Energiebedrijven willen klanten stimuleren om opgewekte zonnestroom veel meer zelf te gebruiken. De bedrijven gaan om die reden elektrische boilers, batterijen en timers voor huishoudelijke apparaten aan de man brengen.
Nu krijgen zonnepanelenbezitters nog betaald voor geleverde stroom, tegelijk betalen ze voor elektriciteit die ze afnemen. Het nieuwe kabinet heeft aangekondigd dat deze zogenoemde salderingsregeling in 2027 verdwijnt.
Salderen houdt in dat huishoudens de energie die ze in een jaar aan het net leveren mogen aftrekken van de energie die ze afnemen, maar dat leidt tot extra kosten voor energiemaatschappijen. Als gebruikers hun eigen stroom meteen gebruiken, is dat voor hen dus voordeliger.
Wat de stroom die vanaf 2027 wordt geleverd nog opbrengt is onduidelijk, maar het zal veel minder zijn dan nu. Dat betekent niet dat zonnepanelen geen rendement meer hebben, maar wel dat zelfopgewekte stroom beter benut moet worden.
Gedragsoffensief
De energiebedrijven willen met hun campagne het gedrag van klanten met zonnepanelen ingrijpend veranderen. Nu maakt het voor hen financieel niets uit om overdag veel elektriciteit te produceren en weinig te gebruiken, om vervolgens juist veel elektriciteit te gebruiken op momenten dat de zonnepanelen niets meer produceren, bijvoorbeeld vanaf het einde van de middag en in de avond.
Na afschaffing van de salderingsregeling gaat deze manier van elektriciteitsgebruik bezitters van zonnepanelen geld kosten.
Niet iedereen laat zich afschrikken door de afschaffing van de salderingsregeling, zoals de familie van Dictus Benedictus in Drachten. Hij liet 22 zonnepanelen op zijn nieuwe huis leggen.
Als de zon volop schijnt, moeten volgens energiebedrijven daarom de wasmachine en de vaatwasser aan. Mensen met een elektrische auto zouden die - indien mogelijk - thuis moeten opladen op momenten dat zonnepanelen op piekvermogen draaien.
Elektrische boilers kunnen de overtollige stroom gebruiken voor het verwarmen van water waarmee in de avond en ochtend wordt gedoucht. Met een flinke investering zou er ook een thuisbatterij kunnen worden aangeschaft, om daarin stroom op te slaan.
Proef thuisbatterij
Eneco start een proef waarmee bezitters van zo'n thuisbatterij zelfs helpen bij het balanceren van het elektriciteitsnet. Het energiebedrijf kan dan tegen een kleine vergoeding aan de klant die batterij aansturen.
Essent blijft klanten stimuleren om zonnepanelen te kopen, maar de elektriciteit zoveel mogelijk zelf te gebruiken.
Vattenfall begint vandaag een campagne voor het gebruik van een elektrische boiler op zonnestroom. "Ik ken geen eenvoudiger manier om een significant deel van je zonnestroom zelf te gebruiken", zegt Wouter Wolfswinkel, innovatiemanager bij Vattenfall.
"Een gemiddelde woning met tien panelen op het dak kan ongeveer de helft van de opgewekte stroom gebruiken in de vorm van warm water." Dat is volgens Wolfswinkel aantrekkelijk, omdat er dan geen gas meer gebruikt hoeft te worden voor warm douchewater.
Nederland is wereldkampioen zonnepanelen: geen ander land heeft er per inwoner zoveel. Begin dit jaar had iets meer dan een derde van de huizen zonnepanelen op het dak. Over twee jaar zal zo'n driekwart van de geschikte huizen zonnepanelen hebben, is de verwachting.
Toch vlakt de toename van het aantal zonnepanelen af op dit moment, onder meer vanwege de aangekondigde afschaffing van de salderingsregeling.
Minder bedrijven
Het aantal bedrijven dat zich bezighoudt met zonnepanelen steeg afgelopen jaren explosief naar 3285 begin dit jaar. In het tweede kwartaal daalde dit aantal voor het eerst, naar 3228, blijkt uit cijfers van de Kamer van Koophandel.
Techniek Nederland wijt dit aan het "jojobeleid van de politiek". De brancheorganisatie van installatiebedrijven vreest meer faillissementen vanwege het verdwijnen van de vaste vergoeding voor de levering van stroom.
Zonnepanelen zorgen nu regelmatig voor een piek aan duurzame stroom rond het middaguur, maar dat is niet het moment waarop huishoudens de meeste stroom verbruiken. Steeds vaker leidt dit tot negatieve elektriciteitsprijzen.
De huidige salderingsregeling dwingt het energiebedrijf een ruime vergoeding te geven voor stroom die op dat moment niets waard is. De kosten hiervan worden verdeeld over alle klanten, ook die zonder zonnepanelen.
Nieuwe regels kabinet
Om klanten zonder panelen financieel te beschermen, zijn energiebedrijven klanten met panelen extra gaan belasten. Dat leidde tot consternatie in de Tweede Kamer. De verwachting is dat het nieuwe kabinet daarom niet alleen de salderingsregeling afschaft, maar ook nieuwe spelregels opstelt voor de vergoeding van het leveren van elektriciteit aan het net.
Hoe die er precies uit gaan zien, wordt op zijn vroegst in september duidelijk als het kabinet met de uitgewerkte plannen komt.