Aggregator

De Canadese acteur Donald Sutherland werd met zijn lengte van 1,93 meter niet snel over het hoofd gezien. Hij speelde in bijna 200 films en televisieseries en is de vader van de bekende acteur Kiefer Sutherland. Vandaag overleed Donald Sutherland op 88-jarige leeftijd.

Sutherland stond erom bekend dat hij nooit bij de eerste scène wilde beginnen met filmen, maar ergens in het midden van de film. Dat liet hij zelfs in zijn contract vastleggen. Hij had zo'n twee weken nodig om goed "in te zoomen" op zijn personage, zei hij in diverse interviews. "Als je het begin van een film opneemt, mogen er geen haperingen zijn, geen slechte beslissingen, want dat is de eerste keer dat mensen je zien. De eerste indruk blijft."

Bij filmcritici stond Donald Sutherland bekend als een van de beste acteurs die nooit een Oscarnominatie kregen voor een rol. Wel werd hij negen maal genomineerd voor een Golden Globe Award en wist hij die nominatie twee keer te verzilveren.

Een van zijn Golden Globes kreeg hij voor zijn rol in Ordinary People uit 1980:

Donald McNichol Sutherland werd op 17 juli 1935 geboren in Saint John, New Brunswick, Canada. Tijdens zijn jeugd werkte hij als dj bij de radio, daarna studeerde hij techniek aan de Universiteit van Toronto.

Omdat hij niet goed wist wat hij met de rest van zijn leven wilde, spijbelde hij op een dag van zijn colleges en dook een bioscoop in. "Ik wist niet eens wat er draaide", zei hij in 2018 in Rolling Stone. Het bleek La Strada van Fellini te zijn. "Ik dacht, 'mijn God, dit is fantastisch!' En er draaide nog een film in die bioscoop, dus ik sloop naar binnen en het was verdorie Kubricks Paths of Glory! Op dat moment besloot ik acteur te worden. Dat is waar het allemaal begon."

Hij ging naast techniek ook toneel studeren, studeerde af in beide richtingen en vertrok in 1957 naar Londen om daar verder te leren aan de London Academy of Music and Dramatic Art.

Oorlogsfilms

Na wat bijrollen was hij te zien in afleveringen van tv-series als The Saint en The Avengers. Sutherlands doorbraak kwam snel daarna in de zeer succesvolle oorlogsfilm The Dirty Dozen (1967), waarin hij naast sterren als Lee Marvin, Charles Bronson en Telly Savalas te zien was.

Donald Sutherland als soldaat Vernon Pinkley in The Dirty Dozen.

Na een verhuizing van Londen naar Hollywood in 1968 volgden gedenkwaardige rollen in de komische oorlogsfilms M*A*S*H en Kelly's Heroes. Ook kreeg hij veel lof voor zijn rol als een moorddadige fascistische leider in de epische film Novecento (1976) van Bernardo Bertolucci en als de vader in het met een Academy Award bekroonde familiedrama Ordinary People (1980).

Fans van Kate Bush kennen Donald Sutherland van zijn rol van de psychiater en visionair Wilhelm Reich in haar videoclip van Cloudbustin:

Sutherland stond ook bekend om zijn politieke activisme. Samen met Jane Fonda, zijn toenmalige partner en tegenspeelster in Klute, protesteerde hij in 1972 tegen de Vietnamoorlog met de anti-oorlogsdocumentaire FTW, wat stond voor Fuck The War. Later voerde hij campagne om Barack Obama president te maken en om de klimaatverandering onder de aandacht te brengen.

In de jaren 90 boekte de acteur succes als de mysterieuze inlichtingenofficier uit Washington in Oliver Stones JFK. Vervolgens speelde hij in Buffy the Vampire Slayer (1992) en Disclosure (1994). In 1995 won hij zowel een Emmy als een Golden Globe voor de beste bijrol in de televisiefilm Citizen X. Voor zijn bijrol in Path to War werd hij in 2003 onderscheiden met een tweede Golden Globe.

Astronaut en president

Sutherland begon het nieuwe millennium als astronaut in Space Cowboys en vader in zowel Cold Mountain en The Italian Job. Ook was hij als president Snow te zien in de vier delen van The Hunger Games. Ook toen hij al ver in de tachtig was dacht Sutherland er niet over om met pensioen te gaan. "Pensioen is voor een acteur de dood", zei hij. "Ik blijf werken tot ik sterf."

Sutherland trouwde drie keer. Met zijn tweede vrouw, actrice Shirley Douglas, kreeg hij de tweeling Rachel en Kiefer. Kiefer is vernoemd naar de regisseur en schrijver Warren Kiefer, die Sutherland regisseerde in zijn eerste speelfilm. Kiefer zou in de voetsporen van zijn vader treden en een bekende acteur worden. Ook zoons Angus en Rossif, uit zijn derde huwelijk, werden acteur.

In 2017 kreeg Donald Sutherland uiteindelijk toch erkenning van de Academy, de organisatie achter de Oscars. Hij kreeg dat jaar een speciale Academy Award "voor een leven vol onuitwisbare karakters, gespeeld met onwankelbare waarachtigheid".

