Aggregator

Veehouder moet van NVWA alle dieren verkopen na verwaarlozing

1 month ago

Een dierenhouder in Zuid-Holland moet binnen twee weken al zijn dieren verkopen omdat ze niet goed worden verzorgd. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft alle locaties gesloten van de stichting waar de dieren worden gehouden.

Het gaat om honderden dieren, waaronder schapen, runderen en varkens. Als die niet binnen twee weken worden verkocht, dan neemt de NVWA de dieren in bewaring. De sluiting van de locaties geldt in ieder geval voor drie maanden, maar kan worden verlengd.

Om hoeveel locaties het gaat, kon een woordvoerder van de toezichthouder niet zeggen. "De dieren worden gebruikt voor natuurbeheer zoals voor begrazing en de fok. Ze staan dan langs de weg of in een bepaald gebied. In de afgelopen jaren zijn we veel op de locaties geweest en we hebben al vaker dieren in bewaring genomen. We willen dat het stopt", zegt de woordvoerder.

Historie geeft geen vertrouwen

De NVWA heeft er "gezien de historie geen vertrouwen in dat de houder de dieren de juiste verzorging biedt". Sinds 2019 zien inspecteurs van de NVWA al dat het welzijn van de dieren niet in orde is. Dieren hadden geen schoon drinkwater, het voedsel lag in uitwerpselen en ook waren er veel magere en kreupele dieren.

"De afgelopen jaren is er zowel bestuursrechtelijk als strafrechtelijk opgetreden. Zo zijn er dwangsommen geëind en zijn er meerdere keren dieren in bewaring genomen. Dit heeft niet geleid tot het gewenste effect", schrijft de NVWA. Er loopt ook nog een strafrechtelijk onderzoek naar de dierenhouder.

Sinds 1 januari 2024 is de Wet aanpak dierenmishandeling en dierverwaarlozing aangepast. Daardoor heeft de NVWA meer middelen tot zijn beschikking. Zo kan het nu bedrijven sluiten op grond van dierenwelzijn.

Rekenkamer: aanschaf coronavaccins ging redelijk tot goed

1 month ago

Het ministerie van Volksgezondheid had rond de aanschaf van coronavaccins in eerste instantie te weinig aandacht voor mogelijke belangenverstrengeling. Ook was er bij het ministerie te weinig kennis over de productie en levering van vaccins. Dat zegt de Algemene Rekenkamer na onderzoek waarvan de algehele conclusie is dat "de aankoop van coronavaccins tijdens de pandemie over het geheel genomen goed is gegaan".

Het ministerie benoemde oud-DSM-topman Feike Sijbesma in maart 2020 tot speciaal coronagezant. Daarmee haalde het ministerie iemand binnen met hooggeplaatste contacten bij belangrijke ontwikkelaars en producenten van vaccins. Ook heeft Sijbesma veel kennis over de productie en levering van vaccins.

'Pijnlijk incident'

Tegelijkertijd had de broer van Sijbesma een hoge functie bij vaccinontwikkelaar AstraZeneca. Volgens de Rekenkamer "heeft het ministerie bij het aantreden van Sijbesma geen gesprek met hem gevoerd over mogelijke belangenconflicten".

De Rekenkamer schrijft in het rapport dat dit eind mei 2020 leidde tot een "pijnlijk incident". Sijbesma had een video-overleg gehad met een aantal Europese lidstaten over internationale samenwerking. Na afloop vroeg een hoge Duitse ambtenaar aan het ministerie of er een familierelatie was tussen de twee Sijbesma's.

Naar aanleiding van dit incident maakten het ministerie en Sijbesma alsnog de afspraak dat hij zich niet zou bemoeien met AstraZeneca. De Algemene Rekenkamer schrijft ook dat "er geen enkele aanwijzing is dat de gezant AstraZeneca op een of andere wijze heeft bevoordeeld". Volgens de Rekenkamer was Sijbesma bij de selectie van vaccins juist kritisch op de focus die Duitsland aanvankelijk had op AstraZeneca.

