NOS Nieuws - Algemeen

Bij een woningbrand in Eersel in Noord-Brabant is vanmiddag een man overleden. Een andere man is gewond naar het ziekenhuis gebracht. De gewonde man en drie andere bewoners zijn aangehouden op verdenking van brandstichting, meldt de politie.

De brand brak rond 16.00 uur uit in een vrijstaande woning. Volgens de politie gaat het om een kraakpand. Zowel de slachtoffers als de gearresteerden zijn bewoners van het pand.

De drie verdachten zijn volgens Omroep Brabant gecontroleerd in het ziekenhuis, omdat ze mogelijk rook hebben ingeademd. Over de ernst van de verwondingen van de vierde verdachte is niets bekendgemaakt.

De politie meldt dat onderzoek naar de oorzaak waarschijnlijk pas morgen kan plaatsvinden omdat er nog wordt geblust. Daarna kan pas worden vastgesteld of er sprake is van brandstichting.

De brandweer rukte uit met een hoogwerker om het dak te blussen:

Een militair uit Brabant moet een jaar en twee maanden de cel in voor het veroorzaken van een ongeluk in Weert waarbij een 83-jarige fietser om het leven kwam. De militair mag daarnaast vier jaar niet rijden en krijgt een voorwaardelijke gevangenisstraf van tien maanden.

De man werd ook verdacht van het gijzelen en mishandelen van zijn partner, ruim een week voor het ongeluk. De militaire kamer is ervan overtuigd dat hij zijn vriendin meerdere keren heeft geslagen of gestompt in zijn woning in Helvoirt. De militaire kamer spreekt hem echter vrij van vrijheidsberoving en zware mishandeling wegens onvoldoende bewijs, schrijft 1Limburg.

Roekeloos

De 28-jarige man was op 10 augustus onder invloed van alcohol en medicatie toen hij de fietser aanreed. Hij verliet vervolgens de plek van het ongeluk. Ook reed hij veel te hard, zo'n 120 kilometer per uur waar 60 is toegestaan. De militaire kamer vindt dat de man roekeloos reed en dus schuldig is aan het veroorzaken van het ongeluk.

Hij verklaarde dat hij na het ongeval is uitgestapt om naar de fietser te kijken, maar zo schrok dat hij weer in de auto stapte. Daarna is hij tegen een boom gereden. Hij stelt dat hij daarmee heeft geprobeerd zichzelf van het leven te beroven.

Psychische hulp

Uit onderzoek blijkt dat de man lijdt aan posttraumatische stressstoornis en verslaving. De rechter vindt hem daardoor verminderd toerekeningsvatbaar. Hij krijgt een lagere straf dan het Openbaar Ministerie had geëist , omdat de rechtbank wil dat hij zo snel mogelijk psychische hulp krijgt.

De man moet een schadevergoeding van ruim 38.000 euro betalen aan de echtgenote van het slachtoffer.

De Iraanse Nobelprijswinnaar Narges Mohammadi (51) heeft nog eens 15 maanden cel gekregen. De veroordeling was op 19 december, maar haar familie heeft dat nu pas bekendgemaakt op het berichtenplatform Threads.

Ongeveer tegelijkertijd werd bekend dat twee vrouwelijke Iraanse journalisten die gisteren juist op borgtocht vrijkwamen, voor nog een extra aanklacht worden vervolgd.

Vijf veroordelingen sinds 2021

Narges Mohammadi zit sinds 2021 vast voor "propaganda tegen de islamitische republiek" en kreeg voor haar strijd vorig jaar de Nobelprijs voor de Vrede. Haar kinderen, die met hun vader in Parijs wonen, namen die vorige maand in ontvangst. Eerder werd ze ook al meerdere keren veroordeeld.

Vanuit de gevangenis blijft Mohammadi tegen het Iraanse regime strijden. Volgens haar familie is ze sinds haar gevangenneming in 2021 nu al vijf keer veroordeeld, waarvan drie keer voor activiteiten in gevangenschap. Bij elkaar opgeteld komen de vijf veroordelingen uit op 12 jaar en 3 maanden cel en 154 zweepslagen.

De familie schrijft op Threads dat de laatste veroordeling bestaat uit 15 maanden cel, twee jaar verbanning uit Teheran en aangrenzende provincies, een verbod van twee jaar om lid te zijn van politiek-maatschappelijke organisaties en een verbod van twee jaar om een mobiele telefoon te gebruiken.

De rechter oordeelde volgens de familie dat Mohammadi door het verspreiden van kritiek op het regime chaos en onrust veroorzaakt en daarmee de vijanden van Iran in de kaart speelt. Mohammadi was niet op de zitting aanwezig.

Strenge hoofddoekregels

Twee Iraanse journalisten, Niloufar Hamedi en Elaheh Mohammadi, kwamen gisteren op borgtocht vrij uit de gevangenis. Ze lieten zich direct na hun vrijlating fotograferen. Hamedi (31) droeg een muts, Mohammadi (36, geen familie van Narges Mohammadi) droeg een sjaal losjes om haar hoofd.

Voor justitie in Iran is dat reden om de twee te vervolgen voor het overtreden van de strenge hoofddoekregels, meldt de BBC.

De journalisten speelden een belangrijke rol in de berichtgeving over Mahsa Amini, de 22-jarige vrouw die in 2022 met veel geweld werd opgepakt door de moraalpolitie omdat ze haar hoofddoek te los zou hebben gedragen. Ze overleed na haar arrestatie in het ziekenhuis.

Hamedi en Mohammadi, die voor hervormingsgezinde kranten werkten, deden verslag van het verdriet en de protesten na de dood van Amini. Ze werden enkele weken later opgepakt op verdenking van "collaboratie met de vijandige Amerikaanse regering" en "propaganda tegen de regering".

In oktober 2023 werden ze tot zes en zeven jaar cel veroordeeld, maar in afwachting van hun hoger beroep kwamen ze gisteren op borgtocht vrij. Ze hebben al bijna anderhalf jaar vastgezeten.

In Duitsland wordt al bijna een maand door boeren geprotesteerd, met afgelopen week de zogeheten Week van de Woede (Wutwoche), en vandaag een grote protestdag in Berlijn. Hoewel de onderliggende problematiek anders is, dringt de vergelijking met Nederland zich op: de zorgen van boeren zijn vergelijkbaar, kiezers veranderen van kleur en er zijn ook groepen die de protesten aangrijpen voor grimmige acties. Zo werd klimaatminister Habeck op vakantie opgewacht door tientallen boeren.

