Aggregator

Anonieme graven op de Balkan stille getuigen van 'vergeten' migratieroute

2 months 4 weeks ago

Negentien graven liggen er in de hoek van de begraafplaats van Bijeljina in Bosnië-Herzegovina. Op de grafstenen de letters N. N., wat staat voor nomen nescio: naam onbekend. In deze regio betekent het meestal dat het gaat om migranten die niet zijn geïdentificeerd.

De jaartallen op de grafstenen maken duidelijk dat deze migranten allemaal in de afgelopen drie jaar zijn overleden. "We weten niet wie het zijn, wat hun nationaliteit of religie is", zegt Mario Tomic, het hoofd van de begraafplaats. "We begraven ze als onbekend persoon op het atheïstische deel van de begraafplaats en hopen dat hun familie ze komt zoeken."

Het stadje Bijeljina ligt op de zogeheten Balkanroute, een route die veel migranten gebruiken om de Europese Unie te bereiken. In 2016 kwam de route veel in het nieuws toen migranten vanuit Turkije en Griekenland naar landen in Noord- en West-Europa kwamen.

Sindsdien is er veel gedaan om de migrantenstroom te stoppen. Het aantal mensen dat van de route gebruikmaakt is afgenomen, maar nog steeds hoog. Van de 286.000 migranten die vorig jaar illegaal de Europese Unie bereikten namen enkele tienduizenden de weg over de Balkan. Alleen de route over de Middellandse Zee naar Italië wordt vaker genomen.

Frontex, de EU-organisatie die de grenzen helpt bewaken, publiceerde onlangs de cijfers van het aantal grensoverschrijdingen in 2023:

De migranten die begraven liggen op de begraafplaats van Bijeljina zijn omgekomen toen ze de Drina, de grensrivier tussen Servië en Bosnië-Herzegovina, probeerden over te steken.

De rivier is bekend terrein voor Nenad Jovanovic. Hij is reddingswerker in het gebied en heeft veel van de omgekomen migranten uit het water gehaald. "De rivier is hier gevaarlijk vanwege de grindwinning in het gebied. De stroming kan snel veranderen en is heel onvoorspelbaar."

Terwijl hij langs de rivier loopt, wijst Jovanovic een van de plekken aan waar hij iemand vond. "Een jaar geleden vonden we op deze plek een lichaam. Het water stond toen wat hoger en de persoon was vast komen te zitten in die takken."

Dat migranten langs dit deel van de Balkan trekken is relatief nieuw. In 2016 reisden de meesten via Servië naar Hongarije. Maar dat land bouwde langs de hele grens hekken en verscherpte de grenscontroles.

Het gevolg is dat migranten de afgelopen jaren via de westelijke Balkan naar Kroatië proberen te komen. De grenzen op deze route zijn poreuzer en de autoriteiten controleren minder streng. Met hulp van mensensmokkelaars kunnen migranten relatief eenvoudig door het gebied reizen.

Op de routes moeten migranten een aantal grensrivieren oversteken, dit zijn de plekken waar de meeste doden vallen:

Migranten die omkomen worden vaak snel begraven op begraafplaatsen langs de route, zoals die in Bijeljina. Autoriteiten doen weinig moeite om de identiteit van de slachtoffers vast te stellen. Op lokaal niveau is vaak bekend hoeveel migranten zijn gestorven, maar een centraal overzicht ontbreekt.

De wetgeving in Bosnië om de identiteit te achterhalen schiet in veel gevallen tekort, vindt Vidak Simic, de patholoog van Bijeljina. Hij neemt DNA af van overleden migranten en moet dat volgens de wet zes maanden bewaren.

"Het zijn meestal migranten die van ver komen. Ik vind die zes maanden dan te kort voor familieleden om hun naasten te vinden. Daarom heb ik besloten de botten langer te bewaren."

Het is voor familieleden vaak een ingewikkelde zoektocht, legt hij uit. "Mensen hebben geen informatie, ze proberen het via ambassades, hulporganisaties of soms via het Rode Kruis. Maar uiteindelijk moeten ze vaak zelf op zoek."

In de diepvries in het kantoor van Simic ligt het DNA van zo'n veertig mensen. De afgelopen jaren kon hij drie mensen identificeren, waarna ze in eigen land opnieuw werden begraven.

Terug op de begraafplaats laat de directeur het mortuarium zien. Onlangs is er opnieuw een omgekomen migrant binnengebracht. Het enige dat hij weet is dat ze een vrouw is. Ze wordt binnenkort naast de andere migranten begraven in een anoniem graf.

Zorgen over intrekken pesticiden-wet: 'We dachten dat er eindelijk maatregelen kwamen'

2 months 4 weeks ago

De ene klimaat- en natuurmaatregel na de andere sneuvelt in Brussel. Met als klap op de vuurpijl deze week het voorstel om het gebruik van pesticiden te halveren in 2030. Actiegroepen en wetenschappers maken zich grote zorgen. Want wat komt er nog terecht van de 'Green Deal' om de landbouw te verduurzamen?

