Aggregator

Oekraïense vluchtelingen die met het vliegtuig naar Nederland komen, worden tegenwoordig bij aankomst op Schiphol vastgezet. NRC schrijft dat ze dagenlang in een cel zitten terwijl immigratiedienst IND onderzoekt of de Oekraïners recht hebben op opvang. Volgens Europese afspraken mogen zij vrij door Europa reizen.

Sinds de Russische invasie hebben Oekraïners hier recht op opvang, zorg en mogen ze werken. Maar volgens de krant komen sinds een aantal maanden Oekraïners die per vliegtuig inreizen in grensdetentie terecht. Juristen noemen die maatregel disproportioneel.

'Heftige ervaring'

De procedure van de IND dient geen enkel doel, vindt Vluchtelingenwerk. Bovendien is de detentie voor Oekraïners "een zeer heftige ervaring", zegt een woordvoerder. Een Oekraïense vrouw vertelt dat ze vijf dagen met buikpijn in grensdetentie moest wachten. Ze zegt dat ze geen informatie kreeg over waarom dit is gebeurd.

De IND zegt in een reactie tegen NRC dat de situatie veranderd is. Waar deze vluchtelingen eerst rechtstreeks uit Oekraïne kwamen, reizen ze nu vaker via andere landen. Daarom zou het nodig zijn om hen vast te houden bij de grens. Het is niet bekend in hoeverre Nederland dit op eigen initiatief doet als EU-land.

'Aanwijzing voor nodig'

"Je kunt je voorstellen dat sommige Oekraïners worden nagetrokken, bijvoorbeeld met het oog op Russische desinformatie", zegt een hoogleraar internationaal recht tegen de krant. Daar moeten volgens haar dan wel op individueel niveau aanwijzingen voor zijn. Er is "geen enkele aanleiding" om iedereen vast te zetten.

Het is onduidelijk hoeveel mensen uit Oekraïne de afgelopen tijd hebben vastgezeten op Schiphol. Vluchtelingen die per auto of trein naar Nederland komen, mogen volgens de krant wel vrij doorreizen.

[Benjie Holson] is an experienced roboticist and wrote an interesting article published on IEEE Spectrum about how the idea most people have of non-roboticists is a myth, and efforts to …read more

Er lijkt een oplossing te komen voor honderden Surinamers die al vele jaren ongedocumenteerd in Nederland wonen. In de Tweede Kamer is er een meerderheid om voor deze groep een regeling te treffen.

Het gaat om mensen die voor de onafhankelijkheid van Suriname daar als Nederlander werden geboren, omdat het land toen nog onderdeel was van het koninkrijk. Na de onafhankelijkheidsverklaring van 1975 kwamen ze naar Nederland. Hier hadden ze vijf jaar de tijd om verblijfsrecht aan te vragen, maar om uiteenlopende redenen is dat bij deze groep personen niet gebeurd of gelukt.

Naar schatting tussen 600 en 800 van hen leven al decennia in de illegaliteit in Nederland. Onlangs vroegen er honderd een verblijfsvergunning aan, om aandacht te vragen voor hun situatie. "Ze hebben geen zorgverzekering, geen woning, ze kunnen geen betaald werk doen, ze hebben geen rechten", zei hun advocaat.

Schrijnende situaties

Een nipte meerderheid in Tweede Kamer vindt dat er snel een oplossing moet komen. "Overwegende dat het tot schrijnende situaties leidt" en het "ontbreekt aan voldoende handelingsperspectief" roepen de 78 Kamerleden op tot het treffen van een regeling. De motie was ingediend door Henri Bontenbal (CDA). Dinsdag wordt er over gestemd.

Er was al een plan om de groep een Nederlands paspoort te geven, maar dat was na de val van het kabinet in een la beland. Al jaren wordt aandacht gevraagd voor het probleem.

De ongedocumenteerden en hun familieleden ervaren angst en onzekerheid. "Je zal maar een moeder hebben bij wie je de hele tijd moet opletten of er geen agent in de buurt loopt, straks vraagt die naar haar paspoort", legde advocaat Eva Bezem in april uit.

Ze wordt minister, maar het ongemak rondom haar uitspraken is niet bij iedereen weg. Beoogd migratieminister Marjolein Faber van de PVV neemt haar eerdere uitspraken over omvolking en de islam als verwerpelijke ideologie niet terug, bleek dinsdagavond uit een verklaring voor haar gesprek bij formateur en beoogd premier Schoof. Wel zegt ze zich te gaan gedragen "zoals het een minister betaamt".

Beoogd premier Schoof zei vanavond vertrouwen in de kandidatuur van Faber te hebben. "Op basis van het gevoerde gesprek", aldus Schoof, maar de inhoud van dat gesprek lichtte hij niet toe.

Zorgen geuit

Vorige week was er nog crisisoverleg tussen de vier coalitiepartijen nadat VVD-leider Yesilgöz Fabers kandidatuur in twijfel had getrokken met openlijke zorgen over Fabers uitspraken. De VVD legt zich neer bij de keuze van de PVV, maar Yesilgöz vindt dat Wilders en Faber het nu "in de praktijk moeten laten zien". "Ik heb mijn zorgen geuit. Het is nu aan de heer Wilders en mevrouw Faber om er iets mee te doen", zegt ze dinsdagmiddag.

