Aggregator

Eurostar schrapt vandaag alle reizen tussen Londen en Europese bestemmingen. Het gaat in totaal om 41 treinen. De reden van de annuleringen is het slechte weer, dat overstromingen veroorzaakte in een tunnelbuis onder de Theems in Londen.

Wanneer de treinen weer gaan rijden is nog onbekend. De Britse spoorbeheerder Network Rail hoopt dat dat morgen mogelijk is. Duizenden reizigers zijn gestrand.

De tunnel in de buurt van het station Ebbsfleet International liep onder water als gevolg van noodweer in het Verenigd Koninkrijk. Op beelden is te zien dat het spoor volledig onder water staat. De brandweer probeert het water weg te pompen.

Eurostar zegt de problemen te betreuren: "We begrijpen dat dit een cruciaal moment is om naar huis te gaan, aan het einde van de feestdagen en in de aanloop naar Nieuwjaar", aldus een woordvoerder.

Op het station London St Pancras is het een chaos met gestrande reizigers. Sommige woedende klanten kwamen er pas achter dat er geen treinen reden toen ze vanochtend aankwamen op het station. Naar verluidt gingen sommigen terug naar huis om de auto te nemen en met de veerboot over te steken. Anderen kozen ervoor om vluchten te boeken.

"Hopelijk kopen we onze plaats van bestemming aan", zegt een hopeloze reiziger in Londen:

Ook op het station van Brussel-Zuid wachten honderden mensen op nieuws over hun treinreis. De gestrande reiziger Hendrik van Eldere zegt tegen de Belgische nieuwssite VRT dat de informatievoorziening van Eurostar te wensen overlaat. Hij was vanmorgen onderweg naar Brussel-Zuid toen hij op de app van Eurostar zag dat zijn trein was geannuleerd.

"Er was geen enkele mededeling van Eurostar. We gaan naar Brussel-Zuid en hopen op het beste." Hij heeft zijn treinreis in eerste instantie omgeboekt naar 12.00 uur, maar die is inmiddels ook geannuleerd. "We hebben ook gekeken naar vluchten, maar die zijn te duur."

Door een aanrijding op het spoor bij station Gilze-Rijen is een ravage ontstaan. Een passagierstrein botste op een auto die op een spoorwegovergang stond.

De inzittenden van de auto waren net daarvoor uitgestapt, meldt Omroep Brabant. Zij bleven ongedeerd. Ook in de trein raakte niemand van de ongeveer 350 passagiers gewond.

De ravage na de aanrijding:

Het ongeluk gebeurde aan het begin van de middag aan de Stationsstraat in Rijen. Volgens ooggetuigen kwam de bestuurder onbedoeld stil te staan op de spoorwegovergang, omdat er voor zijn auto een andere auto stilstond die wilde afslaan. Toen de spoorbomen dichtgingen, stapten de bestuurder en een bijrijder uit.

Het is onduidelijk in hoeverre de trein had afgeremd op het moment van de botsing. De politie stelt een onderzoek in.

Tussen Tilburg en Breda rijden in ieder geval tot 22.30 uur geen treinen. NS zet beperkt bussen in.

De voorzitter van slavernij-instituut NiNsee, Linda Nooitmeer, is door radioprogramma De Taalstaat uitgeroepen tot Taalstaatmeester van 2023. Die onderscheiding is bedoeld voor iemand die dit jaar opviel vanwege diens taalgebruik. Nooitmeer kreeg de prijs vanmiddag overhandigd door NPO Radio 1-presentator Frits Spits.

De jury vindt dat de 49-jarige Nooitmeer indruk maakte met haar speech bij de Nationale Herdenking Slavernijverleden in juli. Ze stelde destijds dat er actie moet worden ondernomen tegen het sluimerend racisme dat zich "heeft genesteld in de krochten van onze diepste gedachten en zich op cruciale momenten doet gelden". "Met de kracht van onze voorouders banen we ons een weg door het moeras van uitsluiting", sprak ze.

"Zeer indrukwekkend, inlevend en depolariserend", luiden de reacties van de panelleden van De Taalstaat. Ze noemen Nooitmeer een geweldige spreker in taalgebruik, woordkeuze, dictie en retorica. Ook kan ze "haar redelijkheid en kalmte bewaren in een snel verhit debat, waardoor ze grote en moeilijk te verenigen groepen kan vertegenwoordigen". Een "extra belangrijk talent in een tijd van toenemende polarisatie", aldus een panellid.

Nooitmeer was verbaasd dat ze überhaupt in aanmerking kwam voor de prijs, bleek in de uitzending van De Taalstaat. "Het is superbijzonder, een soort van positieve bijvangst. Als ik met het werk van NiNsee bezig ben, kijk ik vooral naar het eindresultaat. Dat er dan zo op de taal gelet wordt, dringt helemaal niet tot mij door."

Maar trots is ze zeker. "Ik word er een beetje stil van. Het is mooi dat mensen goed hebben geluisterd en dat hetgeen ik wil overbrengen toch kennelijk resoneert." Juist als het gaat om slavernij is dat niet altijd even duidelijk, zegt Nooitmeer. "We hebben een gezamenlijk doel. Maar komen we daar wel? Begrijpen mensen het en leg ik het goed uit? Maar laat ik ook ruimte voor de emotie die er ook is? De balans daarin vinden is soms pittig."