Zijn zoon Kiefer maakte het overlijden van zijn vader bekend op X:

De Belgische gamewinkelketen Game Mania heeft uitstel van betaling gekregen. Het moederbedrijf Heroik zoekt een koper voor de keten en zegt voorlopig open te blijven. Game Mania heeft 21 winkels in Nederland en 14 in België. In totaal werken er 165 mensen bij het bedrijf.

De overheid van de Verenigde Staten bereidt naar verluidt een volledig verkoopverbod op software van het Russische antivirusbedrijf Kaspersky Lab voor. Het verbod zou op 29 september ingaan en heeft betrekking op de verkoop, het updaten en downloaden van de software.

Demissionair minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid erkent dat ze een fout heeft gemaakt door te spreken over "duizenden" asielzoekers die gebruik hebben gemaakt van zogenaamde gestapelde gezinshereniging. Maar dat zegt ze niet bewust te hebben gedaan.

"Ik heb het verkeerde getal genoemd bij het verkeerde onderwerp", zei de minister in de Tweede Kamer in het debat over haar 'nareis op nareis'-uitspraken. "Maar het waren geen doelbewuste leugens. Dat raakt me."

Oppositiepartijen SP, Partij voor de Dieren en Denk zijn ontevreden over de reactie van Yesilgöz en hebben een motie van wantrouwen ingediend. GroenLinks-PvdA kwam met een motie van afkeuring. Beiden moties zullen komende week bij de stemming geen meerderheid halen.

Duizenden mensen

Op een van haar laatste dagen als bewindspersoon moest de VVD-minister opheldering geven over haar uitspraken in 2023. Yesilgöz beweerde toen enkele keren dat er "heel veel" en "duizenden mensen" naar Nederland komen via "nareis op nareis". Dit houdt in dat familieleden van asielzoekers zelf ook weer gezinsleden naar Nederland laten overkomen.

Al snel werden vraagtekens gezet bij de uitspraken van Yesilgöz. De Immigratie-en Naturalisatiedienst (IND) beschikte eerst niet over exacte cijfers en in februari dit jaar werd openbaar dat 'nareis op nareis' volgens de IND niet vaak voorkomt. Het gaat om zo'n 70 tot 100 gevallen per jaar.

'Heel Nederland belazerd'

Partijen als GroenLinks-PvdA, D66, SP, Partij voor de Dieren, Volt en Denk vellen een hard oordeel over het optreden van Yesilgöz.

D66 vindt dat de minister de Tweede Kamer verkeerd heeft geïnformeerd en zij "heel Nederland heeft belazerd". GroenLinks-PvdA, Denk en de Partij voor de Dieren menen dat Yesilgöz leugens heeft verspreid.

De SP spreekt over "gelieg voor eigen politiek gewin". En Volt spreekt over een "onsmakelijk politiek spel". Het CDA denkt dat de minister een eigen inschatting heeft gemaakt en ze vervolgens niets heeft gedaan om de juiste cijfers te achterhalen. "Dat vinden we laakbaar."

De partijen denken dat Yesilgöz het aantal nareizigers na gezinshereniging heeft overdreven, omdat de VVD op het onderwerp migratie de Tweede Kamerverkiezingen wilde winnen.

De coalitiepartijen die deel uitmaken het nieuwe kabinet-Schoof tillen minder zwaar aan de uitspraken van Yesilgöz. De PVV vindt het verkeerde gebruik van cijfers slordig, maar "geen politieke doodzonde". NSC wil vooral weten hoe de minister bij haar kwalificaties kwam en zegt vooral te willen leren en "niet af te rekenen".

De VVD, Yesilgözs eigen partij, erkent dat de cijfers niet kloppen, maar vindt dat de oppositie de zaak ook niet groter moet maken. De VVD en ook BBB zijn van mening dat het terugdringen van het aantal asielzoekers het belangrijkste is.

Misbruik

Yesilgöz zegt dat ze "vanuit de praktijk" en "vanuit de uitvoering" had gehoord dat er misbruik werd gemaakt van de gezinshereniging. Er ging een verhaal rond van een jongvolwassene die via een van zijn ouders naar Nederland was gehaald en vervolgens zijn eigen kinderen liet komen. "Dat is misbruik van het systeem en dat is niet de bedoeling."

De minister zegt dat er wel duizenden mensen via nareis, in het kader van gezinshereniging, naar Nederland komen. Ze heeft dus de gewone nareiscijfers door de war gehaald met "nareis op nareis". "Dat is een fout en dat heb ik nooit zo bedoeld."

Dinsdag stemt de Tweede Kamer over de ingediende moties van wantrouwen en afkeuring. Daar zal geen meerderheid voor zijn, dus Yesilgöz zal niet op de valreep worden weggestuurd.

Artsen die proberen om op een verantwoorde manier minder geld uit te geven aan dure geneesmiddelen, botsen hierover met farmaceuten. Dat blijkt uit onderzoek van de gezamenlijke onderzoeksredactie van NOS en Nieuwsuur.

