NOS Nieuws - Algemeen

Bij overstromingen in het zuiden van Brazilië zijn zeker drie mensen omgekomen. In de staat Rio Grande do Sul zijn rivieren de afgelopen dagen buiten hun oevers getreden door aanhoudende hevige regenval. Meer dan 6000 mensen hebben daardoor gedwongen hun huis verlaten.

De drie dodelijke slachtoffers waren allen met de auto onderweg toen ze verongelukten. Een iemand reed over een brug toen die door de sterke stroming werd weggeslagen. De auto van een ander werd door een omvallende boom geraakt. Het derde slachtoffer doorkruiste een ondergelopen gebied. Haar echtgenoot wordt nog vermist.

In de hoofdstad van de staat, Porto Alegre, zijn uit voorzorg drie coupures gesloten. Braziliaanse media melden dat dat met zandzakken gebeurt, omdat de waterkeringen nog in aanbouw zijn.

'Beter voorbereid'

De situatie is nog niet zo ernstig als vorig jaar mei, toen tientallen mensen om het leven kwamen en meer dan 100.000 mensen hun huis moesten verlaten door een watersnood.

Gouverneur Leite van Rio Grande do Sul zegt dat zijn staat nu beter is voorbereid op noodweer. Hij wijst onder meer op verbeteringen in de waterhuishouding, bijvoorbeeld doordat rivieren zijn uitgebaggerd.

Hij maakte de afgelopen dag een rondvlucht over de getroffen gebieden en plaatste daarvan foto's op sociale media:

De Spaanse politie heeft een inval gedaan in het hoofdkantoor van de partij van premier Sánchez in Madrid. Dat gebeurde in een onderzoek naar corruptie bij Santos Cerdán, een voormalig partijgenoot van de premier.

Cerdán was de secretaris van zijn partij PSOE, parlementariër en vertrouweling van de premier. Hij stapte vorige week op nadat een Spaanse rechtbank hem onder ede had willen verhoren in een corruptiezaak.

Justitie verdenkt Cerdán ervan overheidsopdrachten te hebben toegekend aan bedrijven in ruil voor steekpenningen. Dat zou hij hebben gedaan samen met de voormalige Spaanse minister van Transport, Jose Luis Abalos en diens assistent.

Volgens de politie heeft Cerdán de betalingen aangenomen. In een politierapport staan bovendien transcripties van opnames waarin het drietal sprak over steekpenningen. Cerdán spreekt de beschuldigingen tegen.

E-mailaccount

Bij de inval vandaag in het hoofdkantoor van PSOE heeft de politie het e-mailverkeer van Cerdáns account veiliggesteld. Ook in een gebouw van het ministerie van Transport was er een doorzoeking.

De politie doet ook onderzoek naar de bankrekeningen van Cerdán en naar bedrijven die vermoedelijk smeergeld betaalden in ruil voor overheidsopdrachten. In totaal worden 500 bankrekeningen onderzocht.

Excuses

De corruptiezaak is de laatste in een reeks schandalen bij de partij van Sanchéz. Vorig jaar werd zijn vrouw beschuldigd van corruptie omdat ze overheidssteun zou hebben geregeld voor een luchtvaartmaatschappij in ruil voor sponsoring. Hij overwoog toen om te stoppen als premier maar besloot toch om door te gaan.

Het nieuwe schandaal laat de minderheidsregering van Sanchéz wankelen. De Spaanse oppositie eist dat Sanchéz opstapt en vervroegde verkiezingen houdt.

De Spaanse premier heeft publiekelijk zijn excuses aangeboden voor de zaak maar weigert vervroegde verkiezingen uit te schrijven. Wel heeft hij beloofd dat hij een onafhankelijk onderzoek laat instellen naar de rekeningen van zijn partij.

Bij een aanrijding met een shovel bij Scherpenzeel is een kind om het leven gekomen. Het gaat om een jongetje, zijn leeftijd is niet door de politie bekendgemaakt.

Tegen 20.00 uur rukten de hulpdiensten massaal uit naar een weiland in het buitengebied van het Gelderse dorp. Onder meer twee ambulances en een traumahelikopter werden ingezet.

De hulpdiensten hebben het slachtoffer nog gereanimeerd, maar dat was tevergeefs.

De Palestijnse activist Mahmoud Khalil is vrijgelaten uit een cel in de Amerikaanse staat Louisiana. Een federale rechter bepaalde eerder op de dag dat hij zijn proces in vrijheid mocht afwachten. Een paar uur na dat vonnis werd Khalil op vrije voeten gesteld.

"Het recht heeft gezegevierd, maar het duurde wel erg lang", zei hij na zijn vrijlating tegen de verzamelde pers. "Dit had geen drie maanden moeten duren."

Vader geworden

Khalil werd in maart gearresteerd in New York en vervolgens vrijwel direct overgevlogen naar een gevangenis in Louisiana, een paar duizend kilometer verderop. Zijn hoogzwangere Amerikaanse vrouw bleef alleen achter in New York. Onlangs is hij vader geworden.

Khalil werd opgepakt door de immigratiedienst omdat hij folders met het logo van Hamas zou hebben verspreid op de campus van de Columbia University. Zijn advocaten ontkennen dat.

Omstreden

Zijn arrestatie en geplande uitzetting zijn omstreden omdat hij niet wordt verdacht van een strafbaar feit en in het bezit is van een permanente verblijfsvergunning voor de VS.

De federale rechter noemde de poging van de regering om Khalil vast te blijven houden vandaag "zeer, zeer, zeer ongebruikelijk" en oordeelde dat de resterende aanklachten tegen de activist zijn detentie niet rechtvaardigen.