"Ik ben echt enorm teleurgesteld", zegt hoogleraar bodemfysica en landbeheer Violette Geissen. Ze doet onderzoek naar de effecten van pesticiden-cocktails. "Wij dachten dat er eindelijk maatregelen kwamen." Ook universitair hoofddocent bestuurskunde Jeroen Candel had het niet aan zien komen: "Ik ben gewoon heel verdrietig. We maken ons er al zo lang hard voor."

Beide wetenschappers van Wageningen University & Research (WUR) spraken in Brussel de Europarlementariërs toe, maar zonder resultaat dus. Candel: "Het voelde een beetje als in de film Don't Look Up". Gevoel voor urgentie leek er niet bij veel Europese politici, zegt hij.

Het is uitzonderlijk dat de Europese Commissie een wetsvoorstel helemaal intrekt. Eerder werden wel al andere milieu- en natuurmaatregelen opgeschort. "De beroemde 'van boer tot bord-strategie' van Timmermans voor verduurzaming van de landbouw is van tafel, er is niks meer van over. Alle wetsvoorstellen zijn verwaterd", aldus Candel.

'Rechtse wind'

Hoe komt het dat de noodzaak - die er volgens wetenschappers en natuurorganisaties is - niet gezien lijkt te worden? Volgens voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie is het pesticiden-plan "een symbool geworden van polarisatie" en "is er meer dialoog en een andere aanpak nodig om door te gaan". De voorstellen leidden tot boosheid bij de boeren, die het gevoel hadden dat er over hun hoofden heen werd beslist over hun lot.

Ingrid Visseren-Hamakers, hoogleraar milieubeleid en politiek en Eerste Kamerlid voor de Partij voor de Dieren, stelt dat het intrekken van het wetsvoorstel ligt aan de conservatieve partijen. "Het zegt veel over de politieke kleur van de Europese Commissie."

Ook volgens Willem Lageweg van de Transitiecoalitie Voedsel, een denktank voor de toekomst van de landbouw, waait er 'een rechtse wind' in Europa. "Het lijkt een boerenstrijd om mest, om het recht pesticide te mogen gebruiken, maar er zit meer onder: sociaal-culturele waarden die worden aangevallen, autonomie en plattelandscultuur. Daar wordt vanuit rechts-populistische kringen vol op ingespeeld."

Toch denkt bestuurskundige Candel dat het sneuvelen van de pesticiden-wet niet (alleen) aan boerenprotesten ligt.

"De strijd woekert al twee tot drie jaar. Ooit ging het goed met de Green Deal. Het tij zat toen mee voor duurzaamheid en biodiversiteit in Europa. Toen kwam de oorlog in Oekraïne en werd economie opeens belangrijker", zegt hij. "Onder meer de pesticiden-fabrikanten gebruikten dat: 'Nu hebben we juist voedselzekerheid nodig'. De wet was eigenlijk al dood voor de boerenacties."

Terwijl wetenschappers en natuurorganisaties dus teleurgesteld zijn, is dat gevoel in de agrarische sector anders. Fruitteler Hans van der Wind van Agractie begrijpt wel dat het pesticiden-plan van de baan is. "Met alleen groene middelen red je het nu gewoon nog niet als fruitteler of akkerbouwer, je hebt licht-chemische middelen nodig om ziektes en mislukte oogsten te voorkomen."

"Aan chemisch kleeft een negatieve bijsmaak, maar dat is onterecht. Het helpt gewoon om gezonde producten te blijven produceren", aldus Van der Wind. Ook Ron Mulders van Land- en Tuinbouworganisatie LTO vindt dat wat de Europese Commissie wilde "te rigide" was. "Bottom line is: verduurzaming is prima, maar het moet wel realistisch en haalbaar zijn."

Gezondheidsrisico's

Maar volgens WUR-wetenschappers Candel en Geissen zijn er genoeg alternatieven voor pesticiden. Zij zeggen zich juist voor de boeren zelf grote zorgen te maken over het pesticiden-gebruik. Geissen: "Het is gewoon niet bekend wat de gezondheidsrisico's zijn van pesticiden voor boeren en hun gezinnen. De effecten op de gezondheid zijn nooit getoetst. We hebben geen idee of het gebruik veilig is."

Het is twee voor twaalf, klinkt het vanuit de wetenschap. "Hoe langer je stikstof en pesticiden in de natuur brengt, hoe erger het wordt, het stapelt zich op", zegt Visseren-Hamakers.

Lageweg: "Als we niks doen wordt de pijn alleen maar groter. Het zijn reële zorgen die boeren hebben. Je moet door deze pijn heen, maar er moet vooral ook veel meer aandacht en steun naar boeren die voorop gaan in de verandering. Dat versterkt het draagvlak."

Justitie hield zich niet aan aanbestedingsregels bij inhuren beveiliging azc's

2 months 4 weeks ago

Het ministerie van Justitie en Veiligheid hield zich bij het inhuren van een beveiligingsbedrijf om buurten rond asielzoekerscentra veilig te houden niet aan de aanbestedingsregels. Dat blijkt uit onderzoek van NRC.

