Aggregator

De Stichting Gedenkstenen Meppel heft zichzelf op nu voor alle 231 Joden die in de Tweede Wereldoorlog uit Meppel zijn weggevoerd een gedenksteen is geplaatst. Vandaag onthult de stichting de laatste veertig stenen, meldt RTV Drenthe.

In heel Europa liggen er inmiddels meer dan 75.000 zogenaamde struikelstenen. Bij dat project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig worden kleine stenen met namen en data geplaatst voor de huizen van mensen die in de oorlog werden gedeporteerd en niet meer terugkwamen. In Nederland liggen nu zo'n 7000 van deze stenen.

De regionale omroep vertelt het verhaal van een paar van de uit Meppel weggevoerde Joden. Zoals van de familie Zaligman, die in 1940 een textielwinkel had geopend in Meppel. Na het uitbreken van de oorlog kwamen al snel eerste restricties voor Joden. Op een gegeven moment dwong de bezetter de familie Zaligman om te stoppen met de winkel. De inventaris werd in beslag genomen.

Vader Philippus probeerde nog wat geld te verdienen door van munten theelepels te maken, maar moest zich op 20 juli 1941 melden in een werkkamp in Orvelte. Daarna werd hij ook als dwangarbeider elders ingezet. Op 28 februari 1944 stierf hij in Auschwitz, 50 jaar oud. Voor het huis van zijn familie liggen vier struikelstenen.

Nog geen anderhalf jaar

Van de 231 verhalen achter de Meppeler struikelstenen gaan er 17 over kinderen van 10 jaar of jonger. De jongste is Hijman de Vries, die nog geen anderhalf jaar oud werd. Hij werd in 1943 geboren, als zoon van Sara de Vries-Cohen en Leon de Vries. Zijn ouders waren met elkaar getrouwd in de oorlog.

Sara werkte als verkoopster bij een goud- en zilverhandel, Leon was handelsreiziger. Drie maanden nadat ze waren getrouwd werd Leon naar een werkkamp voor jongeren in Linde gestuurd. Even later moest Sara naar Westerbork.

Toen Leon even later ook naar Westerbork werd verplaatst, troffen de twee elkaar weer. Leon werd aangewezen als 'interne bewaker' in het doorgangskamp, maar werd een paar maanden later toch samen met zijn vrouw en kind naar Auschwitz gedeporteerd. Sara en zoon Hijman stierven daar op 8 oktober 1944.

Leon werd in Auschwitz als dwangarbeider ingezet en stierf vlak voor het einde van de oorlog, op 2 mei 1945, tijdens een dodenmars. Hij was de laatste uit Meppel gedeporteerde Jood die stierf tijdens de oorlog. Voor het pand waar zijn gezin met een andere familie had gewoond liggen nu zes gedenkstenen.

Slechts achttien Joden uit de kleine Joodse gemeenschap in Meppel hebben de Tweede Wereldoorlog overleefd. Omdat de synagoge daarna geen betekenis meer had, werd die na de oorlog verkocht en met de grond gelijk gemaakt.

(Telecompaper) The NTT Data Group is planning to enter the real estate investment trust (REIT) business, with the launch of a JPY 100 billion data centre focused...

Het Braziliaanse Hooggerechtshof heeft besloten om het bezit van cannabis voor persoonlijk gebruik niet langer te verbieden. Het land zal het bezit van kleine hoeveelheden voortaan alleen nog beschouwen als een administratieve overtreding zonder verdere juridische gevolgen.

Hoeveel cannabis iemand bij zich mag hebben moet nog worden bepaald. Het verkopen van drugs zal wel illegaal blijven.

De gedoogconstructie zal er waarschijnlijk voor zorgen dat de gevangenispopulatie omlaag gaat. Momenteel zitten er in Brazilië ongeveer 840.000 mensen gevangen, van wie velen om het bezit van kleine hoeveelheden drugs. Brazilië, een land met zo'n 210 miljoen inwoners, heeft na de Verenigde Staten en China het hoogste aantal gevangenen ter wereld.

Eerder deze maand gingen duizenden mensen in Sao Paulo de straat op om te demonstreren voor de legalisering van cannabis.

In het spoor van Uruguay

Brazilië sluit hiermee aan bij andere Zuid-Amerikaanse landen die cannabis eerder al uit de illegaliteit haalden. Uruguay heeft het gebruik van wiet in 2017 volledig gelegaliseerd. Colombianen mogen kleine hoeveelheden cannabis bij zich hebben, maar het verkopen ervan voor recreatieve doeleinden is niet legaal. Hetzelfde geldt voor Ecuador en Peru.

In Argentinië is het officieel nog verboden om cannabis te gebruiken, maar in de praktijk leggen rechters nauwelijks straffen op. In Venezuela is zowel de distributie als het bezit van cannabis strafbaar.

(Telecompaper) Motorola has unveiled the 2024 version of its Razr flip phone. Available in two models, with a 4.0- or 3.6-inch external display, the new Razr comes...

In Rusland is de rechtszaak tegen de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich begonnen. Gershkovich zit al ruim een jaar vast op verdenking van spionage voor de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. Die officiële aanklacht tegen de Amerikaan werd twee weken geleden bekendgemaakt.

Gershkovich werd in maart vorig jaar opgepakt, toen hij in Jekaterinenburg een reportage maakte voor The Wall Street Journal, zijn Amerikaanse werkgever. Sindsdien zit hij vast in Rusland in afwachting van zijn proces.

Op beelden uit de rechtbank is te zien dat de journalist de rechtbank van Jekaterinenburg binnenkomt, zo'n 1800 kilometer ten oosten van Moskou. Nadat hij is vastgezet in een glazen cel staat hij minutenlang met zijn armen over elkaar voor de camera's, met naast hem een Russische bewaker. Zijn hoofd is kaalgeschoren. Vervolgens ging de zaak achter gesloten deuren verder.

Gershkovich werd in een glazen cel geplaatst:

De journalist en The Wall Street Journal hebben altijd gezegd dat hij enkel journalistiek werk heeft verricht in Rusland. Voor de aanklacht van spionage is tot nu toe ook nooit bewijs naar buiten gebracht. De Amerikaanse regering zei eerder dit jaar dat de journalist "ten onrechte in de cel zit" en is al lange tijd bezig om hem vrij te krijgen.