Artsen dienen geregeld lagere doseringen van kankermedicijnen toe, met behoud van effectiviteit voor de patiënt. Dat kan potentieel miljoenen euro's per jaar schelen. Farmaceut MSD beticht artsen ervan te "experimenteren op kwetsbare patiënten". De lobbyorganisatie van farmaceutische bedrijven (VIG) vindt dat het beheersen van geneesmiddelenkosten is doorgeschoten.

Nieuwe kankermedicijnen zijn erg kostbaar, terwijl de effectiviteit van deze geneesmiddelen vaak onduidelijk is. Mede om die reden geven artsen regelmatig een lagere dosering. Dat geeft minder bijwerkingen en is ook goedkoper.

Dosering betwist

Neem bijvoorbeeld immuuntherapie Keytruda, het bestverkopende geneesmiddel ter wereld. De verkoop van het medicijn van MSD is hard gegroeid: 25 miljard dollar in 2023 en in Nederland ruim 250 miljoen euro. Artsen zetten deze immuuntherapie in bij negen verschillende soorten uitgezaaide kanker.

Dat deze therapie bij bepaalde patiënten succesvol is staat niet ter discussie, maar de hoogte van de effectieve dosering wel. MSD schrijft nu een standaarddosering voor. Maar die dosering is volgens artsen en apothekers soms te hoog en kan ook leiden tot bijwerkingen.

Michel van den Heuvel, hoogleraar longoncologie aan het Radboudumc, begon daarom in 2020 aan een studie om twee aspecten te onderzoeken: bij welke patiënt werkt het medicijn en bij welke dosering blijft het effectief, om op deze manier zowel de kosten als bijwerkingen te verlagen.

Niet in goede aarde

De stichting Treatmeds, dat namens zorgverzekeraars doelmatigheidsonderzoeken bekostigt, financierde dit onderzoek, iets wat MSD niet wilde, vertelt Van den Heuvel. De farmaceut vroeg per brief om opheldering. "Ze hadden grote problemen met de stelling dat we de dosering veilig konden verlagen", aldus Van den Heuvel. Het zou riskant zijn voor patiënten.

MSD voerde vervolgens een scherp gesprek met de ziekenhuisdirectie, vertelt Van den Heuvel. "We konden ons niet aan de indruk onttrekken dat financiële belangen een belangrijke rol speelden. Als je de dosering met 25 procent of meer omlaag brengt, heeft dat gevolgen voor de winst. Het gaat echt om miljarden."

Volgens directeur Jeroen Nugteren van Treatmeds hebben farmaceuten geen belang bij kostenverlagende onderzoeken. "Dat is direct niet in het belang van de aandeelhouders van de farmaceuten."

Uiteindelijk kon MSD geen bezwaar maken omdat het onderzoek reeds was goedgekeurd door een onafhankelijke medisch-ethische commissie.

'Heel netjes onderzocht'

Los van dit onderzoek kwam de beroepsvereniging van medisch oncologen (NVMO) in 2021 met een advies. Op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten raadde de vereniging artsen aan lagere Keytruda-doseringen aan.

MSD schreef opnieuw een kritische brief, deze keer aan de koepel Zorgverzekeraars Nederland. In het stuk, in handen van de onderzoeksredactie, schrijft de farmaceut dat er door oncologen "met kwetsbare patiënten wordt geëxperimenteerd in het veld" en dat er "geen klinisch bewijs gebaseerd op gerandomiseerd onderzoek is" dat lagere doseringen rechtvaardigt. Zorgverzekeraars en oncologen zagen in de brief geen aanleiding om het advies te wijzigen.

"Gerandomiseerd onderzoek of vergelijkend onderzoek met exact dezelfde onderzoeksmethode is niet altijd nodig", zegt Gabe Sonke, internist-oncoloog bij het Antoni van Leeuwenhoek en pionier op het gebied van doelmatigheidsonderzoeken.

"In het bloed meten of een lagere dosering hetzelfde effect heeft als de oorspronkelijke dosering, kan wetenschappelijk solide genoeg zijn. Dat is heel netjes onderzocht. Wij vinden als beroepsgroep dit een mooie en veilige manier om deze middelen te geven."

Patiënt van 100 kilo

Dertig ziekenhuizen geven inmiddels veilig lagere doseringen, met minder bijwerkingen, veel goedkoper en wetenschappelijk onderbouwd, aldus de betrokken beroepsverenigingen.

Maar MSD vindt de werkwijze nog steeds "experimenteel". In een gezamenlijke reactie zeggen de beroepsverenigingen van medisch oncologen, longartsen en ziekenhuisapothekers "dat wij deze suggestie verre van ons werpen en ook ongegrond is".

De verenigingen wijzen op een eerdere MSD-bijsluiter: "Daarin heeft de farmaceut in eerste instantie zelf geadviseerd om Keytruda te doseren op 2 milligram per kilogram lichaamsgewicht. "Dat het bedrijf na drie jaar die dosering heeft omgezet naar een standaarddosering van 200 milligram, daarmee uitgaande van een patiënt van 100 kilogram, betekent niet dat het eerdere advies met terugwerkende kracht "experimenteel" was."