Duitsland-correspondent Charlotte Waaijers hield voor deze podcast de afgelopen dagen contact met een Duitse boer die aan de protesten meedoet. Hij distantieert zich, net als de grote boerenorganisaties, nadrukkelijk van extremisten die op de demonstraties afkomen en de boerenprotesten in Duitsland proberen te kapen om onvrede over de regering aan te wakkeren. Charlotte volgde ook verschillende radicale groepen in Telegramkanalen en vertelt wat daar gezegd en gedeeld wordt en hoe groot de zorgen daarover zijn bij de regering en inlichtingendiensten.

Reageren? mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: IJsbrand Terpstra

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Kennisinstituut Deltares heeft een klimaatmodel gemaakt van Terschelling. Het is onderdeel van een groot onderzoeksproject, waarin de komende jaren wordt uitgezocht hoe het eiland zich kan wapenen tegen de effecten van klimaatverandering.

In de kustgebieden staat door klimaatverandering de beschikbaarheid van genoeg zoet water onder druk. Hetere en drogere zomers in combinatie met zeespiegelstijging leiden tot verzilting en een tekort aan zoet water.

Een eiland als Terschelling, omringd door de Noordzee en de Waddenzee, is hier volgens betrokken onderzoekers in het bijzonder gevoelig voor, vanwege de beperkte beschikbaarheid van zoetwater op het eiland zelf en gelimiteerde wateraanvoer van buitenaf. Het eiland is volledig afhankelijk van de regen die valt.

Sinds 2022 onderzoeken wetenschappers, overheden, bedrijven, natuurverenigingen en inwoners hoe zoet water er kan worden vastgehouden en welke oplossingen er voor de landbouw en de natuur zijn. Terschelling fungeert als een soort proeftuin, waar betrokken partijen kennis uitwisselen, oplossingen bedenken en uitproberen.

Zoetwaterbel

Onderdeel van het project is het klimaatmodel dat door Deltares is ontwikkeld. Het model moet uiteindelijk de eilanders helpen om zich aan te passen aan de effecten van klimaatverandering. "Wij hebben een computermodel gemaakt waarin je alle elementen van zo'n eiland stopt, zoals de ondergrond, sloten en duinen", legt onderzoeker Vince Kaandorp van Deltares uit aan Omrop Fryslân.

Met het model kan worden berekend wat de effecten van klimaatverandering zijn op het zoetwater op het eiland. Onder de duinen van Terschelling zit een grote zoetwaterbel, die drijft op zout water. Als de zeespiegel stijgt, stijgt ook het zoute water. En dat drukt de zoetwaterbel erbovenop ook naar boven.

"We hebben nu met dat model gekeken naar wat we bijvoorbeeld in 2050 of 2100 kunnen verwachten", zegt Kaandorp. Dit gebeurt onder andere aan de hand van KNMI-scenario's en voorspellingen van de zeespiegelstijging. "Dan zie je dat het natter wordt in de duinen, want de grondwaterspiegel gaat stijgen", zegt Kaandorp. "En dat heeft dan weer consequenties voor de duinranden waar ook woningen staan of campings liggen."

Er worden nu ook al maatregelen genomen om de zoetwatervoorraad van het eiland zo goed mogelijk te beschermen en te behouden. Maar ook met zo'n aanpak loop je tegen grenzen aan, zegt Kaandorp. "Als je het op de lange termijn bekijkt, zijn er natuurlijk omslagpunten. Dat je ziet dat het niet meer helpt. Dan moet je kijken naar andere oplossingen. Kan ik op een andere manier drinkwater winnen of zijn er andere aanpassingen die ik moet gaan doen?"

Het klimaatmodel wordt in het onderzoeksproject gecombineerd met veldproeven, het monitoren van grondwaterpeilen en het zoutgehalte van het water in de polder, waar de melkveehouders van Terschelling werken.

Andere soorten gras

Velen van hen doen zijn ook betrokken bij het project, zoals Gerard Cupido. Hij doet mee aan een van de veldproeven. "We hebben twee jaar geleden dertien verschillende soorten gras ingezaaid. Stroken van tien meter breed. Daarvan hebben we geleerd dat bepaalde soorten goed kunnen omgaan met de omstandigheden hier. Die kunnen nogal heftig zijn."

Hij heeft zelf ook wat aan de onderzoeken, zegt hij. "We willen kijken hoe we hier verder kunnen met misschien andere soorten gras, de verzilting die eraan zit te komen en het watergebruik", zegt hij. "Dat is niet alleen belangrijk voor ons bedrijf, maar voor het hele eiland."

Frontlinie van de klimaatverandering

Wetenschapper Mindert de Vries is vanuit hogeschool Van Hall Larenstein betrokken bij het onderzoeksproject. "Het is een ontzettend interessant proces dat we hier op het eiland hebben", zegt hij. "Bijna alle partijen die op het eiland met water te maken hebben, hebben we om de tafel."

Door met alle betrokkenen in gesprek te gaan, wordt bekeken welke belangen en problemen de partijen hebben. "Samen proberen we erachter te komen hoe we vooruit kunnen komen. Dat is een proces dat stapje voor stapje vooruitgaat."

Het is geen toeval dat dit op Terschelling gebeurt, zo maakt De Vries duidelijk. "Terschelling is als eiland helemaal door zee omringd en dat is natuurlijk in de frontlinie van de klimaatverandering", zegt hij.

Wat het project aan kennis, ervaring en oplossingen voor Terschelling zal opleveren, kan ook de rest van het land van profiteren, denkt De Vries. "We denken dat het een heel goed voorbeeld is voor de andere eilanden, maar mogelijk ook voor het vasteland."

Nederland is in 2050 drukker, grijzer en diverser dan nu, en het matigen van migratie en beter verdelen van de beperkte ruimte is noodzakelijk. Tot die conclusies komt de staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050.

Meer sturing is nodig, vindt de commissie, omdat Nederland een van de landen is met de sterkste bevolkingsgroei in Europa en ook een van de dichtstbevolkte landen, waarbij vooral het tempo van de bevolkingsgroei problemen met zich meebrengt.

"Kies voor een gematigde groei, die niet overvraagt", legt Richard van Zwol van de commissie uit. "Een groei die de economie overeind houdt en daarmee ook zorgt dat onderwijs, zorg en wonen voor iedereen beschikbaar zijn."

Duidelijke keuzes

De commissie, waarvan onder anderen wetenschappers Paul Scheffer en Monika Sie Dhian Ho en politici Marco Pastors en Tamara van Ark lid zijn, adviseert de politiek om meer te sturen op welke arbeidsmigranten er worden aangetrokken.

Daarnaast kan er nog aan allerlei andere knoppen worden gedraaid om het hoofd te bieden aan problemen die voortkomen uit gelijktijdige bevolkingsgroei en vergrijzing: variërend van meer investeren in de integratie van nieuwkomers tot digitalisering in de zorg en het huisvesten van meer gezamenlijke woonvormen.

