gesloopt om een opening te maken en het vuur te kunnen blussen.

Een persoon is gewond geraakt door het inademen van rook, meldt de brandweer, maar die hoefde niet naar het ziekenhuis.

Op beelden op sociale media was te zien dat er rook van het dak kwam. De brandweer was met groot materieel uitgerukt omdat niet meteen duidelijk was waar de brand zich precies bevond.

Vanaf vandaag te zien in de Grote Kerk in Breda: een 600 jaar oude mummiekat. De kat werd vermoedelijk bij de bouw van de kerk ingemetseld in de muur en is 120 jaar geleden gevonden tijdens een verbouwing. De architect die destijds betrokken was bij de renovatie nam het dier mee naar huis, maar sinds kort is de kat weer terug in de kerk.

Bij de vondst in 1906 werd het dier gefotografeerd en die foto is bewaard gebleven in het stadsarchief. De kat is al die jaren in de familie van de architect gebleven en de kerk verloor de bijzondere vondst uit het oog. Totdat de laatste eigenaar in 2020 de kerk opbelde. "Ze zeiden tegen ons: we hebben jullie mummiekat, willen jullie die terug?", zegt kerkdirecteur Marieke Wiegel.

Niet levend ingemetseld

De kat vertelt de geschiedenis van de kerk van zo'n 600 jaar geleden. "Het vermoeden is dat de Vlaamse bouwmeesters de kat hebben geofferd om kwade geesten buiten de kerk te houden", legt Wiegel uit. "In die tijd geloofde men dat de kat en de duivel één waren."

Door de kat in de muur te metselen als bouwoffer, zou het kwaad buiten de kerk worden gehouden. "Het is eigenlijk een kleine duiveluitdrijver."

Volgens Wiegel is de kat waarschijnlijk niet levend in de muur gemetseld. "De pootjes zien er mooi uit, het dier heeft geen poging gedaan om te ontsnappen", aldus de kerkdirecteur.

De mummie wordt tentoongesteld in het kistje waar de architect het dier in de vorige eeuw in heeft gedaan. "Maar wel in een geklimatiseerde vitrine zodat deze mooi behouden blijft voor de komende eeuwen", aldus Wiegel.

Naamsuggesties

Ook heeft de kat een naam gekregen: Polleke. "Het is een best eng uitziend diertje, maar door de naam is het toch weer schattig", zegt Wiegel. Basisschoolkinderen uit Breda mochten een naamsuggestie insturen en er waren maar liefst 847 inzendingen.

De winnende naam komt van een 12-jarige jongen die in de geschiedenisles had kennisgemaakt met Jan van Polanen. Van Polanen wordt gezien als de stichter van Breda. Polleke is een Vlaamse naam en verwijst daarmee ook naar de Vlaamse bouwmeesters van de kerk.

Ook is voor deze naam gekozen omdat het niet duidelijk is of de mummiekat een mannetje of vrouwtje is. "Polleke is in het Vlaams een mannennaam maar in de rest van Nederland een vrouwennaam", legt Wiegel uit.

Naast de aandelen van ING, ABN Amro en Van Lanschot Kempen plus de certificaten van Rabobank prijkte vanmorgen ook de naam van Triodos op de schermen van de beurs in Amsterdam. "Ik ben er wel trots op", zegt Margreet van Uffelen, die privé al zeker twintig jaar bankiert bij de kleine duurzame bank. "Bij alle banken die wat minder duurzaam werken, hoort Triodos er zeker tussen."

Samen met deftige zakenbankiers applaudisseerde een groepje klanten vanmorgen bij de start van de handel in certificaten van aandelen van Triodos in Amsterdam. "Voor mij is Triodos altijd een heel betrokken bank geweest. Ze kijken niet alleen maar naar de centen", vertelt Jaap Loomans.

Anders dan voor de gewone Triodos-klant is voor beleggers een fijne opbrengt van hun investering doorgaans het belangrijkst. Toch denkt klant Marieke Driessen dat Triodos geen vreemde eend op de beurs zal zijn: "Geld hebben we allemaal nodig, ook om het verschil te maken. Ik heb er alle vertrouwen in dat Triodos zijn visie op de beurs kan doorzetten en dat die daarom hier thuishoort."

Topman Marcel Zuidam van Triodos belooft dat ook beursgenoteerd de bank zijn duurzame beloftes trouw blijft. "We doen geen investeringen in de wapenindustrie, in de bio-industrie en in fossiele brandstoffen en dat blijft zo", benadrukt hij.