Enige uren later zegt Faber de commotie over haar kandidatuur te begrijpen, maar ze neemt de uitspraken niet terug. Faber wil geen "energie steken in het recenseren van eerdere uitspraken". Die wil ze bewaren voor haar nieuwe uitdaging: "een stevig asielbeleid voeren". Ze zal daarbij naar eigen zeggen een minister zijn voor "iedereen die zich in Nederland bevindt".

Op de vraag of ze nog steeds vindt wat ze in eerdere uitspraken zei wilde Faber niet ingaan:

Na twee dagen van gesprekken met de aanstaande bewindspersonen die het nieuwe kabinet van PVV, BBB, VVD en NSC gaan vormen valt op dat sommigen beloven zich als minister te zullen gedragen en anderen zeggen goed in de gaten te houden of alles volgens de afspraken over akkoord en rechtsstaat verloopt.

Zo zei vandaag ook een andere PVV-politica, Reinette Klever, dat ze als minister "keurig haar best" zal doen om de afspraken in het akkoord uit te voeren. De beoogd minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, die ook bestuurslid is van omroep Ongehoord Nederland, stelde als Kamerlid eerder voor om de ontwikkelingshulp af te schaffen.

'Ik heb nu andere rol'

Haar voordracht door PVV-leider Wilders wekte daarom verbazing. Klever snapt dat, zei ze na het gesprek met Schoof. "Maar toen droeg ik het PVV-programma uit en nu zit ik in een andere rol. Ook Faber wees op het verschil tussen haar eerdere rol als oppositielid en het beoogd ministerschap nu.

Beoogd minister Uitermark (NSC) van Binnenlandse Zaken, beoogd minister Bruins (NSC) van Onderwijs en beoogd minister van Justitie Van Weel (VVD) benadrukten alle drie dat ze vanuit hun positie goed zullen opletten op het nakomen van afspraken.

"Ik zal iedereen op gelijke wijze aan die verantwoordelijkheid houden," zei Uitermark. "Wij zullen iedereen eraan houden dat we ons binnen de grenzen van de rechtsstaat bewegen" zei Bruins. "U kunt er op rekenen dat ik mij als minister van Justitie volledig ga inzetten voor de rechtsstaat", aldus Van Weel.

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Katz dreigt met een totale oorlog tegen Hezbollah in Libanon. "We komen heel dichtbij het moment waarop we besluiten de spelregels tegen Hezbollah en Libanon te veranderen", schrijft Katz op X. "In een totale oorlog zal Hezbollah worden vernietigd en zal Libanon zwaar worden verslagen."

Katz reageert op een dreigement van Hezbollah tegen Israël. De Libanese militie verspreidde vandaag een video waarop beelden zijn te zien die boven de Israëlische havenstad Haifa zijn gemaakt. De binnenstad, het vliegveld, de haven en een aantal militaire installaties zijn te herkennen. Wanneer de beelden zijn gemaakt is niet bekend, maar kennelijk was Hezbollah in staat dat ongehinderd te doen.

Ook het Israëlische leger heeft gereageerd en zegt een aanvalsplan te hebben. "Plannen voor een offensief in Libanon zijn goedgekeurd en we hebben meer troepen klaarstaan", zegt het leger in een verklaring.

Twee dagen geleden zei legerwoordvoerder Daniel Hagari al dat "de toenemende agressie van Hezbollah verwoestende gevolgen kan hebben voor Libanon". Hij zei erbij: "Israël is verplicht Israëliërs te verdedigen. We zullen aan die verplichting voldoen."

Hezbollah is heer en meester in het zuiden van Libanon en een bondgenoot van Hamas. Sinds het uitbreken van de Gaza-oorlog bestoken Hezbollah en het Israëlische leger elkaar. Aan beide kanten van de grens zijn slachtoffers gevallen, tienduizenden mensen hebben hun woningen moeten verlaten.

De afgelopen weken namen de beschietingen in intensiteit toe. De Gaza-oorlog dreigt daardoor tot een regionaal conflict uit te groeien. De Amerikaanse diplomaat Amos Hochstein reist rond in het Midden-Oosten in een poging om verdere escalatie te voorkomen.

Katz schrijft in zijn bericht op X dat ook Israël bij een oorlog tegen Hezbollah een prijs zal betalen. "Maar met een sterke en verenigde natie, en met de kracht van het Israëlische leger, zullen we de veiligheid voor de inwoners van het noorden herstellen."

In Frankrijk zijn zeven mensen omgekomen bij een verkeersongeluk. Het ongeluk gebeurde in de buurt van Chartres, een stad zo'n honderd kilometer ten zuiden van Parijs.

Een auto met daarin vijf jongeren van 19 en 20 jaar botste frontaal tegen een auto van een bejaard echtpaar. De auto met de jongeren vloog in brand. De inzittenden kwamen allemaal om het leven. Ook het echtpaar overleefde de klap niet.