De andere twee genomineerden voor de prijs van Taalstaatmeester waren de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema en NOS-verslaggever Sander van Hoorn. Vorig jaar kreeg Ruslandcorrespondent Iris de Graaf van de NOS de prijs vanwege haar heldere manier van uitleggen.

Precies 25 jaar nadat het markante gebouw op de Veluwe voor het laatst werd gebruikt als zendstation, is het stil geworden bij Radio Kootwijk. Staatsbosbeheer, de huidige eigenaar van het complex, lijdt al jaren verlies op de exploitatie en gooit het roer nu om.

"De doelstelling is om binnen de mogelijkheden te kijken naar een nieuw verdienmodel", zegt de nieuwe terreinmanager Martin Boswinkel bij Omroep Gelderland. Gemakkelijk wordt dat niet. Radio Kootwijk is een Rijksmonument midden in een beschermd natuurgebied en moet zich aan allerlei regels houden.

Radio Kootwijk werd gebouwd in 1920 in de bossen in de buurt van Apeldoorn en is opgezet als zenderpark voor zowel een radio- als telefoonverbinding met toenmalig Nederlands-Indië. Op 7 januari 1929 stelde koningin-moeder Emma die radio-telefoonverbinding officieel in gebruik met de legendarische woorden: 'Hallo Bandoeng, hallo Bandoeng, hoort u mij?'.

Bij de bouw van het complex had architect Jules Luthmann zich laten leiden door het adagium 'Vorm volgt functie'. Vormgeving, materiaalgebruik en locatiekeuze; alles was dienstbaar aan de functie van het zenden. Het toen moderne materiaal beton kon de warmte van de zendapparatuur beter absorberen dan gangbare bouwmaterialen als baksteen of hout. De vijver voor het gebouw diende als koelwaterbassin.

Over het onderhoud van het inmiddels monumentale complex heeft de architect waarschijnlijk minder lang nagedacht. En juist die hoge onderhoudskosten leiden nu tot problemen.

Toen het zenden en telefoneren 25 jaar geleden definitief stopte, raakte het complex aanvankelijk verwaarloosd. In 2009 kwam Radio Kootwijk voor het symbolische bedrag van 1 euro in handen van de huidige eigenaar, Staatsbosbeheer.

"Die 1 euro lijkt weinig, maar Staatsbosbeheer heeft daarna miljoenen in het complex gestoken om het op te knappen", aldus Piet Winterman, voormalig regiodirecteur bij Staatsbosbeheer. "Van het begin af aan hebben we gezegd: 'Als we het overnemen, moeten we niet met de volgende dag ons handje bij de overheid ophouden. Het moet zichzelf bedruipen, dus we moeten quitte draaien."

Om uit de kosten te komen wordt sinds 2019 een aantal gebouwen op het terrein permanent verhuurd. In het iconische hoofdgebouw met de toren, Gebouw A, vinden zo'n achttien keer per jaar commerciële evenementen plaats. Denk aan lezingen, concerten, een fotoshoot of filmopnames. Popduo's Nick & Simon en Suzan & Freek namen er videoclips op.

Maar de huurinkomsten en de evenementen leveren onvoldoende op voor het onderhoud. Hoe groot het verlies is, wil Staatsbosbeheer niet zeggen. Omroep Gelderland schat dat het oploopt tot enkele honderdduizenden euro's per jaar.

De nieuwe terreinmanager wil het tij keren door het aantal evenementen beperkt te houden, maar de opbrengsten te verhogen. "We onderzoeken of we exclusiever kunnen worden en in een hoger segment gaan zitten", aldus Boswinkel. " Dan moet je natuurlijk wel wat kunnen bieden. Daar kijken we nu naar, samen met partners en de inwoners van Radio Kootwijk. Ik hoop dat we binnen een paar maanden duidelijk hebben welke kant we opgaan."

Hij wil zijn plannen niet verder toelichten. Maar gezien de regelgeving moet hij op eieren lopen: meer evenementen dan de huidige achttien zijn niet toegestaan gezien de te verwachten parkeer- en geluidoverlast midden in de bossen. Ook mag aan het monumentale hoofdgebouw geen spijker worden vertimmerd. "We hebben te maken met allerlei wet- en regelgeving. Nieuwe plannen moeten wel passen", concludeert de terreinmanager diplomatiek.

Tot die tijd wordt het stil op het voormalige zenderpark. Wel organiseert Staatsbosbeheer ook deze kerstvakantie een aantal betaalde rondleidingen voor geïnteresseerden.

De politie heeft alle demonstranten van Extinction Rebellion van de A10 in Amsterdam-Zuid verwijderd. Drie uur na het begin van de demonstratie begon de politie met de ontruiming van de snelweg. Dat duurde ongeveer twee uur. Bijna 400 betogers zijn aangehouden, meldt de politie.

Rond 12.30 uur gingen klimaatdemonstranten de A10 op. Een handvol betogers had kort daarvoor zelf het verkeer stilgelegd met eigen auto's. De demonstranten voerden actie tegen ING, dat wat de klimaatactiegroep betreft moet stoppen "met het financieren van klimaatontwrichting". Het hoofdkantoor van de bank zat tot en met 2014 in een gebouw naast de snelweg.