Acht PvdA-prominenten willen dat het partijbestuur afstand neemt van het voorstel om een geheel wapenembargo in te stellen tegen Israël. Het gaat onder anderen om de oud-partijleiders Job Cohen, Lodewijk Asscher en Ad Melkert. Ze hebben een motie ingediend waarover de PvdA-leden vandaag tijdens een partijcongres zullen stemmen.

De motie is ook ondertekend door Reshma Roopram, Samuel de Leeuw, Gerdi Verbeet, Rob Oudkerk en Tjeerd Ritmeester. Zij spreken uit dat "leveranties aan systemen ter bescherming van de bevolking van Israël nodig en mogelijk blijven".

Geheel wapenembargo

Aanleiding voor de motie is de opstelling van de GroenLinks-PvdA-fractie donderdag in een debat met demissionair minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken. Kamerlid Piri zei dat ze vindt dat Nederland geen onderdelen meer moet leveren voor het Israëlische luchtverdedigingssysteem Iron Dome. "Israël is op dit moment de agressor. Als Israël slachtoffer zou zijn, hebben we een andere discussie", zei ze.

Fractieleider Timmermans verdedigde dat standpunt later op de dag. Hij geeft vandaag rond 10.30 uur op het congres een ingelaste toespraak over het voorgestelde wapenembargo.

'Tienduizenden extra slachtoffers'

De acht PvdA-prominenten zijn fel tegen het nieuwe standpunt. Het stoppen van leveranties kan volgens hen leiden tot tienduizenden extra onschuldige burgerslachtoffers, "zowel Palestijnen, Israëlische Arabieren, druzen, christenen als Joodse Israëliërs".

Oud-Kamerlid Oudkerk lichtte de motie vrijdagavond toe op NPO Radio 1. Hij is zich naar eigen zeggen rot geschrokken door de opstelling van de Kamerfractie. "Ik vond het deerniswekkend, strategisch stupide, politiek suïcidaal maar bovenal immoreel. Het is een beschadiging van mensen die al tientallen jaren lid zijn van de PvdA en nazaten zijn van mensen die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt." Oudkerk neemt het partijleider Timmermans kwalijk dat hij het voorstel steunde.

Tot nu toe kwamen bij GroenLinks en PvdA samen ongeveer honderd opzeggingen van leden binnen naar aanleiding van het voorstel van Piri, laat een woordvoerder van de twee partijbureaus weten. In dezelfde periode kregen de partijen er ongeveer 300 nieuwe leden bij. De reden van hun aanmelding is niet bekend, want daar wordt niet naar gevraagd.

Verbolgen reacties

Het nieuwe standpunt van GroenLinks-PvdA werd in ruime meerderheid weggestemd in de Tweede Kamer en leidde tot verbaasde en verbolgen reacties. Rechtse partijen noemden het voorstel "bizar en onverstandig" (VVD), "knettergek, onverdedigbaar en levensgevaarlijk" (BBB) en "te bizar voor woorden" (SGP). NSC zei zich "kapot geschrokken" te zijn en de PVV oordeelde dat "hun Israëlhaat en groeiend antisemitisme geen grenzen kent".

Ook minister Veldkamp reageerde geschrokken op het plan. "Ik constateer dat GL-PvdA een draai heeft gemaakt op dit punt. Het is een draai die wij als kabinet in ieder geval niet gaan overnemen."

Profvoetballer Quincy Promes is aangekomen in Nederland. Hij werd vandaag uitgeleverd na zijn aanhouding vorige week in Dubai en landde even na 21.30 uur op Schiphol, zegt een woordvoerder van het Openbaar Ministerie. Daarna werd hij direct afgevoerd in een busje van de Koninklijke Marechaussee.

Promes (33) werd met een door justitie gecharterd toestel overgevlogen naar Nederland. "Dat heeft ermee te maken dat we passend en veilig vervoer willen", zei advocaat-generaal Arend-Kees Kooij daar eerder vandaag over. Tijdens de vlucht werd Promes bewaakt door de marechaussee.

Zo kwam Promes na jaren terug in Nederland:

De 50-voudig international is bij verstek veroordeeld tot twee gevangenisstraffen. Voor de smokkel van ruim 1350 kilo cocaïne via de haven van Antwerpen kreeg hij begin 2024 zes jaar cel. Voor het steken van een neef op een familiefeest heeft hij anderhalf jaar gevangenisstraf gekregen. In beide zaken loopt het hoger beroep nog.

Vluchtgevaarlijk

Promes had een verzoek ingediend om de uitkomst van het hoger beroep in vrijheid af te wachten, maar daar ging het gerechtshof in Amsterdam niet mee akkoord. "De rechtbank heeft gezegd dat de verdachte vluchtgevaarlijk is", zei Kooij daarover.

Waar Promes gevangen wordt gezet, is onbekend.

Vier minderjarigen zijn door de kinderrechter veroordeeld tot werkstraffen van veertig tot vijftig uur voor openlijke geweldpleging in Scheveningen op 1 mei. Het Openbaar Ministerie had straffen tussen de tachtig en honderd uur geëist.

De veroordeelden waren ten tijde van de rellen tussen de 15 en 17 jaar oud, meldt Omroep West. Ze werden herkend op camerabeelden.

Bij de strafmaat is volgens het OM rekening gehouden met zowel de persoonlijke situatie van de jongeren als de ernst van de rellen. Een vijfde verdachte werd vrijgesproken.

Grote ongeregeldheden

Op 1 mei braken rond 21.00 uur in Scheveningen ongeregeldheden uit na een oproep op sociale media om te komen vechten. Honderden jongeren kwamen daarop af. Rond het Kurhaus raakten groepen met elkaar in gevecht en keerden zich vervolgens tegen de politie.