De auto van de jongeren botste na de eerste klap op nog een auto. Daarin zaten een 23-jarige vrouw en 21-jarige man. Een van hen is er slecht aan toe, melden Franse media.

Bij de jaarlijkse islamitische bedevaart naar Mekka in Saudi-Arabië zijn enkele honderden doden gevallen. Veel mensen zijn overleden aan de gevolgen van de extreme hitte. Volgens de Saudische televisie werd het vandaag 51,8 graden in de schaduw.

Op de bedevaart - de hadj - kwamen dit jaar ruim 1,8 miljoen mensen met veel verschillende nationaliteiten af. Eerder werd al bekend dat de extreme hitte veertien levens had geëist, maar inmiddels loopt het dodental op. Hoeveel mensen er precies zijn omgekomen is niet duidelijk. Per land komen berichten naar buiten over de eigen inwoners.

Zo meldt de Jordaanse overheid dat er 41 Jordaniërs zijn bezweken aan een zonnesteek. Tunesische media hebben het over minstens 35 gestorven Tunesiërs. Iran spreekt van 11 doden. Het Indonesische gezondheidsministerie meldt dat 144 Indonesiërs zijn gestorven tijdens de pelgrimage. Van hen is niet duidelijk of ze allemaal door de hitte zijn gestorven, of door een andere oorzaak. Er zouden ook nog steeds pelgrims vermist zijn.

Water, binnen blijven en paraplu's

Vanwege de verwachte hitte hadden de Saudische autoriteiten al maatregelen genomen. Zo waren extra waterpunten ingericht, er werd waterdamp over het terrein verspreid en mensen kregen het advies om binnen te blijven op de heetste uren van de dag. Veel pelgrims hadden een paraplu meegenomen om zich tegen de zon te beschermen.

Er werden ook extra hulpverleners ingezet. Een Saudische gezondheidsfunctionaris vertelt tegen persbureau Reuters dat er meer dan 2700 pelgrims behandeld zijn voor hittegerelateerde klachten.

De hadj duurt in totaal vijf dagen, woensdag is de laatste dag. Voor moslims is het een moment van bezinning en boetedoening voor alle zonden die zijn begaan. Pelgrims dragen een wit gewaad, dat gelijkheid symboliseert. Moslims die in goede gezondheid verkeren en het zich kunnen veroorloven moeten vanuit de islam één keer in hun leven de hadj verrichten.

Although there is a lot of space in Earth orbit, there are also some seriously big man-made objects in those orbits, some of which have been there for decades. As …read more

"Ik maak mijn excuses voor het leed dat we hebben aangericht." Met die woorden aan de nabestaanden van slachtoffers van dodelijke ongelukken met Boeings is topman Calhoun van de vliegtuigbouwer door het stof gegaan. Hij deed dat aan het begin van een hoorzitting in de Amerikaanse Senaat.

Hij moet zich daar verantwoorden voor de vele mankementen aan de 737 Max en de incidenten die daar het gevolg van waren. De 737 Max is een van de meest verkochte toestellen van de vliegtuigbouwer.

Eerder vandaag kwam via een klokkenluider binnen het bedrijf naar buiten dat Boeing honderden defecte vliegtuigonderdelen is kwijtgeraakt in de afgelopen jaren, en dat die mogelijk in toestellen terecht zijn gekomen. Bovendien heeft het bedrijf volgens die klokkenluider onderdelen in de buitenlucht opgeslagen, tegen de regels in, en die bewust buiten het zicht gebracht van veiligheidsinspecteurs die langskwamen voor controle.

Lakse houding

De beschuldigingen volgen op de verklaringen van eerdere klokkenluiders, zowel binnen als buiten het bedrijf, die aan de bel trokken over de lakse houding tegenover veiligheidsmaatregelen bij het onderhoud en de productie van de 737 Max. Een van hen pleegde later zelfmoord.

Eerder dit jaar viel er een paneel uit zo'n toestel boven de Verenigde Staten, waardoor het vliegtuig snel moest landen. In 2018 en 2019 verongelukten twee 737 Max-toestellen in Indonesië en Ethiopië, waarbij 346 passagiers omkwamen.

'Denk aan volgende generatie'

Calhoun zei tegenover de kritische Senatoren dat hij nog niet direct met klokkenluiders in contact is getreden, maar noemde dat een goed idee. "Ik stel mezelf elke dag de vraag: hebben we wel genoeg gedaan?", aldus Calhoun. "Er is al veel gezegd over de cultuur bij Boeing. We hebben die zorgen luid en duidelijk gehoord. Onze cultuur is verre van perfect, maar we komen in actie en boeken vooruitgang."

Het hoofd van de onderzoekscommissie die de cultuur bij Boeing nu onder de loep neemt, de Democratische senator Richard Blumenthal, zei dat het bedrijf "nog altijd winst als het belangrijkste ziet, en daardoor de grenzen opzoekt en zijn werknemers als onbelangrijk beschouwt". Volgens hem "moet het bedrijf niet meer denken aan de volgende kwartaalcijfers, maar aan de volgende generatie".