Ook waren er volgens de krant binnen de Vreemdelingenpolitie grote zorgen over de manier waarop zij van het ministerie moesten besluiten over potentiële overlastgevers. Er werd gevreesd dat het zou leiden tot etnisch profileren.

Het ministerie stelde volgens de krant op verzoek van minister Yesilgöz een coördinator overlast aan. Deze coördinator, Kees Loef, had de opdracht om de overlast van een groep asielzoekers uit landen als Marokko of Algerije die geen of nauwelijks kans maken op een verblijfsvergunning tegen te gaan.

Loef is een bekende van Yesilgöz: ze werkten in het verleden beiden bij de gemeente Amsterdam. Daar werkten zij als bestuursadviseurs veiligheid om overlast van de ongeveer zeshonderd grootste veelplegers in de stad tegen te gaan. "Ze hadden mij nodig omdat ze er met het ministerie niet uitkwamen. Niemand deed wat", zegt Loef in NRC. "De opdracht aan mij was: dóé iets, los het op."

Straatcoach

Loef stelde een team aan dat deels bestond uit mensen die hij kende van zijn tijd in Amsterdam. Hij huurde onder meer een beveiligingsbedrijf in van een oud-kickbokser die bij de gemeente meewerkte als adviseur, straatcoach en begeleider van andere straatcoaches. Dat bedrijf houdt toezicht rondom asielzoekerscentra.

Dat kostte 3 miljoen euro. Volgens de regels had het ministerie bij zulke hoge kosten de klus moeten aanbesteden, maar dat is niet gebeurd. "Op het ministerie begonnen ze ook te mopperen. Maar de minister heeft gezegd: we gaan dit gewoon doen", stelt Loef in de krant.

'Dwingende spoed'

Het ministerie erkent dat de aanbestedingsregels niet gevolgd zijn, maar stelt in een reactie dat er sprake was van "dwingende spoed". Inmiddels heeft het ministerie wel een aanbesteding lopen voor uitbreiding in andere gemeenten.

Ook blijkt uit onderzoek van NRC dat er binnen de Vreemdelingenpolitie bezwaren waren over de manier waarop het ministerie de overlast wilde aanpakken. Er zou een proef zijn gestart waarbij de Vreemdelingenpolitie al bij aankomst van de asielzoekers potentiële overlastgevers eruit moest halen.

Daarvan werd gevreesd dat het neer zou komen op etnisch profileren. Een bron bij de Vreemdelingenpolitie vertelt aan de krant: "Op het ministerie hoorden we: de minister wil dit nu eenmaal. Ik zei: de minister kan zoveel willen, maar zo werkt het toch niet?"

'Niet de bedoeling'

De baas van de Vreemdelingenpolitie wilde volgens de krant niet meewerken en het plan werd aangepast. Volgens het ministerie zijn er gesprekken met de politie geweest "over de zorgen met betrekking tot etnisch profileren. Daarbij is duidelijk met elkaar gecommuniceerd dat dit uiteraard niet de bedoeling is".

Ook is het niet altijd duidelijk waarom iemand naar een speciale locatie wordt toegebracht die voor overlastgevers geschikt is. "Wat wij vanuit de pilot onder overlast verstaan, hebben we bewust niet gedefinieerd. Omdat we ons niet willen laten beperken", zegt de coördinator van de IND tegen NRC.

'Te ver'

Vluchtelingenwerk Nederland laat naar aanleiding van het artikel weten dat het de aanpak van overlastgevende asielzoekers te ver vindt gaan. In het artikel staat onder meer dat de overlastgevers op de speciale locatie slechts één uur per dag naar buiten mogen; experts zeggen dat het min of meer lijkt alsof zij in een gevangenis leven.

"De grote overlast van een handjevol asielzoekers ondermijnt het draagvlak voor de opvang van haast alle andere asielzoekers, die daar niets mee te maken hebben en er ten onrechte op aangekeken worden. Van de minister en staatssecretaris mag worden verwacht dat zij dit onderscheid ook zien en maken", stelt Vluchtelingenwerk. "Maar het onderzoek van NRC laat een heel ander beeld zien: een doorgeschoten aanpak die geen onderscheid meer lijkt te maken. En de rechtsstaat met voeten treedt."

Ook de Vereniging van Asieladvocaten en Juristen Nederland zegt niet tegen het aanpakken van overlastgevers te zijn, maar dat de genomen maatregelen van het ministerie te ver gaan.

Het ministerie ontkent zich actief bemoeid te hebben met de werkinstructie van het OM om tegen relatief kleine vergrijpen van asielzoekers sneller en harder op te treden. Volgens een woordvoerder is discriminatie nooit het doel geweest.

Tweedehands carnavalskleding populair 'en vaak nog van betere kwaliteit ook'

2 months 4 weeks ago

Voor veel mensen is het kopen van mooie carnavalskleding elk jaar weer een dure grap. Niet voor niks kiezen carnavalsvierders steeds vaker voor tweedehands boerenkielen en andere outfits.