De mobiele eenheid werd ingezet toen agenten werden bekogeld met stenen, fietsen en glaswerk. Een agent en een politiepaard raakten hierbij gewond. De massale vechtpartij heeft volgens het OM grote impact gehad op onder andere de mobiele eenheid, Den Haag en de maatschappij.

Vanwege de rellen werd vorige maand al een 17-jarige jongen veroordeeld tot een werkstraf van tachtig uur, waarvan de helft voorwaardelijk. In het onderzoek zijn nu in totaal tien mensen aangehouden, allemaal minderjarigen. De politie bekijkt nog camerabeelden om meer verdachten op te sporen.

Zo zagen de ongeregeldheden eruit:

De 33-jarige Jos L. is in Antwerpen veroordeeld tot zeven jaar cel voor de invoer van minstens honderd kilo cocaïne. Ook moet hij een boete van 64.000 euro betalen.

De al jaren voortvluchtige Bredanaar, ook bekend als Bolle Jos, werd eerder in deze zaak vrijgesproken door de rechtbank. Het Hof van Beroep heeft hem nu alsnog veroordeeld. Omroep Brabant schrijft over de zaak.

De drugs werden in september 2020 onderschept in de haven van Antwerpen toen de partij werd overgeladen naar een andere container. Volgens het hof speelde L. een belangrijke rol bij de import.

Uit ontsleutelde berichten van de communicatiedienst Sky ECC blijkt dat hij betrokken was bij de aansturing van de uithalers. "Het ging over zijn lading en hij gaf de opdrachten", staat in het vonnis.

De Brabantse crimineel werd aanvankelijk vrijgesproken omdat volgens de rechtbank niet vaststond dat de berichten door L. waren verstuurd. Uit nieuw bewijs blijkt volgens het hof nu wel dat L. de afzender was. Vanuit hetzelfde account werd namelijk de verjaardag van zijn zoontje besproken. De berichten werden verstuurd vanuit het Turkse Bodrum, waar L. zich op dat moment bevond.

Ook in Nederland veroordeeld

De Belgische veroordeling komt boven op de celstraf van 24 jaar die L. in Nederland bij verstek opgelegd kreeg. De rechtbank van Rotterdam bevond L. in juni vorig jaar schuldig aan de smokkel van bijna 7000 kilo cocaïne via de havens van Rotterdam en Antwerpen. De transporten werden in 2019 en 2020 onderschept door de douane.

Daarnaast gaf L. instructies voor een liquidatie, die uiteindelijk mislukte omdat het doelwit zelf werd opgepakt.

Ook in België werd hij al meerdere keren veroordeeld tot gevangenisstraffen, maar in de cel zit de Brabander niet. Het Openbaar Ministerie denkt dat hij in Sierra Leone verblijft. Het OM wil ruim 221 miljoen euro aan crimineel vermogen afpakken van L. De rechtbank doet op 14 juli uitspraak in die zaak.

In de Netzarim Corridor in het centrale deel van de Gazastrook zijn zeker 35 mensen gedood en meerdere anderen gewond geraakt toen ze probeerden aan voedsel te komen bij een distributiepunt van de Gaza Humanitarian Foundation (GHF). Dat melden bronnen bij een lokaal ziekenhuis aan Al Jazeera.

Volgens de Government Media Office, de spreekbuis van de autoriteiten in Gaza, is het aantal hulpzoekers dat werd gedood sinds de voedseldistributie door de GHF drieënhalve week geleden begon nu boven de 400 uitgekomen. Ook raakten ruim 3200 mensen gewond. Deze aantallen zijn niet onafhankelijk geverifieerd. Israël laat ook geen nieuwsmedia toe in de regio.

Over meerdere incidenten hebben ooggetuigen gemeld dat Israëlische militairen het vuur hadden geopend op de menigte. Israël spreekt dat doorgaans tegen en zegt dat er waarschuwingsschoten zijn gelost of dat er zich militanten in de menigte bevonden die moesten worden uitgeschakeld.

In de video zie je hoe een gewonde Palestijnse jongen na de aanval door medisch personeel wordt verzorgd:

"Vreselijk dat het zo gaat. Mensen worden eigenlijk gedwongen om een soort Russische roulette te spelen", zegt Michiel Servaes, directeur van Oxfam Novib. "Moet je wel of niet naar een hulppunt gaan? Maar als mensen hongerig of wanhopig genoeg zijn, gaan ze vaak toch."

Onafhankelijke hulporganisaties hadden al voordat de voedseldistributie begon felle kritiek op de GHF. "Wat we nu zien gebeuren is alles waar we toen voor gewaarschuwd hebben", aldus Servaes.

Door het beperkte aantal distributiepunten (vier, waarvan drie in het zuiden van Gaza), worden Palestijnen gedwongen om te vertrekken uit gebieden waar geen hulp komt. Dit zijn met name gebieden in het noorden van Gaza. "Uiteindelijk komt iedereen in een paar heel kleine gebieden in het zuiden terecht."

Daarmee wordt voedselhulp een factor in het ontvolken van delen van Gaza. "Het gebeurt op een manier die niet alleen niet deugt, maar het is ook een instrument in het bereiken van de Israëlische oorlogsdoelen", zegt Servaes.

Oxfam Novib-directeur Servaes heeft zijn hoop gevestigd op de EU-top volgende week in Brussel. Daar wordt maandag het rapport besproken over het Israëlische militaire optreden in Gaza en op de Westoever, waar minister Veldkamp om heeft gevraagd. De inhoud daarvan lekte vanavond al uit.

"Het is het uur van de waarheid", zegt Servaes. "Dan moeten er maatregelen komen. Het is politiek gezien de laatste kans." Wie nu nog denkt dat Israël gevoelig is voor internationale kritiek is volgens de Oxfam Novib-directeur zeer naïef.