In eerdere uitspraken heeft president Poetin de suggestie gewekt dat Gershkovich vrij zou kunnen komen door een gevangenenruil. De Russische huurmoordenaar Krasikov, die in Duitsland tot levenslang is veroordeeld voor de moord op een Tsjetsjeense dissident, zou dan vrij moeten komen. Het is onduidelijk of die deal ook echt in de maak is.

'Geen crimineel'

De Nederlandse journalist Pjotr Sauer is geschrokken van de beelden van Gershkovich. Hij kent hem van zijn tijd bij The Moscow Times, waar ze allebei hebben gewerkt en ook goede vrienden zijn geworden. Via brieven houdt Gershkovich hem op de hoogte van van zijn Russische gevangenschap. Daarin omschrijft hij hoe hij zich voelt en hoe zwaar de winters in de gevangenis zijn.

Het is voor Sauer dan ook moeilijk om de beelden van Gershkovich te bekijken, vertelt hij. "Ze proberen hem als crimineel weg te zetten. Maar hij is helemaal geen crimineel en dat maakt het allemaal heel moeilijk en frustrerend", vertelt hij in een interview met podcast De Dag.

Toch ziet hij ook een glimlach als Gershkovich in de glazen cel van de rechtbank staat. "Daaraan kon je zien dat hij mentaal nog niet helemaal gebroken is. Dat geeft mij ook veel moed, omdat ik weet dat hij nog sterk is."

Meer journalisten vast

Vandaag maakte Rusland ook bekend dat de hechtenis van twee journalisten is verlengd. Het gaat om Sergej Karelin van persbureau AP en de Duitse zender Deutsche Welle en om Konstantin Gabov, die voor persbureau Reuters en de Russische zenders Moskva 24 en MIR werkte. Ze zitten sinds april vast en worden door Rusland beschuldigd van "extremisme".

Ook worden ze door de autoriteiten in verband gebracht met een YouTubekanaal van de vorig jaar in een strafkolonie gestorven oppositieleider Aleksej Navalny. Rusland had zijn organisatie een paar jaar geleden al bestempeld als "extremistische organisatie".

Een andere journalist, Sergej Mingazov, werd onlangs in Rusland onder huisarrest geplaatst. Mingazov, die voor Forbes Rusland werkt, wordt ervan beschuldigd dat hij kritiek heeft geuit op de aanval van het Russische leger op de Oekraïense stad Boetsja.

Rusland bestempelt personen en organisaties waarvan het denkt dat zij vanuit het buitenland worden gefinancierd en dat ze politieke activiteiten ontplooien tegen de Russische machthebbers als buitenlandse agenten. In de praktijk wordt de maatregel gebruikt om oppositie de mond te snoeren.

Een vrolijke bliep bij de kassa: een geluid dat niet meer weg te denken is uit de supermarkt. Vandaag is het 50 jaar geleden dat de streepjescode in gebruik werd genomen. Maar binnenkort komt er een einde aan. Vanaf 2027 worden de barcodes vervangen door QR-codes.

Mirjam Karmiggelt is directeur bij GS1, het bedrijf dat streepjescodes van producten beheert: van pindakaaspotten tot kledingstukken. Ze legt uit dat een barcode bestaat uit streepjes die op hun beurt een unieke reeks cijfers representeren. Meestal heeft die reeks dertien cijfers, waarvan de eerste drie een landcode vertegenwoordigen. De overige cijfers verwijzen onder meer naar het bedrijf en het artikel.

Door de streepjescode te scannen wordt het fysieke product gekoppeld aan een digitaal systeem. "Dat helpt bij het opzoeken, delen en bestellen van productinformatie", zegt Karmiggelt. "Een streepjescode representeert honderden gegevens, zoals de grootte en ingrediënten van een product, maar ook foto's."

Hoe dat er in het verleden aan toeging zie je in het fragment hieronder.

De streepjescode werd in 1949 bedacht door de Amerikanen Joe Woodland en Bernard Silver. Geïnspireerd door het concept van morsecode tekende Woodland op Miami Beach zijn idee met een vinger in het zand uit. Maar het zou nog vele jaren duren voordat de uitvinding in gebruik werd genomen. Een computer en een scanner die de barcode konden lezen, bestonden nog niet.

Pas in 1974, op 26 juni, kreeg het eerste product bij een Amerikaanse supermarkt een streepjescode. Zo'n twee jaar later maakte de code ook zijn intrede in Nederland. Het eerste product dat gescand werd, was een pak Douwe Egberts-koffie in een Albert Heijn-filiaal in Heemskerk.

Een elektronisch oog

De Telegraaf beschreef in januari 1977 de overstap van de supermarkt naar de computer, een "brok technisch vernuft" dat "het hele reilen en zeilen van deze vestiging bijhoudt". Dankzij de "plakkertjes met een aantal streepjes" hoefde de caissière niet meer met de hand de prijzen in te tikken. Doordat de streepjes "via een elektronisch oog door de computer" worden gelezen zouden veel fouten worden voorkomen, schreef de krant. Bovendien zouden lange wachttijden voor de kassa voortaan tot het verleden behoren.

Noortje van Genugten van Albert Heijn weet dat de streepjescode destijds voor veel verandering zorgde: "Niemand was gewend dat je iets moest bliepen. Het was zelfs zo'n revolutie dat een aantal leveranciers het wel spannend vond en we daarom pas in de winkel streepjescodes op onze producten plakten."

Oneindig veel informatie

Na ruim vijftig jaar zal de vertrouwde streepjescode dus van de verpakkingen verdwijnen. In 2027 maakt die plaats voor de geblokte QR-code. De belangrijkste reden is dat de nieuwe code naast een identificatiecode nog veel meer informatie kan bevatten. En de code kan gekoppeld zijn aan allerlei informatiebronnen. Daarnaast kunnen consumenten QR-codes zelf met hun smartphone scannen.

"Hierdoor kun je oneindig veel informatie delen", zegt Karmiggelt. Bijvoorbeeld over de duurzaamheidsaspecten van producten. "Denk aan certificaten, herkomst of recycle-informatie."

Van Genugten van Albert Heijn is in ieder geval enthousiast over de aanstaande verandering. Zij wil bijvoorbeeld receptentips en allergie-informatie in de QR-codes zetten. "Nog altijd is de meest gestelde vraag van Nederlanders: wat eten we vanavond?"

Het wordt nog wel een hele klus om alle streepjescodes van verpakkingen te vervangen door een QR-code. In een supermarkt staan gemiddeld 17.000 artikelen, zegt Van Genugten. Eind 2027 verwachten Karmiggelt en Van Genugten dat alle kassa's klaar zijn om QR-codes te scannen.

(Telecompaper) LG Uplus has launched its generative AI 'ixi-GEN', a small Large Language Model (sLLM) developed based on 'ExaOne' from the LG AI Research Institute,...

De Eerste Kamer heeft gisteren voor de Wet betaalbare huur gestemd, in navolging van de Tweede Kamer. Daarmee gaat de veelbesproken wet er echt komen. Er komt dan een nieuwe categorie huurhuizen met een gereguleerde middenhuur.

De wet heeft ook tot gevolg dat er sociale huurwoningen bij komen. Demissionair minister De Jonge van Binnenlandse Zaken verwacht in de toelichting bij de wet dat dat er ruim 100.000 zullen zijn.

Het gaat om bestaande woningen die nu nog als vrijesectorwoning worden verhuurd. Maar doordat door de nieuwe wet een huurverlaging makkelijker kan worden afgedwongen, kunnen huurders van die woningen huurverlaging krijgen tot het niveau van sociale huur. Dat is maximaal 880 euro.

Dat werkt als volgt. Nu worden er nog woningen verhuurd als vrijesectorwoning, terwijl ze op basis van het puntenaantal eigenlijk een sociale huurwoning zijn met een maximale huur van 880 euro.

Maar die lagere huur was tot nu toe moeilijk af te dwingen. Je mocht als huurder alleen de eerste zes maanden na ingang van het contract een huurverlaging eisen bij de Huurcommissie op basis van het puntenaantal. Daarna mocht dat niet meer en was het verhuurders dus toegestaan een (te) hoge huur te vragen.

Dat verandert, de termijn van zes maanden verdwijnt. Huurders kunnen straks altijd naar de Huurcommissie stappen als hun woning op basis van het puntenaantal moet worden aangemerkt als een sociale huurwoning.

Ook bestaande contracten

En er is over deze wet altijd gezegd dat de middenhuurregels alleen gelden voor nieuwe contracten, die dus na de ingangsdatum van de wet worden aangegaan. Zittende huurders kunnen dus niet een huurverlaging eisen zodra de wet van kracht is (bij middenhuurwoningen met een puntenaantal van tussen de 144 en 186 punten).

Maar voor woningen met minder dan 144 punten (de categorie sociale huurwoningen) geldt de nieuwe wet straks ook voor bestaande contracten. Er geldt wel een overgangsperiode: huurders van zo'n woning kunnen pas een jaar nadat de wet is ingegaan naar de Huurcommissie stappen voor een huurverlaging. De wet gaat 1 juli in, dus dat is dan per 1 juli 2025.

En dat is niet de enige verandering. Tot nu toe was er weinig wat verhuurders ervan weerhield om meer huur te vragen dan was toegestaan op basis van het puntenaantal. Het enige wat kon gebeuren was dat een huurder in de eerste zes maanden via de Huurcommissie een huurverlaging afdwong. Maar straks kunnen verhuurders ook boetes van de gemeente krijgen als ze te veel huur vragen. De regels worden nu dus fors aangescherpt.

Gedoe met huisbaas

In de praktijk stapten veel huurders niet naar de Huurcommissie. Zo waren mensen wellicht onbekend met de regels. Ook hadden ze vaak tijdelijke contracten en hadden dan liever geen gedoe met de verhuurder uit angst dat die de huur niet zou verlengen. Ook hier wordt wat aan gedaan. Want naast de Wet betaalbare huur gaat ook de Wet vaste huurcontracten binnenkort in.

Die regelt dat tijdelijke huurcontracten worden verboden, behalve voor een paar specifieke situaties. Vaste contracten worden weer de norm en dan hoeven huurders dus niet meer bang te zijn dat de huisbaas geen contractverlenging geeft omdat ze 'moeilijk doen'.

De Woonbond, de belangenclub van huurders, is blij met al deze veranderingen. "Vaste huurcontracten zijn een rechtstreekse verbetering voor huurders. Er is dan veel minder sprake van angst of terughoudendheid om stappen te ondernemen", zegt een woordvoerder.

Puntencheck

De bond raadt huurders aan om een puntencheck te doen. "En als daar uitkomt dat je te veel betaalt, dan is de stap naar de Huurcommissie relatief eenvoudig."

De Woonbond zegt dat mensen ook eerst aan hun verhuurder kunnen vragen om de huur aan te passen. "Als die negatief reageert, kun je alsnog naar de Huurcommissie gaan. Wij gaan ervan uit dat de meeste verhuurders goed weten hoe het zit en deze wetswijzigingen scherp in de gaten houden."

Of die ruim 100.000 sociale huurwoningen er ook echt komen hangt wel af van wat huurders en verhuurders gaan doen. Want zittende huurders moeten dus naar de verhuurder of Huurcommissie stappen voor huurverlaging.

En verhuurders kunnen er ook voor kiezen om, als een huurder vertrekt, niet opnieuw te verhuren maar te verkopen. Veel particuliere verhuurders dreigen daarmee, omdat ze het rendement door die lagere huren te weinig vinden.

Goedemorgen! Ridouan Taghi moet weer voorkomen en prinses Alexia viert vandaag haar negentiende verjaardag.

Eerst het weer: vandaag wordt het een zonnige zomerdag met temperaturen die oplopen naar 25 graden op de Wadden en lokaal 30 graden langs de oostgrens. Aan de kust steekt een wind van zee op en koelt het een aantal graden af.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Julian Assange is op vrije voeten. De WikiLeaks-oprichter heeft een deal gesloten met de Amerikaanse justitie. Daarvoor was hij op het eiland Saipan in de Grote Oceaan. Assange is nu onderweg naar het Australische Canberra.