Volgens Van Zwol moet Nederland krimp van de bevolking voorkomen. "Krimp schaadt de economie en biedt ook geen ruimte voor gewenste migratie. Krimp verergert ook de vergrijzing. We hebben ook gewoon de economie nodig om onderwijs, zorg en wonen te kunnen betalen."

De commissie werd in juli 2022 door het kabinet ingesteld omdat er behoefte was aan houvast bij de vraag waarop kan worden gestuurd bij demografische kwesties zoals vergrijzing en migratie, een thema waarover het kabinet-Rutte IV sterk verdeeld was. Uiteindelijk viel het kabinet over een conflict over het beperken van asielmigratie.

De commissie adviseert nu om te werken met zogenoemde 'streefwaardes' voor de bevolkingsgroei en daarbij verder vooruit te kijken dan één kabinetsperiode. Een gematigde groei naar 19 of 20 miljoen inwoners richting 2050 zou ideaal zijn, maar om daar te komen moet de politiek snel duidelijke keuzes maken.

Migratie onvoorspelbaar

In het bijna 400 pagina's tellende rapport, dat gedetailleerd ingaat op de geschiedenis van en wetenschap over bevolkingsontwikkeling, zijn die keuzes maar beperkt uitgewerkt. Er staan vooral veel opties in die in eerdere rapporten ook al voorbijkwamen.

Het verst gaat de commissie met voorstellen die gaan over het beperken van laagwaardige arbeidsmigratie, het vertragen van arbeidsmigratie uit nieuwe EU-landen en een streefcijfer voor het migratiesaldo.

De commissie wijst er wel op dat sturen op migratie maar beperkt mogelijk is. Waar vergrijzing een trend die zeker zal doorzetten, is migratie een onvoorspelbaarder gegeven. Ook zijn harde doelen of uitspraken over wanneer Nederland 'vol' is volgens de commissie niet zinvol, omdat techniek en andere ontwikkelingen dat allemaal kunnen veranderen. Eerder zei de Adviesraad Migratie nog dat een streefwaarde voor asielmigratie niet wenselijk is, maar voor arbeidsmigratie eventueel wel.

Asielmigratie is vanuit humanitaire overwegingen ingewikkeld om te beperken, schrijft ook deze commissie. Toch kan zo'n streefwaarde, in combinatie met het laten meewegen van de bevolkingsdichtheid, helpen bij bijvoorbeeld discussies met de Europese Unie over het verdelen van asielmigranten. Overigens zijn de meeste voorstellen van de commissie over migratie gericht op arbeidsmigratie.

Ongeremde groei

De commissie zegt ervan uit te gaan dat in 2050 26 tot 45 procent van de Nederlandse bevolking uit eerste- en tweedegeneratiemigranten bestaat. Nu is dat 25 procent. Bevolkingsgroei is wenselijk omdat het alternatief, krimp of stagnatie, ook de bestaande problemen met vergrijzing en arbeidsmarkttekorten zou vergroten en economische groei zou tegengaan.

Omgekeerd brengt ongeremde groei ook problemen met zich mee: zo zorgt een snelle bevolkingsgroei nu al voor problemen met huisvesting, sociale cohesie, bijvoorbeeld in wijken waar arbeidsmigranten die maar kort in Nederland zijn dicht op elkaar wonen, en toenemende druk op voorzieningen, zoals voor onderwijs en ondersteuning bij integratie.

Het vaak gehoorde idee dat problemen met vergrijzing allemaal via arbeidsmigratie op te lossen zijn, spreekt de commissie tegen: migratie zet juist weer druk op voorzieningen als onderwijs en zorg, en migranten worden later zelf ook weer ouder.

Ander politiek gesternte

Het rapport wordt gepresenteerd onder een ander politiek gesternte dan toen de commissie begon. De politieke partijen die nu om tafel zitten om te kijken of ze een nieuw kabinet kunnen vormen, staan stuk voor stuk achter het beperken van migratie. Toch is het de vraag of zij alle aanbevelingen van de commissie zullen willen overnemen.

Waarschijnlijk zal Pieter Omtzigt van NSC het streefcijfer van de commissie onderschrijven. Het advies komt neer op wat hij ook bepleit: sturen op een gematigd migratiesaldo. Ook de suggestie om scherper te kiezen welke opleidingen voor internationale studenten in het Engels worden gegeven zal op bijval kunnen rekenen.

Maar andere aanbevelingen, zoals investeren in werkgelegenheid en ondersteuning in andere landen, zullen vermoedelijk minder gehoor vinden. Volgens de commissie is dit nodig om opvang in de regio te ondersteunen, zodat de migratiedruk afneemt. Maar de VVD wil fors bezuinigen op ontwikkelingshulp en de PVV wil daar zelfs helemaal vanaf.

Oekraïne zegt een gevoelige klap te hebben toegebracht aan de Russische luchtmacht. Ver achter de frontlinie zouden gisteravond een spionagevliegtuig en een vliegend commandocentrum uit de lucht zijn gehaald, beide zeer kostbare toestellen. Berichten van Russische zijde lijken de claim te ondersteunen.

"Er is zeker iets gebeurd in de lucht", zegt Peter Wijninga van The Hague Center for Strategic Studies, zelf oud-kolonel van de luchtmacht. "Maar wat precies durf ik nog niet te zeggen."

In de loop van de nacht kwamen de eerste berichten binnen over het neerhalen van de vliegtuigen. De Oekraïense luchtmacht maakte er vanochtend op X melding van. "Wie zou dit nou gedaan hebben?", valt te lezen in bericht van het krijgsmachtonderdeel.

Opperbevelhebber Zaloesjni feliciteerde de troepen met een "uitstekend geplande en uitgevoerde operatie in de regio Azov". Volgens hem gaat het om een Beriev A-50 detectievliegtuig en een Il-22 luchtcontrolepost.

De Beriev A-50 staat bekend als de Awacs van Rusland. Net als zijn NAVO-pendant is het toestel uitgerust met een kenmerkende radarinstallatie boven op de romp, waarmee vijandelijke manoeuvres ver achter de linies kunnen worden gevolgd.

De Oekraïense Defensie claimt dat de toestellen 330 miljoen dollar waard zijn. Rusland heeft er volgens luchtvaartmedia slechts vijftien van.

Daarnaast zou een Iljoesjin-22M11 zijn uitgeschakeld. Van dat vliegende commandocentrum zou Rusland er dertig hebben. Ze worden gebruikt om vanuit de lucht aanvallen te coördineren en tegenaanvallen af te slaan.

"Dit is een gevoelig verlies voor de Russen", zegt Wijninga. "Dat handjevol A-50's gebruiken ze om het luchtruim te monitoren: vliegend boven bezet gebied kan die 400 kilometer diep Oekraïne in kijken. Ook de Il-22 vervult een belangrijke functie, maar is niet zo essentieel als de A-50."