"Dat is niet de manier waarop Israël zijn gedrag aanpast. Dat kan alleen door echte druk uit te oefenen met concrete maatregelen, zoals het opzeggen van het associatieverdrag tussen de EU en Israël, uitbreiding van de sanctielijst en maximale ondersteuning van de internationale hoven bij de vervolging van oorlogsmisdaden."

Het Britse superjacht Bayesian, dat vorig jaar zonk voor de kust van Sicilië, is van de zeebodem getakeld. Het Nederlandse bedrijf HEBO Maritiemservice helpt bij de operatie. Het schip wordt dit weekend naar de kust gevaren voor verder onderzoek.

Dinsdag werd de 72 meter lange mast van het schip gezaagd. Daarna zijn er staaldraden gewikkeld om de romp van het jacht, die nog intact is. Die draden zitten vast aan een drijvende hijsinstallatie, waarmee de Bayesian van de bodem werd getakeld. Het schip ligt nu ingeklemd tussen twee binnenschepen van HEBO.

Voor het onderzoek naar het ongeluk is het belangrijk dat de Bayesian nog heel is. Het Italiaanse Openbaar Ministerie kan het onderzoek pas afronden als het schip doorzocht en geborgen is.

Gekapseisd door storm

Het schip lag in augustus vorig jaar voor anker bij Palermo toen het in een storm terechtkwam en kapseisde. Bij het ongeluk met het superjacht kwamen zeven mensen om het leven. Onder hen was de eigenaar van het schip, de Britse techmiljardair Mike Lynch.

De 18-jarige dochter van Lynch, een aantal vrienden van hem en de kok van het schip overleefden het ongeluk ook niet. Het duurde enkele dagen voordat duikers alle lichamen uit het gezonken jacht konden halen.

Drie bemanningsleden van het jacht worden verdacht van doodslag en het veroorzaken van een scheepsramp. Het gaat om de kapitein, een scheepsmechanicus en een matroos.

Het optreden van Israël in Gaza is in strijd met het handelsverdrag tussen Israël en de Europese Unie. Dat staat in een nog vertrouwelijk rapport van EU-buitenlandchef Kallas.

Het rapport is het resultaat van een onderzoek waar de Nederlandse minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken vorige maand om had gevraagd. Hij wilde dat werd nagegaan of Israël artikel 2 uit het Associatieverdrag schendt, waarin staat dat landen mensenrechten moeten respecteren. Hierin werd hij gesteund door een meerderheid van de EU-landen.

De conclusie dat Israël het verdrag schendt, is gebaseerd op informatie van de Verenigde Naties en internationale hulporganisaties. Deze organisaties stellen dat Israël al maanden opzettelijk tienduizenden mensen doodt en hongersnood inzet als wapen.

Druk zetten op Israël

De EU zou kunnen overgaan tot sancties, zoals het deels of helemaal verbreken van de politieke en economische betrekkingen met Israël. Maar de EU-landen zijn hierover verdeeld. De verwachting is dat landen zoals België, Spanje, Ierland, Zweden en Portugal zullen aandringen op actie, maar bijvoorbeeld Duitsland en Hongarije niet.

Demissionair minister Veldkamp wil met de uitkomst vooral druk zetten op Israël om ervoor te zorgen dat dat land weer noodhulp toelaat tot Gaza. Al maanden houdt het land konvooien met voedsel en medicijnen tegen.

"De blokkade druist in tegen het internationaal humanitair recht", zei hij eerder tegen de NOS. "Je hebt het recht om jezelf te verdedigen, maar de proporties lijken nu volledig zoekgeraakt. Dit is echt een streep in het zand. We willen een duidelijk politiek signaal geven aan Israël."

Een meerderheid van het Britse Lagerhuis heeft ingestemd met een wetsvoorstel waardoor euthanasie legaal wordt voor terminaal zieke patiënten. Met 314 stemmen voor en 291 stemmen tegen werd het voorstel aangenomen.

Het wetsvoorstel gaat nu naar het Hogerhuis. Mogelijk wordt het hier nog aangepast, maar de wet komt er uiteindelijk wel.

Als ook het Hogerhuis akkoord gaat met het voorstel zoals het nu voorligt, krijgen volwassenen die minder dan zes maanden te leven hebben recht op euthanasie. Wel is er dan eerst goedkeuring nodig van twee artsen en een panel van een psychiater, maatschappelijk werker en een advocaat.

De wet wordt van kracht in Engeland en Wales. In Noord-Ierland en Schotland vindt een aparte stemming plaats over de kwestie.

'Keuzevrijheid nodig'

Zoals gebruikelijk in de Britse politiek, stemde het Lagerhuis meerdere keren over het wetsvoorstel. Dat gebeurde voor het eerst in november. Toen werd het voorstel aangenomen met een groter verschil, van 55 stemmen. Sindsdien is een aantal wijzigingen aangebracht.

Voorstanders van het wetsvoorstel betoogden dat mensen die terminaal zijn aan het einde van hun leven keuzevrijheid moeten hebben. Tegenstanders zeiden bang te zijn dat gehandicapten en ouderen indirect of direct worden gedwongen tot euthanasie.

Initiatiefnemer van het wetsvoorstel is Labour-parlementariër Kim Leadbeater. Zij zei eerder dat de huidige wetgeving niet voldoet. "We hebben geweldige palliatieve zorg, maar voor sommige terminale patiënten is het niet voldoende om hun lijden en ondraaglijke pijn te verlichten." Na afloop van de stemming vandaag zei ze erg opgelucht te zijn.

