Aggregator

De KB nationale bibliotheek in Den Haag neemt maatregelen tegen commerciële bedrijven die zonder toestemming haar collectie gebruiken om kunstmatige intelligentie te trainen.

De bibliotheek is bezig haar collectie aan boeken, kranten en andere teksten te digitaliseren. Commerciële bedrijven, zoals het bedrijf achter ChatGPT, gebruiken die bronnen voor het trainen van kunstmatige intelligentie (AI). "De teksten van de KB nationale bibliotheek zijn op hoge kwaliteit gedigitaliseerd, dus ze zijn heel interessant voor die bedrijven", zegt directielid Martijn Kleppe van de bibliotheek in het radioprogramma Nieuws en Co.

De nationale bibliotheek vindt het ethisch niet verantwoord dat commerciële bedrijven de teksten zomaar gebruiken. Sommige bedrijven respecteren het auteursrecht en de bronvermelding niet, aldus de bibliotheek.

Debat over gebruik data

Op veel publicaties in de collectie zit nog auteursrecht, wat betekent dat de rechten ervan nog bij de makers liggen. De bibliotheek heeft voor het gebruik van die teksten afspraken gemaakt met de makers, zegt Kleppe.

Maar het gebruik door commerciële bedrijven valt niet binnen die afspraken. "We willen vooral het debat voeren, een ethisch gesprek starten over hoe de data dan wel en niet kunnen worden gebruikt."

De bibliotheek gaat de algemene voorwaarden aanpassen en een technische ingreep uitvoeren waardoor commerciële bedrijven niet meer geautomatiseerd op grote schaal de data kunnen gebruiken.

De bibliotheek vindt het belangrijk dat privépersonen de teksten kunnen blijven gebruiken, zegt Kleppe. "De bibliotheek verzamelt al 225 jaar alles wat in Nederland is verschenen. De afgelopen 20 jaar zijn we bezig die collectie te digitaliseren, zodat mensen thuis achter de computer bijvoorbeeld een krant uit 1944 kunnen lezen."

Volgens Kleppe blijft het beleid van de bibliotheek er daarom wel op gericht om zo open mogelijk toegang te bieden tot data. "Mensen die zelf onderzoek willen doen naar bijvoorbeeld hun familiegeschiedenis kunnen gewoon de data blijven bekijken."

De Belgische provider Telenet wil 'dit kwartaal' nog e-sim beschikbaar maken voor iOS- en Android-smartphones die dit ondersteunen.

Het Openbaar Ministerie in Suriname wil oud-president en oud-legerleider Desi Bouterse opsporen nu hij vandaag niet bij de gevangenis in Paramaribo is verschenen om zijn celstraf uit te zitten. Ook Iwan Dijksteel, de andere persoon die is veroordeeld voor zijn rol bij de Decembermoorden en zich niet meldde, wordt opgespoord, blijkt uit het persbericht van het OM.

Het opsporingstraject is in gang gezet, schrijft het Openbaar Ministerie in Suriname. Het is nog onduidelijk wat dit traject inhoudt.

Op 20 december werd de 78-jarige Bouterse definitief veroordeeld tot twintig jaar cel voor zijn rol bij de Decembermoorden in 1982. Hij moest zich vandaag met vier andere veroordeelden om 13.00 uur Nederlandse tijd melden bij Santo Boma, de grootste gevangenis van Suriname 20 kilometer buiten Paramaribo.

Enkele minuten voor 13.00 uur had zijn vrouw, Ingrid Bouterse-Waldring, tegen NOS-correspondent Nina Jurna gezegd dat hij zich ook niet gaat melden. Drie van de vijf veroordeelden hebben zich wel bij de gevangenis van Santo Boma gemeld.

Het is al weken onduidelijk waar de oud-president is.

De NDP, de partij van Bouterse, had partijleden opgeroepen vandaag van zich te laten horen bij het huis van de oud-legerleider. Zo'n honderd aanhangers van de oud-president gaven daar gehoor aan. Ook waren meerdere kopstukken van de partij aanwezig.

De politie vreesde voor veel onrust en de voerde vandaag een speciaal veiligheidsplan uit. Vooralsnog vonden er geen ongeregeldheden plaats.