MSD benadrukt dat "kostenbesparing nooit reden mag zijn om risico's te nemen met de gezondheid van patiënten."

Acteur Donald Sutherland is overleden. Zijn zoon Kiefer Sutherland meldt dat op X. De Canadese acteur was bekend van rollen in films als Klute, MASH, The Dirty Dozen, Don't look now, Novecento, Ordinary People en de filmreeks The Hunger Games. Sutherland is 88 jaar geworden.

Sutherland was sinds begin jaren 60 actief als acteur en speelde in vele tientallen films en series. Voor een bijrol in de televisiefilm Citizen X uit 1995 kreeg hij zowel een Golden Globe als een Emmy Award. Voor zijn bijrol in de tv-film Path to War won hij in 2003 een tweede Golden Globe.

Zijn zoon Kiefer maakte het overlijden van zijn vader bekend op X:

Een Oscar kreeg Sutherland niet, maar in 2017 kreeg hij wel erkenning van de Academy, de organisatie achter de felbegeerde filmprijzen. Die kende hem een speciale Acadamy Award toe, een oeuvreprijs voor de vele "onuitwisbare" en "waarachtige" rollen die hij tijdens zijn leven had gespeeld. In Hollywood werd hij in 2011 geëerd met een ster op de Walk of Fame.

Sutherland was drie keer getrouwd. Met zijn tweede echtgenote, actrice Shirley Douglas, kreeg hij in 1966 een tweeling, Rachel en Kiefer Sutherland. Die laatste werd ook een bekende Hollywood-acteur.

Sutherland ging tot op hoge leeftijd door met acteren. Hij overleed in Miami, na een lang ziekbed, melden verschillende Amerikaanse media. Zijn dood komt enkele maanden voor de publicatie van zijn memoires Made up, but still true, over zijn leven als Hollywoodacteur.

'Legendarische filmografie'

Op sociale media reageren verschillende filmregisseurs op Sutherlands overlijden. "Ik had het geluk met hem te werken in Backdraft", schrijft regisseur Ron Howard op X.

"Een van de meest intelligente, interessante en boeiende filmacteurs aller tijden. Hij was ongelooflijk veelzijdig en creatief, en hij had het lef en de toewijding om het verhaal en het publiek op uitmuntende wijze te bedienen", aldus de Hollywoodregisseur.

Collega Edgar Wright memoreert op Instagram twee van zijn films waarin Sutherland een hoofdrol speelde: Don't Look Now (1973) en Invasion Of The Bodysnatchers (1978).

"Maar die vormen slechts het topje van de ijsberg van zijn legendarische filmografie", schrijft Wright. "Hij was grappig, laconiek, maar ook intens en dramatisch aanwezig in zoveel memorabele films."

Helen Mirren, die met Sutherland speelde in The Leisure Seekers (2017), roemt zijn scherpe brein en zijn grote kennis. "Hij combineerde deze grote intelligentie met een diepe gevoeligheid. Dit alles maakte hem tot de filmlegende die hij werd."

"We hebben een legende verloren, een ervaren acteur die unieke en geloofwaardige personages creëerde elke keer dat hij voor de camera stond", schrijft Jon Cassar, die zowel Donald als Kiefer Sutherland regisseerde in 2015's Forsaken, op X.

Anthropic brengt Claude 3.5 voor de productklasse Sonnet uit. De nieuwe versie van het AI-model moet onder meer beter zijn in taken die beeldherkenning vereisen. Er is ook een nieuwe editfunctie om tekst direct in de app aan te passen.

Demissionair premier Rutte heeft voor het eerst gereageerd op zijn aanstaande benoeming tot secretaris-generaal van de NAVO. "Het moet nog wel formeel worden hoor volgende week", zei hij toen hij vanaf zijn ministerie naar huis ging. Over twee weken, zodra het nieuwe kabinet is geïnstalleerd, zal dat voor de laatste keer zijn. "Maar ik blijf wel in Den Haag wonen."

Rutte heeft het dan voorlopig niet druk. "Ik ben drie maanden vrij nu, heerlijk, en dan hard werken." Hij gaat net zo op vakantie als anders. En heeft dan tijd voor kopjes koffie of lunches met vrienden hoopt hij. "En dat mensen dan zeggen 'ik heb nu geen tijd, jij bent Koos Werkeloos, ik niet."

Rutte stond vrolijk de pers te woord:

De enige tegenkandidaat van Rutte, de Roemeense president Klaus Iohannis, trok zich vandaag terug. Daarmee ligt voor de Hagenaar de weg open om Jens Stoltenberg op te volgen.

Rutte: "Ik krijg nog wel wat briefings voordat ik ga beginnen. Ik wil ook niet de indruk wekken dat ik het heel anders ga doen dan Jens. Hij is een hele goeie."

Vorige zomer, na de val van het kabinet, ging Rutte weer opnieuw nadenken over de NAVO-topbaan, zegt hij. "Met alles wat er nu in Oekraïne gebeurt, de instabiliteit in de wereld en mensen die dachten dat ik het wel zou kunnen: dan kun je dat niet zomaar terzijde schuiven."