In het noorden van Frankrijk is een 12-jarig meisje overleden na een zware voedselvergiftiging. Zeven andere kinderen liggen nog in het ziekenhuis. In het onderzoek naar de oorsprong van de voedselvergiftiging zijn twee slagerijen gesloten.

Het meisje overleed afgelopen maandag in Saint-Quentin, ten zuiden van Lille. Het is nog niet duidelijk waar de kinderen de voedselvergiftiging hebben opgelopen. Ze zouden niet allemaal met elkaar in contact zijn geweest.

Slagerijen gesloten

Vandaag werden twee slagerijen in Saint-Quentin gesloten. Zes van de zieke kinderen zouden vlees hebben gegeten dat afkomstig was uit deze twee slagerijen. Of het vlees ook echt de bron was van de voedselvergiftigingen, kan op dit moment nog niet worden bewezen.

Het Franse RIVM heeft monsters genomen van vlees in de slagerijen. In een laboratorium wordt bekeken of de monsters de bacterie bevatten die de kinderen ziek heeft gemaakt. De verwachting is dat daar begin volgende week duidelijkheid over is.

Hemolytisch uremisch syndroom

Vier van de zieke kinderen ontwikkelden het zogenoemde hemolytisch uremisch syndroom (HUS). Dat is een bacteriële infectie die vaak komt door het eten van besmet voedsel. De bacterie maakt gifstoffen die leiden tot ontstekingen in de darmwand en soms ook de hersenen. Het syndroom werd het meisje van 12 fataal.

Symptomen van HUS zijn onder meer bloederige diarree, overgeven en buikkrampen. Ook vallen de nieren uit. HUS is een zeldzame ziekte. Het Franse RIVM krijgt er ieder jaar tussen de 100 en 165 meldingen van.

In de woning in het Limburgse Wijlre waar zich woensdagavond een verwarde man schuilhield, zijn wapens, explosieven en munitie gevonden. De politie heeft die voorwerpen in beslag genomen en onderzoekt of ze verband houden met andere lopende zaken.

De politie kreeg woensdagmiddag een melding over een persoon in de woning aan de Brouwerijstraat. Er was volgens de politie sprake van een "dreigende situatie met een verward persoon".

De straat werd uit voorzorg afgezet en er kwamen meerdere specialistische eenheden ter plekke. Meerdere onderhandelaars probeerden contact te krijgen met de man.

Stroomstootwapen

De man werd rond 23.30 uur na urenlange onderhandelingen aangehouden, meldt L1 Nieuws. Hierbij werd een stroomstootwapen gebruikt. De politie benadrukt dat de veiligheid van de man, omwonenden en hulpverleners vooropstond.

De Explosieven Opruimingsdienst Defensie onderzocht of er explosief materiaal in de woning aanwezig was. Dat bleek dus het geval, maar na inspectie werd de situatie als veilig beschouwd.

Wat zich precies in de woning heeft afgespeeld, is nog onduidelijk. De politie sloot eerder al uit dat er sprake was van een gijzeling. Het onderzoek loopt nog.

Meerdere vestigingen van Heineken in de Democratische Republiek Congo zijn overgenomen door gewapende mannen. Dat heeft de bierbrouwer vandaag bekendgemaakt. Heineken heeft zijn personeel weggehaald van de locaties.

Het gaat om vestigingen in de twee grootste steden in het oosten van het land, Bukavu en Goma. Die steden zijn veroverd door rebellen.

"De voorwaarden die nodig zijn om verantwoord en veilig te opereren, zijn niet langer aanwezig en vanaf 12 juni 2025 hebben we de operationele controle verloren", meldt Heineken in een verklaring.

Grondstoffen

De rebellengroep M23 maakte begin dit jaar een grote opmars in het oosten van de Democratische Republiek Congo. Dit is een regio waar ook heel veel grondstoffen te vinden zijn. Ze namen eerst de grote stad Goma in, en daarna ook Bukavu.

Dit deel van het land heeft al decennialang te maken met instabiliteit. De komst van de rebellen heeft geleid tot nog meer vluchtelingen en onveiligheid.

Heineken opereert in Congo onder de naam Bralima en heeft vier brouwerijen in het land waaronder in de hoofdstad Kinshasa. In het oosten Congo is de bierbrouwer een grote werkgever. In Bukavu heeft het bedrijf zo'n duizend medewerkers. Het land is met 100 miljoen inwoners een belangrijke afzetmarkt voor het bedrijf.

De biergigant zei in maart al dat het de activiteiten in drie steden in het oosten van het land had opgeschort vanwege plunderingen bij brouwerijen en opslagplaatsen. Het bedrijf zegt nog wel actief te blijven in andere delen van het land die niet getroffen zijn door de oorlog.

Nederland denkt dat het lukt om Spanje toch te overtuigen van een verhoging van hun defensie-uitgaven naar 5 procent. Over een paar dagen komen de 32 NAVO-landen naar Den Haag om een akkoord te bereiken over verhoging van het defensiebudget van 2 naar 5 procent van het bruto binnenlands product (bbp).

"Ik ga ervan uit dat we er met Spanje uitkomen", zei demissionair premier Schoof op een aparte persconferentie over de NAVO-top van dinsdag en woensdag. Hij wees op het belang van het uitstralen van "eenheid" van de NAVO. 5 procent is volgens hem daarbij noodzakelijk, vanwege de "reële dreiging" van Rusland.

Minister Veldkamp van Buitenlandse Zakenzei: "Ik hoop zeer dat Spanje daarvan doordrongen is." Op dit moment onderhandelen diplomaten achter de schermen nog druk met Spanje en Veldkamp heeft ook met zijn Spaanse collega gebeld. "Ik heb een beroep gedaan op hun solidariteit."