Brandweer en ambulance

Uit communicatie met de luchtverkeersleiding die de Oekraïense zender RBC uitzond, zou blijken dat de Iljoesjin-22 een noodlanding gemaakt heeft op de luchtmachtbasis in het Zuid-Russische Anapa. De piloot vroeg daarbij om brandweer en ambulances klaar te zetten. Hoe groot de schade is, is niet bekend.

Er zijn geen berichten dat de A-50 een basis heeft bereikt, wel meldde een Russische straaljagerpiloot dat hij iets brandend in zee heeft zien storten. Het vliegtuig heeft gewoonlijk een 15-koppige bemanning.

Moskou heeft nog niet gereageerd op de claims. Rusland is doorgaans terughoudend met berichtgeving over de eigen verliezen.

Buiten het bereik

Details over hoe de vliegtuigen zijn neergehaald zijn niet bekendgemaakt. Als het klopt zou het een sterk staaltje zijn: de vliegtuigen vlogen naar verluidt boven de Zee van Azov, die geheel in Russische handen is.

Hoe Oekraïne daar, ruim 150 kilometer van de frontlinie, heeft toegeslagen is onduidelijk. Die afstand ligt bijvoorbeeld buiten het bereik van het "allegaartje" luchtdoelraketten dat Oekraïne kan inzetten. Wijninga somt ze op: Patriots, IRIS-T, HAWK, Nasams, allemaal voor kortere afstanden.

Toch wijzen foto's van de beschadigde Iljoesjin die Wijninga voorbij zag komen op het gebruik van luchtverdedigingsraketten: zo lijkt de staart duidelijk beschadigd door de ijzeren blokjes die zo'n projectiel verspreidt. "Maar als de Iljoesjin zoals gemeld is geraakt bij Berdjansk, dan is dat een plek waar geen enkele Oekraïense luchtverdediging kan komen. En hun vliegtuigen wagen zich niet zover boven bezet gebied."

Eigen vuur? Partizanen?

Militaire bloggers uit Rusland maken ook melding van het verlies. Zij vragen zich af of het misschien om eigen vuur kan zijn gegaan. Dat is mogelijk, meent Wijninga; de Russen maakten vaker fouten in de luchtverdediging, denk alleen al aan de ramp met vlucht MH17 uit 2014. "Maar dat zou betekenen dat het systeem twee keer op eigen vliegtuigen heeft geschoten en dat is ook weer onwaarschijnlijk."

Een andere optie die hij opwerpt zijn partizanen die bij Berdjansk actief zijn. "Maar die zouden dan over een behoorlijk zwaar luchtverdedigingssysteem moeten beschikken. Ook onwaarschijnlijk."

"We zullen er waarschijnlijk nooit achter komen wie verantwoordelijk is voor de dood van de bemanning", schrijft het Russische Telegramkanaal Fighter-bomber. "Mogen de doden een eeuwige vlucht krijgen en de gewonden snel herstellen en terugkeren in actieve dienst."

Past in zuidelijke strategie

Wijninga merkt nog wel op dat de actie precies past in de Oekraïense aanvalsplannen. "Die zijn erop gericht om de Krim onbruikbaar te maken voor de Russische krijgsmacht. Dat doen ze met aanvallen op de aanvoerlijnen via de bruggen naar Rusland, de lanceerinstallaties daar en havens, zoals enkele weken geleden nog. Je merkt dat hun focus ligt op het zuiden."

De Oekraïense luchtmachtcommandant Olesjtsjoek onderstreept dat met een triomfantelijke foto op Telegram van het strand naar aanleiding van het succes. "De Zee van Azov is schoner dan ooit."

Het UWV heeft 5000 boetes ingetrokken omdat die volgens de uitkeringsinstantie onterecht waren opgelegd. Cliënten hadden verzuimd informatie aan te leveren, maar later bleek dat het UWV die informatie al van de Belastingdienst had gekregen.

De boetes waren gegeven aan arbeidsongeschikten die naast hun uitkering nog bijverdienden. Ze zijn wettelijk verplicht die extra inkomsten op te geven bij het UWV. Wie dat niet, onjuist of te laat had gedaan, kreeg een boete.

Niet goed gekoppeld

Het UWV vindt die boetes nu onterecht, omdat informatie over bijverdiensten ook al via de Belastingdienst bij de uitkeringsinstantie terechtkomt. Alleen was die informatie in dit geval door het UWV niet goed gekoppeld aan de cliënten, waardoor ze werden beschuldigd van "schending van de inlichtingenplicht".

"Dit had niet zo moeten gebeuren en heeft tot onnodige boetes geleid", zegt UWV-bestuurder Johanna Hirscher. "Wij willen dat iedereen zich gezien, gehoord en geholpen voelt door UWV."

De boetes variëren van 40 tot 5000 euro; alles bij elkaar gaat het om 6,8 miljoen euro. Wie de boete al heeft betaald, krijgt het geld terug. Cliënten hoeven zelf niets te doen en krijgen van het UWV bericht.

Menselijke maat

Strikt genomen hebben de cliënten overigens wel degelijk verzuimd te voldoen aan de inlichtingenplicht, want in de wet staat dat ze hun bijverdiensten zelf aan UWV moeten doorgeven. Toch noemt het UWV het schrappen van de boetes geen 'coulance'.

"Het is een kwestie van de menselijke maat", zegt een woordvoerder. "We proberen mensen zo goed mogelijk te helpen, dus we kijken wat we al weten. Om mensen dan een boete te geven, vinden we niet gepast."

De vulkaan die gisteren uitbarstte in IJsland lijkt minder actief. Een geofysicus zegt tegen de IJslandse publieke omroep RUV dat de uitbarsting "aanzienlijk is afgenomen", maar dat het onmogelijk is om te zeggen wanneer deze gaat eindigen.

Volgens de hulpdiensten is de nacht rustig verlopen. Op beelden is te zien dat er nog steeds lava naar de oppervlakte stroomt, maar meerdere media melden dat het gaat om kleinere hoeveelheden. De lavastroom komt ook minder dicht bij het dorpje Grindavík.

Toch blijft de Nederlander Ruben van Zuijlen bezorgd. Hij woont en werkt in Grindavík en volgt de livebeelden waarop te zien is hoe zijn huis wordt bedreigd door lava. "Nu lijkt het goed te gaan, maar het kan zo maar zijn dat de lavastroom straks weer toeneemt. De kans blijft bestaan dat ons huis wordt verwoest", vertelt Van Zuijlen.

Onder het vissersdorp heeft zich op een paar honderd meter diepte magma opgehoopt. Er wordt rekening gehouden met het feit dat er opnieuw magma omhoog zou kunnen komen.