De vrouw van Bouterse zei dat haar man zich niet zou gaan melden:

For those of you rushing to the comment section after reading the title to tell [Ben Dauphinee] that his DIY land surveying efforts are for naught because only a licensed …read more

De Nederlandse overheid heeft een tijdelijke lening van 25 miljard euro toegekend aan netbeheerder TenneT. Dit bedrag gaat gebruikt worden om de capaciteit van het overvolle stroomnetwerk uit te breiden, meldt het ministerie van Financiën.

De rechtbank Midden-Nederland heeft vrijdag een 32-jarige man uit Almere veroordeeld tot vier jaar celstraf. De man heeft gefraudeerd met gestolen gegevens die hij via darkwebmarktplaats Genesis Market had aangeschaft.

De National Alliance van premier Silveria Jacobs blijft de grootste partij op Sint-Maarten, maar haar coalitie verliest wel de meerderheid in het parlement. Zij moet nu met haar coalitiegenoot op zoek naar minimaal één zetel om door te regeren. Als dat lukt, zou dat dan haar derde kabinet op rij zijn.

De opkomst was met 65 procent ruim vijf procent hoger dan bij de verkiezingen op Sint-Maarten in 2020. Bijna vijftienduizend van de ruim 22 duizend kiesgerechtigden op het Caribische eiland verscheen bij een van de twintig stembureaus.

De National Alliance verloor twee van de zes zetels, coalitiegenoot United People's verloor één zetel en heeft er nu drie. Er wordt verwacht dat de partijen met elkaar door willen, maar met wie erbij is nog onduidelijk.

Jacobs ging de verkiezingen in met de boodschap dat haar regering al vijf jaar voor rust, orde en stabiliteit zorgde, maar de kiezer koos vooral op partijen die nog geen zetel in het parlement hadden.

Oud gediende

Twee daarvan zijn nieuwe partijen, en een ervan is een oudgediende: de Democratische Partij van voormalig premier Sarah Wescot. Zij leidde drie kabinetten na 10 oktober 2010, toen Sint Maarten autonoom binnen het koninkrijk werd, maar deed tijdens de verkiezing van 2020 niet mee.

De campagnes van de acht partijen gingen vooral over de stijgende kosten van levensonderhoud, over belastinghervormingen en over meer inzet op onderwijs. Ook willen partijen meer financiële inclusie; 17 procent van de bevolking heeft namelijk geen bankrekening.

Relatie met Nederland op scherp

De relatie tussen Nederland en Sint-Maarten heeft tijdens en na de coronapandemie op scherp gestaan. Het eiland had net als Aruba en Curaçao dringend geld nodig om de economie draaiende te houden en ambtenaren te kunnen betalen.

Dat kwam in de vorm van begrotingssteun, de zogenaamde renteloze coronaleningen van in totaal ruim 140 miljoen euro, die vorig jaar afbetaald had moeten worden. Dat is niet gebeurd. In ruil voor goedkope herfinanciering van deze leningen is Jacobs akkoord gegaan met een uitgebreid hervormingsprogramma.

De gemeente Tubbergen is akkoord met de opvang van asielzoekers in het oude Landhotel 't Elshuys in Albergen. De omgevingsvergunning die voor de opvang nodig is, wordt voor in ieder geval vijf jaar verleend.

De eerste asielzoekers worden halverwege maart verwacht. In het pand komen in totaal 165 slaapplekken voor maximaal 150 mensen. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) wil een gezin niet samen met een andere asielzoeker op een kamer laten slapen. Hierdoor zullen de 165 slaapplekken nooit allemaal bezet zijn, valt te lezen in de omgevingsvergunning.

Pand beschoten

Het pand, dat nog wordt verbouwd, is recent beschoten, meldt RTV Oost vandaag. Vermoedelijk gebeurde dat met een luchtbuks. Een beveiliger ontdekte dinsdag beschadigingen aan onder andere ramen, regenpijpen, dakgoten en een deur. Er zou voor duizenden euro's schade zijn aangericht. Het COA noemt de beschieting gevaarlijk en heeft aangifte gedaan. "Dit past niet in de democratische rechtsstaat", zegt een COA-woordvoerder.