Belastingen

Gisteren nam de kans op een geslaagde top behoorlijk af. Spanje zei niet van plan te zijn om zich vast te leggen op die 5 procent. De Spaanse regering vreest voor de gevolgen voor hun "verzorgingsstaat" als hun land miljarden euro's extra moet vinden voor de verdediging tegen Rusland. De belastingen zouden dan omhoog moeten en er zou geen geld meer zijn voor allerlei publieke voorzieningen.

De Spaanse tegenstand is een grote tegenvaller voor NAVO-topman Rutte en andere landen, die wel bereid zijn om zich te committeren aan een verhoging van het defensiebudget met miljarden euro's, zoals Nederland.

Het punt is namelijk dat álle 32 landen akkoord moeten gaan met een verhoging. Als één land niet tekent, is er geen akkoord en kunnen de regeringsleiders onverrichter zake naar huis.

Staatsdiner

De tijd dringt: over vier dagen komen de regeringsleiders aan en die avond krijgen ze een staatsdiner bij koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Een dag later, woensdag, start de echte vergadering in het zwaar beveiligde World Forum, onder leiding van oud-premier Rutte. Schoof spreekt over een "historisch moment" in de geschiedenis van de NAVO.

De NAVO wil dat Europese landen zich beter kunnen verdedigen tegen toenemende Russische agressie - zeker nu de Amerikaanse president Trump veel minder solidariteit uitstraalt binnen de NAVO.

Luchtafweer

Trump heeft de druk opgevoerd om de NAVO-norm naar 5 procent van het bbp te verhogen. Rutte heeft gezegd dat 3,5 procent voor defensie-uitgaven zijn, zoals artillerie, luchtafweer en personeel. De overige 1,5 procent mag besteed worden aan defensie-gerelateerde zaken, zoals cyberveiligheid en de verbetering van wegen en bruggen.

Schoof zegt wel de discussie over de miljarden-uitgaven in Spanje te begrijpen, omdat het voor alle landen veel geld is dat ergens van betaald moet worden. Maar uit zijn woorden is te concluderen dat hij vindt dat Spanje het belang van Europese veiligheid ook moet zien.

"Veiligheid en vrede is de basisvoorwaarde van ons bestaan", aldus de premier. "En afschrikking is in het belang van die veiligheid."

Seksueel geweld tegen Franse kinderen wordt voor een heel groot deel én steeds vaker gepleegd door andere kinderen. Een op de drie daders is minderjarig. Het zijn bijna allemaal jongens, blijkt uit cijfers die zijn gepresenteerd op een tweedaags congres in Parijs over seksueel geweld.

"Tussen 2017 en 2024 werden jaarlijks gemiddeld 11.500 minderjarigen verdacht van seksueel geweld, met name verkrachting", zegt onderzoeker Thierry Ziliotto, verbonden aan het ministerie van Justitie.

Situatie verergerd

Maar dat gemiddelde vertekent het beeld: de situatie is verergerd. In 2017 waren er 8900 minderjarige verdachten. In 2024 waren dat er 15.700. Bij verkrachting is meer dan 25 procent van de daders zelf ook minderjarig.

De meeste daders zijn niet bijna-volwassen, maar juist nog erg jong. Zo'n 60 procent van de minderjarige daders is 13 tot 15 jaar oud. En nog eens 16 procent is zelfs nog jonger.

De oorzaken van de toename van het aantal minderjarige daders zijn divers, zeggen betrokkenen. Voor een deel heeft het ermee te maken dat er meer 'openheid' is. "Mede door de #MeToo-beweging spreken slachtoffers zich vaker uit. Overheidsinstanties worden aangemoedigd om zaken aan te kaarten. En politie en justitie doen effectiever hun werk", aldus het ministerie van Justitie.

Dat laatste wordt genuanceerd door onderzoeker Ziliotto. In slechts 13 procent van de gevallen worden minderjarige verdachten ook daadwerkelijk veroordeeld. "En dat cijfer is sinds 2017 nauwelijks veranderd."

Een andere oorzaak van de groei van het aantal minderjarige daders is de toename van online seksueel geweld. Dan gaat het bijvoorbeeld om ongewenst exhibitionisme, sexting, of om pesten en afpersing met naaktfoto's. "Digitaal seksueel geweld komt steeds vaker voor", zei oud-staatssecretaris Adrien Taquet voor jeugdbeleid op de conferentie.

Uit de gepresenteerde cijfers valt op te maken dat jaarlijks 160.000 Franse kinderen te maken hebben met seksueel geweld, inclusief incest. "Elke drie minuten wordt een kind slachtoffer", vatte dagblad Le Figaro het samen.

Op meerdere plekken in het land zijn dit weekend evenementen afgelast vanwege de voorspelde hitte. Op andere locaties nemen organisatoren maatregelen om bezoekers en deelnemers te beschermen tegen temperaturen die kunnen oplopen tot 35 graden.

In Groningen gaat een herdenkingsfietstocht voor verzetsstrijder Anda Kerkhoven niet door, en in Eelde is een autocross-evenement op zondag afgelast.

De Pride Walk in Groningen, onderdeel van Pride Groningen, gaat wel door. Op de route worden zaterdag waterpunten geplaatst bij zowel de start als de finish. Ook rijdt er een ambulance mee voor het geval iemand onwel wordt. Daarin is ook water en ijs aanwezig, meldt RTV Noord.

'Niet blootstellen aan zulke temperaturen'

De triatlon in Luttenberg en de Run Bike Run in Deurningen zijn eveneens uit de agenda gehaald, net als de Wiezoloop in Wierden en de Dom Verdan Loop in Reutum. De organisatie van het evenement in Reutum zegt tegen RTV Oost deelnemers en vrijwilligers niet te willen blootstellen aan zulke temperaturen. Inschrijfgelden worden daar niet geïncasseerd.