Redelijk tot goed

De Rekenkamer concludeert ook dat het ministerie te weinig wist over de manier waarop vaccins worden ontwikkeld, geproduceerd en geleverd. De kennis "was en bleef" onvoldoende. Bovendien werd het beleid beïnvloed door "vroege contacten met en wensen van" de Leidse farmaceut Janssen. Het kabinet zette zich in voor hun vaccin "om epidemiologische én economische redenen".

Ondanks de kritiekpunten concludeert de Rekenkamer dat de toenmalige coronaminister De Jonge het "redelijk tot goed" heeft gedaan. "De minister was niet voorbereid op een uitbraak van de omvang van covid-19, maar wist in korte tijd een manier te vinden om de ontwikkeling van vaccins te stimuleren en werkende vaccins aan te schaffen. Die vaccins bleken de voornaamste uitweg uit de wereldwijde pandemie."

Nederland kocht in 2020 en 2021 zo'n 109 miljoen vaccins van diverse fabrikanten voor in totaal een kleine 1,8 miljard euro.

Zeeuwen laten kabinet weten: geen horizonvervuiling bij kerncentrale Borsele

1 month ago

Burgers en politici uit Zeeland hebben vanochtend in Den Haag een pakket met voorwaarden overhandigd voor de bouw van nieuwe kerncentrales in Borsele. Demissionair minister Jetten nam het eisenpakket in ontvangst. Daarin staat onder meer dat het dorp niet op extra koeltorens en extra hoogspanningsmasten zit te wachten.

Het kabinet wees Borsele in december 2022 aan als voorkeurslocatie voor de bouw van nieuwe kerncentrales.

Geen horizonvervuiling

De gemeente stelde een groep inwoners samen die na wilden denken over voor de komst van grote, nieuwe energieprojecten. Daaronder vallen de mogelijke komst van twee nieuwe kerncentrales, maar ook de aansluitingskabels van windparken op zee. Daaruit kwam een lijst met 39 voorwaarden.

De belangrijkste eisen hebben te maken met horizonvervuiling. Mochten voor de afvoer van energie nieuwe stroomkabels nodig zijn, dan mag dat niet via nieuwe hoogspanningsmasten, is de voorwaarde. Inwoners willen dat voor nieuwe energiestromen ondergrondse kabels worden aangelegd.

Burgemeester Gerben Dijksterhuis van Borsele noemt de overhandiging erg belangrijk. "Het eerste deel zit er nu op. Onze voorwaarden zijn duidelijk."

Omroep Zeeland ging vanmorgen mee met de bestuurders en inwoners uit Zeeland om de lijst in Den Haag te overhandigen:

Dijksterhuis verwacht voor de zomer een inhoudelijke reactie van de minister. "Ik hoop daarin te zien dat hij serieus met dit pakket omgaat. Inwoners hebben hier veel tijd ingestoken, zowel voor- als tegenstanders." Hij spreekt van een sterk staaltje burgerparticipatie. "Op deze manier betrek je iedereen bij de ontwikkeling van de plannen."

Het provinciebestuur van Zeeland heeft ook een eisenpakket opgesteld. De eisen van de provincie komen voor een groot deel overeen met de wensen van de inwoners van Borsele. De provincie gaat wel een stapje verder: de komst van koeltorens en hoogspanningsmasten is niet onderhandelbaar.

"Daar zijn alternatieven voor. Dat hebben we onderzocht", zegt gedeputeerde Jo-Annes de Bat. "Hoogspanningsmasten hebben we nu genoeg dus dat moet op andere manieren." Voor koeltorens heeft hij ook een alternatief. "We kunnen koelen met water uit de naastgelegen Westerschelde."

Op de zaken vooruitlopen

De gedeputeerde bezocht vorig jaar met andere politici en een delegatie inwoners Hinkley Point C in Engeland. Daar wordt ook een kerncentrale gebouwd. Niet alleen werd gekeken naar de bouw zelf, maar ook naar de impact op de regio.