Probleem uit coronatijd

Triodos werd in 1980 opgericht en klanten konden altijd al beleggen in zogenoemde certificaten van aandelen Triodos. Het kopen en verkopen regelde de bank zelf. Certificaten die niet intern verkocht konden worden, kocht Triodos terug.

Dat ging tientallen jaren goed, maar in 2020, tijdens de coronacrisis, wilden te veel eigenaren van hun certificaten af. Triodos legde daarom de handel stil, omdat het risico te groot werd dat de bank door de eigen kapitaalbuffers zou zakken en in de problemen zou komen

Pas na drie jaar heropende Triodos de handel weer, maar toen via een alternatieve aandelenbeurs waar alleen geregistreerde deelnemers konden kopen en verkopen. Het vertrouwen in de certificaten nam daar verder af, omdat de prijs bij de nieuwe handel alleen maar daalde.

Veel certificaathouders eisten daarop hun geld terug. Triodos zette in januari 101 miljoen euro opzij om gedupeerde beleggers te compenseren. Om meer beleggers te interesseren voor de certificaten was een gang naar de aandelenbeurs in Amsterdam de laatste optie voor Triodos. Iedereen kan vanaf nu de certificaten kopen en verkopen; de prijs zou daardoor weer moeten stijgen.

Eigen koers

Bij de opening van de handel pakte die gok in eerste instantie goed uit. De waarde van 30 euro steeg direct met 4 euro. "Het is mooi dat Triodos groen kleurt", concludeerde René van Vlerken, topman van de Euronext-beurs in Amsterdam met een kwinkslag. Wel is de waarde nog altijd flink lager dan de 84 euro die een certificaat voor de sluiting in 2020 kostte.

En zo is Triodos toch nog op de plek van het grote en snelle geld beland. Topman Zuidam zegt dat klanten niet bang hoeven te zijn dat de nieuwe certificaathouders de koers van de bank rigoureus gaan wijzigen. "Ze hebben een normaal stemrecht over normale zaken die Triodos aangaan. In uitzonderlijke situaties, bijvoorbeeld bij een vijandige overname, kan dat stemrecht worden ingetrokken."

Een hardloopevenement dat komend weekend zou worden gehouden in Assen gaat niet door vanwege de verwachte hoge temperaturen. Aan de TT City Run en TT Marathon zouden zo'n 5000 mensen meedoen.

"Dit is de beste optie, hoe zuur het ook is voor iedereen", zegt voorzitter Stefan Zevenberg tegen RTV Drenthe. "Ik heb vannacht wel even gehuild, want hier zaten duizenden uren werk in."

De temperaturen kunnen komend weekend oplopen tot boven de 30 graden. De organisatie had al extra maatregelen genomen vanwege de verwachte hitte. Zo was besloten om bij de marathon elke 2,5 kilometer een verzorgingspost te hebben.

"Dat is al extreem veel voor een marathon, maar er zou nog meer verzorging nodig zijn dan geboden kan worden", zegt Zevenberg.

De organisatie heeft nog overwogen om alleen de korte afstanden door te laten gaan, maar ook dat werd gezien als een te groot risico. Wel wordt nagedacht of het evenement op een ander moment kan plaatsvinden. "Het liefst willen we niet afstellen, maar uitstellen." In de loop van volgende week moet daarover meer duidelijk worden.

Honderdjarig bestaan

De TT City Run stond gepland in aanloop naar de TT-motorraces, in het laatste weekend van juni. Het parcours loopt van het circuit naar de binnenstad van Assen. Deelnemers leggen afstanden af tussen de 5,4 en 14,6 kilometer.

De marathon was dit jaar toegevoegd vanwege het 100-jarig bestaan van de TT en het 50-jarig bestaan van het TT-festival. Die route zou onder meer langs Rolde en Hooghalen gaan.

Festival op de A10

In Amsterdam worden vanwege de warmte komend weekend aanpassingen gedaan aan het festival Op de Ring, dat op de A10 wordt gehouden in verband met het 750-jarig bestaan van de hoofdstad.

Zo wordt het aantal tickets beperkt tot 253.000. Er zijn na een chaotische ticketuitgifte 280.000 tickets vergeven, maar omdat lang niet iedereen zijn kaartje heeft geclaimd zijn er plekken over. Die tickets worden nu maar deels herverdeeld onder mensen die op de wachtlijst staan.

"Met hitte is er meer ruimte rondom het festival nodig, moeten wachttijden op en buiten de ring worden beperkt en is het noodzakelijk dat waterpunten goed bereikbaar zijn", schrijft burgemeester Halsema aan de gemeenteraad. Verder worden extra EHBO'ers ingezet en komen er meer water- en insmeerpunten.