De politie riep hen meermaals op de snelweg te verlaten. Een deel deed dat. Enkele honderden demonstranten bleven. Rond 17.30 uur werd de laatste demonstrant van de weg verwijderd en aan het begin van de avond werd de weg vrijgegeven.

De ongeveer 400 betogers zijn gearresteerd vanwege het overtreden van de Wet openbare manifestaties. Verreweg de meesten van hen zijn snel zonder ID-controle weggestuurd, zegt een woordvoerder van het Openbaar Ministerie.

Omdat het geweldloze demonstranten waren, acht het OM het niet nodig hen het "strafrechtelijk traject" in te sturen. Daarnaast kosten aanhoudingen politiecapaciteit, "en die is schaars", aldus de woordvoerder.

"Bij eerdere demonstraties zijn ook geweldloze demonstranten voor de rechter gedaagd en 'schuldig zonder straf' bevonden. Het voornaamste doel was het beëindigen van de blokkade en het vrij krijgen van de weg."

Voor zeven betogers geldt dat ze zijn gearresteerd vanwege het opzettelijk veroorzaken van gevaar op de openbare weg. Het ging hierbij om het groepje actievoerders dat als eerste de weg blokkeerde met de auto en daarna te voet verder ging. Naar dertien van hen wordt nog gezocht.

De gemeente Amsterdam had de actie op deze plek verboden en wees erop dat het "onverantwoord" is om op de drukke A10 te demonstreren. Het VU Medisch Centrum ligt ernaast, waardoor de weg een belangrijke route is voor ambulances. Ook gaat het om een druk knooppunt van en naar de rest van Noord-Holland.

Ondanks het verbod besloot een groep demonstranten toch de snelweg te bezetten. Na enkele uren werden de demonstranten door de politie verwijderd:

Ter hoogte van knooppunt De Nieuwe Meer, vlak bij de plek waar actievoerders zich verzamelden, zette een ander groepje demonstranten hun eigen auto's stil op de snelweg. Volgens een woordvoerder van Extinction Rebellion gebeurde dat "op een gecontroleerde manier".

De politie noemde de actie "levensgevaarlijk voor de actievoerders zelf en andere weggebruikers". Op dat stuk van de snelweg moeten weggebruikers vaak razendsnel wisselen van meerdere rijbanen, zei een woordvoerder. "Een actiegroep kan het verkeer daar niet zomaar rustig stilzetten."

Door de stilstaande auto's van activisten sloot Rijkswaterstaat een paar honderd meter van de snelweg af, "om levensgevaarlijke situaties te voorkomen". "Je zou dus kunnen zeggen dat deze kleine actiegroep ervoor heeft gezorgd dat de weg over een paar honderd meter werd afgekruist, waardoor de anderen de snelweg konden betreden", zegt een politiewoordvoerder.

Volgens de woordvoerder van Extinction Rebellion deden ze dat omdat "de politie onze demonstratie niet faciliteerde ondanks dat er honderden mensen langs de snelweg stonden". "Natuurlijk hebben we dat niet gefaciliteerd", reageert de politie, "want dit is een verboden actie. Daarom hebben we ook niet besloten om dat alsnog te doen omdat er veel mensen staan."

Politieagenten hebben gekeken welke actievoerders hiervoor verantwoordelijk zijn. "We hebben goed in de gaten wie het zijn en hebben camerabeelden van die club van vijftien mensen." Daarna sloot de groep zich bij de rest aan, iets verderop. "Er is daar een situatie ontstaan die heel onwenselijk, gevaarlijk en strafbaar is. Het is aan het OM om te kijken wat ermee gebeurt."

Burgemeester Halsema had een plek naast het oude ING-kantoor aangewezen als locatie waar wel gedemonstreerd mocht worden. Maar zo'n vooraf aangewezen plek heeft wat Extinction Rebellion betreft "geen enkele zin".

De actiegroep zei dat ambulances en andere hulpdiensten door de blokkade gelaten konden worden. Volgens de politie kunnen ambulances bij nood ook over de busbaan rijden. "Maar werknemers van de VU en patiënten kunnen daar natuurlijk geen gebruik van maken", aldus een woordvoerder. "Los van de problemen voor de bereikbaarheid van de hele stad." Er waren meerdere agenten en politiewagens om de veiligheid te bewaken.

Extinction Rebellion wil dat ING alle financiering van de fossiele industrie beëindigt. In een reactie noemt de bank dat onrealistisch, en de blokkade van de A10 onacceptabel. "De wereld is zo afhankelijk van fossiele brandstoffen dat een transitieperiode nodig is", zegt een woordvoerder.

De bank zei vorige week tegen 2040 helemaal te stoppen met het financieren van olie- en gaswinning, maar dat vindt de klimaatactiegroep niet genoeg om "een leefbare toekomst veilig te stellen".

Voorlopig komen er in Nederland geen klinieken voor longcovidzorg, ondanks brede steun daarvoor in de Tweede Kamer en goede ervaringen met zulke klinieken in Duitsland. Overheid, verzekeraars en zorgaanbieders wijzen naar elkaar waardoor actie uitblijft.