Verslaggevers van Omroep Zeeland reisden ook af naar de regio en constateerden dat de bouw van een kerncentrale veel geld en banen oplevert voor de regio, maar dat er ook veel overlast is. Zo nemen de verkeersstromen enorm toe als vrachtwagens en personeel iedere dag af en aan rijden.

Van die reis heeft De Bat een hoop opgestoken. "We zijn er vroeg bij. Je moet de voorwaarden aan de voorkant bepalen. In Engeland werden de voorwaarden gaandeweg opgesteld en dan loop je toch achter de feiten aan." Volgens de gedeputeerde maakt dat het ook lastig. "We lopen nu soms op de zaken vooruit. Daardoor stellen we misschien eisen op die later helemaal niet aan de orde zijn."

Eensgezind

De gedeputeerde verwacht dat Den Haag het eisenpakket zeer serieus neemt. "Zeeland is eensgezind in deze voorwaarden. Als Den Haag er niet naar luistert, zullen we ook zeer eensgezind zijn."

Toch realiseert de gedeputeerde zich dat Den Haag de uiteindelijke beslissingen neemt. "Ze kunnen ons passeren, maar ik hoop dat ze dat niet doen", zei hij tijdens een provinciale commissievergadering. "Ze kunnen 86 kerncentrales bouwen als ze willen."

In Borsele staat de enige kerncentrale van ons land.

Jetten: gesprekken over pakket met regio

Jetten schrijft in een reactie op de wensen uit Zeeland dat hij met de provincie en de gemeente praat over een 'rijk-regiopakket'. Volgens hem is dat bedoeld om de gevolgen van de kerncentrales voor de leefomgeving te verminderen en zal het ook bestaan uit maatregelen die "sociaal en economisch perspectief bieden voor de regio".

De minister komt voor de zomer met een eerste reactie op de nu door Borsele en Zeeland gestelde voorwaarden.

Belastingkorting op elektrische auto's langzamer afgeschaft

1 month ago

De korting op de motorrijtuigenbelasting voor elektrische auto's verdwijnt langzamer dan de bedoeling was. De korting zou vanaf volgend jaar in twee jaar worden afgebouwd. Maar Haagse bronnen bevestigen een bericht van RTL Nieuws dat het demissionaire kabinet van plan is om de korting pas in 2031 helemaal af te schaffen.

Eigenaren van volledig elektrische auto's hoeven dan volgend jaar nog steeds geen wegenbelasting te betalen. In 2026 wordt de wegenbelasting voor deze groep 60 procent. Dat loopt in 2029 op tot 65 procent en in 2031 verdwijnt het voordeel helemaal.

Achtergrond van de langzamere afbouw is de wens van het kabinet om elektrisch rijden te blijven stimuleren en de uitstoot van CO2 terug te dringen.

Om het plan te betalen, verdwijnt volgend jaar de korting op de wegenbelasting voor eigenaars van plug-in hybrideauto's. Dat zijn auto's die zowel op brandstof als elektrisch kunnen rijden en die met een stekker kunnen worden opgeladen. Het kabinet wil de voorstellen opnemen in de Voorjaarsnota. Het is de bedoeling dat die binnenkort wordt vastgesteld.

Vijf jaar na ramp met MSC Zoe wordt duidelijk waar de troep ligt

1 month ago

Ruim vijf jaar na de ramp met de MSC Zoe is een lijst openbaar gemaakt met 6000 plekken op de zeebodem waar mogelijk nog troep ligt.

De overheid heeft publicatie van die lijst jarenlang tegengehouden, maar moet hem na een lange juridische strijd nu toch openbaar maken. "Daar zijn we superblij mee, want nu kunnen we veel gerichter zoeken", reageert Ellen Kuipers van de Waddenvereniging bij Omrop Fryslân. "Ook al is het vijf jaar na dato en zullen er absoluut dingen zijn veranderd op de zeebodem."