In de ochtend wordt op de A10 het onderdeel Run op de Ring gehouden, met een parcours van 7,5 kilometer. Mogelijk wordt dat ook nog aangepast als de temperaturen verder stijgen.

Zwolle

Afgelopen weekend ging vanwege de hitte de Halve Marathon Zwolle niet door. Ook diverse andere lokale evenementen werden afgelast of aangepast vanwege de hoge temperaturen en luchtvochtigheid.

De originele poppen van de kinderserie Paulus de boskabouter zijn gisteren bij een Amsterdams veilinghuis verkocht voor 105.000 euro. Eigenaar van het veilinghuis Vincent Zwiggelaar had niet verwacht dat de veiling zoveel zou opleveren. "Overweldigend, verpletterend, fantastisch", zegt hij tegen stadszender AT5.

De vorige eigenaar, verzamelaar en eigenaar van een poppenspelmuseum, overleed onlangs. Naast de poppen van Paulus had hij ook de originele heks Eucalypta, uil Oehoeboeroe, das Gregorius en reus Worrelsik in zijn bezit. Daarnaast werden originele tekeningen van Paulus geveild. Daar werd 17.000 euro voor neergeteld.

Jean Dulieu, bedenker en maker van de poppen van Paulus de boskabouter:

"De familie van de vorige eigenaar was ook aanwezig. Zij keken vol ongeloof mee naar wat er gebeurde", zegt Zwiggelaar. Onder de verschillende kopers waren volgens de veilingbaas zowel verzamelaars als musea.

Siska Zwiggelaar, de andere eigenaar van het Amsterdamse veilinghuis, was een week geleden al dolenthousiast over de te veilen televisiepoppen. "Toen ik ze aan het inpakken was dacht ik: dit is waarschijnlijk de enige kans die ik heb om ze even vast te houden."

Fraudeurs vervalsen documenten om voor duizenden euro's valse claims bij verzekeraars in te dienen met een nieuw wapen: computerprogramma's die werken met kunstmatige intelligentie (AI).

De fraudeurs maken bijvoorbeeld een valse doktersverklaring waaruit blijkt dat een vakantie niet kan doorgaan, een bonnetje van een niet-bestaande tuinset die is beschadigd of een rekening van een kapotgevallen designerbril is opeens veel hoger.

"Fraude met valse papieren is van alle tijden, maar met kunstmatige intelligentie is het nu wel heel makkelijk", zegt Manfred Mulder van CED Forensic. Dit bedrijf wordt door verzekeraars ingeschakeld om onderzoek te doen bij vermoedens van fraude.

"Vroeger moesten fraudeurs met Photoshop aan de slag. Daarvoor moet je dat programma hebben en ook nog eens weten hoe het werkt", zegt Mulder. "Nu upload je een bestand naar een AI-programma en vraag je het om dingen aan te passen. Het is heel laagdrempelig."

150.000 euro uitgekeerd

De schade kan enorm zijn. Zo waren meerdere verzekeraars de dupe van grootschalige fraude rond een reis- en annuleringsverzekering, vertelt onderzoeker Robi de Kort van CED Forensic.

"Iemand diende bij zeven verschillende verzekeraars valse facturen en doktersverklaringen in om aan te tonen dat een dure vakantie niet kon doorgaan", zegt hij. "Uiteindelijk viel het een medewerker op dat bij twee verschillende huisartsenpraktijken dezelfde handtekening onderaan de brief stond."

Deze doktersverklaringen en rekening zijn met een AI-programma vervalst:

"Uiteindelijk concludeerden we dat de man de papieren met behulp van AI-programma's had vervalst", zegt De Kort. "Hij had ooit een vakantie geboekt en gebruikte die factuur als basis. Daarmee maakte hij steeds nieuwe nepfacturen."

Toch was het kwaad al geschied. "In totaal had de man voor 188.000 euro claims ingediend voor nepvakanties die zogenaamd niet konden doorgaan. Daarvan is 150.000 euro daadwerkelijk uitgekeerd, waarvan ongeveer 70.000 euro door één verzekeraar."

'Mensen proberen het gewoon'

Ook met andere soorten verzekeringen vindt fraude plaats met behulp van AI-tools, zag CED Forensic. "Zo probeerde een stel een dure televisie te verhalen op de persoonlijke aansprakelijkheidsverzekering, omdat er bij het verven van de muur schade zou zijn ontstaan", zegt De Kort. "Deze man bekende dat hij de factuur met AI had vervalst."

In een ander geval probeerde een vrouw na een inbraak een dure tuinset te claimen, vertelt zijn collega Mulder. Zij probeerde daarmee ruim 2.000 euro te verdienen, terwijl de tuinset helemaal niet bestond.