De 52-jarige Australiër bekende schuld in een van de achttien aanklachten die tegen hem liepen in de VS: samenzwering om geheime Amerikaanse nationale defensiedocumenten te verkrijgen en het openbaar maken. Hij krijgt daarvoor een straf van 62 maanden, gelijk aan de tijd die hij al heeft vastgezeten in Londen. Daardoor is hij per direct vrij.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Een pijnlijke nederlaag gisteravond in Berlijn, waar Nederland met 3-2 verloor van Oostenrijk. Teleurgestelde fans druipen na de wedstrijd af:

Fijne woensdag!

De Jemenitische Houthi's hebben afgelopen maand tientallen hulpverleners opgepakt en vastgezet zonder aanklacht. Dat zegt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Het gaat om minstens dertien VN-medewerkers en naar schatting nog eens zo'n zestig hulpverleners van ngo's. Zowel mannen als vrouwen zijn opgepakt. In alle gevallen gaat het om Jemenieten.

Dat laatste is ook de reden dat er zo weinig internationale verontwaardiging en druk is, zegt Human Rights Watch. "Als het om internationale medewerkers zou gaan, zou dit leiden tot een enorme escalatie vanuit de rest van de wereld", klinkt het in Jemen volgens de mensenrechtenorganisatie. Wel heeft de VN al opgeroepen tot de vrijlating van alle hulpverleners.

'Mensen als onderhandelwaar'

Human Rights Watch denkt dat het vasthouden van de hulpverleners verband houdt met een besluit van de internationaal erkende regering van Jemen op 30 mei. Die besloot toen om het betaalverkeer stop te zetten van zes grote banken, als die weigerden hun hoofdkwartier te verplaatsen.

De banken moesten vertrekken uit gebieden waar de Houthi's het voor het zeggen hebben en hun hoofdkwartier vestigen in Aden, de havenstad die onder het bestuur valt van de internationaal erkende regering. Daardoor zouden ze veel geld mislopen.

In de drie weken daarna werden de hulpverleners opgepakt. Human Rights Watch concludeert daaruit dat de mensen gevangen zijn genomen als "onderhandelwaar", omdat Houthi's vaker om soortgelijke redenen mensen zonder aanklacht oppakken. De mensenrechtenorganisatie baseert zich op onder meer gesprekken met betrokkenen, zoals de familieleden van de opgepakte hulpverleners en op video- en audiomateriaal.

Familieleden en advocaten van de opgepakte mensen zeggen dat ze geen contact met hen mogen hebben. Dat zei ook Volker Turk, de Hoge VN-Commissaris voor de Mensenrechten, afgelopen week. "Ook de VN kan geen contact leggen met de eigen werknemers. Zij moeten onmiddellijk worden vrijgelaten en de intimidatie tegen hun familieleden moet stoppen."

Betrokkenen doen ook verslag aan Human Rights Watch over de arrestaties. Zo zouden de Houthi's onaangekondigd en vaak vroeg in de ochtend huizen binnenvallen en mensen oppakken.

In meerdere gevallen doorzochten ze de huizen, zowel om spullen mee te nemen als om verondersteld bewijs te verzamelen. Zo werd er volgens de ooggetuigen bewust gezocht naar bewijs van banden met internationale partijen en werden er foto's meegenomen of gefotografeerd waarop personen met een westers uiterlijk stonden.

Er zijn grote zorgen over de omstandigheden waarin de opgepakte hulpverleners zich op dit moment bevinden. Zo luidden mensenrechtenorganisaties al vaker de noodklok over fysieke en psychologische martelingen in gevangenissen. Door marteling worden onder meer valse bekentenissen afgedwongen. Ook mogen familieleden van de hulpverleners nu geen medicatie brengen.

In Jemen woedt al tien jaar een burgeroorlog, die heeft geleid tot een humanitaire ramp. Er leven al miljoenen mensen in hongersnood. Ook woedt er cholera. Volgens Human Rights Watch zijn de opgepakte hulpverleners "mensen die hun hele carrière besteden aan het verbeteren van hun land".

Correspondent Daisy Mohr was deze maand in Jemen en zag daar de gevolgen van de cholera-epidemie.

Julian Assange is terug in zijn geboorteland Australië. Een vliegtuig met daarin de WikiLeaks-oprichter is zojuist geland op het vliegveld van de hoofdstad Canberra.

Assange was eerder vandaag officieel een vrij man nadat hij op het eiland Saipan in de Grote Oceaan een deal met de Amerikaanse justitie had gesloten.

Assange werd opgewacht door zijn vrouw Stella en zijn vader die hij allebei omhelsde. Daarna liep hij naar binnen. Later vandaag volgen persconferenties van de Australische minister-president, WikiLeaks en Assange zelf. Volgens The Sydney Morning Herald staat de persconferentie van Assange gepland voor ongeveer 13.15 uur Nederlandse tijd.

De 52-jarige Australiër bekende schuld in een van de achttien aanklachten die in de VS tegen hem lopen: samenzwering om geheime Amerikaanse nationale defensiedocumenten te verkrijgen en openbaar te maken. Hij krijgt daarvoor een straf van 62 maanden, precies de tijd die hij al vast heeft gezeten in een gevangenis in Londen. Daardoor is hij nu per direct vrij.

Glimlach

Assange kwam met een glimlach de rechtbank uit en beantwoordde geen vragen van de aanwezige pers. Zijn advocaten meldden dat het werk van WikiLeaks wordt voortgezet en dat Assange dankbaar is voor de steun die hij kreeg. Daarbij werd ook de Australische regering bedankt.

Een dag eerder was Assange al op borgtocht vrijgelaten uit de Belmarsh-gevangenis in Groot-Brittannië en verliet hij per vliegtuig het land. De rechtbank waar de deal werd bekrachtigd ligt op het kleine eiland Saipan, dat onderdeel van de eilandengroep de Noordelijke Marianen is. Dat is een Amerikaans gebiedsdeel dat op ongeveer vijf uur vliegen van Australië ligt.