Op Nieuwjaarsdag 2019 verloor de MSC Zoe bij stormachtig weer 342 containers. Een deel daarvan barstte open. Rijkswaterstaat, Natuurmonumenten, vissers en vrijwilligers hebben in de tijd daarna heel wat troep uit zee gevist. Ook op veel stranden zijn opruimacties geweest.

Toch ligt er naar schatting van deskundigen nog ongeveer een kwart van het afval, zo'n 800.000 kilo, in zee. De overheid bestempelde dat als 'zwerfafval' en zag geen noodzaak dat op te ruimen, tot woede van de Waddenvereniging.

"De Noordzee is een afvalhoop geworden", zei Ellen Kuipers eerder bij Omrop Fryslân:

Feit is dat er al snel na de ramp een lijst is gemaakt met 6.000 plekken waar afval ligt. De rederij van de MSC Zoe had deze Master Target List (MTL) laten opstellen. De rederij had daarvoor 3000 km2 zeegebied met een sonar gescand op verloren lading en 6000 objecten op de zeebodem geïdentificeerd.

Op 24 juni 2019 liet minister Cora van Nieuwenhuizen de Tweede Kamer weten dat die lijst bestond, maar ze weigerde de gegevens openbaar te maken omdat er sprake zou kunnen zijn van 'vertrouwelijke bedrijfsgegevens'.

Het is aan een groep Leidse studenten te danken dat de lijst nu toch openbaar wordt. De studenten van het Leiden Advocacy Project on Plastic (LAPP) helpen non-gouvernementele organisaties zoals de Waddenvereniging bij juridische vraagstukken omtrent plastic. In dit geval deed de LAPP meermaals - en uiteindelijk met succes een beroep op de Wet open overheid (Woo).

CleanUpXL

Voor de Waddenvereniging is dat goed nieuws. De vereniging zette samen met Stichting De Noordzee, de Friese Milieufederatie, Stichting Duik de Noordzee Schoon en een aantal bergers al eerder het project CleanUpXL op. Het doel: binnen vijf jaar ook de resterende 800.000 kilo afval van de zeebodem opruimen.

In de praktijk kan er op locaties van de lijst ook heel goed spul liggen dat eerder van andere schepen is afgevallen, geeft Kuipers toe. Maar dat maakt bij dit project niets uit. "Het gaat erom dat er troep van de zeebodem wordt gehaald", zegt ze.

Het is winst dat de opruimers nu gericht aan de gang kunnen. Maar Kuipers ziet nog een voordeel van de publicatieplicht die de overheid nu heeft. Want die geldt niet alleen voor de MSC Zoe, maar ook bij toekomstige rampen. "De reder en de rijksoverheid moeten direct openbaar maken wat er precies in die containers ligt en waar het ligt. De eventuele impact op het milieu hoort daar zelfs ook bij.". zegt ze. "Dit is echt wel een hele belangrijke uitspraak.

Opnieuw meer zzp'ers, ondanks ontmoediging

1 month ago

Het aantal zzp'ers blijft hard stijgen. Nederland telde aan het begin van het jaar ruim 1,25 miljoen zelfstandigen zonder personeel, bijna 160.000 meer dan een jaar eerder. In tien jaar tijd is het aantal zzp'ers zelfs verdubbeld, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Vooral bij distributiecentra en in de vervoersector en de bouw wordt volop overgeschakeld op arbeidskrachten die zelfstandig hun diensten aanbieden. Ook zakelijke dienstverleners en communicatieprofessionals bieden zichzelf vaker aan als zelfstandige.

In totaal telt Nederland 1,56 miljoen midden- en kleinbedrijven. Hieronder vallen bedrijven tot maximaal 250 personeelsleden, waaronder ook zelfstandigen.

Ontmoediging

De overheid probeert al jaren om schijnzelfstandigheid aan te pakken. Bij schijnzelfstandigheid missen zzp-arbeidskrachten de sociale rechten van werknemers in loondienst, terwijl ze wel sterk afhankelijk zijn van één bedrijf. Voor de belastingdienst is iemand een schijnzelfstandige als de feiten en omstandigheden erop wijzen dat deze feitelijk in loondienst werkt.