Een rood-wit feest is uitgebroken in de Berlijnse wijk Kreuzberg. Na de 3-1 overwinning van Turkije op Georgië in het eerste EK-duel begon het luide toeteren. Turkse vlaggen worden uit het raam gehangen en families trekken feestend door de wijk, waar van oudsher een grote Turkse gemeenschap woont.

Hoewel Turkije naast de organisatie van dit EK greep, voelt het toernooi in Duitsland voor vele Turkse spelers toch als een thuiswedstrijd. Onder meer Salih Özcan, middenvelder voor Borussia Dortmund, sprak van een Heimspiel. Niet alleen omdat de wedstrijd in Dortmund werd gespeeld, maar omdat hij is geboren en getogen in Duitsland.

Qua aantallen supporters voelde het ook als een thuiswedstrijd. In Duitsland wonen bijna drie miljoen mensen met een Turkse migratieachtergrond. Bij de wedstrijd in Dortmund zijn naar schatting 80.000 supporters aanwezig. En ook hier in Berlijn, de 'grootste Turkse stad buiten Turkije', is de feestvreugde groot.

In de wijken Kreuzberg en Neukölln, waar veel Turkse Duitsers wonen, is de wedstrijd gevolgd vanuit restaurants, bakkers en späti's (avondwinkels). In een Turks theehuis aan de Kottbusser Damm zat het afgeladen vol met Duits-Turkse mannen, die vooraf vol goede moed waren. "Deze pot moet sowieso lukken", zegt Ahmet, die erop wijst dat de Turkse 'maansterren' afgelopen najaar Duitsland in eigen huis wist te verslaan. Hij voorspelde vooraf 3-1, en kreeg gelijk.

Het duurde even voordat de feestvreugde kon beginnen. Naarmate de eerste goal langer op zich liet wachten, werd het vertrouwen ingewisseld voor terughoudendheid. In het broeierige theehuis nam de temperatuur toe. Meer en meer sigaretjes werden opgestoken. Wie niet rookt, beet op z'n nagels. "De druk is misschien te hoog, omdat er zoveel Turkse supporters zijn", praatte Ahmet het tegenvallende spel goed.

Toch kwam daar de 1-0, met niet lang daarna de gelijkmaker door Georgië. Barvrouw Maria balde haar vuist, maar hardop juichen doet ze niet. Ze blijkt een Georgische, de enige in de ruimte. "Maar iedereen is heel aardig voor mij hoor", stelde ze gerust. "Ik help een avond mee in de bediening, omdat het Turkse personeel de wedstrijd wil zien."

Geboren in Duitsland

Het meest trots zijn de bezoekers van het theehuis op de Duits-Turkse spelers. Zoals aanvoerder Hakan Çalhanoglu, die is geboren in Mannheim, en verdediger Kenan Yildiz, afkomstig uit Regensburg. En in de selectie zitten nog vier spelers die zijn geboren in Duitsland.

Voor sommige spelers is het een dilemma geweest voor welk land ze uitkomen. "Na intensieve gesprekken met mijn familie heb ik uit overtuiging besloten voor Turkije te spelen" kondigde bijvoorbeeld Özcan in 2022 aan. Duits-Turkse spelers als Deniz Undav en Ilkay Gündogan kozen juist voor het Duitse Mannschaft. "Turkije is mijn plan B", zei Undav daarover.

"Ze hebben allemaal goede opleidingen gehad bij Duitse clubs. Zonder dat hadden ze het niet gered", zegt Ahmet. Zijn collega wijst naar de speler Ferdi Kadioglu, die geboren is in Arnhem en eerder jeugdinterlands voor Oranje speelde. "Dat wordt een heel grote, zeker na dit toernooi!"

Het geduld van de toeschouwers wordt toch nog beloond met een ruime winst: 3-1. Het theehuis loopt meteen leeg, de voetbalfans vieren uitgelaten de overwinning op straat. Alsof het zo moest zijn, is het plots opgehouden met regenen. Auto's met Turkse vlaggen, en soms broederlijk naast een Duitse, trekken toeterend door de wijk.

Bij de volgende groepswedstrijden treft het Turkse elftal aanzienlijk sterkere tegenstanders: Portugal en Tsjechië. Of Turkije dan kans maakt op nog een winst? "Ik denk het niet", zegt Ahmet gelaten. Nog een reden om juist nu feest te vieren.

De politie heeft de afgelopen week elf mensen aangehouden voor betrokkenheid bij de rellen na de play-offwedstrijd van FC Utrecht tegen Go Ahead Eagles. Na die wedstrijd eind mei liep het in en buiten Stadion Galgenwaard uit de hand.

Supporters van FC Utrecht en Go Ahead bestookten elkaar tijdens het duel met vuurwerk. Meteen na de 2-1 nederlaag, waardoor de club uit de Domstad het Europees voetbal misliep, betraden Utrecht-fans het veld om bij het uitvak te komen.

Vervolgens zocht een aantal hooligans buiten het Utrechtse stadion de confrontatie met de ME, waarbij twee agenten gewond raakten en twee supporters werden aangehouden.

Vorige week dinsdag deelde de politie al beelden van zeven verdachten bij Opsporing Verzocht. Drie van hen meldden zich daarna zelf bij de politie. Gisteren en vandaag werden nog eens acht mensen aangehouden, schrijft RTV Utrecht.

Het gaat om mannen uit Utrecht, Maarssen, Vleuten en Houten. Vanavond worden in Opsporing Verzocht opnieuw beelden van relschoppers gedeeld.

Gemeente en club niet blij

Voor de Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma waren de rellen reden om bij de eerste thuiswedstrijd in het nieuwe seizoen geen fans in de Galgenwaard toe te laten. Zij sprak van "excessief, agressief geweld tegen de politie".

Het is een unicum dat een gemeente een dergelijke straf aan een club oplegt. "Maar gezien de situatie van afgelopen zondag is dit een passende maatregel. Ik zal ook niet schromen om ook bij andere wedstrijden geen publiek toe te staan, als deze situatie zich herhaalt", zei Dijksma toen.

FC Utrecht deelde naar aanleiding van de rellen tientallen stadionverboden uit.

Zo ging het er tijdens de wedstrijd van FC Utrecht tegen Go Ahead Eagles aan toe:

Voor de kust van Zandvoort is gisteren een bultrug gezien. Volgens opvangorganisatie SOS Dolfijn zwom de walvis langere tijd zo'n 500 meter tot anderhalve kilometer uit de kust.

De bultrug werd afgelopen zondag voor het eerst gespot. Toen kwamen bij de stichting ook de eerste meldingen binnen. Een woordvoerder van SOS Dolfijn vertelt aan de regionale omroep NH dat ze het dier gisteravond ook zelf heeft gezien.

Ze was toen toevallig in Zandvoort om een training te geven. "Het was meteen duidelijk dat het om een grote walvis ging en het bleek dus ook echt een bultrug te zijn."

'Gedrag lijkt oké'

Volwassen bultruggen kunnen zo'n zestien meter lang worden en zo'n 30.000 kilo wegen. Volgens SOS Dolfijn kunnen ze zich over het algemeen goed redden in ondiepe gebieden zoals de Noordzee.

Als er genoeg voedsel is, blijven ze vaak ook langer in hetzelfde gebied. Grote zorgen om deze bultrug zijn er daarom niet. "Het gedrag van het dier lijkt oké", zegt de woordvoerder.

Op sociale media maken sommige mensen zich wel zorgen, schrijft NH. Ze zijn bang dat de walvis door de windmolenparken op zee de weg is kwijtgeraakt. Die zorgen deelt de opvangorganisatie niet.

"We weten nog niet heel veel over de invloed van windmolenparken op deze dieren, maar sinds begin deze eeuw wordt eigenlijk jaarlijks wel een bultrug gezien voor onze kust", zegt de woordvoerder. "Het is dus niet heel opmerkelijk, maar wel ontzettend gaaf."

Everyone knows that you can never purchase enough projects off EBay, lest boredom might inadvertently strike. That’s why [Anthony Kouttron] got his mitts on an Agilent DSO-X 2014A digital oscilloscope that …read more

Demissionair premier Mark Rutte wordt secretaris-generaal van de NAVO. Maar wat is dat voor organisatie en wat gaat Rutte daar doen? En waarom zijn de meningen over de NAVO zo verdeeld?

Allereerst: wat doet de NAVO eigenlijk?

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie is een militair bondgenootschap tussen 30 Europese landen, de Verenigde Staten en Canada. Sinds de oprichting in 1949 speelt de NAVO een sleutelrol in de politieke en militaire verhoudingen in Europa.

Vanuit het hoofdkwartier in Brussel organiseren de lidstaten hun collectieve verdediging. Belangrijkste verantwoordelijkheid van de alliantie is het beschermen van het territorium en de bevolking van de lidstaten tegen aanvallen.

Dat wordt uitgedrukt in de bekendste passage uit de NAVO-statuten, Artikel 5: Een aanval op één van de lidstaten, is een aanval op allen. Mocht een lidstaat worden aangevallen, dan kan de NAVO een beroep doen op Artikel 5 en zijn alle lidstaten verplicht om bij te springen in de verdediging van het aangevallen land.

Dat laatste is overigens maar één keer gebeurd, toen Washington de alliantie om steun vroeg na de terroristische aanslagen in de VS van 11 september 2001.

Rutte wordt secretaris-generaal, wat houdt dat in?

Met zijn benoeming wordt Mark Rutte de hoogste politieke leider van het bondgenootschap. Hij wordt de veertiende secretaris-generaal in de geschiedenis, en de vierde Nederlander in die functie.

Zijn rol heeft twee kanten. Allereerst moet de secretaris-generaal voortdurend bemiddelen tussen de lidstaten over veiligheidskwesties. Achter de schermen moet Rutte dus alle neuzen dezelfde kant op krijgen - en houden - wat geen makkelijke taak is, gezien de uiteenlopende belangen van de lidstaten.

Als er overeenstemming is bereikt komt de tweede verantwoordelijkheid van de secretaris-generaal, namelijk die van vertegenwoordiger naar buiten toe. Rutte moet dus de standpunten en plannen van de NAVO bekendmaken, net zoals zijn voorganger Jens Stoltenberg dat jarenlang heeft gedaan.

Voormalig NAVO-chef Jaap de Hoop Scheffer legt in Nieuwsuur uit met wat voor uitdagingen de NAVO te maken krijgt:

Rutte krijgt het trouwens niet voor het zeggen over militaire operaties, want die vallen onder de opperbevelhebber, de Supreme Allied Commander Europe. Sinds de oprichting van de NAVO is de opperbevelhebber altijd een Amerikaan, en komt de secretaris-generaal uit Europa. Maar voor elke militaire operatie van de NAVO is politieke goedkeuring nodig, en dat moet Rutte voor elkaar krijgen.

Waarom is er zoveel kritiek op de NAVO?

Afkeuring van de NAVO is er al sinds de alliantie bestaat. In de Koude Oorlog was de NAVO mikpunt van kritiek door communisten uit de Oostbloklanden en pacifisten in het westen. Dat had te maken met de kernwapenwedloop en de tegenstellingen tussen de grootmachten VS en de Sovjet-Unie.

De kritiek werd concreter toen de NAVO zijn mandaat uitbreidde en militaire operaties buiten het eigen grondgebied ging uitvoeren. Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991 besloten de lidstaten dat hun troepen konden worden ingezet voor vredesmissies overal ter wereld.

Tussen 1993 en 1995 vlogen NAVO-toestellen missies om de no-fly zone boven Bosnië te handhaven. Ze bombardeerden Bosnisch-Servische doelen, met onder andere zo'n 500 burgerdoden als gevolg.

Volgens de NAVO was de operatie gerechtvaardigd door VN-resoluties, gericht op het beschermen van burgers, maar veel Serviërs vinden dat de alliantie ver buiten zijn boekje ging. Niettemin voerde de NAVO in 1999 opnieuw luchtaanvallen uit, dit keer op Servische doelen, ter vergelding van het Servische optreden in Kosovo.

Sindsdien is er in meer of mindere mate kritiek op verschillende NAVO-interventies buiten het eigen gebied, onder meer in Afghanistan, Irak en Libië.

Maar het heetste hangijzer is de oostelijke uitbreiding van de NAVO in Europa na de Koude Oorlog. Rusland beweert dat de Amerikanen en Duitsers begin jaren 90 aan het toenmalige Sovjet-leiderschap hadden beloofd om de alliantie niet uit te breiden met landen als Polen, Hongarije, Roemenië en de Baltische staten.

Dat die landen later toch het NAVO-lidmaatschap kregen wordt vaak door het Kremlin, zijn bondgenoten en critici in het Westen gebruikt om de Russische invasie in Oekraïne goed te praten.

Rusland zou met die inval hebben willen voorkomen dat een agressieve NAVO zich nog verder uitbreidt, dit keer met Oekraïne. In die lezing is niet Moskou, maar het Westerse bondgenootschap verantwoordelijk voor de oorlog in Oekraïne.

"De NAVO is niet op zoek gegaan naar nieuwe lidstaten," zo reageert de alliantie op zijn website op de beschuldiging. "De NAVO respecteert het recht van elk land om zijn eigen weg te kiezen. NAVO-lidmaatschap is een beslissing die genomen wordt door niemand anders dan de geallieerden en de landen die zich graag willen aansluiten."

Waarom gaat het rondom de NAVO zo vaak over geld?

Het lijkt alsof er voortdurend ruzie is in Brussel rond de defensiebudgetten van de NAVO-landen. De onenigheid gaat meestal over de zogenoemde 2-procentnorm, het percentage van het bruto binnenlands product dat lidstaten minimaal zouden moeten besteden aan defensie.

Die norm bestaat op papier al een halve eeuw, maar is pas sinds de aanslagen van 11 september een heikel punt geworden. Toen begon president George W. Bush erover dat de norm een verplichting moest worden.

Dat mislukte, want de rest van de NAVO was het er niet mee eens. Maar na de Russische annexatie van de Krim gingen de lidstaten ermee akkoord om binnen tien jaar - dus uiterlijk in 2024 - naar de 2-procentnorm "toe te werken."

Zulke vage bewoordingen zijn verleden tijd na herhaalde dreigementen van oud-president Trump om lidstaten die de norm niet halen niet meer te zullen bijstaan als ze worden aangevallen.

Tegenwoordig wordt de 2-procentnorm gezien als een must, maar nog niet alle NAVO-landen voldoen eraan. Nederland lukt het dit jaar waarschijnlijk pas voor het eerst; tien NAVO-landen blijven naar verwachting ook dit jaar achter.

Aan de andere kant zijn er ook landen die ruim boven de 2-procentnorm zitten. Dat zijn vooral Oost-Europese landen als Polen (bijna 4 procent van het bbp), kersvers NAVO-lid Finland en de Baltische Staten (allemaal ruim boven de 2 procent), en de VS (3,5 procent).

Apple zou gestopt zijn met de ontwikkeling van een opvolger voor de eerder dit jaar verschenen VR-headset Vision Pro. In plaats daarvan werkt de fabrikant alleen nog aan een goedkopere versie van de VR-bril.

Nvidia, een Amerikaanse chipfabrikant die gespecialiseerd is in videokaarten, is voor het eerst het meest waardevolle bedrijf ter wereld op de beurs. Het bedrijf is nu omgerekend 3100 miljard euro waard en daarmee laat het grote namen zoals Apple en Microsoft achter zich. Het is de volgende mijlpaal in een stormachtige groei van het bedrijf.

De vraag naar de producten van Nvidia is al enige tijd ontzettend groot. Dat heeft alles te maken met de grote ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI). Toepassingen zoals chatbot ChatGPT maar ook beeldgenerator Midjourney vragen veel rekenkracht van computers.

Nvidia maakt zogeheten GPU's, wat staat voor graphics processing unit. Deze zijn bij uitstek geschikt voor het doen van die zware berekeningen.

27 miljard euro winst

Dat succes is goed terug te zien in de financiële resultaten van het bedrijf. In vijf jaar tijd is de omzet zes keer zo groot geworden: afgelopen jaar kwam die uit op 56 miljard euro. De winst was 27 miljard euro. Vorig jaar rond deze tijd kwam de beurswaarde voor het eerst boven de 1000 miljard euro uit. Dat was al een enorme mijlpaal.

Sindsdien ging het heel hard, een jaar later is de waarde boven de 3000 miljard euro uitgekomen. Er zijn maar twee andere bedrijven in de wereld die dat niveau hebben bereikt: Apple en Microsoft. Twee zeer bekende namen, al decennialang. Dat geldt voor Nvidia niet.

Het bedrijf werd in 1993 opgericht in een Amerikaanse diner, Denny's. Onder de drie oprichters was Jensen Huang, die nog altijd aan het roer van het bedrijf staat.

De beslissing van het Amerikaanse Hooggerechtshof om zogenoemde bump stocks weer toe te staan zorgt voor verontwaardiging in de Verenigde Staten. Met het hulpstuk op de kolf van een semiautomatisch geweer kun je een stuk sneller schieten.

Bij een schietpartij in Las Vegas gebruikte de schutter een bump stock. Marisa Marano overleefde de aanslag. "Deze beslissing is belachelijk", vertelt Marano aan de NOS.

Marano staat met haar zusje op 1 oktober 2017 op een festivalterrein, als ze opeens schoten hoort. "We dachten dat het vuurwerk was", zegt ze. "Totdat iemand in het publiek riep: er wordt geschoten!" Ze gooit zichzelf over haar zusje heen om haar te beschermen tegen de kogels, want "dat is wat grote zussen doen".

Wanneer het schieten even stopt, rennen de zussen zo snel als ze kunnen van het terrein af. "In de tijd dat de schutter zijn wapen herlaadde, renden wij letterlijk voor ons leven", vertelt Marano met een brok in haar keel.

Een bump stock op een semiautomatisch wapen zorgt ervoor dat je door de terugslag veel sneller kan schieten. Bij elk schot beweegt het geweer naar achteren en veert het dankzij de bump stock weer naar voren. Daardoor wordt de trekker steeds opnieuw tegen de wijsvinger van de schutter geduwd. De 64-jarige schutter in Las Vegas vuurde zo meer dan duizend kogels in elf minuten af vanuit een hotelkamer. In totaal kwamen 60 mensen om het leven en honderden bezoekers raakten gewond.

Het verbod op de hulpstukken is in 2018 onder president Trump ingevoerd. De bump stocks werden toen hetzelfde geclassificeerd als machinegeweren, die verboden zijn in de VS. De Republikeinen voelden na het bloedbad in Las Vegas en een schietpartij op een school in Florida de druk om actie te ondernemen. Een zet die Trump inmiddels onder het tapijt probeert te vegen: hij claimt dat er tijdens zijn presidentschap ondanks "grote druk" niets aan de wapenwetgeving is veranderd. De Republikeinse partij pleit er namelijk al jaren voor dat de federale overheid zich zo min mogelijk met wapenwetgeving bemoeit.

'Meer wapens betekent minder misdaden'

De Texaanse wapenhandelaar Michael Cargill spande de zaak aan. "Ik heb hiervoor tot het eind gevochten. De bump stock-zaak gaat ons recht op wapens redden", vertelt Cargill enthousiast in een video op X. "Meer wapens betekent minder misdaden." Hij roept iedereen op om een wapen te kopen.

De zes conservatieve rechters van het Hooggerechtshof hebben afgelopen vrijdag de doorslag gegeven. Hun redenering is gebaseerd op een technisch detail: bij een bump stock moet je per kogel de trekker overhalen, bij een machinegeweer niet.

De drie progressieve rechters in het Hof zijn het daar niet mee eens en stemden tegen. "Deze beslissing kan dodelijke gevolgen krijgen", schrijft Sonia Sotomayor, één van de progressieve rechters.

President Biden is het duidelijk niet eens met de beslissing van het Hooggerechtshof en roept in een verklaring het Congres op om de bump stocks te verbieden. "Stuur me die wet en ik teken hem", laat hij weten. De Democraten in het Congres zijn daar een groot voorstander van, maar de Republikeinen zijn minder enthousiast. De Senaat stemt vandaag over het verbieden van de bump stocks, maar dat wordt hoogstwaarschijnlijk door de Republikeinen tegengehouden.

'Het is maar een stukje speelgoed'

Volgens de Republikeinse Senator Tim Cotton schendt het verbod "bijna" het Tweede Amendement van de Amerikaanse grondwet, dat gaat over het recht om wapens te bezitten. De interpretatie van het Tweede Amendement zorgt al jarenlang voor de nodige discussies in het land. Dat wordt ook duidelijk uit ons gesprek met Steve Clark, eigenaar van een wapenwinkel. "De overheid had bump stocks überhaupt nooit mogen verbieden", vertelt de wapenhandelaar. "Het is maar een stukje speelgoed."

Marano denkt daar heel anders over. "Het is gewoon belachelijk, het is zo onnodig", zegt zij over het terugdraaien van het verbod. "Er zijn constant massale schietpartijen en als er dan eindelijk regels tegen zijn, worden ze weer teruggedraaid." Steve zegt haar te begrijpen, maar vindt dat je 'niet om het Tweede Amendement heen kan'.

In zijn wapenwinkel is het een komen en gaan van wapenliefhebbers, ook de schietbaan achter de winkel staat helemaal vol. Tussen de harde knallen door vertelt één van de medewerkers met veel passie over het wapen dat hij vasthoudt. Op zijn shirt staat de tekst 'Het Tweede Amendement mag niet worden geschonden'. De boodschap is duidelijk: van onze wapens blijf je af.

De Taiwanese IT-autotiteit TCERT/CC waarschuwt voor een gevonden kwetsbaarheid die het mogelijk maakt om in te breken op routers van D-Link met een backdoor die de fabrikant zelf niet eerder heeft gemeld.

Vliegtuigfabrikant Boeing heeft honderden defecte vliegtuigonderdelen kwijtgemaakt, zegt een kwaliteitsinspecteur van het bedrijf. Mogelijk zijn die uiteindelijk in 737 Max-toestellen beland.

Boeing ligt al enige tijd onder een vergrootglas, omdat de 737 Max-toestellen problemen vertonen. Begin dit jaar verloor een toestel van Alaska Airlines een deurpaneel tijdens de vlucht, waarna de Amerikaanse luchtvaartautoriteit de controles opvoerde en klokkenluiders opriep zich te melden.

Uit systemen verwijderd

Volgens de klokkenluider moeten defecte onderdelen goed geregistreerd worden om te voorkomen dat ze toch in vliegtuigen gebruikt worden. Maar hij zegt dat Boeing ze juist uit de interne systemen verwijderde, waardoor het niet meer mogelijk was om ze goed te volgen.

Ook zegt hij dat er onderdelen in de buitenlucht zijn opgeslagen, en dat is niet volgens de voorschriften. Toen inspecteurs van de luchtvaartautoriteit aankondigden het terrein te bezoeken, hebben medewerkers de onderdelen snel naar andere locaties gebracht.

Hoorzitting

De klokkenluider, Boeing-inspecteur Sam Mohawk, diende de beschuldiging vorige week in bij de Amerikaanse toezichthouder voor veiligheid op de werkvloer. Zijn verklaring is nu openbaar gemaakt door een onderzoekscommissie van de Senaat, omdat die vanavond een hoorzitting heeft met de topman van Boeing, Dave Calhoun. Hij wordt aan de tand worden gevoeld over de veiligheidscultuur bij het bedrijf.

Bij die hoorzitting zullen ook andere verhalen van klokkenluiders aan bod komen. Zo meldde vorige maand een medewerker van Spirit AeroSystems zich, een bedrijf dat onder meer rompen voor Boeing produceert. Volgens hem verlieten er regelmatig vliegdelen met gebreken de fabrieken. Boeing zou daarvan op de hoogte zijn geweest.

Ook zegt hij dat personeel onder druk werd gezet om minder strenge controles uit te voeren. "Ze focusten niet op de kwaliteit van de onderdelen, maar vooral op het financiële plaatje en de cijfers", zei hij.

Kap van motor liet los

Bij twee dodelijke ongelukken met 737 Max-toestellen kwamen in 2018 en 2019 346 mensen om het leven. Na het incident met het toestel van Alaska Airlines begin dit jaar haalden nog meer incidenten met toestellen van Boeing de media.

Zo bleken er meer schroeven los te zitten, verloor een toestel een wiel tijdens het opstijgen en liet de kap van een motor los tijdens een vlucht.

TikTok-moederbedrijf ByteDance heeft Whee uitgebracht, een app om foto's te delen met contacten en een feed te zien van foto's van alleen contacten. De app is beperkt beschikbaar, zo lijkt het.