De Triathlon Holten, die vandaag en morgen plaatsvindt, gaat in aangepaste vorm door. De organisatie beslist morgen of het hardlooponderdeel wordt ingekort of geschrapt.

Twee hardloopevenementen in Gelderland, de Havenloop in Elburg en de Hernense Stratenloop, gaan morgen niet door. De Ronde van Ede, een wielerevenement, vindt wel plaats. Volgens Omroep Gelderland zijn er extra maatregelen getroffen, zoals waterpunten langs het parcours.

Toch niet geschrapt

In Noord-Brabant is de halve marathon van Roosendaal toch niet geschrapt. Aanvankelijk leek het erop dat het evenement niet zou doorgaan, maar omdat het zondag minder warm wordt dan verwacht, blijft het op het programma staan.

Wel is de opzet aangepast: de routes zijn korter, het wedstrijdelement vervalt, tijden worden niet geregistreerd en er zijn geen huldigingen. Ook beginnen de deelnemers later dan oorspronkelijk gepland. In Oss is de Maasdijk-estafettemarathon ingekort tot een halve marathon, meldt Omroep Brabant.

In Amsterdam worden extra maatregelen genomen bij het festival Op de Ring, dat zaterdag op de A10 plaatsvindt vanwege het 750-jarig bestaan van de stad. De afstand van het hardloopevenement is gehalveerd zodat deelnemers in de koelere ochtenduren kunnen lopen. De gemeente had eerder al besloten het aantal bezoekers te beperken tot 253.000. Tijdens het festival zijn extra EHBO'ers, waterpunten en insmeerplekken aanwezig.

Slechte luchtkwaliteit door smog

In het zuiden en midden van Nederland is de luchtkwaliteit zaterdag slecht door smog, waarschuwt het RIVM. Vooral in de namiddag en vroege avond is de lucht verontreinigd.

Mensen die gevoelig zijn voor smog, zoals kinderen, ouderen en mensen met luchtwegaandoeningen, doen er volgens het RIVM goed aan binnen te blijven en zware inspanning te vermijden. De smog kan klachten veroorzaken als hoesten, kortademigheid en irritatie aan ogen, neus en keel.

De smog ontstaat door ozon, die gevormd wordt als vervuilende stoffen zich bij zonnig en windstil weer ophopen in de lucht.

Gisteren riep Citroën 33.000 Nederlandse automobilisten op om niet meer in hun auto te rijden. Het gaat om de tweede generatie Citroën C3 en eerste generatie DS3. Die werden gemaakt tussen 2009 en 2019.

De terugroepactie is vanwege mogelijk gevaarlijke airbags. Terugroepacties heb je wel vaker, maar de oproep om de auto niet meer te gebruiken is zeldzaam. De NOS sprak meerdere Citroën-dealers en die zeggen overspoeld te worden met vragen en afspraakverzoeken. Vijf vragen en antwoorden over deze bijzondere terugroepactie.

Wat is er precies mis?

De airbag in deze modellen kan in zeldzame gevallen ontploffen bij een botsing. Dat komt door het apparaatje dat de airbag vol moet blazen met lucht. De chemicaliën in dat apparaat kunnen na verloop van tijd verslechteren. Dat gebeurt vooral in een warm en vochtig klimaat en bij oudere auto's.

Heel soms gaat het mis en dan ontploft dat apparaat en vervolgens ook de airbag. Metalen stukken van het apparaat kunnen dan inzittenden keihard raken en verwonden of zelfs doden.

Komt dit als een verrassing?

Niet echt, het gaat hierbij om airbags van het Japanse merk Takata. De problemen daarmee zijn al meer dan tien jaar bekend. Die airbags zitten in tientallen miljoenen auto's wereldwijd, gemaakt tussen 1998 en 2019 van wel dertig verschillende merken.

Sommige terugroepacties, bijvoorbeeld bij BMW, Toyota en Honda, begonnen al in 2014.

De Amerikaanse verkeersveiligheidsdienst NHTSA maakte deze uitlegvideo over de Takata-airbags:

De terugroepactie van deze Citroën-modellen was ook al begonnen. Maar daar is gisteren de oproep bij gekomen om de auto's per direct niet meer te gebruiken tot de reparatie. Dat is omdat er recent in Noord-Frankrijk een vrouw is overleden door een ontploffende airbag van een C3 uit 2014.

Er is geen wereldwijd overzicht van hoeveel mensen er gestorven of verwond zijn door de Takata-airbags. Autoriteiten in de Verenigde Staten melden dat er daar tot nu toe 28 mensen zijn overleden. Wereldwijd gaat het volgens verschillende media om minstens 36 mensen.

Waarom nu pas deze oproep?

Stellantis, het moederbedrijf van Citroën, had tot nu toe prioriteit gegeven aan het terugroepen van auto's in Zuid-Europa. Want door het warme klimaat is de kans op een ontploffing daar groter.

Daar werd een jaar geleden al de oproep gedaan om niet meer in de auto's te rijden en ze te laten repareren. Vanwege het incident in Noord-Frankrijk geldt dat nu voor heel Europa.

Wat moet je nu doen als je in zo'n auto rijdt?

Mensen kunnen hier checken of hun auto onder de terugroepactie valt. Dat wordt al op grote schaal gedaan. Sommige rijders melden dat ze pas over een aantal weken bij een dealer terechtkunnen.

En Citroën wil dus dat je niet meer in de auto rijdt. Maar om die naar de dealer te brengen, moet je er dus nog wel een keertje in rijden. Dat is ook niet verboden.