In Nederland lijden zeker 90.000 mensen aan een zware vorm van de chronische ziekte. Dat aantal loopt bij de huidige coronagolf verder op. Patiënten zijn vaak te zwak om nog hun huis te verlaten. En binnenshuis kunnen ze hun naasten soms nauwelijks verdragen vanwege overprikkeling. Als gevolg van de ziekte verliezen patiënten hun baan en komen ze buiten de maatschappij te staan.

Toch komen gespecialiseerde klinieken niet van de grond. Demissionair minister Kuipers van Volksgezondheid gaat niet over de praktische organisatie van zorg, zegt hij. "Dat is echt aan artsen, ziekenhuizen en zorgverzekeraars", zei hij in oktober in een Kamerdebat.

Maar medisch specialisten en ziekenhuizen kaatsen de bal terug. Zij hebben eerder aan Kuipers beloofd om de zorgkosten te beteugelen. Dat gaat niet als zij bijna 100.000 chronisch zieken moeten helpen zonder daar extra budget voor te krijgen, hoe graag artsen longcovidpatiënten die zorg ook zouden geven.

Zorgverzekeraars staan op de rem omdat er nog geen wetenschappelijk bewezen behandelingen voor long covid bestaan. Maar het ontwikkelen van bewezen behandeltrajecten is moeilijk zonder gespecialiseerde klinieken.

Kortstondig bestonden die klinieken wel, in de academische ziekenhuizen van Rotterdam, Amsterdam en Nijmegen. De directies vonden ze echter te duur. Specialisten bleken niet al hun tijd en werk te kunnen declareren. Bij long covid is nog niet vastgelegd welke vergoeding bij welke behandeling hoort.

En dus wijzen verzekeraars niet alleen naar artsen, maar ook naar de Nederlandse Zorgautoriteit, die de tarieven bepaalt. Die laatste zegt op zijn beurt dat niet "proactief" te kunnen doen. De woordvoerder verwijst terug naar het ministerie van Volksgezondheid. "Zij zijn in de lead over dit onderwerp."

Dat ziet minister Kuipers dus anders. Hij herhaalde deze maand zijn standpunt in een Kamerbrief: "Ik heb tijdens het debat nadrukkelijk aangegeven dat ik niet verantwoordelijk ben voor de organisatie van zorg."

En zo blijven betrokken partijen naar elkaar wijzen, tot grote frustratie van patiënten. Zoals Rien de Böck, die als dertiger zijn leven overhoop gegooid zag door long covid. Hij noemt het "onvergeeflijk dat er vier jaar na de pandemie niets voor ons is".

Ook Alfons Olde Loohuis, arts en infectieziekten-expert bij de door het ministerie van Volksgezondheid gefinancierde nazorgorganisatie C-Support, ziet de situatie met lede ogen aan.

"De grote koepels van de ziekenhuizen, huisartsen en zorgverzekeraars denken vooral aan hun eigen belangen. Academische ziekenhuizen accepteren bijvoorbeeld wel miljoenensubsidies voor onderzoek naar long covid. Maar investeren in centra voor praktische behandelingen? Ho maar."

Bij zo'n patstelling wordt de rol van Kuipers extra belangrijk, zegt Olde Loohuis. "Ook al heeft hij formeel gelijk dat hij niet verantwoordelijk is voor het organiseren van zorg, hij is wél in de positie om al die partijen in beweging te krijgen. Dat doet hij nu onvoldoende."

"Die longcovidklinieken zijn werkelijk onmisbaar", zegt Olde Loohuis. "Die worden dan de 'probleemeigenaar' van de ziekte en kunnen zich specialiseren. De meeste huisartsen en medisch specialisten hebben de kennis nu niet. En die krijgen ze ook niet omdat ze bijvoorbeeld als neuroloog of long- en hartarts niet de tijd hebben voor long covid."

In Duitsland bestaan dergelijke klinieken wel. Al in december 2021 richtte de zorgminister een beroepsvereniging op voor longcovidspecialisten die hun nieuw opgedane kennis sindsdien uitgebreid delen.

Long covid is nog niet te genezen, maar in Duitse klinieken hebben ze wel ontdekt dat bestaande medicijnen voor andere ziekten soms kunnen helpen om symptomen van long covid te onderdrukken. Een expertgroep van de Duitse minister kijkt of dit verantwoord gebeurt.

Nederlandse longcovidpatiënten zijn jaloers op deze zorg. In Nederland durven artsen veel minder medicijnen voor te schrijven. Richtlijnen zijn heilig en artsen zijn beducht voor de inspectie.

"Dat is begrijpelijk", zegt Olde Loohuis. "Juist daarom is het zo belangrijk dat ook wij longcovidklinieken oprichten. De patiënten worden dan gevolgd door een vast team, het gebruik van medicijnen wordt goed vastgelegd en eventuele bijwerkingen goed in de gaten gehouden. Prima te verantwoorden en het geeft patiënten perspectief."