Deze nepfacturen bleken met een AI-programma vervalst:

"Uiteindelijk zijn we er door ouderwets speurwerk achter gekomen", zegt Mulder. Het artikelnummer van de 'loungeset Le Garde' hoort eigenlijk bij een kunststof band om jonge bomen vast te maken aan een paal, zodat ze beter kunnen groeien. "Mensen proberen het gewoon. Ze denken dat ze er wel doorheen glippen."

Terwijl de gevolgen groot kunnen zijn, waarschuwt het Verbond van Verzekeraars. "Verzekeringsfraude is een misdrijf", zegt een woordvoerder. "Als je wordt gepakt, wordt je verzekering stopgezet en kun je geen nieuwe afsluiten. Je mag in zo'n geval ook de onderzoekskosten betalen en de verzekeraar kan aangifte doen bij de politie."

Het Verbond van Verzekeraars zegt te herkennen dat fraude met behulp van AI-manipulatie plaatsvindt, maar heeft geen zicht op de omvang van dit probleem. "We weten dat het voorkomt. De fraudeafdelingen van verzekeraars zitten er bovenop", zegt de woordvoerder.

Drie Duitsers zijn op Schiphol aangehouden met 79 bijna uitgebroede eieren die ze hadden verstopt in hun handbagage. De drie verdachten zijn naar nu bekend is geworden afgelopen maandag opgepakt door de Koninklijke Marechaussee. In hun ruimbagage zat ook nog een broedmachine verstopt.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft de eieren in beslag genomen. Ze worden ondergebracht bij een gespecialiseerde opvang. Daar wordt ook bekeken van welk dier de eieren zijn.

Tegen de verdachten wordt een proces-verbaal opgemaakt. Een van de Duitsers werd vorig jaar ook al aangehouden op Schiphol vanwege de smokkel van eieren.

Beschermde vogels

Inspecteurs van de NVWA vermoeden dat het onder meer gaat om eieren van de papegaaiduiker, een soort die volgens de Europese Vogelrichtlijn beschermd is. Om er zeker van te zijn om wat voor eieren het gaat, moeten deze worden uitgebroed.

Met de illegale handel in vogels wordt veel geld verdiend. Het gaat vaak om beschermde dieren die in het wild zijn gevangen. Door de manier waarop de vogels worden gevangen en vervoerd, overleven ze de reis vaak niet.

In Antwerpen is een jongen van 9 om het leven gekomen nadat hij was aangereden door een politieauto. Hoe het ongeval heeft kunnen gebeuren is nog niet duidelijk.

Volgens de Belgische omroep VRT gebeurde het ongeluk in de buurt van een school. De politie was "prioritair onderweg naar een opdracht", bevestigt de politie aan de VRT. Dat betekent volgens de omroep dat het voertuig in principe een sirene en een zwaailicht aan had.

Hulpdiensten hebben de jongen nog proberen te reanimeren, maar zonder resultaat. Hij overleed ter plaatse.

Fabian

Het is de tweede keer in korte tijd dat een kind in België overlijdt na te zijn aangereden door een politievoertuig. Begin juni overleed in Brussel de 11-jarige Fabian nadat hij door agenten was achtervolgd.

De jongen reed met zijn elektrische step door een park en ging ervandoor toen politieagenten zijn leeftijd wilden controleren. In België mag je onder de 16 jaar niet op zo'n step rijden. De agenten zetten met de auto de achtervolging in.

De jongen werd door de politieauto overreden en overleed later in het ziekenhuis. De agent die achter het stuur zat tijdens de fatale achtervolging is aangehouden.

De avondklok in de Amerikaanse stad Los Angeles is opgeheven. Die stelde de burgemeester van de stad vorige week in om vandalisme en plunderingen te voorkomen bij protesten tegen het uitzettingsbeleid van president Trump.

De maatregel gold van 20.00 uur tot 06.00 uur voor het centrum van Los Angeles, in een gebied van zo'n 2,5 vierkante kilometer. Mensen die niets in het gebied te zoeken hadden, mochten niet op straat zijn. De avondklok gold niet voor inwoners van het gebied, daklozen, hulpdiensten en media die toestemming hadden om daar te zijn.

In Los Angeles is deze maand veel geprotesteerd tegen het oppakken en uitzetten van mensen door immigratiedienst ICE. Daarbij gingen duizenden mensen de straat op.