Marktplaats bijvoorbeeld ziet dat bezoekers van de website vaker zoeken op het trefwoord carnaval. Maar ook het aanbod van tweedehands kleding voor carnaval groeit. Volgens een woordvoerder zijn dit jaar ruim 10.000 advertenties meer geplaatst in de categorie 'carnavalskleding' en 'feestkleding' dan vorig jaar.

De honderden kringloopwinkels in ons land zien eveneens een run op feestelijke kledingstukken: "Soms zijn we genoodzaakt om te zeggen: u mag maar vijf kledingstukken meenemen, zodat er voor anderen ook nog keuze is", zegt Rachel Heijne, directeur van de Branchevereniging Kringloop Nederland.

Katoen vs. nylon

In Tilburg ziet Petra van Bueren al wekenlang veel klanten in haar pop-up-winkel. Doorgaans verkoopt ze vintage-kleding, maar tussen Nieuwjaar en carnaval heeft ze alleen carnavalskleding in de rekken hangen. En niet zonder succes.

"Kleding is hier veel goedkoper en de kwaliteit is beter", zegt Van Bueren. "Tegenwoordig is carnavalskleding niet meer van goede kwaliteit. Het is allemaal van nylon. Eén keer gebruiken en het scheurt al. Maar de ouderwetse kielen bijvoorbeeld zijn allemaal van katoen. Niet stuk te krijgen. En veel goedkoper ook."

Veel klanten van Van Bueren onderschrijven dat: "Nieuwe kleding is veel te duur", zegt een van hen in het NOS Radio 1 Journaal. "En je draagt die kleding één of twee keer. Dan is zo'n pop-up-store toch een uitkomst? Dat ook mensen die het niet zo breed hebben, toch kunnen meedoen. Want carnaval overslaan is natuurlijk geen optie."

Gevraagd naar de populairste items dit jaar, vliegt het alle kanten op: van Pippi Langkous tot boerenkleding, van Teletubbies tot eskimo- en trouwjurken. "Ik koop door het jaar trouwjurken via internet", bekent een bezoeker van Van Buerens winkel in Tilburg. "En die zet ik vlak voor carnaval weer te koop, want dan is er veel vraag naar trouwjurken voor carnaval. Dat levert best aardig wat geld op", lacht hij.

Niet wolf maar zeldzame jakhals bijt schaap dood bij Staphorst

2 months 4 weeks ago

Een schaap dat in december werd doodgebeten in de buurt van Staphorst, is het slachtoffer geworden van een goudjakhals. De schapenhouder ging ervan uit dat een wolf de schuldige was. Maar DNA-onderzoek wijst nu uit dat er een goudjakhals in Overijssel rondloopt, meldt RTV Oost.

Het is niet de eerste keer dat er bewijs wordt geleverd voor de aanwezigheid van de jakhals in Nederland. Toch is het aantal keer dat hij tevoorschijn komt op de vingers van één hand te tellen. In 2020 viel een goudjakhals voor het eerst een schaap in Nederland aan, dicht bij Nijmegen. Twee jaar later doodde een goudjakhals op drie plaatsen in Friesland schapen en vorig jaar viel het dier twee schapen aan in de buurt van Lauwersoog.

Het DNA-onderzoek in de buurt van Staphorst is gedaan door BIJ12. Dat is een organisatie die voor de provincie bijhoudt wanneer een wolf of een ander dier schapen doodt. BIJ12 keert ook schadevergoedingen uit aan gedupeerde boeren.

'Leven meer van konijnen en hazen'

De goudjakhals is iets groter dan een vos en herkenbaar aan zijn spitse snuit en korte staart. In tegenstelling tot de wolf komt de jakhals van origine niet in Nederland voor. De populatie zit vooral in het oosten van Europa.

Zelfs nu hij af en toe in Nederland wordt gesignaleerd hoeven schapenhouders zich geen zorgen te maken, zei roofdierexpert Jaap Mulder eerder. "Hij is toch wel een flink stuk kleiner dan de wolf. Het zijn meer dieren die van konijnen en hazen leven dan van reeën en schapen."

Jagers mogen de goudjakhals niet doden, omdat het in Europa een beschermde soort is.

Ontvoerde Rotterdammer (71) meldt zichzelf bij politie

2 months 4 weeks ago

De 71-jarige Rotterdammer die eind vorige maand werd ontvoerd is weer terecht. Hij meldde zichzelf vanochtend bij de politie. De man had geen verwondingen, maar is wel voor een gezondheidscheck naar het ziekenhuis gebracht.

De politie was bezig met een melding van een voertuig dat te water was geraakt toen de man aan kwam lopen. Uit het gesprek dat volgde en na het controleren van zijn identiteit, concludeerden de agenten dat het om de ontvoerde man ging.

Hoe de man daar terechtkwam is onduidelijk. Gisteren stelde het Openbaar Ministerie nog een beloning van 20.000 euro beschikbaar voor de tip die zou leiden naar de vondst van de man. Dat leverde een aantal tips op over een vluchtauto, maar geen bruikbare tips over waar hij was.

In busje getrokken

De man werd op 25 januari in Rotterdam door twee mannen in een bus getrokken en meegenomen. Een derde man bestuurde het busje. Het slachtoffer liep op dat moment van een moskee naar huis in de wijk Spangen. Het ging om een afstand van een paar honderd meter. Het slachtoffer is voorganger in de moskee.

De politie denkt dat hij het slachtoffer is geworden van een crimineel conflict. Het is nog onduidelijk wat er precies is voorgevallen, de politie onderzoekt de zaak. Afgelopen donderdag werd een inval in een woning in Rotterdam-Zuid gedaan, eerder werd een loods in Nieuwe-Tonge doorzocht.

Op 30 januari is een 45-jarige man uit Zwolle aangehouden die mogelijk bij de ontvoering betrokken was. Die verdachte zit nog in voorlopige hechtenis. Er is verder niemand aangehouden.

Vermist Palestijns meisje (6), dat uren belde met hulpverleners, dood gevonden

2 months 4 weeks ago

"Ik ben zo bang. Kom alsjeblieft", klinkt een meisjesstem aan de telefoon. "Roep alsjeblieft iemand om me te komen halen."

Het zijn woorden van de 6-jarige Hind uit Gaza, die met vijf familieleden werd beschoten door een Israëlische tank toen ze in een auto vluchtten uit Gaza-Stad. Het fragment van haar telefoongesprek met een hulpverlener werd een week geleden vrijgegeven door de hulporganisatie Palestijnse Rode Halve Maan. Het lot van het meisje kreeg internationaal meteen veel aandacht, op sociale media gaat de hashtag #SaveHind rond.

Nu hebben familieleden haar lichaam gevonden. Ook de lichamen van haar nicht en enkele andere familieleden werden aangetroffen, net als twee gedode hulpverleners die een zoektocht naar Hind waren begonnen.

Het verhaal begint op 29 januari, als de familieleden op bevel van het Israëlische leger Gaza-Stad ontvluchten. Onderweg komen ze oog in oog te staan met een Israëlische tank.

Hinds nicht, de 15-jarige Layan Hamadeh, besluit te bellen met de Palestijnse Rode Halve Maan. "Ze schieten op ons. De tank staat naast ons", zegt ze. "Is hij heel dichtbij?", wordt haar gevraagd. "Ja! Kom ons alsjeblieft halen." Het gesprek wordt verstoord door schoten. "Hallo... Hallo....?"

Layan wordt tijdens het gesprek gedood, net als haar ouders en twee andere kinderen. Hind is de enige die de beschieting door de tank overleeft.

De jonge Hind pakt in de beschoten auto de telefoon van haar nichtje en belt volgens de Palestijnse Rode Halve Maan urenlang met een hulpverlener. Die probeert haar te kalmeren, terwijl haar locatie achterhaald wordt om zo een ambulance naar de plek te sturen.

Zoekactie

Dagenlang is er geen enkel spoor van het meisje. De Rode Halve Maan stuurt, wanneer het veilig lijkt en na goedkeuring van de Israëlische autoriteiten, twee reddingswerkers naar de omgeving om Hind te gaan zoeken. Maar ook de reddingswerkers raken al snel vermist.

Volgens een van de familieleden die de lichamen vond was de auto van de familie doorzeefd met kogels. De familieleden konden het gebied in Gaza-Stad nu bereiken omdat de Israëlische troepen zich onlangs terugtrokken.

Ook de lichamen van de reddingswerkers zijn dus gevonden. Ze lagen in de buurt van de auto. Volgens de Palestijnse Rode Halve Maan is hun ambulance doelbewust onder vuur genomen door het Israëlische leger. De hulporganisatie zegt dat vooraf met het Israëlische leger is afgesproken waar de reddingswerkers precies heen zouden gaan om Hind te redden.

Israël heeft nog niet gereageerd op vragen van internationale media over de incidenten.

Tegen CNN vertelt de moeder van Hind dat ze elke seconde op de terugkeer van haar dochter wachtte. Ze hoopt dat haar dochter op een mooie plek is en vertelt dat Hind de droom had om dokter te worden.

De Palestijnse Rode Halve Maan prijst het werk van de omgekomen reddingswerkers en schrijft: "Hind verloor op tragische wijze haar leven nadat ze urenlang met een doodsbange en wanhopige stem onze teams had gesmeekt om hulp."

Nederlander verdronken in Belgisch zwembad

2 months 4 weeks ago

In een zwembad in het Belgische Lommel is gisteravond een Nederlander verdronken. De man van 31 kwam volgens Belgische media uit Eindhoven.

Het zwembad was gisteravond afgehuurd door een moskee in Lommel, vlak over de grens bij Luyksgestel. Volgens Het Laatste Nieuws zou de man in ondiep water hebben gevolleybald, waarna hij waarschijnlijk onwel is geworden. Hij werd even later gevonden op de bodem van dat bad.

De hulpdiensten die even later aankwamen reanimeerden de man nog, maar dat mocht niet meer baten. De politie deed onderzoek naar de verdrinking. Een dokter zou hebben vastgesteld dat er geen sprake is van een misdrijf.

Kunstwerk Sea Level bij Zeewolde wordt opnieuw opgebouwd

2 months 4 weeks ago

Het landschapskunstwerk Sea Level in Zeewolde wordt afgebroken en daarna opnieuw opgebouwd. De twee lange betonnen muren zijn in slechte staat en aan vervanging toe. De maker, de Amerikaanse kunstenaar Richard Serra, betaalt zelf een miljoen euro mee aan de opknapbeurt.

Sea Level stamt uit 1996 en bestaat uit twee betonnen muren van elk 200 meter lengte, waarmee Serra laat zien hoe hoog het zeewater zou komen zonder dijken. "Lopend langs de muur wekt het kunstwerk het benauwende gevoel op dat je 'kopje onder gaat'", waarna je even verderop weer langzaam boven komt drijven", aldus de website Land Art.

Sea Level was lange tijd het grootste kunstwerk dat de minimalist Serra had gemaakt en trekt vooral veel Amerikaanse en Chinese toeristen. Maar het beton heeft de tand des tijds niet goed doorstaan. "Toen het kunstwerk werd neergezet, was het heel mooi en gaaf. Maar nu heeft het wel een poetsbeurt nodig", aldus wethouder Erik van de Beld van Zeewolde eerder bij Omroep Flevoland. "Er is graffiti op gespoten. Dat is weer verwijderd, er is overheen geschilderd. Nu begint de muur echt te degenereren."

Veel geld voor een muurtje

Het besluit om het kunstwerk opnieuw op te bouwen viel vorig najaar al, maar het was lange tijd onduidelijk wie de kosten van bijna 1,2 miljoen euro op zich zou nemen. Dat is nu ook geregeld. De studio van de kunstenaar zelf betaalt 1 miljoen euro, 250.000 euro meer dan dat hij vorig najaar al had aangeboden. De provincie Flevoland betaalt de resterende 175.000 euro, meldt Omroep Flevoland. Serra wilde zelf graag dat werk opnieuw zou worden opgebouwd.

"Het is heel veel geld voor een muurtje", aldus wethouder Van de Beld. "Maar als we het kunstwerk nu opnieuw als opdracht zouden geven aan deze kunstenaar, dan betaal je tien miljoen euro. Het is heel beroemd. Als je daar staat, dan ervaar je echt hoe het is om onder de zeespiegel te leven. Als de dijken zouden doorbreken, dan staat het water tot aan de bovenkant van het kunstwerk."

Verstilde zee

Vanochtend werd ook bekend dat de provincie Flevoland 225.000 euro beschikbaar stelt voor de renovatie van het landschapskunstwerk Aardzee van Piet Slegers, iets verderop in Zeewolde. Aardzee is een park waarin het vlakke polderlandschap wordt doorbroken door dijkjes, duinen en andere niveauverschillen, waardoor "de verstilde zee op het droge" wordt verbeeld.

Bij Aardzee worden onder andere de schelpenpaden opnieuw aangelegd en krijgen twee bruggen een verfbeurt. De zoons van kunstenaar Piet Slegers zijn nauw betrokken bij de renovatie. Beide opknapbeurten beginnen nog dit jaar.

Dunnere lijntjes vragen om grotere machines, verslag vanuit de ASML-fabriek

2 months 4 weeks ago

Voordat je de fabriek van chipmachinemaker ASML binnen mag moet je door een grondige procedure. Het begint met het aantrekken van een speciaal beschermingspak: een hoofddeksel, overall, sokken, mondkapje, schoenen en handschoenen. Daarna ga je door een douche van wind. Pas dan ben je binnen.

De NOS kreeg gisteren, samen met andere media, bij uitzondering toegang tot het hart van het bedrijf, de zogeheten cleanroom: de plek waar elk stofje te veel is en medewerkers in witte en blauwe pakken dag en nacht werken aan de chipmachines. De lucht is er tienduizend keer schoner dan in een operatiekamer. Daar merk je zelf overigens niks van, maar voor het bedrijf is het van groot belang.

Geen make-up en niet roken

De voorzorgsmaatregelen gaan zo ver dat je geen make-up mag dragen en niet mag roken vlak voordat je naar binnen gaat. Op dit gedeelte van de campus kom je niet zomaar. Er is een speciale training vereist. Ook leden van de raad van bestuur komen zonder die training niet zelfstandig de cleanroom in.

De rondleiding begint in een gangenstelsel, de plek waar elke medewerker de dienst begint en eindigt. Van daaruit kun je naar allerlei hallen, afgesloten door grote rolluiken met ramen, waar wordt gewerkt aan onderdelen van de machine. Er hangt een rustige sfeer, met medewerkers die bijvoorbeeld om een laptop heen staan. De hallen zelf zijn hoog, dat is nodig omdat er een kraan moet passen boven de reusachtige machines die er worden gebouwd.

Het is binnen ook warm: 21 graden. En iedereen draagt altijd een volledig beschermingspak. Zonder dat kom je niet binnen. Als je na een uur binnen te zijn geweest je mondmasker weer af mag doen, voelt dat heerlijk. Gemiddeld werken er 300 tot 400 mensen per dag. Blijkbaar heeft het werken aan de peperdure machines ook iets weg van sleutelen aan auto's, want er werken ook voormalig automonteurs.

Achterstand

Dat het bedrijf juist nu de deuren opent, is niet zonder reden. Al meer dan tien jaar wordt er gewerkt aan een nieuw type machine, de zogenoemde High NA-versie van de EUV (Extreem Ultraviolet), het hoogtepunt van de rondleiding. Het is de eerste keer, afgezien van koning Willem-Alexander en de president van Zuid-Korea, dat buitenstaanders de machine te zien krijgen.

Chipfabrikant Intel heeft het apparaat als eerste besteld en kreeg begin dit jaar de eerste onderdelen. Dat bedrijf heeft een achterstand op Samsung uit Zuid-Korea en het Taiwanese TSMC en hoopt die met dit type machine goed te kunnen maken.

Andere belangrijke klanten hebben volgens ASML ook een bestelling toegezegd, al houdt bijvoorbeeld TSMC de kaarten ook nog tegen de borst. De urgentie die Intel voelt, wordt in Taiwan nog niet gevoeld.

Het is voor ASML een groot project, allereerst omdat het technologisch gezien een grote stap is. Maar ook speelt mee dat het bedrijf al jaren vaak in het nieuws komt omdat het een speelbal is in het geopolitieke conflict tussen de VS en China. Dit is een kans om de aandacht te vestigen op waar het volgens de mensen in Veldhoven zelf écht om draait.

Daarbij is export naar China eigenlijk niet aan de orde bij deze nieuwste machine. Want het staat nu al vast dat deze daar nooit naartoe zal gaan, wat betekent dat de VS, maar ook Taiwan en Zuid-Korea, de komende jaren hun technologische voorsprong kunnen vergroten.

"Deze machine gaat ervoor zorgen dat alle rekencapaciteit die nodig is voor kunstmatige intelligentie, alle opslagcapaciteit en alle data, dat dat er allemaal komt", zei topman Peter Wennink vorige maand bij de presentatie van de jaarcijfers. "Zonder deze machine wordt dat een probleem."

Met andere woorden: de machine staat symbool voor de toekomst van ASML. Er hangt een flink prijskaartje aan: een exemplaar kost tussen de 350 en 400 miljoen euro. De machine geldt als het meest complexe systeem dat ooit door de mens is gemaakt.

Nóg dunnere lijntjes

De belangrijkste vernieuwing is dat deze machine in staat is nog dunnere lijntjes te 'printen' op chips. Er komen speciaal voor ASML ontwikkelde spiegels aan te pas, afkomstig van het Duitse bedrijf Zeiss. Die begeleiden het EUV-licht door de machine heen. De twee bedrijven werken al decennia nauw samen. Zonder de spiegels van Zeiss kan ASML geen machines bouwen.

Die dunne lijntjes zijn het hart van de computerchips en worden transistoren genoemd. Hoe kleiner die zijn en hoe meer je daarvan hebt, hoe sneller het apparaat werkt. De allernieuwste iPhone heeft er maar liefst 19 miljard. Het is de kunst er steeds meer kwijt te kunnen op ongeveer hetzelfde oppervlakte.

Dat is in een notendop de grootste uitdaging van ASML, waarvan de machines lijntjes printen met diktes van nanometers. Dat is onvoorstelbaar klein, onzichtbaar voor het menselijk oog. Een cd is ongeveer 1 mm dik, 1 nanometer is een miljoen keer dunner.

Paradoxaal genoeg moeten de machines om nóg dunnere lijntjes te kunnen printen alsmaar groter worden. Dat komt voornamelijk door de eerder genoemde spiegels. Om één machine te verschepen, zijn maar liefst zeven Boeing 747-toestellen nodig. Het vervoer van één ASML-machine staat dus gelijk aan meer dan 2500 passagiers, iets waar ze in Veldhoven niet per se trots op zijn.

Tijdens de rondleiding is goed te zien hoe groot de machine is. Het apparaat torent ver boven de groep journalisten uit en doet met zijn veertien meter lengte denken aan een grote vrachtwagen. Een wirwar aan kabels, waterleidingen, geluiden en behuizingen maakt het tot een imposant geheel.

Voorlopig komt de chip in je telefoon of laptop overigens nog niet uit zo'n nieuwe machine. Pas in 2026 wordt die ingezet voor massaproductie, twaalf jaar nadat het ontwerpen ervan begon.

Politie neemt 24 verwaarloosde honden in beslag in Ens

2 months 4 weeks ago

In een loods niet ver van Ens heeft de politie 24 ernstig verwaarloosde honden in beslag genomen. In hetzelfde gebouw in de Noordoostpolder trof de politie ook 55 kippen, eenden, ganzen en parelhoenders in vervuilde kooien aan.

De eigenaresse heeft een boete gekregen voor de omstandigheden waarin haar dieren moesten leven, schrijft Omroep Flevoland.

Hoe de politie de misstand op het spoor kwam is niet bekendgemaakt. Wel is duidelijk dat de politie de loods is binnengevallen samen met de Landelijke Inspectiedienst Dierenwelzijn (LID). "Ondanks dat het de dieren niet aan goede voeding ontbrak waren de leefomstandigheden echt verschrikkelijk te noemen", aldus de politie op Facebook. "De penetrante lucht van urine was adembenemend en de hokken en slaapplekken ronduit smerig."

Eerder deze maand nam de LID ook al tientallen verwaarloosde dieren in beslag in het Limburgse Echt-Susteren. In een vervuilde woning en schuur zaten zestig honden, vijftig kippen, twintig katten en drie paarden en pony's. In aangrenzende weilanden stonden nog eens acht paarden, aldus de LID toen.

Veel dieren zaten in vervuilde kooien. De meeste waren niet gesocialiseerd, ziek of zaten onder de vlooien. De eigenaresse zou een dierenverzamelaar zijn bij wie de LID onder meer in 2021 ook al eens had ingegrepen.

Dode in Senegal bij protesten tegen uitstel verkiezingen

2 months 4 weeks ago

In Senegal neemt de onrust toe, nadat de dinsdag was besloten om de verkiezingen uit te stellen. De protesten verspreiden zich over het land en hebben een eerste leven geëist.

Demonstranten staken in de hoofdstad Dakar banden in brand en gooiden stenen naar de politie, die traangas inzette en met rubberkogels op ze schoot. In Saint-Louis, in het noorden van het land, is een demonstrerende studenten overleden, al ontkent het ministerie van Binnenlandse Zaken dat dat kwam door toedoen van ordetroepen. Die zouden niet hebben ingegrepen bij een betoging op de campus.

Dinsdag stemde een meerderheid van het parlement voor het uitstellen van de verkiezingen. Maar die meerderheid zou tot stand zijn gekomen nadat verschillende oppositieleden voorafgaand aan de stemming door beveiligers het gebouw uit waren gezet.

De verkiezingen stonden gepland voor eind deze maand, maar zijn uitgesteld tot 15 december omdat er onenigheid is over de kandidaten. Vorige maand keurde de Constitutionele Raad twintig presidentskandidaten goed, maar wees er ook een aantal af. Zo had de populaire oppositiekandidaat Karim Wade volgens de Raad niet tijdig afstand gedaan van zijn dubbele nationaliteit.

De oppositie zegt dat president Macky Sall een staatsgreep pleegt. Senegal is een van de laatst overgebleven democratieën in West-Afrika. In andere landen in de regio, zoals Mali, Niger en Tsjaad hebben militairen afgelopen tijd de macht overgenomen.

Persbureau Reuters schrijft dat demonstranten leuzen schreeuwden als "Macky Sall is een dictator!". "We zijn bereid ons leven te geven zodat Senegal van Macky Sall af kan komen", zei een van hen. Ook in steden als Touba, Thies, Richard Toll en Kolda gingen mensen de straat op.

Sall heeft in een tv-toespraak het besluit tot uitstel verdedigd. Ook ontkent hij dat hij de macht niet wil opgeven. "Ik ben er helemaal klaar voor om het stokje door te geven. Ik wil niets liever dan het land in vrede en stabiliteit achterlaten."

Gisteren waarschuwde de Nederlandse ambassade in Dakar al voor grote demonstraties in de stad. Omdat de verwachting is dat het voorlopig onrustig blijft, adviseert de ambassade Nederlanders om die betogingen te mijden.

Nederlands gezin omgekomen bij bergwandeling in Zwitserland

2 months 4 weeks ago

In Zwitserland zijn drie Nederlanders omgekomen tijdens een wandeling in bergen. Volgens de Zwitserse politie gaat het om een 57-jarige Nederlandse vrouw en haar dochter (25 jaar) en zoon (22 jaar).

Het drietal werd donderdag als vermist opgegeven nadat ze waren gaan wandelen in de bergen bij Montreux, in het westen van Zwitserland. Daarna werd een grootschalige zoekactie opgestart, waarbij meerdere helikopters en patrouille-eenheden zijn ingezet.

Gisteren werden de lichamen gevonden, 300 meter onder een steil wandelpad op de berg Rochers-de-Naye. De oorzaak van de val wordt nog onderzocht.

Volgens de politie waren de moeder en dochter op vakantie in Zwitserland. De zoon woonde in de buurt van Lausanne.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken staat in contact met de nabestaanden en heeft de familie bijstand aangeboden.

Simple Magnetic Levitator

2 months 4 weeks ago
[Stoppi] always has exciting projects and, as you can see in the video below, the latest one is a very simple magnetic levitator design. The design is classic and simple: …read more
Al Williams