Gisteren bereikte de lavastroom de rand van het dorp, vandaag lijkt de stroom tot stilstand gekomen:

Volgens RUV denken de autoriteiten dat alle 4000 inwoners van Grindavík het dorp hebben verlaten. In de uren voor de evacuatie werden al aardschokken gevoeld. "We moesten snel onze spullen pakken, maar wat neem je dan mee? Je weet niet of alles er de volgende dag nog staat", zegt Van Zuijlen.

Vorige maand was er ook al een vulkaanuitbarsting in de buurt van het dorp, toen bleef Grindavík gespaard. "Toen was de uitbarsting iets verder en ging de lavastroom de andere kant op", vertelt Van Zuijlen. "Nu is het wel een heel ander verhaal en is het vooral wachten en zien wat er gaat gebeuren." De uitbarsting begon nu in Sunhnúk, iets ten noorden van Grindavík.

Juist dat afwachten is volgens Van Zuijlen het moeilijkst. "Je weet niet wat er gaat gebeuren, wanneer je terug kan en of je überhaupt ooit terug kan". Hij en zijn vrouw hebben daarom besloten om naar familie in Nederland te gaan. "Daar hebben we iets meer zekerheid. Het liefst gaan we terug naar Grindavík, maar we kunnen pas naderhand zien of dat kan."

De IJslandse president Gudni Johannesson zei gisteren in een tv-toespraak dat "een ontmoedigende periode van onrust is begonnen". "We weten nog niet hoe deze uitbarsting zich zal ontwikkelen. We blijven hopen op een zo goed mogelijk resultaat, ondanks deze enorme natuurkrachten." De regering komt vandaag bij elkaar om de gevolgen van de uitbarsting te bespreken.

De komende dagen kan het land op veel plekken wit kleuren. De sneeuwval kan nog een paar dagen aanhouden, vooral in het zuiden van het land.

De sneeuw vandaag is te danken aan de koude luchtstroom die vanuit het noorden van Noorwegen wordt aangevoerd. In het midden en zuiden van het land kan er 1 tot 5 centimeter vallen. De wind en de temperaturen zijn niet zo gunstig dat de sneeuw vandaag lang blijft liggen. Behalve in Limburg, daar kan het door de hogere ligging langer wit kleuren.

Dit zijn beelden van vanochtend:

Morgenochtend ligt de temperatuur op veel plekken net op of net onder het vriespunt. Daardoor kunnen er dikkere sneeuwvlokken vallen. In de loop van de dag stijgt de temperatuur slechts enkele graden.

Woensdag komt de kou niet uit het noordwesten, maar vanuit het zuiden. In Frankrijk en België krijgen ze te maken met flink wat winterse neerslag. In de Ardennen kan dan 15 tot 25 centimeter sneeuw vallen. Nederland ligt net op de grens van dat weergebied. "Dat front kan 100 kilometer verschuiven", zegt NOS-weerpresentator Marco Verhoef. Dan wordt sneeuw verwacht in het zuiden van het land, maar dat hangt af van dat koufront.

Vanaf donderdag daalt de temperatuur, maar neemt het aantal winterse buien af en laat de zon zich weer zien. Daardoor koelt het 's avonds sneller af; van -3 tot -7 graden in de nacht. Als er een sneeuwdek ligt daalt de temperatuur nog sneller en kan het fors gaan vriezen.

Na weekend warmer

Tegen het weekend stijgt de temperatuur echter weer, en dan lijkt het winterse weer op zijn retour. Vanaf zondag gaat de temperatuur volgens de verwachting omhoog en is het weer als vertrouwd: regenachtig en winderig bij een graad of 8.

Tot morgen geldt code geel. Het KNMI waarschuwt voor gladheid door de vallende/smeltende sneeuw. In de dagen erna is geen weerswaarschuwing van kracht, maar automobilisten kunnen nog wel eens verrast worden door een glad wegdek door de smeltende sneeuw.

Een meisje van 9 uit Landgraaf is overleden nadat ze gisteren onder het ijs terecht was gekomen. Dat gebeurde tijdens een ritje met haar vader op een quad, een vierwielige brommer of motorfiets.

Vader en dochter reden gistermiddag met de quad over een bevroren ondergelopen weiland aan de Maastrichterweg in Landgraaf. Het ijs bleek niet sterk genoeg en ze zakten erdoorheen. Het water was daar zo diep, dat het meisje onder het ijs terechtkwam.

De vader kon zelf uit het water komen; het meisje werd door de brandweer gered. Ze werd in kritieke toestand naar het ziekenhuis gebracht. Daar is ze overleden.

De politie spreekt van een noodlottig ongeval en doet uit respect naar de nabestaanden verder geen mededelingen.

In Landgraaf reageren mensen geschokt:

In Afghanistan hebben meer dan 28 miljoen mensen dringend humanitaire hulp nodig. Dat zegt het Rode Kruis. De hulporganisatie spreekt van een onzichtbare ramp.

Nu de temperaturen in het land onder het vriespunt komen en er sneeuw valt, hebben duizenden mensen een warm onderkomen nodig. Door verschillende natuurrampen het afgelopen jaar wonen veel mensen in tenten, hebben ze bijna geen geld en weinig te eten.

Pakistan uit gezet

Ook worden er sinds vorig jaar op grote schaal gedocumenteerde Afghanen buurland Pakistan uit gezet. Het Rode Kruis zegt dat honderdduizenden mensen de grens zijn overgestoken en in tentenkampen aan de grens leven.

Naar schatting worden in totaal 1,7 miljoen Afghanen zonder geldige verblijfsvergunning het land uit gezet. Als ze niet vrijwillig vertrekken, worden ze gearresteerd en gedeporteerd.

Pakistan geeft als reden het toenemend aantal aanslagen daar, waarbij vaak Afghaanse terroristen betrokken zouden zijn. De UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, dringt er bij de Pakistaanse regering op aan om te stoppen met de deportaties.

Onder armoedegrens

Volgens het Rode Kruis leeft inmiddels 85 procent van de bevolking in Afghanistan onder de armoedegrens. Er zijn volgens de hulporganisatie miljoenen euro's extra nodig om de Afghanen hulp te bieden.

Sinds de Taliban in 2021 aan de macht kwamen, verkeert Afghanistan in een isolement. Eind vorig jaar werd het land getroffen door meerdere aardbevingen. Volgens Unicef zijn in het getroffen gebied ruim 96.000 kinderen afhankelijk van steun.

Eline de Zeeuw (31) wordt tv-presentator bij NOS Sport. Vanaf morgen gaat ze het NOS Sportjournaal en NOS Studio Sport presenteren. Daarnaast blijft ze verslaggever voor tv en radio.