Opvolger

Zijn beoogde opvolger als premier, Dick Schoof, is vanmiddag bij hem langs geweest. Ze kennen elkaar al jaren, zei Schoof na afloop. "Dat het een Nederlander is die leiding gaat geven aan deze ontzettend belangrijke organisatie is heel mooi. Het geeft mij een veilig gevoel. Hij weet heel goed wat er internationaal moet en kan, er is geen betere kandidaat denkbaar."

De twee geven over twee weken het stokje over. Schoof: "We zeiden net tegen elkaar: heel fijn dat dat nog kan in het Torentje." Daarna gaat de werkplek van de premier wegens de jarenlange Binnenhofverbouwing dicht. Meer Haagse collega's van Rutte denken dat hij de juiste man is:

Bijna zeventig migranten die op weg waren naar de Canarische Eilanden zijn door een cruiseschip gered. In het houten bootje waarop de migranten zaten werden ook vijf lichamen aangetroffen.

Een olietanker zag het bootje op zo'n 815 kilometer ten zuiden van Tenerife drijven en schakelde de Spaanse autoriteiten in. Omdat werd gevreesd voor het lot van de opvarenden, gaf de kustwacht het cruiseschip Insignia, dat in de buurt voer, opdracht om te gaan helpen.

De bemanning van het cruiseschip redde 68 mensen. Ook werden drie lichamen geborgen. Door slecht weer lukte het het personeel van de Insignia niet om de overige twee lichamen van boord te halen. Ze lieten daarom een gps-tracker voor de kustwacht achter bij de overledenen.

Op het cruiseschip krijgen de geredde migranten medische hulp, voedsel, drinken en kleding. De kustwacht is met een boot onderweg naar het schip en zal daarna op zoek gaan naar het wrak van het houten bootje. Verwacht wordt dat de Insignia morgen afmeert in de haven van Santa Cruz in Tenerife.

Gevaarlijke route

De Spaanse eilandengroep, relatief dicht bij de kust van Marokko en Mauritanië, is een populaire bestemming voor migranten uit Afrika. Spanje ziet steeds meer mensen een boottocht wagen. Volgens cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken arriveerden vorig jaar ruim 55.000 migranten per boot. Dit jaar zijn het er tot nu toe 23.000. De meesten van hen komen aan bij de Canarische Eilanden.

Het is echter een gevaarlijke route, met stormen en hoge golven. Kwetsbare vaartuigen kunnen dan makkelijk kapseizen. Volgens de mensenrechtenorganisatie Walking Borders zijn er op de route in de eerste maanden van dit jaar bijna 5000 mensen om het leven gekomen.

De politie in België heeft een drugslab ontdekt in een ondergrondse mergelgroeve in Riemst, net over de grens bij Maastricht. Om het lab te bereiken moest de politie door een schacht afdalen, schrijft de omroep VRT.

De mergelgroeve ligt onder de fundering van een woning die de politie binnenviel. Agenten moesten zeven meter naar beneden klimmen. Daar werd een grote hoeveelheid drugsafval en enkele productieketels aangetroffen. In het lab werd vermoedelijk amfetamine geproduceerd.

Aan de vondst van het ondergrondse drugslab ging maandenlang onderzoek vooraf. Bij de inval werden twee personen aangehouden. Een van hen is de 58-jarige bewoner van de woning.

Volgens de burgemeester van de Belgische plaats gaat het om een bij de instanties bekende 'privé-groeve', die alleen via de woning is te bereiken. Er is geen verbinding met het gangenstelsel van een grotere mergelgroeve in de buurt.

Een gespecialiseerd team van de politie is opgeroepen om het lab te ontmantelen. Ook wordt onderzocht wat de gevolgen voor de mergelgroeve zijn.

In de Indiase deelstaat Tamil Nadu zijn zeker 36 mensen overleden en ruim honderd anderen in het ziekenhuis beland na het drinken van illegaal gestookte alcohol, melden lokale media. De illegaal gestookte drank zou methanol bevatten, een giftig alcohol. Het aantal mensen dat er slecht aan toe is stijgt, waardoor het dodenaantal nog kan oplopen.

"Dit incident had niet mogen gebeuren", schrijft minister-president Stalin van de deelstaat op X. Ook meldt hij dat er meerdere personen zijn gearresteerd en dat er actie is ondernomen tegen verschillende ambtenaren vanwege het incident.

Methanol wordt vaak gebruikt in huishoudproducten of brandstof. Ook kan het ontstaan als drank niet op de juiste manier gebrouwen wordt. Een kleine hoeveelheid kan al leiden tot grote schade aan de lever of blindheid.

In India waren de afgelopen jaren vaker gevallen van alcoholvergiftigingen door methanol. Niet iedereen kan zich de officiële merken uit de overheidswinkels veroorloven. Dat leidt ertoe dat mensen alcohol kopen die niet officieel goedgekeurd is voor menselijke consumptie.