Kuipers schrijft aan de Kamer dat hij komende maand een bijeenkomst met 'koplopers' in de longcovidzorg organiseert om duidelijk te krijgen wat de "eventuele knelpunten" zijn. Onder artsen, ziekenhuizen en patiëntenorganisaties klinkt als reactie op die bijeenkomst een collectieve zucht. Het knelpunt is wat hun betreft wel duidelijk: geen financiële ruimte voor ziekenhuizen om de klinieken mogelijk te maken.

Voor deze partijen is de grote vraag of Kuipers dat knelpunt ook ziet en of hij de ziekenhuizen tegemoet wil komen. "Daar kunnen we nu niet op vooruit lopen", reageert een woordvoerder van de minister. "De bijeenkomst moet nog plaatsvinden. We wachten af wat daar uit komt."

Een patiënt als De Böck snapt die terughoudendheid niet. Hij vertelt inmiddels al meer dan dertig zorgverleners te hebben gezien die niet zijn gespecialiseerd in long covid. Hij berekende dat die consulten zijn zorgverzekeraar al meer dan 40.000 euro hebben gekost, terwijl ze hem geen gezondheidsverbetering opleverden.

"Volgens mij zijn een paar goede klinieken met echte specialisten niet alleen nuttiger, maar uiteindelijk ook nog eens veel goedkoper."

De traditionele vreugdevuren op de stranden van Scheveningen en Duindorp worden vanavond al aangestoken. Voor de jaarwisseling van morgenavond wordt harde wind verwacht. Daardoor is het niet verantwoord om de houtstapels dan aan te steken, laat de organisatie weten.

Het is het tweede jaar op rij dat de brandstapels een dag eerder worden ontstoken, meldt Omroep West. Ook met de vorige jaarwisseling woei het te hard.

Op 1 januari 2019 liep het volledig uit de hand bij het vreugdevuur op het strand van Scheveningen. Door harde wind ontstond een vonkenregen die vanaf een 49 meter hoge brandstapel het dorp in woei en op verschillende plekken tot brandjes leidde.

Niemand raakte gewond, maar sindsdien gelden voor de vreugdevuren strenge regels. De brandstapels mogen niet hoger meer zijn dan 10 meter. Het publiek wordt op afstand gehouden en als het weer daar aanleiding toe geeft wordt het moment van afsteken vervroegd.

In tegenstelling tot morgenavond, ziet het er voor vanavond goed uit. Er is weliswaar vrij veel bewolking, maar het blijft droog. De wind is zuidelijk en langs de kust vrij krachtig tot krachtig, terwijl voor morgenavond op buien en windstoten tot 70 kilometer per uur wordt gerekend.

Angst dat de vervroegde vreugdevuren tot minder publiek zullen leiden, is er ook niet. Vorig jaar waren er op 30 december duizenden toeschouwers. De vreugdevuren worden ontstoken om 19.00 uur.

In een loods in het Zuid-Hollandse Oud-Beijerland heeft de politie gisteravond een drugslab ontdekt. Vervolgens werden er zes personen aangehouden.

Op X schrijft de politie dat twee personen werden gearresteerd in een auto, die net wegreed toen agenten bij de loods aankwamen. Twee anderen werden opgepakt toen ze probeerden weg te vluchten bij de loods en nog eens twee personen werden aangehouden in een huis bij de loods.

De politie kwam het drugslab op het spoor na een tip. Het is niet duidelijk welke drugs in het lab werden gemaakt.

Eerder deze week liet de politie nog weten dit jaar een forse stijging te zien van het aantal opgerolde drugslabs. Met name de toename van het aantal crystal meth-labs viel op.

Synthetische drugs worden verder ook op steeds grotere schaal geproduceerd, aldus de politie. "De grootste ketel die we dit jaar hebben aangetroffen was er een van 4800 liter", zegt politieman André van Rijn, verantwoordelijk voor het ontmantelen van aangetroffen labs,.

"Dan heb je het haast over het fabrieksmatig produceren van verdovende middelen."

Bij een plofkraak vanochtend vroeg van een geldautomaat bij een supermarkt in Amstelveen is grote schade aangericht. Door de explosie werd de pui eruit geblazen en ontstond grote schade aan het interieur.

Ook aan de overkant van de weg werd een winkelpand beschadigd door rondvliegende brokstukken. Niemand raakte gewond. Het is de tweede plofkraak binnen een week in de regio Amsterdam.

Omwonenden zeggen bij AT5 dat ze iets na 04.30 uur drie harde knallen hoorden bij het pand van Ekoplaza aan de Van der Hooplaan. Direct daarna gingen de verdachten ervandoor in een vluchtauto.

Om 05.10 uur werd een bestelbus brandend aangetroffen onder een viaduct langs de A1, vlak bij restaurant De Witte Bergen in Eemnes. Volgens nog onbevestigde berichten was dat de vluchtauto. Van de verdachten ontbreekt elk spoor. Of zij iets buit hebben gemaakt bij de plofkraak, is onduidelijk.

Afgelopen zondag vond ook al rond 04.30 uur een plofkraak plaats bij een geldautomaat bij een supermarkt, toen in Amsterdam-Osdorp. Ook daarbij waren drie knallen te horen. Er ontstond grote schade aan de pui van het gebouw, bij een aantal woningen in de buurt knapten de ruiten. "Het was keihard", reageerde de bewoonster van een pand tegenover de geldautomaat. "Ik ben naar de woonkamer gerend. Ik was in paniek. Ik wist niet wat ik moest doen."