De Zeeuw werkt sinds 2019 bij de NOS en deed onder meer verslag van het EK voetbal, het WK voetbal en de Olympische Spelen. Ze geeft daarnaast commentaar bij turnwedstrijden en presenteert sinds kort ook op de radio NOS Langs de Lijn.

Voordat ze bij de NOS in dienst kwam, liep De Zeeuw al stage bij NOS Sport en daarna bij NOS Bureau Washington. Na haar afstuderen (journalistiek in Groningen) werkte ze een paar jaar op de buitenlandredactie van NOS Nieuws. Daarna keerde ze terug bij NOS Sport.

Spanning en verbinding

"Sport vind ik geweldig", zegt De Zeeuw. "Om de spanning, maar ook de journalistieke verhalen achter de sport en sporters en de manier waarop het mensen verbindt."

Hoofdredacteur Gert-Jaap Hoekman is blij met de nieuwe presentator: "Eline is een enorm talent dat de afgelopen jaren heeft bewezen goede sportverhalen te kunnen vertellen, zowel op de radio als op televisie. Bovenal geven we met Eline wederom iemand van onze eigen sportredactie de kans zich door te ontwikkelen als presentator."

Boze Duitse boeren sluiten een week van betogingen vandaag in Berlijn af met een groots tractorprotest. Zo'n 10.000 demonstranten hebben zich aangemeld en naar verwachting komen er ongeveer 5000 trekkers naar de hoofdstad.

Zwaartepunt van de demonstratie ligt bij de Brandenburger Tor, op loopafstand van de Bondsdag. Daar was het gisteravond al zo vol dat de politie nieuwkomers naar uitwijkgebieden bij het Olympiastadion leidde.

Toeterend trokken de voertuigen door de stad:

Het protest is het einde van de Wutwoche waarin de boeren hun onvrede over bezuinigingsplannen uitten met protestbijeenkomsten, trekkertochten en het afsluiten van snelwegen. Dat leidde tot veel overlast in het land. "Nog eenmaal maken we de politiek duidelijk wat het betekent als je het concurrentievermogen en het bestaan van de boeren op het spel zet", laat organisator Deutscher Bauernverband weten in de oproep voor vandaag.

Toezeggingen

De regering-Scholz kondigde de bezuinigingen eind vorig jaar aan. Daardoor zouden een vrijstelling op de motorrijtuigenbelasting en korting op landbouwdiesel verdwijnen. Dat kost een gemiddeld agrarisch bedrijf duizenden euro's per jaar extra.

Naar aanleiding van eerdere protesten deed de regering al enkele concessies: landbouwvoertuigen blijven vrijgesteld van belasting en de dieselkorting wordt in drie fasen afgebouwd. De boeren eisen echter dat alle plannen van tafel gaan.

Een boerendelegatie gaat vandaag in gesprek met bewindslieden, maar minister Lindner van Financiën heeft al gezegd dat verdere toezeggingen onmogelijk zijn. "Ik kan niet beloven dat iedereen in de samenleving een bijdrage aan de bezuinigingen moet doen op eentje na."

Gat in begroting

De regering-Scholz moest plots meer bezuinigen omdat het begrotingstekort van de rechter niet verder mag oplopen. Daardoor moest de coalitie het overhaast eens worden hoe een gat van 60 miljard in de begroting gevuld moest worden.

De bezuinigingen en het geruzie erover binnen de regering stralen negatief af op de SPD-kanselier: zijn populariteit is gekelderd en in peilingen is zijn coalitie met de Groenen en de liberale FDP de meerderheid kwijt.

De Israëlische voetballer Sagiv Jehezkel, die uitkomt voor het Turkse Antalyaspor, is gearresteerd nadat hij tijdens een wedstrijd met een gebaar had verwezen naar de oorlog tussen Israël en Hamas. Jehezkel is al voorgeleid bij de rechtbank en weer vrijgelaten zolang het onderzoek loopt.

Nadat hij had gescoord toonde Jehezkel een bericht met de tekst "100 dagen. 07/10", verwijzend naar de terreuraanval van Hamas op 7 oktober, afgelopen zondag precies honderd dagen geleden, en de gijzelaars die nog vast worden gehouden in Gaza.

Kort na de wedstrijd werd de speler door zijn club geschorst omdat hij volgens de club "niet had gehandeld naar de waarden van ons land". Later op de dag kondigde de Turkse minister van Justitie een strafrechtelijk onderzoek aan naar Jehezkel wegens aanzetten tot haat.

Jehezkel zelf zegt zelf dat hij niet als doel had om te provoceren. "Ik wil dat de oorlog stopt. Daarom liet ik het zien. Ik heb verder niks te maken met de politiek", schrijft hij in een verklaring.

'Terroristische staat'

Sinds het begin van de oorlog heeft de Turkse president Erdogan regelmatig zijn steun uitgesproken voor de Palestijnen. Zo heeft hij meermaals Israël omschreven als terroristische staat en vindt hij dat Hamas een groep vrijheidsstrijders vormt. Ook vergeleek Erdogan de Israëlische premier Netanyahu met Hitler en vergeleek hij de aanvallen van Israël op Gaza met de behandeling van de Joden door nazi-Duitsland.

De Israëlische minister van Defensie Gallant reageerde op het nieuws door te zeggen dat Turkije zich gedraagt als een uitvoerende macht van Hamas. Ook herinnert hij Turkije eraan dat Israël als een van de eerste landen hulp bood na de zware aardbeving van vorig jaar. Gallant noemt Turkije ondankbaar. Volgens Gallant keert Jehezkel terug naar Israël. Turkse media melden dat hij het land uit is gezet.

Voetballers in de problemen

Jehezkel is niet de eerste voetballer die in de problemen komt door uitlatingen over de oorlog tussen Israël en Hamas.

Onder anderen rond Anwar El Ghazi (FSV Mainz 05) en Noussair Mazraoui (Bayern München) ontstond ophef nadat ze op Instagram hadden bericht over de oorlog tussen Israël en Hamas en daarin de Palestijnen steunden.

Mazraoui werd bij de selectie gehouden van Bayern nadat hij uitleg had gegeven, maar de Duitse club Mainz ontsloeg El Ghazi na aanhoudende onenigheid. Tussen de speler en de club kwam het tot een rechtszaak die diende op 20 december. De uitspraak moet nog komen.

In Frankrijk werd de Algerijnse voetballer Youcef Atal van OGC Nice veroordeeld tot acht maanden voorwaardelijke celstraf nadat hij een video op sociale media had geplaatst over de oorlog; de rechter oordeelde dat daarin sprake was van antisemitisme.