Lenovo kondigt de Tab Plus aan, een 11,5"-tablet met acht ingebouwde JBL-speakers en een kickstand. De Tab Plus heeft een adviesprijs van 279 euro en is zowel in Nederland als in België beschikbaar.

Alle parkeerterreinen en delen van de camping van het festival Graspop in België zijn de komende dagen gesloten vanwege wateroverlast. Omwonenden bieden hulp door parkeer- en kampeerplekken aan te bieden, na een oproep van de burgemeester van Dessel.

Festivalterreinen op diverse plekken in Nederland en België hebben last van de grote hoeveelheden regen van afgelopen tijd. Vorige week nog zaten honderden auto's vast in de Harlingse modder op een parkeerterrein van festival Oerol. Deze week kwamen de parkeervelden van Graspop, een metalfestival dat verspreid over vier dagen zo'n 200.000 bezoekers trekt, onder water te staan. Omwonenden bieden nu een uitweg.

"Tentje mag in de tuin en 's morgens maak ik spek met eieren", zegt Willy Pattyn tegen de Vlaamse omroep VRT. Hij is zelf jarenlang bezoeker van Graspop geweest en is blij om festivalgangers te helpen. Ook heen en weer rijden naar het festivalterrein vindt hij geen probleem. Wel vraagt hij een kleine vergoeding.

Vooral via Facebook weten mensen elkaar te vinden en helpen. Sommigen stellen zelfs hun logeerkamer gratis beschikbaar.

Ook maatregelen op Pinkpop

Dit weekend staan er ook in Nederland festivals op het programma die er alles aan willen doen om ervoor te zorgen dat hun bezoekers zo min mogelijk wateroverlast ervaren.

Zo houdt Pinkpop rekening met alle scenario's, ook al is er weinig regen voorspeld en is een deel van het terrein geasfalteerd. "We hebben extra rijplaten achter de hand, die worden uitgeleend door andere festivals", zegt een woordvoerder van organisator Mojo Concerts.

De 1500 tot 2000 parkeerplekken van parking P5 blijven gesloten voor festivalgangers met een weekendticket. Het gras is in te slechte staat. Mensen met een parkeerticket krijgen hun geld terug van Mojo.

De organisatie van Pinkpop deelde vanochtend een video op sociale media met tips "zodat jouw weekend niet in het water valt". Bezoekers wordt bijvoorbeeld aangeraden om een poncho mee te nemen. Paraplu's mogen - zoals gewoonlijk - niet mee omdat die het zicht van het publiek belemmeren.

Unieke situatie door vele buien

Omdat festivalterreinen vaak meerdere keren per jaar gebruikt en vertrapt worden, is het extra lastig voor de grond om al het water te verwerken. Daarnaast heeft de grote hoeveelheid regen van de afgelopen maanden geleid tot een ontzettend verzadigde bodem.

"Ik ben zelf bijna 60 jaar en ik heb dit echt nog nooit meegemaakt", zegt Gerard Korthals, bodembioloog aan de universiteit in Wageningen. Hij benadrukt dat de recente hoeveelheid neerslag in combinatie met een relatief koude periode onbekend terrein is voor bodemexperts.

Hij verwacht in ieder geval dat de problemen van festivalterreinen nog wel even kunnen voortduren, omdat de grond zo vol met water zit. Wat er daarna gebeurt, valt lastig te zeggen.

"Als er nu extreme droogte en warmte aankomen, dan weten we echt niet wat er met de bodem gaat gebeuren", aldus Korthals.

Het nieuwe kabinet moet er alles aan doen om nieuwe kankermedicijnen te laten onderwerpen aan onafhankelijke studies, zodat slecht presterende middelen kunnen worden geweerd. De dure medicijnen nemen anders een te grote hap uit ziekenhuisbegrotingen, zeggen oncologen en het Zorginstituut Nederland.

Ook moet het volgens hen eenvoudiger worden om onderzoek te doen naar het effect van andere doseringen dan door de farmaceuten worden voorgeschreven. Dat zou kunnen schelen in bijwerkingen en kosten. Zulke plannen liggen er al, maar de nood is zo hoog dat actie nu nodig is, zegt de zorgsector.

De onderzoeksredactie van de NOS en Nieuwsuur dook in de wereld van dure medicijnen en de urgentie blijkt inderdaad groot. De afgelopen vijf jaar zijn de uitgaven aan kankermedicijnen verdubbeld, van 635 miljoen euro naar 1,3 miljard euro. De komende twee jaar komen honderden nieuwe dure kankermedicijnen beschikbaar. Dat lijkt hoopvol, omdat zeker de helft van alle Nederlanders kanker zal krijgen. Maar de middelen werken niet altijd naar verwachting terwijl de kosten dus wel sterk stijgen.

"Als we op de huidige manier blijven doorgaan loopt het systeem vast", zegt Gabe Sonke, internist-oncoloog bij het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis en hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. "Dan kunnen we de patiënten niet meer goed behandelen en de medicijnen die we echt willen hebben niet meer voldoende geven."