Nationale Garde gestuurd

President Trump stuurde daarop begin deze maand, zonder verzoek daartoe van de staat Californië, duizenden leden van de Nationale Garde en honderden mariniers naar de stad. Vervolgens braken bij de protesten rellen uit waarbij onder meer winkels en horecazaken werden vernield.

Burgemeester Bass van Los Angeles zegt dat de avondklok niet meer nodig is omdat de veiligheidsmaatregel zijn werk heeft gedaan. Ze zegt dat ze de avondklok opnieuw zal invoeren als dat nodig is. "De veiligheid en stabiliteit van LA blijven voor mij de hoogste prioriteit", aldus Bass.

'LA gebruikt als experiment'

In Los Angeles zijn op dit moment 4100 reservisten van de National Garde en 700 mariniers aanwezig. Die zijn door Trump gestuurd om ICE-medewerkers en overheidsgebouwen te "beschermen".

De inzet van de troepen is door burgemeester Bass en gouverneur van de staat Californië Newsom fel bekritiseerd. Bass beschuldigde de Amerikaanse overheid ervan haar stad als "experiment" te gebruiken voor de federale overname van lokale en staatsoverheden. Newsom noemde de inzet van de gardisten "een inbreuk op de soevereiniteit van de staat".

De laatste keer dat de Nationale Garde door de president aan een staat werd 'opgedrongen' was in 1965, tijdens protesten van de burgerrechtenbeweging in de VS.

De NS heeft de vakbonden vanmorgen een eindbod gedaan voor een nieuwe cao. Het spoorbedrijf biedt een hoger loon aan. Het gaat om een verhoging van 4 procent met ingang van 1 maart dit jaar. Een jaar later komt daar 2,75 procent bij.

Het vorige bod van het spoorwegbedrijf was een loonsverhoging van 3,25 procent in 2025 en 2,75 procent in 2026, oftewel 0,75 procent minder dan het huidige bod.

Ook komt er een verbeterde regeling voor zware beroepen, zodat werknemers tot drie jaar eerder kunnen stoppen met werken. De NS is bereid een overgangsregeling af te spreken met de vakbonden voor medewerkers die tussen de huidige en de nieuwe regeling vallen.

Bij de NS werken naast machinisten en conducteurs ook onderhoudsmedewerkers en kantoorpersoneel. Die hadden altijd hun eigen cao. Dat leidde soms tot wrijving. NS wil nu al die cao's gelijk trekken om iets te doen aan die onderlinge verschillen.

Niet meer

De vraag is of de vakbonden akkoord gaan. Die vragen om 7 tot 8 procent meer loon. De NS zegt echter niet meer te willen bieden. Topman Koolmees zei gisteren nog dat NS diep in de rode cijfers zit en niet meer kan uitgeven dan er aan inkomsten binnenkomen.

Het lukte de NS niet om met alle bonden opnieuw aan tafel te gaan. Koolmees zei daar maandag nog van te balen. Afgelopen twee weken staakte NS-personeel al vier keer voor een hoger loon.

"Dat we nu een eindbod doen is onvermijdelijk", aldus Koolmees. "In dit eindbod hebben we een balans gezocht tussen wat nodig is voor onze collega's, voor het bedrijf en wat ik kan verantwoorden richting onze reizigers. Ik hoop dat we zo samen vooruit kunnen."

De vakbonden moeten het bod nog bestuderen en komen later met een reactie.

Garnalenvissers krijgen tot 2045 een natuurvergunning. Dat bevestigt demissionair staatssecretaris Rummenie van Visserij na berichtgeving in De Telegraaf.

De oude vergunning van de vissers was al ruim twee jaar verlopen en op 1 juli zou ook hun gedoogvergunning aflopen. "Dus het werd hoog tijd", zegt Rummenie in het NOS Radio 1 Journaal.

Hij heeft de nieuwe vergunning voor twintig jaar afgegeven, omdat je volgens hem op de eerdere vergunningsperiodes van zes jaar "geen bedrijf draaiende kunt houden. Daar kom je niet mee binnen bij een bank."

De bewindsman licht toe dat het besluit onderdeel is van een groter pakket van afspraken met de sector waarin een afweging is gemaakt tussen hun belangen en "ecologische waarden".

Zo verwacht Rummenie dat de garnalenvloot flink zal krimpen door de uitkoopregeling die later dit jaar van start gaat. Ook hebben de vissers 10 procent van hun visuren ingeleverd. Rummenie heeft zijn besluit onderbouwd met een ecologische toets.

Natuurorganisaties vinden de looptijd veel te lang en zijn daarom in april uit een overleg met de overheid en de visserijsector over verduurzaming gestapt. Zij vinden dat er meer natuurbeschermingsmaatregelen moeten worden genomen.