Top-dj's als Tiësto, Martin Garrix en Afrojack domineerden vorig jaar weer de exportlijst van Nederlandse muziek, maar in de top vijf met meeste buitenlandse optredens staat dit jaar ook een nieuwkomer: de Nijmeegse punkrockformatie Antillectual, met 88 optredens.

"Een mooie verrassing", zegt zanger en gitarist Willem Heijmans over de notering. "We kwamen al sinds 2008 jaarlijks terug in die lijst, maar de top vijf hadden we nog niet gehaald."

"Spelen, spelen, spelen, spelen" is volgens Buma Cultuur-directeur Frank Helmink het geheim achter de hoge notering. "Het is hard werken, maar voor je het weet heb je bijna honderd optredens door heel Europa."

Uit de jaarlijkse lijst blijkt de exportwaarde van Nederlandse popmuziek voor het tweede jaar op rij steeg, met zo'n 15 procent naar 198 miljoen euro. Hoewel de exportwaarde daarmee nog niet terug is op het niveau van voor de coronapandemie, verwacht Helmink dat de stijging zal doorzetten en het record uit 2018 van 216 miljoen euro komend jaar gebroken zal worden.

Een van de oorzaken van de stijging is dat er vorig jaar ook weer in Azië kon worden opgetreden, terwijl dat in 2022 door de pandemie nog niet overal mogelijk was. Daarnaast zijn er nieuwe groeimarkten als Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Singapore, Chili en Colombia. Bij de allereerste meting in 2004 werd nog een totaalwaarde van 31,6 miljoen euro gemeten.

Bescheiden aandeel

Het grootste gedeelte van de 198 miljoen euro is verdiend met buitenlandse optredens van Nederlandse artiesten. De waarde daarvan in 2023 was 152 miljoen euro. Verder leverden de rechten van Nederlandse popmuziek ongeveer 38 miljoen euro op en werd er 8 miljoen opgehaald met opnames.

Hoewel Antillectual qua werklust de super-dj's evenaart, lacht Heijmans dat het aandeel van zijn band in de exportmiljoenen bescheiden is. "Ik weet niet in hoeverre wij bijdragen aan die miljoenen die worden opgehaald. Je moet maar de andere vier van de top vijf vragen, dan kun je uitrekenen wat er bij ons binnenkomt."

Hij merkt erbij op dat zijn bandleden nog een baan hebben naast hun drukke tourschema, terwijl het aandeel van de dj's in de totale exportwaarde bijna 66 procent was. Buma-directeur Helmink: "Het zal inderdaad een paar nullen schelen."

City to city van Antillectual:

Wel merkt Helmink op dat de voortrekkersrol van artiesten enorm belangrijk kan zijn. "Je ziet dat als je er als eerste bij bent, je meteen ook wereldwijd de grootste bent. In 2004 was elektronische dancemuziek goed voor 33 procent van het totaal, maar doordat we een voorsprong hadden op de rest, zie je dat Nederlandse dj's overal ter wereld worden uitgenodigd. Daardoor zit het aandeel nu op zo'n 70 procent."

"Dat geldt overal waar Nederland er heel snel bij was." Als voorbeeld noemt hij het muziekgenre dat zangeres Caro Emerald vijftien jaar geleden introduceerde, of zogenoemde 'female fronted metal' als Within Temptation. "Allemaal muziekgenres die hier in Nederland eigenlijk begonnen", zegt Helmink.

Ook Antillectual-bandlid Heijmans spreekt van een wisselwerking, waarbij het succes van de een bepalend kan zijn voor de ander. "Ik zie inderdaad bevriende bands uit Nederland vaker terugkomen op plekken waar wij hebben gespeeld. En wij hebben er ook profijt van als er al bands van ons genre naar het buitenland zijn geweest. Op hun schouders kunnen wij weer verder de wereld in trekken."

Van de 1236 artiesten die zijn onderzocht waren er zo 837 op enige wijze actief buiten Nederland. Die traden op in 84 landen, met de VS, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk als populairste bestemmingen.

Volgens Heijmans is de gunfactor groot over de grens. "In het buitenland vinden ze het leuk om Nederlandse bands aan het werk te zien. Het feit dat die de moeite nemen om naar Duitsland, Japan of Noord-Amerika te komen, wordt erg gewaardeerd."

Zelf speelt Heijmans vrijdag in Eindhoven, in februari trekt de band naar Duitsland en een maand later naar Frankrijk, Spanje en Portugal. "Dus Antillectual zit voorlopig nog niet stil."

De overheid moet kwaliteitseisen stellen aan vve-beheerders om gebrek aan professionaliteit tegen te gaan. Dat vindt de Vereniging Eigen Huis (VEH), de belangenorganisatie van huiseigenaren.

Ieder gebouw met meerdere appartementen en verschillende eigenaren heeft verplicht een vereniging van eigenaren (vve), die onder meer verantwoordelijk is voor het onderhoud van het gebouw. Bewoners kunnen zo'n vve zelf beheren, maar laten dat vaak doen door een extern bedrijf.

Op dit moment is vve-beheerder een vrij beroep. Iedereen kan zich dus zo noemen. Maar als het aan de huiseigenarenbranche ligt, verandert dat. Zo zouden beheerders gecertificeerd moeten worden en moeten er eisen komen op het gebied van opleiding, een klachtenregeling en het gebruik van modelovereenkomsten.

Volgens de VEH zijn er nu grote verschillen tussen de contracten die beheerders hebben met vve's, waardoor het volgens de belangenorganisatie lastig is om de kwaliteit van een contract te kunnen beoordelen. "Zo lopen de prijzen voor diverse werkzaamheden uiteen en ontbreekt het in de meeste gevallen aan een goede geschillenregeling", aldus de VEH.

'Geen verstand van zaken'

Ben Ahuis heeft al dertig jaar te maken met allerlei verschillende vve-beheerders, als bewoner van verschillende appartementen. Dat was lang niet allemaal naar tevredenheid. "Zo was er een makelaar die ook vve-beheer deed als bijverdienste. Maar het werk bleek door een stagiair gedaan te worden. Na een half jaar zijn we daar weggegaan."

Toen hij in een oud pand woonde, was er een beheerder die met adviezen kwam hoe het gebouw te renoveren. "Maar die had totaal geen verstand van zaken", zegt Ahuis. "De werkzaamheden die hij liet doen, leidden tot allerlei problemen, zoals lekkages. Je denkt: er zal wel deskundigheid in zitten, maar dat was gewoon niet zo."

Ahuis hoopt dan ook dat de overheid een bepaalde vorm van controle op beheerders introduceert.

Bankrekening

De bankrekening van de vve is ook een aandachtspunt, zegt de VEH op basis van een onderzoek naar beheerderscontracten. In enkele gevallen had de beheerder een volmacht om over de rekeningen te beschikken, waardoor goedkeuring van de vve of het beheerderskantoor niet meer nodig was.