Ook het Zorginstituut, dat de overheid adviseert welke zorg in het verzekerde pakket moet, ziet de urgentie "met de dag toenemen". "Het aantal mensen dat langer en meer zorg nodig heeft stijgt en er is toenemende schaarste aan zorgpersoneel en middelen", zegt voorzitter Sjaak Wijma. "Scherpe keuzes zijn meer dan ooit nodig."

Dat betekent niet dat mensen in de toekomst de toegang tot kankermedicijnen wordt ontzegd. Artsen willen wel het kaf van het koren scheiden. In de woorden van oncoloog Hans Westgeest van het Amphia Ziekenhuis in Breda worden nieuwe middelen nu soms "aangeprezen als een Ferrari, maar blijken ze in de praktijk een Fiat te zijn". Het is niet ongewoon dat medicijnen maar bij 30 procent van zijn patiënten een positief effect hebben, terwijl veel meer patiënten alleen kampen met de negatieve gevolgen, in de vorm van bijwerkingen.

Nederlandse artsen pionieren daarom de laatste jaren met onderzoek naar gerichter gebruik van geneesmiddelen. Bij diverse behandelingen hebben ze aangetoond dat met lagere doseringen hetzelfde effect wordt bereikt, met doorgaans minder zware bijwerkingen. Internist-oncoloog Sonke heeft onder meer een betere behandeling tegen borstkanker ontwikkeld.

Los van de verbeterde kwaliteit van leven voor patiënten zijn er al besparingen van tientallen miljoenen euro's ingeboekt omdat minder medicijnen worden gebruikt. Het Zorginstituut benadrukt in een vandaag gepubliceerd signalement over passende zorg dat deze werkwijze de toekomst heeft.

Demissionair zorgminister Pia Dijkstra heeft daartoe de eerste stappen gezet. In een Kamerbrief in april schetste ze de contouren van een nieuw toelatingssysteem voor medicijnen. De nieuwe geneesmiddelen moeten sneller beschikbaar komen, maar daar staat tegenover dat na toelating wordt onderzocht of lagere doseringen of een kortere behandelduur net zo effectief zijn. En als medicijnen überhaupt niet naar verwachting presteren, worden ze ook weer uit het verzekerde pakket gehaald.

Een Kamermeerderheid steunt dit plan, al zijn er nog verschillende inzichten over de uitvoering. GroenLinks-PvdA wil middelen sneller, maar wel voorwaardelijk toelaten terwijl doelmatigheidsstudies lopen. De PVV wil dat farmaceuten al eerder met artsen en het Zorginstituut samenwerken qua onderzoek, zodat al vóór het middel wordt toegelaten duidelijker is dan nu of een middel goed zal werken.

Linksom of rechtsom, er is volgens Sonke geen andere weg. Van alle middelen die de afgelopen jaren beschikbaar zijn gekomen, leidde de helft niet tot een betere kwaliteit of langer leven.

Wijma van het Zorginstituut hoopt dat de politiek niet te veel tijd nodig heeft om het eens te worden. "Daarmee ontzie je de samenleving niet, maar wél de farmaceuten en hun aandeelhouders."

Deze scherpe bewoordingen illustreren de felle discussie die de laatste jaren is opgelaaid tussen de farmaceutische industrie enerzijds en artsen, zorgverzekeraars en overheidsinstanties anderzijds. Die laatste partijen zeggen dat farmaceuten onvoldoende steun geven aan onderzoeken, bijvoorbeeld om doseringen verantwoord te verlagen, omdat zulke aanpassingen ten koste gaan van winst.

Onterecht in de hoek gezet

De brancheorganisatie Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) reageert ontstemd. "Dat is echt een populistische karikatuur, die een genuanceerde discussie onmogelijk maakt", stelt de vereniging.

De industrie voelt zich onterecht in de hoek gezet. De branchevereniging zegt initiatieven die meer zekerheid geven over de effectiviteit van geneesmiddelen toe te juichen. "Om het nieuwe systeem van toelating in te richten, is de kennis en de ervaring van de geneesmiddelensector van groot belang", zegt de VIG.

De industrie wil daarom een plek krijgen binnen het Landelijk Overleg Dure Geneesmiddelen. De leden van dit overleg, zoals de medisch specialisten, zorgverzekeraars, patiëntenverenigingen, het Zorginstituut en de Nederlandse Zorgautoriteit, weigeren die toegang. Ze vinden dat doelmatig gebruik van dure geneesmiddelen niet de focus is van de industrie en toetreding daarom geen nut heeft, hoorde de onderzoeksredactie van diverse bronnen.

'Nauwelijks interesse' farmaceuten in studies effectiviteit

Ook hierop reageert de VIG kritisch. Zo had farmaceut Pfizer volgens de organisatie al getekend voor "ettelijke miljoenen" om het onderzoek van Sonke en zijn collega's voor gepast gebruik tegen borstkanker te steunen. "Maar de onderzoekers kozen er uiteindelijk voor om de studie te financieren met overheidssubsidie."