De Chinese Communistische Partij heeft de afgelopen jaren steeds meer invloed gekregen op Chinese weekendscholen in Nederland. Dat concluderen Follow The Money (FTM) en RTL Nieuws na onderzoek. De scholen krijgen gratis lesboeken van de Chinese overheid en organiseren cursussen voor leraren en kampen voor leerlingen in China.

Er zijn 28 Chinese weekendscholen in Nederland, waar elke week ongeveer 5000 Nederlandse kinderen tussen de 5 en 18 jaar les krijgen. Het zijn vooral taal- en cultuurlessen, meestal met een Chinese achtergrond. Op een aantal scholen wordt ook Chinese aardrijkskunde en geschiedenis gegeven.

Deze weekendscholen zijn aangesloten bij een koepelorganisatie die volgens FTM en RTL nauwe banden heeft met de Chinese ambassade, en een ministerie dat controle wil uitoefenen over iedereen in het buitenland die als Chinees wordt beschouwd door de Chinese overheid. Dit zogenoemde United Front Work Department gaat bijvoorbeeld oppositiegeluiden tegen en probeert de wereldwijde opinie over China te beïnvloeden.

De voorzitter van de Nederlandse koepelorganisatie reisde in oktober nog naar China voor overleg met het ministerie. Tegenover RTL Nieuws bevestigt de voorzitter dat de stichting wordt gesteund door de Chinese overheid. "Het is financieel lastig voor weekendscholen. Steeds minder bedrijven willen Chinees onderwijs sponsoren. Ik heb afgelopen oktober in China gevraagd of de Chinese overheid de steun wil voortzetten."

Het ministerie zorgt er onder meer voor dat er regelmatig leraren vanuit China naar Nederland gaan om lessen te geven aan kinderen, of om hier training te geven aan leraren van de weekendscholen. Ook organiseert het ministerie zomerkampen in China voor Nederlandse leerlingen. De reis wordt voor een groot deel betaald door de Communistische Partij.

Via de koepelstichting worden sinds 2001 ook lesboeken geïmporteerd en verspreid onder de 28 weekendscholen. Die worden geschonken door de Chinese overheid. Scholen hoeven maar 1 euro te betalen voor de distributie- en douanekosten.

De lesboeken bevatten door de Communistische Partij goedgekeurde lesstof. Zo wordt Taiwan beschreven als provincie van China, en staat er niets in over de miljoenen doden die in de 20e eeuw vielen door hongersnood en intern geweld onder de Chinese leider Mao Zedong. Volgens de stichting worden de boeken niet in de lessen gebruikt, maar vooral door ouders besteld om ze thuis te gebruiken.

Experts zeggen tegen RTL Nieuws dat China zich de laatste jaren steeds actiever bezig houdt met Chinezen in het buitenland. "Je ziet eigenlijk een breuk sinds Xi Jinping aan de macht is gekomen", zegt Christopher Houtkamp van Instituut Clingendael. "Toen is China forser gaan investeren in de weekendscholen."

De Nederlandse Onderwijsinspectie voert geen controles uit op de weekendscholen, omdat ze geen geld ontvangen van de Nederlandse overheid. Het ministerie van Onderwijs zegt tegen RTL wel intern erover in gesprek te gaan. Ook werkt het ministerie aan een wetsvoorstel, zodat de Onderwijsinspectie wel de mogelijkheid krijgt om weekendscholen te controleren.

Vorig jaar waren ze zelden tot nooit in het nieuws, nu zijn ze bij een groot publiek bekend. Vijf namen die zich in 2023 in de kijker speelden, ieder op een eigen manier: als voetbalster, handige ondernemer of premier van Italië.

Het is 28 juli 2012. Esmee Brugts viert op vakantie haar negende verjaardag en haar ouders nemen haar mee naar het stadion van Barcelona voor een rondleiding. Brugts is gek van voetbal en vooral van Barcelona. Ze draagt als jong meisje shirts van Messi, Neymar en Ronaldinho. Trots poseert ze met haar broer op het veld in Camp Nou.

Bij voetbalclub Heinenoord speelt ze in een jongensteam. Daar zien ze heus wel dat ze wat kan, maar een toekomst bij Barcelona kan niemand zich voorstellen.

Het is 22 augustus 2023. Esmee Brugts, net 20, maakt haar overstap van PSV naar Barcelona bekend. Ze gaat spelen in het land dat twee dagen daarvoor wereldkampioen is geworden, bij de club die de laatste Champions League heeft gewonnen. Brugts post de oude vakantiefoto, en schrijft erbij "never stop dreaming big".

2023 is het ultieme droomjaar voor Brugts. In de eredivisie wordt ze talent van het jaar, ze krijgt haar droomtransfer en ze breekt door in het Nederlands elftal.

In 2022 doet ze al geregeld mee in Oranje, maar begint ze vaak op de bank. In 2023 is ze onbetwist basisspeler. Van nature is ze een lichtvoetige technische linksbuiten die graag dribbelt, maar Andries Jonker gebruikt haar als wingback, waardoor ze ook moet verdedigen.