"Elk jaar lezen we opnieuw over een beheerder die er met het spaargeld van de vve vandoor gaat", zegt VEH-directeur Cindy Kremer. "Geef beheerders dus nooit de volledige bevoegdheid om over het vve-geld te beschikken en zeker niet over het reservefonds. Je kan wel afspreken dat de beheerder alleen gemachtigd is om tot een bepaald bedrag te mogen factureren of voor bepaalde vaste uitgaven."

Bijval

Er zijn in Nederland zo'n 135.000 verenigingen van eigenaren, die gaan over in totaal ruim 1,4 miljoen woningen. Veel externe beheerders zijn geen lid van een branchevereniging. Branchevereniging BVVB heeft ruim honderd leden, die zo'n 14.000 vve's beheren. Dat is dus ongeveer tien procent van de markt van vve's.

BVVB zegt volledig achter de wens van Vereniging Eigen Huis te staan. "Er zijn veel beheerders die niet professioneel bezig zijn, niet servicegericht zijn en alleen gemakkelijk geld willen verdienen", zegt voorzitter Daan Fons.

Met een jurist is BVVB aan het onderzoeken hoe vve-beheerder een beschermd beroep kan worden. "De overheid dient te interveniëren, temeer omdat er miljarden in de vve-sector omgaan. Zuurverdiende spaarcenten van appartementseigenaren in reservefondsen."

Heb jij ervaringen met een vve die je met ons wil delen? Mail dan naar Leen.Kraniotis@nos.nl

Gladheid heeft geleid tot een drukke ochtendspits. Rond 07.45 uur stond er volgens de ANWB meer dan 1100 kilometer file en was de vertraging op een aantal wegen opgelopen naar ruim een half uur tot een uur. Het aantal ongelukken viel tot 09:00 uur mee.

Het KNMI heeft voor het hele land code geel afgegeven vanwege gladheid. Wegen kunnen door het winterse weer van afgelopen nacht bevroren zijn geraakt. Met code geel roept het KNMI mensen op alert te zijn vanwege kans op gevaarlijk weer.

Vandaag en morgen trekken sneeuwbuien over. Naar verwachting blijft daar vooral verder landinwaarts enkele centimeters van liggen. "Het verkeer en buitenactiviteiten kunnen hier hinder van ondervinden", schrijft het KNMI.

Rijkswaterstaat heeft sinds gisteravond met 577 strooiwagens in totaal 5,5 miljoen kilo zout gestrooid over ruim 61.000 kilometer.

In Noord-Brabant gebeurden enkele ongelukken, waaronder met deze auto op de A270 bij Nuenen

Ook morgen geldt code geel nog. Dan kunnen sneeuwresten door de stijgende temperatuur tot glijpartijen leiden.

In Rotterdam begint vanmiddag de rechtszaak tegen Fouad L. Hij wordt verdacht van de dodelijke schietpartijen in Rotterdam, eind september. Ook wordt hij verdacht van brandstichting en verboden wapenbezit.

L. zou in een woning aan het Heiman Dullaertplein in Rotterdam een vrouw van 39 en haar 14-jarige dochter hebben doodgeschoten. Later zou hij in een collegezaal van het Erasmus Medisch Centrum op een 43-jarige docent hebben geschoten. Ook die kwam om het leven.

De moorden brachten in Rotterdam en daarbuiten een schokgolf teweeg.

In deze video zie je wat er op 28 september in Rotterdam gebeurde, en wat eraan voorafging:

L. heeft de drievoudige moord volgens het Openbaar Ministerie aanvankelijk bekend. Later beriep hij zich op zijn zwijgrecht.

De zitting van vandaag is een zogeheten pro-formazitting. Daarbij wordt de zaak nog niet inhoudelijk behandeld. Wel wordt vrijwel zeker het voorarrest van L. verlengd. In oktober had een rechter dat voor het laatst gedaan, met 90 dagen. Die termijn verstrijkt nu.

Waarschuwingen

Fouad L. (32) was geneeskundestudent aan het Erasmus MC. Het Openbaar Ministerie waarschuwde het ziekenhuis voor de schietpartijen voor L., die al was veroordeeld voor dierenmishandeling. Volgens het OM vertoonde hij "zorgwekkend" en psychotisch gedrag.

Ook bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) waren meldingen binnengekomen over L. Bij de IGJ kunnen mensen melding maken als ze klachten of twijfels hebben over de (zorg)kwaliteit van een arts.

In oktober besloot de rechter al dat L. moest worden onderzocht in het Pieter Baan Centrum. Over de resultaten van dat onderzoek is nog niets bekend.

Goedemorgen! Vandaag behandelt de Eerste Kamer de spreidingswet. En in Rotterdam verschijnt Fouad L. voor de rechter, de man die werd opgepakt na een fatale schietpartij bij onder meer het Erasmus-ziekenhuis.

Eerst het weer: Er zijn winterse buien en in het hele land geldt code geel vanwege kans op gladheid. Vanmiddag blijven er winterse buien vallen, met hagel, regen en sneeuw. De zon schijnt ook af en toe. Het wordt ongeveer 2 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De afgelopen twaalf jaar heeft bijna één op de drie gemeenten geen asielzoekers opgevangen. Dit blijkt uit een analyse door RTV Noord op basis van cijfers van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers. Van de 342 gemeenten hebben er 111 de afgelopen twaalf jaar niets gedaan aan de opvang van asielzoekers.

Door de vandaag in de Eerste Kamer besproken Spreidingswet zou daar verandering in kunnen komen omdat gemeenten dan gedwongen kunnen worden om asielzoekers op te vangen. In de Tweede Kamer was een meerderheid vóór de wet, bij de stemming morgen wordt duidelijk of dat ook voor de Eerste Kamer geldt.

In Noord-Holland en Utrecht vangt ongeveer de helft van alle gemeenten geen asielzoekers op. Sommige gemeenten zeggen dat ze wel willen, maar dat ze geen ruimte hebben of geen geschikte locaties.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Twee schilderijen in museum De Mesdag Collectie in Den Haag blijken eigenlijk samen één kunstwerk te vormen. Het museum kwam daarachter toen de schilderijen opnieuw ingelijst moesten worden. De schilderijen zijn waarschijnlijk tussen 1875 en 1878 van elkaar gescheiden en hebben volgens het museum sindsdien "hun eigen levens geleid".

De werken zijn nu naast elkaar te bewonderen, maar het museum zegt geen plannen te hebben om ze weer samen te voegen na de lange scheiding. Dat zou volgens het museum allerlei risico's met zich mee brengen.

De twee schilderijen die oorspronkelijk één kunstwerk vormden:

Fijne maandag!