Ambassadeur

Assange stapte rond middernacht Nederlandse tijd de rechtbank in, vergezeld door de Australische ambassadeur in de VS en oud-premier Kevin Rudd. In de rechtbank vertelde hij dat hij eergisteren op vliegveld Stansted in Londen "uitgebreid" de deal had gelezen en had ondertekend.

Ongeveer drie uur later was de deal rond. "Ik veroordeel je voor een periode die je al in de cel hebt gezeten", zei de rechter. "Het lijkt erop dat deze zaak met mij in Saipan eindigt", stelde ze. "Je verlaat deze rechtszaal als een vrij man."

Assange verlaat op het Amerikaanse eiland Saipan in de Stille Oceaan de rechtbank als vrij man:

Noord-Korea heeft vannacht opnieuw een ballistische korteafstandsraket gelanceerd. Het Zuid-Koreaanse leger meldt aan het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap dat de raket ongeveer 250 kilometer vloog.

Het Zuid-Koreaanse leger spreekt van een "mislukte lancering", maar gaf geen verdere details. Het gaat volgens een anonieme militaire bron die Yonhap sprak om een hypersonische raket, maar dat wordt niet officieel bevestigd. De raket werd rond 05.30 uur lokale tijd gelanceerd vanuit een gebied in of rond Pyongyang. De Verenigde Staten en Zuid-Korea zijn nog bezig met een uitvoerige analyse.

Vliegdekschip

Ook het Japanse ministerie van Defensie maakt melding van de lancering. De lancering volgde enkele dagen nadat Noord-Korea protesteerde tegen de recente regionale inzet van een Amerikaans vliegdekschip voor een trilaterale militaire oefening met Zuid-Korea en Japan.

De Noord-Koreaanse viceminister van Defensie, Kim Kang Il, noemde de inzet van het Amerikaanse vliegdekschip begin deze week "roekeloos" en "gevaarlijk". Noord-Korea noemde eerdere grote oefeningen van de VS en Zuid-Korea "invasieoefeningen" en reageerde daarop met rakettests.

Eerste lancering sinds eind mei

De vermoedelijke lancering van Noord-Korea is de eerste sinds een oefening op 30 mei waarbij meerdere raketten werden afgevuurd. Sinds 2022 heeft het land het aantal wapentests flink opgevoerd.

Volgens het communistische land is dat nodig vanwege "een toenemende militaire dreiging" van Amerika. Volgens experts wil Noord-Korea de tests gebruiken om het wapenarsenaal uit te breiden om uiteindelijk onderhandelingen met de VS te bewerkstelligen.

Bij een grote brand vannacht in een seniorencomplex in Waddinxveen heeft de brandweer de 140 bewoners van ruim vijftig appartementen geëvacueerd. Negen mensen werden met ademhalingsmoeilijkheden naar het ziekenhuis gebracht. Twee van hen zijn inmiddels weer thuis.

De brand ontstond gisteravond rond 23.00 uur door nog onbekende oorzaak in een van de appartementen. De brandweer had het vuur snel onder controle. Maar vanwege de grote rookontwikkeling werden bewoners ook daarna nog geëvacueerd.

Een deel van hen is met een ladderwagen via het balkon uit hun woning gehaald, meldt Omroep West.

De 140 bewoners werden opgevangen in een nabijgelegen zalencentrum. Rond 04.00 uur uur konden de meesten naar hun woning terugkeren. Voor vier bewoners geldt dat niet. Hun appartementen zijn zodanig beschadigd dat zij alternatieve opvang nodig hebben.

Het Stedelijk Museum in Amsterdam gaat een schilderij van de Franse schilder Matisse teruggeven aan de nazaten van de rechtmatige Joodse eigenaar. Het gaat om het werk Odalisk, dat Henri Matisse begin vorige eeuw schilderde.

In 1941 kocht het Stedelijk Museum Odalisk van de Duits-Joodse textielondernemer Albert Stern. Het museum stelt dat het voldoende aannemelijk is dat Stern en zijn familie, die in 1937 naar Nederland vluchtten, het schilderij verkochten uit lijfsbehoud door de komst van de nazi's.

Deportatiekamp

De familie had het geld nodig om te kunnen vluchten. Volgens de Restitutiecommissie, een commissie die adviseert over nazi-roofkunst in Nederland, is er daarom sprake van "onvrijwillig bezitsverlies door omstandigheden die direct verband houden met het naziregime".

Ondanks de vluchtpoging werd Stern samen met zijn vrouw door de nazi's naar verschillende kampen gedeporteerd. Hij overleed in 1945. Zijn vrouw overleefde de oorlog en emigreerde naar het Verenigd Koninkrijk.

170 werken

Door het werk terug te geven aan de nazaten van Stern volgt het Stedelijk Museum het advies van de commissie. "Dit werk vertegenwoordigt een zeer verdrietige geschiedenis en is verbonden met een onuitsprekelijk leed dat deze familie is aangedaan", zegt directeur Rein Wolfs van het Stedelijk Museum.

In Nederlandse musea bevinden zich zeker 170 kunstwerken die in de Tweede Wereldoorlog werden geroofd van hun Joodse eigenaren. In het Stedelijk Museum gaat het om vijftien objecten met een mogelijk problematische herkomstgeschiedenis.

Het risico op hongersnood is nog altijd hoog in de hele Gazastrook, schrijft de VN-voedselwaakhond IPC in een nieuw rapport dat vooruitblikt op de komende drie maanden. De organisatie noemt de situatie in Gaza catastrofaal.

Het IPC hanteert vijf categorieën van voedselonzekerheid. Ongeveer 96 procent van de bevolking bevindt zich in een van de drie hoogste categorieën. Bijna een kwart van de bevolking, zo'n half miljoen mensen, zit op het ernstigste, catastrofale niveau van voedselonzekerheid.

Het IPC had in het vorige rapport, in maart, voorspeld dat er op dit moment sprake zou zijn van hongersnood in het gebied, maar de huidige gegevens wijzen er niet op dat dat ook zo is. Sindsdien zijn er namelijk een aantal dingen veranderd, zegt de organisatie. In april en mei werden er bijvoorbeeld meer hulpgoederen toegelaten in het noorden van Gaza.

'Geen ruimte voor zelfgenoegzaamheid'

Maar door de voortdurende gevechten en de beperkte toegang voor hulporganisaties blijft het risico op hongersnood dus wel hoog, zegt het IPC. "De waarschijnlijke verbetering mag geen ruimte bieden voor zelfgenoegzaamheid over een verminderd risico op hongersnood." Doordat er al maandenlang te weinig voedsel is, blijft het risico net zo hoog als de afgelopen maanden.

Of het label 'hongersnood' nu wel of niet wordt gegeven "verandert niets aan het feit dat er op dit moment zonder twijfel sprake is van extreem menselijk lijden in de Gazastrook", schrijft het IPC. "En aan de onmiddellijke humanitaire noodzaak om dit burgerleed aan te pakken door volledige, veilige ongehinderde en aanhoudende humanitaire toegang tot de Gazastrook."

Slechts 23 van de 44 geplande humanitaire hulpmissies werden begin juni gefaciliteerd door Israël, citeert het IPC VN-hulporganisatie OCHA. In een aantal gevallen werd de toegang geweigerd of verhinderd door gevechten of urenlange vertraging door het Israëlische leger bij grensovergangen.

Afname hulpleveringen zuiden

In het zuiden van Gaza is de aanvoer van goederen flink afgenomen sinds het Israëlische leger vorige maand de grensovergang bij Rafah bezette en de stad binnentrok. Bovendien is het aantal vrachtwagens met hulpgoederen nog altijd veel lager dan voor het uitbreken van de oorlog. Voor oktober kwamen er dagelijks ruim 500 vrachtwagens per dag de enclave binnen.

Hieronder is het aantal vrachtwagens met hulpgoederen dat Gaza binnenkomt weergegeven:

Hoewel de officiële drempel voor hongersnood op dit moment niet is overschreden, kan dit wel elk moment gebeuren, zegt de IPC. De beschikbaarheid en toegang tot voedsel en basisvoorzieningen is erg wisselend, wat ervoor zorgt dat de bevolking erg kwetsbaar is.

Vooral kinderen lopen daarbij een groot gevaar. Uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) blijkt dat zeker 32 kinderen de afgelopen maanden zijn overleden door ondervoeding. Duizenden kinderen zijn ondervoed en hebben dringend medische hulp en voeding nodig.

Bekijk hieronder de beelden die een lokale journalist onlangs in een ziekenhuis in Gaza maakte voor de NOS:

Het IPC-rapport kwam later dan verwacht. De toegang tot het gebied is erg beperkt, wat het onderzoek ernstig dwarsboomde, zegt de VN-organisatie.

Israël weigert om onderzoekers binnen te laten in Gaza en door de chaos is het voor hulpverleners steeds moeilijker om zicht te krijgen en houden op de humanitaire situatie.

Het Internationaal Gerechtshof (ICJ) bepaalde eind vorige maand in een tussenvonnis dat Israël er alles aan moet doen om de burgerbevolking van Gaza te beschermen en humanitaire hulp toe te laten.

Ook moet Israël van de rechters onafhankelijke experts toelaten in Rafah voor onderzoek, zodat mogelijk bewijs niet verloren gaat. Het ICJ kan naleving van het vonnis niet afdwingen.

'Haast is geboden'

Hulporganisatie Save the Children beaamt het beeld dat het IPC-rapport schetst. "In de afgelopen vijf weken zijn alleen al in één kliniek veertig zeer zwaar ondervoede kinderen binnengebracht", zegt teamleider Rachel Cummings vanuit Gaza. "Dit weekend kwam een moeder van 38 jaar binnen die nog maar 37 kilo woog."

Cummings benadrukt dat haast geboden is. "Voor kinderen die zwaar ondervoed zijn, is het een kwestie van dagen voordat ze overlijden. Zeker als ze ook nog eens diarree, geelzucht of een zware verkoudheid hebben."

In Noord-Engeland hebben vier mannen zonder toestemming het landgoed van de Britse premier Sunak betreden. Dat meldt de politie van North Yorkshire. De vier verdachten, in de leeftijd van 20 tot 52 jaar oud, zijn aangehouden.

Mogelijk horen de mannen bij de actiegroep Youth Demands. Op X plaatste de groep een video waarop te zien is hoe een man met hoge laarzen een vijver inloopt. Daar trekt de man zijn broek omlaag en lijkt hij, als daad van protest, zijn behoefte te doen. Op de achterkant van zijn overhemd staat de tekst: 'Eet stront Rishi'.

Via X roept de actiegroep op tot een wederzijds wapenembargo tegen Israël. Ook wil de groep voorkomen dat er nieuwe olie- en gasvergunningen door de Britse regering worden afgegeven.

Het incident komt iets meer dan een week voor de Britse verkiezingen. De verdachten worden door de politie ondervraagd.

Bijna verkiezingen

Rishi Sunak woont als premier in het Londense Downing Street 10, maar heeft ook een huis in zijn eigen kiesdistrict Richmond and Northallerton. In het Noord-Engelse district wil hij volgende week ook worden herkozen als parlementariër bij de Britse verkiezingen.

Volgens peilingen is het nog geen uitgemaakte zaak dat hij die zetel kan behouden. Het zou voor het eerst zijn dat een zittende premier zijn zetel in het Lagerhuis verliest.

Israël moet de dienstplicht invoeren voor de ruim 60.000 ultraorthodoxe mannen in het land. Het Israëlische Hooggerechtshof heeft bepaald dat het leger moet beginnen met hun rekrutering. Slecht nieuws voor premier Netanyahu, wiens machtige ultraorthodoxe partners eerder dreigden de regering op te blazen bij een dergelijk besluit.

De kwestie speelt al decennia, maar is nu extra actueel vanwege de oorlog in Gaza, waarvoor honderdduizenden reservisten zijn opgeroepen om in het leger te dienen. Die oproep ging echter voorbij aan ultraorthodoxe Joden, ook wel charedim genoemd. Zij zijn sinds de oprichting van de staat Israël in 1948 vrijgesteld van de dienstplicht. Dat is voor veel Israëliërs onverteerbaar.

De charedim kunnen hun leven wijden aan de studie van heilige boeken en het herstellen van religieuze instituten die waren vernietigd tijdens de Holocaust, is de gedachte achter de vrijstelling. Inmiddels zijn de religieuze instituten groter dan ze ooit zijn geweest, zelfs vóór de Holocaust waren ze niet zo groot.

Het Hooggerechtshof bepaalde in de afgelopen jaren al meermaals dat selectieve dienstplicht in strijd was met de wet, omdat die discriminerend zou zijn. Van een daadwerkelijke afschaffing van de vrijstelling kwam het echter nooit, mede door verzet van religieuze partijen.

Crisis voor Netanyahu

Ook premier Netanyahu, die in zijn regering afhankelijk is van de steun van twee ultraorthodoxe politieke partijen, spande zich de afgelopen weken in om de vrijstelling te behouden. Maar het Hooggerechtshof zet nu unaniem een streep door die plannen. Het oordeel luidt wederom: de uitzondering is discriminerend en daarmee niet wettelijk toegestaan. Het leger moet van het hof beginnen met rekruteren.

Niet duidelijk is hoe en wanneer dat zal gaan gebeuren, maar volgens juristen wordt het voor Netanyahu nu steeds moeilijker om vertragingstactieken toe te passen. Ook heeft de procureur-generaal het leger vanavond in een brief opgedragen om per direct 3000 orthodoxen op te roepen voor militaire dienst. Op deze manier komt de regering steeds verder onder druk te staan.

De machtige ultraorthodoxe partijen Shas en United Torah Judaism (UTJ) hebben vaker gedreigd uit de coalitie te stappen als vrijstellingen voor hun gemeenschap zouden verdwijnen. Tijdens hoorzittingen zeiden regeringsadvocaten dat het dwingen van charedim "de Israëlische samenleving uiteen zou scheuren".

De premier heeft zelf nog niet gereageerd op het oordeel. Zijn Likud-partij heeft dat wel gedaan: in een eerste reactie zei de partij "verbijsterd" te zijn. De leider van de UTJ-partij, Yitzhak Goldknipf, sprak van "een teleurstellende beslissing".

Apart legeronderdeel

In theorie heeft de groep kandidaat-rekruten een aanzienlijke omvang. Doordat ultraorthodoxen veel kinderen krijgen, is het aantal ultraorthodoxe mannen sinds 1948 enorm gestegen van 400 tot 63.000.

Overigens dient momenteel al een groep ultraorthodoxen in het leger. Vanwege de terreuraanslagen op 7 oktober hebben zeker 2000 strenggelovigen zichzelf aangemeld. Ook daarvoor was er al een speciale eenheid voor orthodoxen: het Netzah Yehuda-bataljon. Begin dat jaar zou de VS sancties tegen deze eenheid hebben overwogen, omdat de leden betrokken waren bij grove mensenrechtenschendingen.

Het is nog onduidelijk hoe het leger op grote schaal ultraorthodoxen kan laten integreren. In het leger werken mannen en vrouwen samen en is er niet altijd ruimte voor religieuze dieetrestricties. Er wordt naar verluidt dan ook gedacht aan een oplossing waarbij de ultraorthodoxen een apart legeronderdeel krijgen.

De autoriteiten van Kenia hebben het leger ingezet vanwege de protestgolf en onlusten in het land. Vanmiddag werd het parlementsgebouw bestormd. Op verschillende plekken zijn (overheids)gebouwen in brand gestoken. Demonstranten zijn woest over een vandaag aangenomen belastingwet.

President William Ruto zegt dat de protesten gekaapt zijn door criminelen. De demonstranten eisen zijn onmiddellijke vertrek, maar daar peinst hij naar eigen zeggen niet over. In een ingelaste tv-verklaring maakte Ruto vanavond bekend dat hij en zijn regering aanblijven "om Kenianen te beschermen".

Politiegeweld

De president beloofde er alles aan te doen om de chaos in het land te beëindigen. Militairen gaan de politie en ordetroepen daarbij helpen. Bij hard optreden door de politie zijn vandaag meerdere betogers gedood. Er zijn video's opgedoken van ongewapende demonstranten die worden mishandeld.

Bekijk hier beelden van de chaos:

Het is onduidelijk hoeveel mensen er zijn omgekomen; Keniaanse media spreken van minstens acht slachtoffers. Journalisten hebben op straat lichamen van gedode demonstranten gezien. Reuters meldt op basis van artsen dat zeker vijf betogers zijn doodgeschoten. Ook zou er geschoten zijn op plunderaars.

De nieuwe wet verhoogt de belasting op producten als brandstof en kookolie. Betogers vinden dat de producten hierdoor onbetaalbaar worden Ze eisen dat de wet wordt ingetrokken, maar daar wil Ruto vooralsnog niets van weten. Hij zei in zijn toespraak dat "het pijnlijk is dat deze belangrijke dialoog is gekaapt door gevaarlijke mensen".

Honderden Keniaanse agenten nu in Haïti

De escalatie van de crisis komt op de dag dat honderden Keniaanse agenten in Haïti zijn begonnen aan een VN-missie. Het eiland in de Cariben is in chaos vervallen: gewapende bendes maken er de dienst uit. Het is onduidelijk wat de Keniaanse agenten precies gaan doen in Haïti.

Intussen wordt het geweld in Kenia zelf internationaal veroordeeld. VN-secretaris-generaal Guterres roept zowel de politie als demonstranten op om geen geweld te gebruiken. "Het is heel belangrijk dat de rechten van mensen die vreedzaam demonstreren worden nageleefd."

Het aantal huisartsen in Zeeland neemt steeds verder af. De huisartsenspoedpost in Oostburg moet om die reden komende herfst de deuren sluiten. Dan heeft Zeeuws-Vlaanderen nog maar één spoedpost over: in Terneuzen.

"Het werd steeds lastiger om het rooster van de huisartsen rond te krijgen", zegt directeur Karin Smit van de regionale huisartsenvereniging Nucleuszorg tegen Omroep Zeeland. Met daarnaast een tekort aan verpleegkundigen die de telefoon aannemen, was de beslissing volgens Smit onvermijdelijk.

Alleen overdag en 's avonds

Vanaf 1 oktober moeten patiënten met spoedklachten in Zeeuws-Vlaanderen zich 's avonds, 's nachts en in het weekend melden in Terneuzen, op zo'n 30 minuten rijden vanaf Oostburg. Volgens Smit valt de impact daarvan wel mee. "Een kwart van de patiënten voor Oostburg wordt daar al naar doorverwezen."

De locatie in Oostburg is sinds drie jaar alleen overdag en 's avonds open. Door personeelstekorten lukte het niet meer om de post in de nachten te bemannen. Dat begon als een proef, maar het werd na een jaar definitief.

Een weg, twee erbij

Het aantal huisartsen in Zeeland loopt al jaren terug. Op locaties in de buurt van opleidingsplaatsen valt het nog mee, schrijft Omroep Zeeland. Maar hoe verder daarvanaf, hoe minder huisartsen er zijn. En nieuwe artsen willen vaak in deeltijd werken, waardoor voor iedere huisarts die weggaat, twee of drie opvolgers nodig zijn.

De komende jaren zal het tekort alleen maar groter worden; veel huisartsen gaan binnen een paar jaar met pensioen en de nieuwe aanwas kan die weggevallen plekken op dit moment niet opvullen. De komende vijf jaar zijn in Zeeland zo'n honderd nieuwe huisartsen nodig, berekende de Landelijke Huisartsen Vereniging.

Neurologie

Ook in andere vakgebieden van de geneeskunde vallen gaten in Zeeland. Zo werd eerder deze maand bekend dat de afdeling neurologie van het ziekenhuis in Terneuzen moet sluiten. Ook hier is de aanleiding een personeelstekort. Nieuwe patiënten worden doorverwezen naar een ziekenhuis in Gent, over de Belgische grens dus.

Meer Zeeuwse patiënten zullen gebruik gaan maken van de Belgische gezondheidszorg, verwacht Smit. De sluiting van de huisartsenpost in Oostburg zal zorgen voor meer patiënten in Knokke, waar in het weekend een huisartsenpost open is. Dat is niet tegen te houden, denkt de directeur. "Wij kijken vooral hoe we goed samen kunnen werken."

Inwoners van Zeeuws-Vlaanderen zijn uitgenodigd voor een bijeenkomst over de voorgenomen sluiting van de huisartsenpost in Oostburg.

Grote verwoestende natuurbranden komen de laatste jaren voortdurend in het nieuws, breken wereldwijd records en eisen soms ook slachtoffers. Ze lijken steeds vaker voor te komen. Australisch onderzoek bevestigt dat nu: het aantal extreme natuurbranden is de laatste twintig jaar verdubbeld, en ze zijn vaak ook groter dan voorheen. Dat heeft volgens de wetenschappers vooral te maken met extremere weersomstandigheden die het gevolg zijn van klimaatverandering.

De zes jaren met de hevigste natuurbranden deden zich allemaal na 2016 voor, schrijven de onderzoekers in het vakblad Nature Ecology & Evolution. De enorme zomerbranden in Australië in 2019 en 2020 zijn er een goed voorbeeld van. Naar schatting 2,8 miljard gewervelde dieren kwamen om en het verspreidingsgebied van 116 plantensoorten werd verwoest.

Smog

Daarnaast raakt bij grote natuurbranden de lucht ernstig vervuild door de rook, wat meer gezondheidsschade tot gevolg heeft. Dat merkten ook inwoners in Zuidoost-Azië in 2015. Door hevige natuurbranden in Indonesië kampten dichtbevolkte steden met zo veel smog dat het leidde tot zo'n 100.000 extra doden door ademhalingsproblemen. De directe en indirecte economische schade bedroeg naar schatting 16 miljard dollar.

Om te weten te komen of extreme natuurbranden inderdaad zijn toegenomen in aantal en omvang, gingen onderzoekers van de University of Tasmania satellietgegevens uit de periode 2003-2023 na. Daaruit bleek dat, terwijl het totale verbrande gebied in omvang afnam, het aantal extreme natuurbranden meer dan verdubbelde en de branden intenser werden.

Ieder jaar wordt er wereldwijd zo'n 800 miljoen hectare natuur in de as gelegd. Dat is deels een natuurlijk proces. Op de savanne in Afrika bijvoorbeeld zijn natuurbranden deel van het ecologisch systeem. Doordat de bevolking toeneemt, wordt steeds meer savanne omgezet in landbouwgrond. Daardoor zijn er ook minder natuurbranden op dat soort plaatsen en neemt het totaal afgebrande hectare wereldwijd af.

"Maar daarmee zijn we een beetje voor de gek gehouden", legt fysisch geograaf Guido van der Werf van de universiteit van Wageningen uit. "Terwijl het totaal afneemt, zijn grote, extreme natuurbranden juist toegenomen in aantal en intensiteit. Vooral in gebieden dichter bij de poolcirkel. Wij zien dat al jarenlang. In Canada ging vorig jaar in een keer 5 procent van het bos eraan."

Die branden zijn enorm schadelijk voor het plaatselijke ecosysteem. "Die branden horen niet zo vaak voor te komen, op die schaal. Vroeger gebeurde dat in een sommige natuurgebieden maar eens in de paar honderd jaar", zegt Van der Werf.

Kanarie in kolenmijn

De toename van grote verwoestende natuurbranden heeft volgens de Australische wetenschappers alles te maken met extreem weer en aanhoudende droogte door klimaatverandering.

In hoeverre de aarde nog sneller opwarmt door die branden is lastiger te bepalen, zegt Van der Werf. "Aan de ene kant komt er door die natuurbranden wel meer CO2 in de atmosfeer, maar ook meer fijnstof met een deels koelende werking. Daarnaast verandert door de branden ook de reflectie van het oppervlak met name in gebieden met sneeuw, wat die opwarming ook vermindert. En zo zijn er nog meer factoren. Het is heel complex."

Zeker is wel dat de extreme natuurbranden wereldwijd verder zullen toenemen als de aarde verder opwarmt. "We gaan nog veel meer grote natuurbranden zien, tenzij we de opwarming stoppen en onze bossen goed beheren. De toename die we nu al zien is wat dat betreft de kanarie in de kolenmijn."