Maar ook dan is ze aanvallend belangrijk. Op het WK scoort ze tegen Vietnam twee keer op identieke wijze: vanaf links naar binnen komen en met rechts verwoestend uithalen in de verre hoek. Tegen Schotland in de Nations League doet ze het in het najaar nog een keer: vintage Brugts.

In het sterrenensemble van Barcelona heeft ze even nodig om te acclimatiseren, maar begin december is ze los. In een competitiewedstrijd scoort ze drie keer in acht minuten. Zo sluit ze haar droomjaar af in stijl. Op naar 2024!

Voor zijn bijbaantje in het stationsrestaurant in Enkhuizen heeft hij geen tijd meer. Het leven van de 20-jarige zanger Claude Kiambe is sinds vorig jaar oktober totaal anders. Hij brengt die maand zijn debuutsingle Ladada (Mon dernier mot) uit. Het nummer staat vervolgens maandenlang in de Nederlandse hitlijsten.

Dit jaar wordt duidelijk dat Claude geen eendagsvlieg is. In maart verschijnt z'n volgende single, Layla, die wordt uitgeroepen tot Alarmschijf bij Qmusic en tot 3FM Mega Hit. Deze zomer scoort Claude met Suzan & Freek een derde hit: Vas-y (Ga maar). Zijn debuut Ladada doet het ook nog steeds goed: het is meer dan 47 miljoen keer beluisterd op Spotify.

De kracht van Claude ligt in zijn deels Nederlandse, deels Franse teksten. Die laatste taal leert de zanger in Congo, waar hij opgroeit. Daar ziet hij Michael Jackson en Beyoncé op tv. Maar zijn grootste held is Adele. In 2013 vlucht hij met zijn moeder, drie broers en drie zussen naar Nederland. In een asielzoekerscentrum in Alkmaar leert hij zijn eerste woorden Nederlands.

"Daar moesten we aan veel dingen wennen, maar muziek bracht ons samen", zegt Claude tegen Vogue. In het asielzoekerscentrum spelen zijn broers en zussen in een band, maar Claude is dan nog te jong. In 2019 wordt The Voice Kids zijn springplank naar het grote publiek.

Het succesvolle 2023 kent ook een kleine domper voor de opkomend artiest. Hij zou in het voorprogramma staan van de Belgische singer-songwriter Stromae, maar die zegt deze concerten af vanwege zijn gezondheid. Er is al snel een andere klus gevonden voor Claude: hij mag het voorprogramma verzorgen bij de shows van Suzan & Freek in de Ziggo Dome.

In het hart van de techwereld, Silicon Valley, kennen ze Sam Altman (38) al jaren. De rest van de wereld leert hem kennen als de baas van de geavanceerde tekstgenerator ChatGPT. De tool maakt het mogelijk om met AI (kunstmatige intelligentie) tekst, afbeeldingen en video's te genereren.

Altman zelf is geen AI-onderzoeker. Hij is een slimme ondernemer, met een groot netwerk. Des te opmerkelijker dat juist híj het gezicht is geworden van de AI-hype. Je kunt je ook afvragen of een AI-onderzoeker wel had aangedurfd wat Altman deed: haast achteloos ChatGPT online zetten. Hoe dan ook katapulteert dit hem naar het middelpunt van de aandacht.

Niet de baas van Google of Microsoft, maar Altman moet in mei aan Amerikaanse politici uitleggen hoe deze nieuwste ontwikkeling in elkaar steekt. Het zet hem definitief op de kaart. Dat daarna het Witte Huis het relatief kleine OpenAI verkiest boven techgigant Meta voor een overleg met vicepresident Harris, is een extra bevestiging van dit beeld.

Altman maakt van OpenAI dit jaar in korte tijd een ongekend succes. Juist dat lijkt even zijn ondergang te worden. In november wordt hij plotsklaps ontslagen, waarom precies weet nog altijd niemand. Er volgt een vijfdaagse crisis, waarbij het er heel even op lijkt dat hij vertrekt naar Microsoft. Niets is minder waar. Een medewerkersopstand blijkt de druppel om zijn terugkeer te verzekeren.

"Ik weet ook wel dat ik niet het knapste meisje van Nederland ben. Ik hoef dat ook helemaal niet te zijn", zegt Rikkie Kollé (22) in een recent interview met Trouw. Toch wordt ze deze zomer verkozen tot Miss Nederland. Dat ze die verkiezing wint, heeft volgens Kollé ook te maken met haar verhaal: dat van de transgemeenschap.

Kollé wordt in 2001 in Hoorn geboren als jongen, weet als kleuter al dat ze in het verkeerde lichaam is geboren en gaat als 10-jarige het traject in om vrouw te worden.

Ze is gefascineerd door de modellenwereld en wordt rond haar zeventiende zelf gecast in een winkelcentrum. In 2018 doet ze mee aan het elfde seizoen van Holland's Next Top Model, en is er daarbij open over dat ze een transvrouw is. Ze schopt het tot de finale, maar wint het programma niet.

Dankzij de winst van Miss Nederland wordt Kollé dit jaar bekend bij een breed publiek. Die aandacht is niet alleen maar positief. Het model krijgt veel haat over zich heen. "Ik kan niets met opmerkingen als: 'Voor mij blijf je een man'", zegt ze tegen Trouw. "Dat is klinkklare onzin."