De handhaving van de regels rondom schijnzelfstandigheid lag lange tijd stil, maar moet per 2025 weer opgepakt worden. Ook worden fiscale voordelen voor zzp'ers beperkt.

Tijd dringt voor de bruine vloot, helft mag nog niet varen

1 month ago

Het vaarseizoen is begonnen, maar ongeveer de helft van de schepen van de bruine vloot mag het water niet op. De schippers van de historische zeilschepen hebben nog geen goedkeuring gekregen van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).

"Wij hebben van het begin af aan gezegd: gaan we het wel redden?", zegt Gijs van Hesteren van de Verenigde Bruine Zeilvaart Harlingen bij Omrop Fryslân. Veel schippers hebben al boekingen staan, soms van grote gezelschappen. Maar die kunnen niet doorgaan als de schepen niet zijn goedgekeurd.

In Nederland varen 235 historische zeilschepen. De ILT inspecteert ze allemaal na twee dodelijke ongelukken. In het ene geval brak een giek af, in het andere viel een mast om.

Met de priem

De inspecties zijn tijdrovend. "Twee controleurs van de ILT en een keuringsinstantie kijken in het bijzonder naar rot, roest, slijtage, breeksterkte van verstaging en borgingen. Zo worden alle rondhouten afgeklopt, bekeken en zo nodig met de priem gevoeld. Lieren, lijnen, stagen, sluitingen en de bevestigingen worden gecontroleerd en bekeken", schrijft de inspectie op zijn website. Er wordt bij de inspecties samengewerkt met scheepswerven, sluiswachters en havenmeesters.

Een maand geleden was ongeveer de helft van de schepen geïnspecteerd. Eén op de tien schepen vertoonde gebreken. "We zijn echt geschrokken", zei Lex Borst van de ILT toen bij Omrop Fryslân.

De problemen concentreerden zich op gieken en masten, maar de ILT keurde ook meer dan twintig rondhouten af, dat zijn ze ronde houten delen op schepen "Die zijn niet meer te gebruiken. Er zit bijvoorbeeld houtrot in of zulke diepe windscheuren dat ze niet sterk genoeg zijn", aldus Borst.

Aan de schippers is gevraagd om de slechte en rotte delen van hun schip te vervangen. Pas daarna krijgen ze de toestemming om te varen.

"Van een aantal schippers weten we dat de zaken al wel in orde zijn, of zo goed als", zegt Van Hesteren in Harlingen. "Maar zij hebben de goedkeuring nog niet binnen, die is nog onderweg. En zonder die goedkeuring kun je niet varen."

Het kost geld

Probleem voor de schippers is dat er vaak al boekingen gemaakt zijn. Organisatoren van schoolreisjes, bedrijfsuitjes of gewoon vakantievierders vragen zich af of hun reis op zo'n historisch schip wel kan doorgaan.

"Tuurlijk, het kost geld. Als je je klanten niet aan boord kunt ontvangen, komt er ook niets binnen", zegt schipper Johan Moen. "De klanten kunnen zelfs een claim bij je indienen. Die hebben er natuurlijk ook op gerekend".

Van Hesteren zegt optimistisch te zijn. Hij gaat er vanuit dat bijna alle historische schepen eind deze maand weer mogen varen. "Er zal allicht een enkeling zijn in Harlingen die het niet klaar heeft. Dat zou kunnen, maar misschien zijn daar ook wel goede redenen voor", zegt hij.

De ILT wil nu niet reageren, maar zegt later deze week met een reactie te komen. Dan wordt ook bekend hoeveel schepen er precies gekeurd zijn.

Minstens 5 doden en 35 gewonden bij brand in flat in Hongkong

1 month ago

In Hongkong zijn vanochtend zeker vijf mensen om het leven gekomen bij een brand in een flat. Daarnaast raakten er 35 mensen gewond, melden lokale autoriteiten. Vijf gewonden liggen in kritieke toestand in het ziekenhuis.

De brand, in het gebied Kowloon, woedde op de eerste verdieping in een sportschool van een woongebouw met zestien verdiepingen, schrijft de lokale krant South China Morning Post. Het is nog onduidelijk hoe de brand is ontstaan.

Sommige mensen die vastzaten in het gebouw zwaaiden met handdoeken uit de ramen in de hoop hulp te krijgen. De brandweer voerde uiteindelijk een reddingsactie uit met behulp van een brandweerladder.

Ongeveer 150 mensen werden in veiligheid gebracht, meldt persbureau Reuters. Veertig mensen werden naar het ziekenhuis afgevoerd.

Brandweerlieden waren snel ter plaatse en hadden de brand een uur nadat de melding binnenkwam onder controle. Omliggende wegen werden afgesloten wat leidde tot een verstoorde ochtendspits.

Vrachtauto met huisvuil kantelt, A73 bij Malden weer open

1 month ago

Snelweg A73 is de hele ochtend dicht geweest tussen Haps en Malden na een ongeluk met een vrachtauto. Om 12.10 uur meldde Rijkswaterstaat dat de chaos was opgeruimd en de vangrail hersteld. Inmiddels kan het verkeer weer gebruik maken van de weg.

Het ongeluk met de vrachtauto met huisvuil gebeurde vanochtend vroeg. Door nog onbekende oorzaak raakte de auto van de weg. De vrachtauto kantelde en kwam op de twee rijbanen terecht, een deel van het afval belandde in de berm.

De chauffeur bleef bij het ongeluk ongedeerd, meldt Omroep Brabant.

Het bergen van de vrachtauto bleek een complex karwei. Zo was er een grote kraan nodig om de auto weg te takelen en moest het afval door andere auto's verder worden vervoerd. Omdat de middenvangrail door de gekantelde vrachtauto was geraakt, moest Rijkswaterstaat die vervangen.

De sluiting van de snelweg leverde de hele ochtend files op. Ook de provinciale wegen liepen vol.

Wekdienst 10/4: Ramadan is voorbij • Doxing voor de rechter

1 month ago

Eid Mubarak! Moslims vieren dat de ramadan voorbij is. Vandaag staat voor het eerst iemand voor de rechter voor 'doxing'. En hoeveel verkeersslachtoffers vielen er vorig jaar?

Eerst het weer: Perioden met zon en regen. Het wordt zo'n 13 graden aan zee tot 15 graden in Limburg. De zuidwest- tot westenwind waait matig tot vrij krachtig. Donderdag valt soms een beetje regen, de dagen erna komt de zon zo nu en dan tevoorschijn en wordt het ook weer iets zachter.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Het was tot nu toe een mysterie, maar nu lijken Maastrichtse wetenschappers te hebben ontdekt hoe een eeneiïge tweeling ontstaat. Simpel gezegd kan een eeneiïge tweeling ontstaan als het embryo in een heel vroeg stadium een versnelde groei laat zien. Het embryo wordt dan in tweeën uiteengetrokken.

De onderzoekers ontdekten dat door buiten de baarmoeder een synthetische embryostructuur te kweken. "We hebben buiten de baarmoeder zichtbaar gemaakt wat zich onzichtbaar in de baarmoeder afspeelt", zeggen hoofdonderzoekers Clemens van Blitterswijk en Erik Vrij.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In aanloop naar Dodenherdenking op 4 mei kwamen honderden kinderen in Madurodam luisteren naar verhalen over oorlogen. Nazar is met zijn moeder uit Oekraïne gevlucht. Hij ontmoet John, die als jongetje de Tweede Wereldoorlog meemaakte.

We gaven meer uit aan A-merken, maar kregen minder

1 month ago

Veel A-merken in de supermarkt hebben vorig jaar flink meer omzet gedraaid. Er werd meer geld aan uitgegeven, maar vaak minder van verkocht. Ze verloren terrein aan de huismerken.

Volgens marktonderzoeker Circana is de omzet van de A-merken dan ook gestegen doordat ze duurder zijn geworden. En in het geval van chocolade, koekjes en chips zijn de verpakkingen niet alleen duurder, maar ook kleiner geworden. Dat wordt ook wel krimpflatie genoemd. Toch zijn er juist van die 'verwenproducten' meer verkocht.

De onderzoekers keken onder andere naar Venco's schoolkrijt. "Dat was een verpakking van 260 gram voor 2,19 euro. Nu wordt dat voor dezelfde prijs verkocht, maar krijg je maar 225 gram. En dat zie je bij alle producten van Venco," zegt Sjanny van Beekveld van Circana.

Mede door deze verborgen prijsstijging steeg het merk Venco elf plaatsen in de A-merk-top 100, een lijst van de 100 meest verkochte merken in de Nederlandse supermarkten. Circana vond meer voorbeelden: de ijsstam Viennetta van Ola werd 100 gram lichter, een zakje Lay's paprikachips ging van 335 naar 300 gram en er zat minder snoep in meerdere verpakkingen van Red Band.

"In al deze voorbeelden is de prijs hetzelfde gebleven of zelfs verhoogd", aldus Van Beekveld. De omzet van Lay's en Red Band nam afgelopen jaar toe.

'Producten moeten bereikbaar blijven'

Lay's en Venco reageerden niet op vragen van de NOS over krimpflatie. Unilever (maker van Ola-ijs) zegt: "De prijzen van grondstoffen, logistiek, energie en verpakkingen zijn enorm gestegen, net als de loonkosten. Dat kan niet allemaal worden gecompenseerd door besparingen en dus wordt een deel doorberekend. Dat kan door hogere (advies)prijzen, maar ook door verpakkingen te verkleinen. Zo blijven producten ook bereikbaar voor consumenten met een beperkt budget."

Uit onderzoek van de Consumentenbond bleek vorig jaar al dat krimpflatie een grote ergernis is bij consumenten. De brancheorganisaties van fabrikanten (FNLI) en supermarkten (CBL) waren toen niet bereid transparanter te zijn over dat fenomeen. Ook Albert Heijn en Jumbo wilden zich er niet over uitspreken.

De Consumentenbond ziet inmiddels dat krimpflatie minder lijkt voor te komen.

De 100 populairste A-merken hebben ook in 2023 terrein verloren aan de huismerken. Ze zijn nu nog goed voor bijna 22 procent van de totale supermarktomzet, tegen 24,6 procent in 2004. "Drie procentpunt omzetdaling mag voor een leek niet veel zijn, maar dan heb je het in al die jaren toch over 1,5 miljard euro aan omzet die de A-merken zijn kwijtgeraakt", aldus de onderzoeker bij Circana.

Veel A-merken hebben de verkopen zien dalen, zoals Heineken, Douwe Egberts, Nescafé en Becel. Hoewel het voor de grote merken geen geweldig jaar was, is er toch een omzetgroei van 4,8 procent te zien. Dat komt door prijsverhogingen en niet door extra verkopen.

Innoveren is voor A-merken de manier om terrein terug te winnen, concluderen de onderzoekers. Zo heeft sauzenmerk Remia meer verkocht van plantaardige mayo, net als concurrent Zaanse. De mayonaises met een smaakje als kerrie of pesto verkochten afgelopen jaar goed.

Tabak verdwijnt

De A-merken-top 100 zal volgend jaar ingrijpend wijzigen. Supermarkten mogen vanaf 1 juni dit jaar geen sigaretten meer verkopen en daardoor zullen er tien sigarettenmerken uit de lijst verdwijnen. Merken die nu nog net buiten de top 100 vallen, zoals Vivera, Nivea, Liga en Nutella, kunnen die plekken innemen.

Coca-Cola - nu nog op drie achter Marlboro en Camel - lijkt vanaf volgend jaar het grootste A-merk te worden in de Nederlandse supermarkten.