In totaal werden 150 zienswijzen ingediend op de ontwerpvergunning, schrijft RTV Oost. De klagers vinden onder meer dat een asielzoekerscentrum van dergelijke omvang niet past binnen de gemeente.

Ook zijn ze bang voor overlast en klagen ze dat de stikstofregels hadden moeten gelden voor de nieuwe opvanglocatie. Die bezwaren gaven volgens de gemeente "geen aanleiding om de gevraagde omgevingsvergunning te weigeren".

Op initiatief van kabinet

Demissionair staatssecretaris Van der Burg van Asiel kondigde in de zomer van 2022 aan dat er 150 asielzoekers zouden worden opgevangen in Albergen. Dat stuitte op kritiek. Inwoners van het dorp protesteerden veelvuldig tegen de komst.

Het was voor het eerst dat het kabinet de vergunningverlening voor een asielzoekerscentrum naar zich toetrok. De gemeente Tubbergen zei destijds overvallen te zijn door het besluit. Later bleek de gemeente al weken te weten dat het gedwongen dreigde te worden om plaats te bieden aan een asielzoekerscentrum in Albergen.

Bouwstop

De verbouwing van het pand lag vorig jaar een paar weken stil, omdat het COA was begonnen met het vernieuwen van de elektriciteit in het pand terwijl de vergunning nog niet helemaal rond was.

Eerder had de gemeente ook al een bouwstop afgekondigd, omdat er zonder vergunning afvoerpijpen waren geplaatst. Het COA was in de veronderstelling dat de afvoerpijpen buiten de vergunning vielen.

Een bewonerscollectief zegt de omgevingsvergunning en behandeling van de zienswijzen goed door te gaan lezen: "En dan bekijken we wat onze volgende stappen kunnen zijn", aldus het collectief.

Bewoners hebben zes weken de tijd om bezwaar te maken tegen de vergunning.

Een falend communicatiesysteem in de bussen van Qbuzz brengt de veiligheid van chauffeurs en passagiers in het geding. Dat stelt vakbond FNV na een rondgang onder chauffeurs. Daaruit blijkt dat bij incidenten niet snel geschakeld kan worden met de meldkamer.

Dat komt omdat het systeem vaak uitvalt en het opstarten ervan "heel lang" duurt, aldus de vakbond. Daardoor kunnen chauffeurs een noodgeval niet snel melden.

Bovendien kunnen reizigers bij een storing in de communicatie niet in- en uitchecken. Dat kan tot boosheid leiden richting buschauffeurs en het leidt tot vertragingen, schrijft de FNV op de site.

"Qbuzz heeft 1 minuut gereserveerd voor het in- en uitstappen bij een halte. Dat is al veel te krap, laat staan als er problemen zijn met het in- en uitchecken", zegt een Groningse buschauffeur.

FNV hield een enquête over het communicatiesysteem onder 268 chauffeurs, schrijft RTV Drenthe. Het overgrote merendeel, 97 procent, heeft gemerkt dat het systeem niet naar behoren werkte.

Qbuzz: noodoproep altijd mogelijk

Qbuzz zegt in een reactie het "enorm vervelend" te vinden voor reizigers en medewerkers als het communicatiesysteem niet werkt, maar benadrukt dat een noodoproep altijd mogelijk is.

Daarnaast heeft het uitvallen van het communicatiesysteem volgens de vervoerder weinig impact op de dienstregeling: "Hoewel er op sommige momenten ongemak is, zijn de gevolgen voor de dienstuitvoering beperkt, grote vertragingen blijven uit", meldt een woordvoerder.

Qbuzz rijdt in Groningen en Drenthe. Die provincies zijn tevens de opdrachtgever van de vervoersdienst en krijgen van FNV een brandbrief om hen te informeren over de "gevaarlijke situatie".

Qbuzz zegt dat naar aanleiding van de meldingen van de werknemers over het communicatiesysteem de verbinding in alle bussen van de vervoerder dit kwartaal overgaat van radio naar Voice over Internet Protocol (VoIP), waarmee chauffeurs kunnen bellen via het internet. "Hierdoor wordt de zekerheid van de verbinding groter", zegt de woordvoerder.

Een westerse aanval op de Houthi-rebellen in Jemen was een kwestie van tijd, zo zegt militair analist Patrick Bolder van het The Hague Center for Strategic Studies in het NOS Radio 1 Journaal. "Er zijn de afgelopen tijd zo'n dertig aanvallen van Houthi's op koopvaardijschepen geweest. Er lag ook al een resolutie van de VN om de aanvallen te doen stoppen en daar hadden de Houthi's geen boodschap aan."

De aanvallen van vannacht zijn volgens Bolder deels bedoeld om de Houthi's te beperken in hun vermogen om nieuwe aanvallen op schepen uit te voeren en deels om een afschrikwekkende boodschap af te leveren: laat de schepen met rust, anders grijpen we in.

'Duidelijke boodschap'

De Verenigde Staten zien de aanvallen op Jemen nu als een "voorlopig afgerond succes". Defensieminister Austin zegt dat de Houthi-rebellen "een duidelijke boodschap" hebben ontvangen. "Ze weten nu dat ze een hoge prijs betalen als ze hun illegale aanvallen niet stoppen."

Is dat echt zo? Deskundigen zijn sceptisch. Voormalig commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif zegt in NPO Radio 1-programma Sven op 1 dat "het opvalt welke militaire capaciteiten de Houthi's hebben". "Ze hebben drones, kruisraketten en ballistische raketten. Dat zijn geavanceerde middelen die je niet kunt inzetten zonder steun van een groot land, in dit geval Iran."

Beelden van straaljagers die Houthi-doelen in Jemen bombarderen:

Dat betekent volgens De Kruif dat je met één nachtelijke aanval de dreiging niet hebt weggenomen. "Het zou best kunnen dat dit gaat leiden tot een langdurige, robuuste militaire aanwezigheid in de Rode Zee, om de dreiging van de Houthi's het hoofd te bieden."

Jarenlang gevochten tegen Saudi-Arabië

Ook analist Bolder is sceptisch over het effect van de westerse aanvallen in Jemen. "De Houthi's hebben jarenlang gevochten met Saudi-Arabië en zijn toen ook vaak gebombardeerd. En nog steeds zijn ze in staat om aanvallen uit te voeren. Dat zal nu niet anders zijn."

Bolder benadrukt de belangrijke rol van Iran bij de aanvallen op de schepen. "We weten allemaal dat Iran erachter zit; die hebben veel wapens geleverd aan de Houthi's. En Iran heeft veel touwtjes in de regio in handen. Het kan dus zo zijn dat een mogelijk antwoord op de aanvallen vannacht in een andere vorm komt dan nieuwe aanvallen van de Houthi's op schepen." Iran steunt ook onder meer de strijdgroepen Hamas in Gaza en Hezbollah in Libanon.

'Dood aan Amerika, dood aan Israël'

Volgens arabist en jurist Laila al-Zwaini, die jarenlang in Jemen heeft gewerkt, is de invloed van Iran op de Houthi's vooral gegroeid sinds Saudi-Arabië in 2015 de oorlog tegen hen begon.

De Houthi's strijden al sinds de jaren 90 om hun eigen ideologie en politieke doelen te vergroten en ze konden altijd al aan wapens komen, zegt ze. "Ook al delen ze met Iran de slogan 'Dood aan Amerika, dood aan Israël', ik meen dat zij ook zonder Iraanse steun deze strijd zullen voortzetten."

De Houthi's hebben de oorlog in Gaza bovendien met succes aangegrepen om zichzelf internationaal op de kaart te zetten, nu de 'vergeten oorlog' met Saudi-Arabië in Jemen geluwd is, zegt al-Zwaini.

"In 2022 begon een toenadering tussen Saudi-Arabië en de Houthi's, maar daarmee komen de interne politieke spanningen in Jemen weer naar boven, waarmee de Jemen-oorlog ooit begonnen is. Door nu een andere externe vijand te kiezen, hopen de Houthi's de bevolking weer achter zich te krijgen."

De Houthi's kunnen zich bovendien in de Arabische wereld laten gelden als voorvechter van de Palestijnse zaak, waar de rest van de leiders vooral zwijgt, ziet de arabist en jurist. Alleen al door die PR-waarde zullen de Houthi's de aanvallen op koopvaardijschepen niet snel staken, denkt al-Zwaini.

Hun voorwaarde voor het stoppen met die aanvallen is een staakt-het-vuren in Gaza. Ze schrikken volgens haar niet van militaire acties van de VS. "Sinds 2015 hebben ze gevochten tegen de meest geavanceerde wapens van Saudi-Arabië. Daar zijn ze sterker uit gekomen. Dat ze nu oog in oog staan met grootmacht VS zien zij vooral als een erkenning van hun militaire en politieke kracht."

Lont in kruitvat

Volgens Bolder is het wel "vreemd" dat de Amerikaanse Buitenlandminister Blinken onlangs op een diplomatieke missie naar het Midden-Oosten reisde om te voorkomen dat het conflict in Gaza uitgroeit tot een groter conflict in de regio. "Tegelijkertijd valt het land nu de Houthi's aan, die zich solidair hebben verklaard met de Palestijnen. Daar zit een tegenstrijdigheid in. Of dit er nu voor gaat zorgen dat de lont uit het kruitvat gaat, is niet duidelijk."

Bolder benadrukt dat Rusland en Iran, die warme banden onderhouden met Hamas, deze aanvallen zullen gebruiken om vooral de VS neer te zetten als agressor. "Zij kunnen nu zeggen: 'Zie je wel, de Amerikanen zijn bezig met een imperialistische agenda in het Midden-Oosten.'"

Aan de andere kant, benadrukt Bolder, was "niets doen geen optie", na tientallen aanvallen op schepen in de Rode Zee. "De vrije doorvaart van schepen is van groot economisch belang, ook voor Nederland. De eerste stap was dus die VN-resolutie en daarop volgden vannacht die luchtaanvallen op de Houthi's. Maar ik vraag me af: had daar niet nog iets tussen kunnen zitten?"

This week, Editor-in-Chief Elliot Williams and Kristina Panos met up to discuss the best hacks of the previous week. It’s CES time once again in Las Vegas, and you know …read more

Advocaat Royce de Vries spant een kort geding aan tegen het AD. Dat meldt de krant vandaag op de eigen website. Het AD publiceerde vorige week een artikel, met beschuldigingen aan het adres van presentator Khalid Kasem. Uit geluidsopnames zou volgens de krant blijken dat hij zich in zijn tijd als advocaat schuldig heeft gemaakt aan omkoping.

De presentator van BNNVARA-talkshow Khalid & Sophie zou in 2019 aan misdaadverslaggever Peter R. de Vries, destijds directeur van hun gezamenlijke advocatenkantoor, hebben toegegeven dat hij dat jaar een ambtenaar van de Dienst Justitiële Inrichtingen had omgekocht. Hij zou dat hebben gedaan om een cliënt eerder vrij te krijgen. Zelf ontkent Kasem de beschuldiging.

Het AD citeerde uit vier geluidsopnames van vertrouwelijke gesprekken tussen onder anderen Kasem en Peter R. de Vries, die volgens de krant waarschijnlijk waren gemaakt door de in 2021 vermoorde misdaadverslaggever. De krant schreef de opnames te hebben gekregen van bronnen die zichzelf De Drie Musketiers noemen.

Volgens Royce De Vries is zijn veiligheid in het geding als het AD tot een nieuwe publicatie overgaat, aldus de krant. Het AD heeft verder onderzoek gedaan en heeft eerder deze week zowel Kasem als Royce de Vries opnieuw benaderd met vragen. Verder zegt De Vries dat de opnames die het AD in zijn bezit heeft, vertrouwelijke gesprekken zijn. Ook de Orde van Advocaten voegt zich mogelijk bij het kort geding, meldt de krant.

AD-hoofdredacteur Rennie Rijpma zegt in een reactie op de website dat de journalisten met open vizier werken en om die reden vragen voorleggen aan betrokkenen. "Zij kunnen al dan niet op die vragen ingaan en een reactie geven aan onze journalisten. Dat De Vries nu, nog voor de inhoud van het artikel te kennen, een kort geding aanspant om publicatie te voorkomen vind ik ver gaan. Enkel door het kort geding te starten wordt al fors ingegrepen in de persvrijheid."

Hulp bij onderzoek

Vanwege de beschuldigingen in het AD-artikel heeft Kasem zijn werkzaamheden bij omroep BNNVARA neergelegd. Hij zei contact te hebben opgenomen met de Orde van Advocaten om tekst en uitleg te geven.

De deken van de Amsterdamse Orde van Advocaten is naar verwachting nog een tot twee maanden bezig met het onderzoek naar de beschuldigingen aan het adres van Kasem. De deken krijgt daarbij hulp van de deken van de Orde van Advocaten Midden-Nederland.

De deken van de Amsterdamse Orde laat weten dat voor de samenwerking is gekozen, omdat er veel aandacht van buiten is voor het onderzoek en "om te kunnen sparren met een collega met ervaring in het strafrecht". Naast de deken van de Orde van Advocaten doet ook de Dienst Justitiële Inrichtingen onderzoek naar de kwestie.

Royce de Vries was niet bereikbaar voor commentaar. Het kort geding vindt op 18 januari plaats bij de rechtbank in Amsterdam.

Vlaamse gezinnen en bedrijven hebben in 2023 voor het eerst meer dan 1000 megawatt aan zonnepanelen geplaatst, blijkt uit de voorlopige jaarcijfers van het Vlaams Energie- enKlimaatagentschap. Daarnaast kreeg Vlaanderen vorig jaar ruim 150.000 installaties met zonnepanelen erbij.

Herman van Veen staat vanavond voor de 600ste keer in het Koninklijk Theater Carré. En dat is een record, want in de 136-jarige geschiedenis van het Amsterdamse theater trad er niemand zo vaak op als soloartiest. De enige die er vaker op de planken stond is collega Freek de Jonge, maar hij stond ook geregeld in Carré als onderdeel van een duo.

Het was 5 mei 1971 toen Van Veen (78) voor het eerst in Carré stond. Hij weet het nog als de dag van gisteren, zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. De jonge Van Veen, toen 26 jaar, was ontzettend zenuwachtig voor zijn voorstelling Harlekijn: "Ik kreeg mijn knieën niet eens meer onder controle. Gelukkig had ik een wijde broek aan."

De zaal was voor driekwart leeg, ondanks de aanwezigheid van vrienden en familie die hij zelf had opgetrommeld. In de zaal zat ook een handvol journalisten, die zijn optreden positief recenseerden. De voorstelling was een mix van muziek, poëzie, kleinkunst en dans. "Het bleek een geweldige verrassing te zijn. Het was anders: een nieuw persoon die heel merkwaardige dingen deed", aldus Van Veen.

Door dit optreden werd Van Veen bekender bij het grote publiek. Vervolgens maakte hij muziek, met nummers zoals Opzij en Toveren. Inmiddels heeft hij tal van albums op zijn naam staan, schreef hij tientallen boeken en hij speelde dus honderden voorstellingen. De door hem bedachte figuur Alfred Jodocus Kwak kreeg internationale bekendheid toen de kleine gele eend uit de kindermusical een eigen tekenfilmserie kreeg.

Niet te stoppen

Het optreden van vanavond is de aftrap van het stuk De Voorstelling, waarmee Van Veen tot 21 januari in het koninklijke theater staat. Daarna reist hij met de voorstelling tot eind mei langs verschillende theaters in Nederland. Directeur Madeleine van der Zwaan van Carré is trots dat Van Veen deze mijlpaal viert. "Ongelofelijk hoe Herman de lat maar blijft verleggen en elke avond bijzonder maakt, telkens weer."

In 2021 brak Van Veen in Carré ook al een ander record, toen hij voor de 561ste keer keer solo optrad. Daarmee sneuvelde het oude record van Toon Hermans.

Aan stoppen denkt Van Veen overigens nog lang niet. "Het stopt mij, ik ga nooit een laatste voorstelling aankondigen. Ik vind dit zo'n prachtig vak en ik ben gelukkig genetisch in orde. Ik hoop dat ik aan de 700ste kan komen."

If you’ve ever been concerned about privacy in a rental space or hotel room, you might have considered trying one of the many “spy camera detectors” sold online. In the …read more

Meerdere leveranciers van medische hulpmiddelen en zorgverleners zijn bestraft door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), omdat zij de regels voor bijverdiensten hebben overtreden. De Inspectie deelde in totaal vier boetes uit en en gaf zeven waarschuwingen.

Leveranciers van medische hulpmiddelen en zorgverleners werken vaak samen, bijvoorbeeld om een training te geven of een nieuw middel te testen. Voor de betaling gelden strenge regels, om te voorkomen dat zorgverleners beïnvloed worden om een bepaald hulpmiddel aan patiënten voor te schrijven.

Het bedrijf en de zorgverlener moeten daarom vooraf precies vastleggen welke werkzaamheden ze uitvoeren, hoeveel uur dat kost en hoeveel geld ze daarvoor krijgen. De betaling per uur mag niet hoger zijn dan de maximaal vastgelegde tarieven.

174 in plaats van 93 euro per uur

Inspecteurs constateerde dat bij meerdere overeenkomsten informatie ontbrak, of dat te uurtarieven te hoog lagen. Zo betaalde het Amerikaanse Boston Scientific, dat medische apparatuur ontwikkelt, een röntgenexpert 174 euro per uur, terwijl dat maximaal 93 euro had mogen zijn.

Bij Mediq, een bedrijf dat kleinere medische hulpmiddelen levert, waren meerdere overeenkomsten nooit opgesteld. Het ging onder meer om een de uroloog, een wondconsulent en verpleegkundig specialisten die het bedrijf inhuurde. De inspectie concludeert na eigen berekeningen dat de betaalde bedragen wel voldoen aan de maximale uurtarieven.

De Inspectie doet meerdere steekproeven bij bedrijven en ziekenhuizen, onder meer naar aanleiding van publicaties van NOS en Nieuwsuur. Inspecteurs tikten ziekenhuizen al eerder op de vingers, zij houden te weinig toezicht op de betalingen aan hun artsen.

Na een kletsnatte decembermaand zijn te lage grondwaterstanden nergens een zorg. Ook in de hoogste zandgronden van Drenthe tot Noord-Brabant tonen de peilbuizen dat het nu overal zeer nat is. Maar nog vóór het groeiseizoen begint, zal een groot deel van die watervoorraad verdwenen zijn.

De reden: zware trekkers moeten vanaf februari het land op. "Dat is om mest uit te rijden, te ploegen en te zaaien", legt Myrjam de Graaf uit, onderzoeker klimaatadaptatie van Wageningen University & Research. "Die zware machines hebben dan lage waterstanden nodig, omdat ze zich anders vastrijden of de bodem verslempen."

We zien vaak dat de waterstand aangepast wordt voor die eerste grondbewerking, zegt ook Karianne van der Werf, expert water en landschap van adviesbureau Witteveen+Bos. Dat gebeurt dan meestal door het waterschap. "Water wordt vroeg in het jaar al afgevoerd. Dat zijn we de rest van het jaar kwijt."

"Per akker kan dat gaan om één à twee olympische zwembaden", rekent De Graaf voor. "Dus reusachtige hoeveelheden op landschapsschaal."

Natuurlijke afwatering

Van der Werf en De Graaf onderzoeken hoe grondgebruik weer kan volgen vanuit het landschap, in plaats van het landschap om te vormen naar het gebruik. Het credo daarbij is "water en bodem sturend", sinds 2022 het nieuwe uitgangspunt in de ruimtelijke inrichting van Nederland.

Op de zandgronden betekent het dat de natuurlijke afwatering van beeksystemen weer moet herstellen, zegt Van der Werf.

Beeksystemen zijn veel groter dan alleen de stromende waterwegen. Ze beslaan de volledige zandgronden van Oost- en Zuid-Nederland, inclusief de hoogste en droogste delen. Regen die op die hoge delen valt, trekt de grond in en komt er aan de "flanken" weer uit in de vorm van kwel, zegt De Graaf.

Dat kwelwater loopt via greppels en sloten naar de beken en stroomt vervolgens weg richting de grote rivieren, het IJsselmeer en de Waddenzee.

Die afwatering is van nature heel traag, zegt hydroloog Niko Wanders van de Universiteit Utrecht. Maar het is sterk versneld doordat de beken zijn gekanaliseerd en de hogere delen afwateren via een groot netwerk van greppels en sloten. Door stuwen open te zetten en te bemalen wordt die afwatering soms verder versneld.

Het probleem wordt pas urgent in de zomer; die worden steeds heter, waardoor meer water verdampt. In de hoogste delen zakt het grondwater lokaal meters diep weg, waardoor uiteindelijk ook de watertoevoer naar de laagste delen stilvalt. Op dat punt komen zowel natuur als landbouw in de knel en valt het probleem niet meer te verhelpen.

Watertorens vol houden

De oplossing voor zomerdroogte ligt dan ook in de winter, zeggen de experts: het langer vasthouden van overvloedige winterneerslag. Overstroomde uiterwaarden zijn daar niet meer voor te gebruiken, omdat ze te laag liggen. De belangrijkste watervoorraad bevindt zich juist in de hoogste delen, als grondwater.

Daar moet het grondwater zo lang mogelijk hoog blijven, zeggen De Graaf en Wanders, als een soort watertoren in het landschap. Hoog grondwater op die plekken kan ook tijdens zomerdroogte wekenlang een bron van water zijn voor de omringende gebieden.

Om dat voor elkaar te krijgen, moet vooral de afwatering van de gebieden daar vlak naast worden beperkt, zegt Wanders (de kwelgebieden). Door die van nature vochtiger gebieden te ontwateren voor de landbouw worden de hogere gronden van de zijkant leeggetrokken en is de zomervoorraad al in het vroege voorjaar afgevoerd.

Trekkers pas in lente op het land

Er zijn allerlei praktische oplossingen te bedenken, zegt De Graaf. Een daarvan is de teelt van (oude) gewassen die geen grondbewerking nodig hebben in het voorjaar. "Dat zijn bijvoorbeeld winterrogge en wintergerst. Die zaai je in het najaar, kunnen prima tegen een natte of koude winter en kun je oogsten in de lente - als het water van nature al wat gezakt is. En in de zomer is dan vaak nog een ander gewas mogelijk."

De Graaf noemt als andere oplossingen lichtere, onbemande landbouwvoertuigen die geen waterdaling nodig hebben of landbouw met vochtbestendige vaste gewassen, van lisdodden tot bosbessenstruiken: "Al met al vraagt het aanpassingen en zal het wennen zijn".

Uiteindelijk zou het landgebruik weer moeten aansluiten bij de natuurlijke eigenschappen van gebieden, zegt Karianne van der Werf. "Gewassen die drogere voeten nodig hebben, zoals maïs, kunnen beter op van nature drogere gronden geteeld worden. Dan kunnen beekdalen natte voeten houden, met bijvoorbeeld grasland of natte natuur. Maar van perceel tot perceel andere wensen hebben en een andere waterstand willen, is funest voor de natuurlijke waterstromen."

Lenovo komt met verschillende nieuwe Yoga 9i-laptops. Het bedrijf toont onder meer een Yoga Pro 9i en een Yoga 9i 2-in-1, die beide een Intel Meteor Lake-cpu krijgen. Het bedrijf komt ook met een nieuwe versie van zijn Yoga Book 9i met twee schermen, ook met Meteor Lake-chip.

(Telecompaper) Austrian regulator RTR said that the Telekom Control Commission (TKK), the arm responsible for the regulation of the telecom market, has given its...

Er zijn meer details bekendgemaakt over NEXT LITE, de pc-gaminghandheld van Ayaneo. Hij is uitgerust met HoloISO, een onofficiële versie van SteamOS die te gebruiken is op pc-gaminghandhelds die geen Steam Decks zijn.