Kollé laat zich duidelijk niet tegenhouden door de negatieve opmerkingen: ze doet in november mee aan Miss Universe 2023. Ze valt niet in de prijzen, maar haar missie is geslaagd: ze is al Miss Nederland en heeft haar verhaal met een groot publiek gedeeld.

Eind 2022 won ze al de verkiezingen, maar pas dit jaar blijkt hoe Giorgia Meloni, de eerste vrouwelijke premier van Italië en de meest rechtse sinds de Tweede Wereldoorlog, haar functie invult.

In de praktijk blijkt ze een stuk gematigder dan ze zich in haar campagne had voorgedaan. Haar aversie voor Europese samenwerking maakt plaats voor nauw overleg, vooral over migratie. Samen met Mark Rutte en voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie sluit ze een deal met Tunesië. Die moet de migratie vanuit Noord-Afrika naar Europa terugdringen, maar dat lukt niet: dit jaar komen anderhalf keer meer bootmigranten aan in Italië dan in 2022.

Ook in eigen land kan Meloni beloften niet waarmaken. Voor belastingverlagingen blijkt in de begroting geen ruimte en de pensioenen kan ze niet verhogen.

Haar regering neemt wel wat conservatieve maatregelen. Zo wordt de mogelijkheid beperkt om twee homoseksuele ouders op een geboorteakte te plaatsen en wordt het verkopen van kweekvlees verboden. Naast die symboolpolitiek krijgt Meloni als premier nog niet veel voor elkaar.

Ze wordt daarvoor door de kiezers niet afgerekend: haar partij Fratelli d'Italia is in peilingen nagenoeg net zo populair als vlak na de verkiezingen. Linkse partijen slagen er niet in om een verenigd front te vormen tegen haar.

Ook van rechts krijgt ze weinig tegenspel: Matteo Salvini is steeds minder populair. En oud-premier Berlusconi, icoon van Italiaans rechts, is dit jaar overleden.

In Driebergen zijn 36 inwoners enkele uren geëvacueerd geweest vanwege een grote brand. Die is aan het eind van de nacht ontstaan in een wasserij aan de Kleinloolaan. De brand sloeg over naar een bouwmarkt, waar de vlammen metershoog het pand uit sloegen. Rond 10.00 uur was de brand onder controle, meldt de Veiligheidsregio Utrecht.

Naast de brandende panden ligt ook een vuurwerkopslag. Enige tijd dreigden de vlammen over te slaan naar die opslag, maar de brandweer heeft dat weten te voorkomen, meldt de veiligheidsregio. Aan de overkant van de straat ligt een woonwijk, waarvandaan inwoners uit voorzorg waren geëvacueerd vanwege de rookontwikkeling en vanwege het vuurwerk. Zij werden opgevangen in een hotel in de buurt en zijn inmiddels weer naar huis gestuurd.

De bouwmarkt is verloren gegaan. Een woordvoerder van de veiligheidsregio zegt dat er niet genoeg water was om de brand helemaal te kunnen blussen. Twee pelotons van de brandweer en een grootwatertransport werden opgeroepen om dat te ondervangen. Het beschikbare water is ingezet om de vlammen weg te houden van de vuurwerkopslag.

Bekijk hier de eerste beelden van de brand:

Goedemorgen! Vandaag mogen mensen in sommige christelijke gemeenten al carbidschieten en in het Zeeuwse Hulst rijden de veldrijders de elfde wereldbekerwedstrijd van het het seizoen.

Eerst het weer: Vanochtend is het droog met vooral in het noorden zon. Gedurende de dag raakt het geleidelijk bewolkt. 's Middags valt af en toe motregen bij 8 tot 10 graden. Oudejaarsdag verloopt een stuk natter met ook meer wind uit het zuidwesten. Het is dan 9 graden. 2024 begint wisselvallig en vrij zacht.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de wegwerkzaamheden en hier lees je waar er aan het spoor wordt gewerkt.

De Duitse stad Keulen blijft rekening houden met een aanslag op de Dom rond oud en nieuw. Dinsdag werd er een verdachte opgepakt, een man uit Tadzjikistan, maar daarmee is volgens de autoriteiten de dreiging niet weg. Net als met kerst wordt de Dom ook de komende dagen streng beveiligd. Daarvoor worden duizend agenten ingezet, ook geldt een vuurwerkverbod.

Het publiek wordt opgeroepen verdachte zaken te melden, zoals personen met opvallende bagage. De burgemeester van Keulen zegt te hopen dat inwoners zich door de dreiging niet laten intimideren en gewoon Nieuwjaar gaan vieren.

Na meerdere pogingen lukte het gisteren om de door water omringde stier bij het Limburgse Itteren naar het vasteland te brengen. Eigenlijk wilde het dier niet weg, maar de beheerder van het gebied vreesde dat het water in de komende dagen verder zou stijgen en besloot het zekere voor het onzekere te nemen. Het dier werd verdoofd en met een bootje naar de wal gebracht.

Bekijk hier hoe dat ging:

Fijne zaterdag!