Maar volgens Sonke was er bij het opzetten van de studie nauwelijks interesse vanuit de farmaceuten. "Pas toen we de subsidie rond hadden gekregen, wilden ze toch meedoen. Dat hoefde dus toen niet meer."

Greenchoice gaat terugleverkosten doorberekenen aan klanten met zonnepanelen. Deze klanten betalen 11,6 of 12,7 cent per kWh die zij terugleveren, afhankelijk van de contractduur. De terugleververgoeding wordt 14,5 cent per kWh.

Het bedrijf achter de AI-zoekmachine Perplexity negeert volgens Wired en onderzoeker Robb Knight verzoeken van websites om niet gescrapet te worden. De start-up beweert dit niet te doen, maar de onderzoeker en het medium concluderen dat dit wel het geval is.

De wereldberoemde steencirkel Stonehenge is niet beschadigd geraakt door de actie van klimaatactivisten gistermiddag. Leden van de Britse actiegroep Just Stop Oil spoten oranje verf op het eeuwenoude monument en deelden daar beelden van op sociale media.

Een woordvoerder van English Heritage, de organisatie die veel historische monumenten en ook Stonehenge beheert, zegt tegen de Britse omroep BBC dat de historische stenen zijn schoongemaakt en dat er geen schade zichtbaar werd.

Bekijk hier de beelden van de actie die Just Stop Oil op X heeft gezet:

De twee verantwoordelijke activisten werden gisteren direct gearresteerd. Premier Sunak reageerde verontwaardigd op de actie. Hij zei tegen de BBC dat het een "schandelijke daad van vandalisme" is. Stonehenge bleef open voor publiek.

Tomatensoep op Van Gogh

De actiegroep Just Stop Oil wil dat de regering stopt met het verlenen van vergunningen voor nieuwe olie- en gasprojecten in het Verenigd Koninkrijk. De afgelopen jaren kwam de groep geregeld in het nieuws met acties. Zo gooide een klimaatactivist tomatensoep op een schilderij van Vincent van Gogh. Ook lijmde iemand zijn hoofd vast aan Johannes Vermeers Meisje met de parel in het Mauritshuis in Den Haag.

Het Filipijnse leger heeft de Chinese kustwacht beschuldigd van een "brute aanval" na een confrontatie deze week op de Zuid-Chinese Zee. Beide landen houden elkaar verantwoordelijk voor de aanvaring.

Op beelden die de Filipijnse marine heeft vrijgegeven, is te zien hoe meerdere Filipijnse boten worden klemgevaren door de Chinese kustwacht. Vervolgens hakken Chinezen met onder meer bijlen in op de rubberen boten.

Bekijk hieronder de beelden:

De Filipijnse boten voeren in de buurt van een zandbank in de Zuid-Chinese Zee, de Second Thomas Shoal. Daar ligt een aan de grond gelopen oorlogsschip vanwaar Filipijnse militairen proberen te voorkomen dat China het gebied bezet.

De zandbank ligt binnen de 'Exclusieve Economische Zone' van de Filipijnen, maar wordt geclaimd door China. China eist bijna de gehele Zuid-Chinese Zee op, ook al behoort die officieel tot internationale wateren.

Rondom het gestrande oorlogsschip zijn al decennia confrontaties tussen de twee landen, maar dit soort geweldsuitbarstingen komen zelden voor.

Volgens de Filipijnen zijn de Chinezen ook aan boord gegaan van de marineschepen. Daar zouden ze allerlei vernielingen hebben aangericht en meerdere wapens hebben geplunderd. Ook zou een militair zijn duim hebben verloren toen de Chinese kustwacht een boot ramde.

"Een schaamteloze daad van agressie", zegt generaal Alfonso Torres van het Filipijnse leger in een schriftelijke reactie. "Alleen piraten doen dit."

China's lezing van het incident staat hier haaks op. Volgens China waren het juist de Filipijnse schepen die opzettelijk Chinese schepen ramden. "Deze acties hebben de spanningen op zee duidelijk verergerd en de veiligheid van Chinees personeel en schepen ernstig bedreigd", zegt een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken.

Nederlandse aanwezigheid

Ook Nederland raakte onlangs verwikkeld in een conflict op zee met China. Dit keer ging het om de Oost-Chinese Zee, die China ook claimt. Daar voer het Nederlandse marineschip Zr. Ms. Tromp in VN-verband.

Twee Chinese gevechtsvliegtuigen cirkelden toen meerdere keren boven het schip. China waarschuwde dat Nederland "terughoudend" moet zijn met de inzet van de marine en luchtmacht in die zee. Het Nederlandse ministerie van Defensie benadrukte op zijn beurt dat incident in internationaal gebied plaatsvond.

Cryptobeurs Kraken meldt dat er drie miljoen dollar gestolen is door 'beveiligingsonderzoekers'. De onderzoekers in kwestie misbruikten een beveiligingslek dat inmiddels door het platform is gedicht.

De firstpersonshooter Histera is per direct gratis te spelen via Steam Early Access. De game wordt gemaakt door StickyLock Games, een gamestudio uit Etten-Leur. Histera is een free-to-play arenashooter met een constant veranderende spelwereld.