Citroën benadrukt dat de airbags niet spontaan ontploffen. Het kan alleen gebeuren bij een botsing, als het airbagmechanisme in werking wordt gezet. En dan nog alleen in zeldzame gevallen. Dus als je het spannend vindt om er nog een keertje in te rijden, rij dan extra voorzichtig en rustig.

Vervangend vervoer?

Het kan voor mensen dus nog weken duren voordat hun auto gerepareerd wordt. En tot die tijd worden ze dus geacht hem niet te gebruiken.

Volgens de Consumentenbond is Citroën wettelijk verplicht om vervangend vervoer te regelen. Bijvoorbeeld door een andere auto uit te lenen. Of, als dat niet lukt en mensen zelf een huurauto regelen, die te vergoeden.

Maar Citroën is daar niet zo duidelijk over. "Wij adviseren mensen contact op te nemen met hun dealer. En in overleg te bepalen wat de beste oplossing is. mocht de klant mobiliteitsproblemen krijgen", zegt een Citroën-woordvoerder tegen de NOS.

NAVO-ambassadeurs zijn vandaag in een spoedvergadering bijeengekomen in Brussel. Aanleiding was de brief van de Spaanse premier Sánchez van gisteren, waarin hij NAVO-baas Rutte liet weten niet te kunnen instemmen met de verhoging van de NAVO-norm naar 5 procent. Het was een onverwachte wending in de aanloop naar de NAVO-top van volgende week.

En dat terwijl eigenlijk gisteravond alles al vastlag, zeggen diplomaten tegen de NOS. De slotconclusies zijn al grotendeels afgehamerd, hoewel het nog vijf dagen duurt voordat Rutte de NAVO-top zal afsluiten met een persconferentie in het World Forum in Den Haag. De NAVO-landen beloven fors meer geld te gaan investeren in defensie, en de NAVO belooft Oekraïne te blijven steunen in de toekomst.

Na het bezwaar van Spanje is het de vraag of die conclusies in zijn geheel overeind blijven. Nederland hoopt dat Spanje op het laatste moment nog bijdraait. "Ik ga ervan uit dat we er met Spanje uitkomen", stelde demissionair premier Schoof.

Afspraken over nieuwe NAVO-norm

Vanmiddag om 12.00 uur verliep de deadline voor de 32 NAVO-landen om bezwaar te maken tegen de tekst die secretaris-generaal Rutte heeft voorgelegd.

Alleen Spanje deed dat, met de brief van gisteren. Dat betekent dus dat de overige 31 lidstaten hebben ingestemd met een verklaring van in totaal vijf paragrafen.

De belangrijkste paragraaf gaat over het geld. En die belofte zal verwoord worden in wat in NAVO-kringen het 'Den Haag Plan' is gaan heten. "We zullen ten minste 3,5 procent van het bruto binnenlands product besteden aan defensie", staat nu in de tekst. De landen moeten die verhoging "stapsgewijs" realiseren en ieder jaar over de voortgang rapporteren aan de NAVO.

Daarbovenop beloven landen 1,5 procent van het bbp uit te geven aan defensiegerelateerde zaken. Aanvankelijk wilde Rutte dat de landen uiterlijk in 2032 aan die nieuwe norm zouden voldoen, maar dat vonden veel landen te snel. In de slotverklaring staat nu 2035 als streefdatum.

In de special zie je hoe NAVO-landen naar andere grote thema's kijken:

Het was lang onzeker of de dreiging van Rusland benoemd zou worden in de slotverklaring. Voor de meeste landen was dat belangrijk, ook om de bevolking te kunnen uitleggen waarom er zo massaal geïnvesteerd zal moeten worden in defensie.

In de verklaring komt nu te staan dat Rusland een langetermijnbedreiging vormt. Dat is een afzwakking ten opzichte van de slotverklaring vorig jaar in Washington. Toen noemde de NAVO Rusland nog "de meest significante en directe bedreiging".

Dat de VS hiermee akkoord gaat is toch winst, zeggen diplomaten. Want door te accepteren dat Rusland als dreiging wordt gezien, toont president Trump dat hij niet alleen maar vriendjes wil zijn met president Poetin, oordelen bronnen binnen de NAVO.

Steun aan Oekraïne

In de tekst staat ook dat de NAVO langdurige steun toezegt aan Oekraïne. Maar over het eerder beloofde toekomstige lidmaatschap van de NAVO komt niets in de slotverklaring te staan.

In de conclusies van de NAVO-top vorig jaar in Washington was nog te lezen dat Oekraïne een onomkeerbaar pad naar lidmaatschap was ingeslagen. Diplomaten benadrukken nu dat teksten uit eerdere slotverklaringen blijven gelden, zolang die niet worden weersproken. Een toekomstig NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne is daarmee dus niet van tafel.

Toch roept het wel de vraag op waarom die tekst dan niet opnieuw in de conclusies is opgenomen. Diplomaten verwachten dat Rutte deze belofte wel mondeling zal herhalen op zijn persconferentie woensdag aan het einde van de top in Den Haag.

Druk op Spanje

Rest de vraag of het Rutte gaat lukken om de Spaanse premier Sánchez te laten tekenen. De tactiek richting Spanje zal zijn: duidelijk maken dat het land volledig geïsoleerd staat.

Alle overige 31 lidstaten zullen tegen Spanje zeggen: kom aan boord, draag bij aan de eenheid van de alliantie en zorg dat deze top een succes wordt. Een opt-out voor Spanje lijkt heel onwaarschijnlijk. Als Spanje een uitzondering krijgt, zullen andere landen die ook alsnog willen.

Of diplomatieke druk alleen voldoende zal zijn om Spanje over te halen, is onzeker. Het gaat een bumpy ride worden, voorspellen betrokkenen.

Voor Nederland is de NAVO-top de grootste veiligheidsoperatie ooit. In deze video zie je waarom: