NOS Nieuws - Algemeen

Zes jaar na de ramp met het containerschip MSC Zoe ruimen duikers nog altijd regelmatig troep op in de Noordzee. Inmiddels is er 350.000 kilo verwijderd. "Het zit in mij om wat aan het afvalprobleem in zee te doen", zegt organisator Ellen Kuipers tegen RTV Oost.

Vanaf Lauwersoog vertrekt geregeld een snelle boot naar de Tender I, een schip op de Noordzee boven Schiermonnikoog. Aan boord zijn dit keer achttien ervaren duikers die het fijn vinden om een steentje bij te dragen aan een schonere zee. Zij blijven enkele dagen aan boord om vanaf daar op wrakken te duiken. Rondom die wrakken verzamelt zich vaak veel rotzooi.

Superkracht

Op nieuwjaarsdag 2019 sloegen op de Noordzee honderden zeecontainers van de MSC Zoe overboord door harde wind. Daarin zat naar schatting zo'n 3 miljoen kilo aan spullen. Een deel daarvan werd opgeruimd door onder meer Rijkswaterstaat, maar er bleef waarschijnlijk zo'n 800.000 kilo troep achter in zee.

De overheid bestempelde dat als zwerfafval. Dat maakte Kuipers verdrietig, zegt ze. "Omdat het een heel bijzonder natuurgebied is en het zoveel losse spullen zijn. Hoe gaan we dit ooit weer wegkrijgen?", vroeg ze zich af. "Als niemand het doet, gaan we het gewoon zelf proberen. En het is gelukt. En daar ben ik ook superblij mee."

De afgelopen jaren hebben de duikers een groot deel kunnen opruimen. Niet alle troep is afkomstig van MSC Zoe. "Er zitten bijvoorbeeld ook vissersnetten tussen", vertelt wrakduiker Wouter Mennen. Het schoonmaken van de zee noemt hij zijn "superkracht". "Eigenlijk om de wereld een beetje beter te maken", zegt hij over zijn motivatie voor de opruimacties.

Half uur graven

Aan boord van het containerschip waren onder meer meubels, speelgoed en auto-onderdelen. Die spullen van de bodem halen is nog niet zo eenvoudig, legt Mennen uit. "Het zit vaak helemaal vast. Het zit in het zand, onder het zand. Je bent gewoon een half uur aan het graven om een deken of een jas uit het wrak te krijgen." Al het afval wordt verzameld en aan boord van het schip getakeld.

Na vandaag hebben de duikers eventjes vakantie. "Het is heel intensief en de duikers betalen zelf om mee te doen aan de opruimacties", legt Kuipers uit. In september gaat ze echter weer verder met de actie CleanUpXL, zegt ze tegen de regionale omroep.

Meerdere landen in Zuid-Europa kampen met felle natuurbranden door aanhoudende hittegolven. Alleen al in Frankrijk werden afgelopen dagen meer dan duizend brandweerlieden ingezet om het vuur te bestrijden. Boven de Spaanse hoofdstad Madrid hangt een grijsoranje rookwolk door een natuurbrand in de buurt. Ook Griekenland wordt geteisterd door natuurbranden.

De natuurbranden ontstaan door een combinatie van hoge temperaturen, aanhoudende droogte en een krachtige wind. Die stevige wind wakkert het vuur aan en versnelt de verspreiding ervan. Dit jaar is tot nu toe 232.000 hectare Europees land verbrand, schrijft het Europees bosbrandagentschap EFFIS. Dit is een gebied ter grootte van Luxemburg.

Frankrijk

In Frankrijk woedden sinds gisteren en vannacht op meerdere plaatsen natuurbranden. In het bos van Brocéliande, in het noordwesten, brandde 120 hectare af voordat de brand onder controle was.

Afgelopen jaren woedden hier vaker hevige natuurbranden. Dit bos staat bekend als een mythisch bos dat is verbonden met de legende van Koning Arthur. In het bos namen verschillende figuren in de legende het tegen elkaar op.

In het zuidelijke Martigues is meer dan 240 hectare bos verloren gegaan.

Alleen al in Martigues zijn 973 brandweerlieden ingezet en in Brocéliande zijn dit er 270. De natuurbrand in Martigues is "nog steeds hevig" maar "aanzienlijk verbeterd", aldus het lokale bestuur. Gisteren werd in de regio de hoogste staat van paraatheid afgekondigd. In zeven van de negen bosgebieden in de regio is het risico op brand hoog.

De branden in Brocéliande en Martigues woeden vooral in beboste gebieden. De natuurbranden kunnen ook overslaan op stedelijke gebieden. Dit gebeurde begin juli bij Marseille, de tweede stad van Frankrijk, waar tientallen gebouwen beschadigd raakten en de luchthaven tijdelijk dichtging.

Spanje

In Spanje is dit jaar al meer dan 25.000 hectare in vlammen opgegaan. Dat is een gebied groter dan Amsterdam. Sinds deze week heeft het land wederom te maken met hevige hittegolven.

De Spaanse hoofdstad Madrid ligt onder een grote sluier van grijsoranje rookwolken. Dit heeft te maken met de natuurbrand van gisteren bij Méntrida, 50 kilometer ten zuidwesten van Madrid. Op het hoogtepunt was het 39 graden in Méntrida. De lokale brandweer heeft meer dan 150 brandweerlieden ingezet om de branden te bestrijden.

Eerder deze week vertrokken Nederlandse brandweerlieden naar Spanje om de Spaanse collega's te helpen bij het bestrijden van de branden. Bedoeling is dat zij van de Spanjaarden leren hoe zij natuurbranden zonder water kunnen bestrijden, kennis die ook voor Nederland steeds relevanter wordt in een veranderend klimaat.

"We hebben dit jaar al gezien dat we in Nederland met een aantal flinke natuurbranden geconfronteerd zijn, waarbij de bestrijding zoals we die gewend zijn te doen, steeds lastiger wordt", vertelde Edwin Kok, natuurbrandenexpert van Brandweer Nederland daarover. "We zien dat alleen maar water op het vuur niet altijd meer effectief is als zo'n brand zo intens en hevig is."

In het noorden van het land woedde begin deze maand ook een grote natuurbrand bij Paüls, in de toeristische kuststreek Catalonië. Hier werden het leger en een militaire noodeenheid ingezet om de brand te bestrijden. Uiteindelijk ging in korte tijd 2500 hectare verloren. Afgelopen week had de regio juist te maken met hevige regenval en overstromingen.

Griekenland

Ook verspreid over heel Griekenland waren er afgelopen week natuurbranden. Van het Zuid-Griekse Oropos, in de buurt van Athene, tot het noordelijke eiland Thassos. Op Thassos werden de brandweerlieden ondersteund door lokale vrijwilligers, aldus het Griekse Rode Kruis.

Op de eilanden Chios en Kreta leidden de bosbranden tot grootschalige evacuaties en noodhulp in de nabije dorpen en badplaatsen. Zeker 18.000 mensen zijn getroffen.

Eurocommissaris Lahbib voor Paraatheid en Crisisbeheer is momenteel in Athene. De Eurocommissaris heeft daar een ontmoeting met premier Mitsotakis en zal daar zo'n honderd deels door de EU gefinancierde brandweervoertuigen overdragen.

"Het seizoen van bosbranden in Europa wordt steeds langer, intenser en minder voorspelbaar", zegt Lahbib. "We moeten onze krachten blijven bundelen om beter voorbereid en uitgerust te zijn om te reageren."

Dancefestival Tomorrowland stelt vandaag het volledige festivalterrein open. Er is een nieuw hoofdpodium, dat het oorspronkelijke podium dat afbrandde vervangt. Het festival gaat om 14.00 uur van start; het hoofdpodium gaat om 16.00 uur open.

Dit is het nieuwe hoofdpodium:

De organisatie had al aangegeven dat er twee scenario's op tafel lagen. In het eerste scenario zou het hele terrein opengaan, met een nieuw hoofdpodium. Bij het tweede scenario zouden alleen de vijftien andere podia voor dagbezoekers en andere festivalgangers opengaan, en werd er voor de 38.000 kampeerders een feest op camping Dreamville georganiseerd. Dat scenario is nu dus van tafel.

Volgens de festivalorganisatie zou het nieuwe hoofdpodium morgen sowieso af zijn. Maar dat is dus al vandaag gelukt.

In deze video is het alternatieve podium nog in opbouw:

De brand op het oorspronkelijke hoofdpodium ontstond eergisteren rond 18.00 uur tijdens de voorbereidingen voor het festival en woedde lang. Het podium is daarbij volledig uitgebrand.

Beelden van de brand:

Ieder jaar ziet het decor van het hoofdpodium er anders uit. Het wordt speciaal ontworpen voor het thema van het festival. Aan het decor werd al sinds 2023 gewerkt, met 35 artiesten uit tien verschillende landen.

Verdeeld over twee weekenden komen zo'n 400.000 bezoekers af op het festival in Boom, ten zuiden van Antwerpen. Ook veel Nederlanders gaan er elk jaar naartoe. De festivalcamping was gisterochtend zoals gepland geopend.

Podcast De Dag over de podiumbrand

Deze aflevering van podcast De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

De EU-landen zijn het vandaag eens geworden over een nieuw pakket maatregelen tegen Rusland. Slowakije hield de nieuwe sancties lange tijd tegen, maar gaat nu toch akkoord.

De buitenlandchef van de EU, Kaja Kallas, noemt het "een van de strengste" sanctiepakketten tot nu toe. De sancties zijn voornamelijk bedoeld om Rusland financieel te verzwakken.

De sancties zijn onder meer gericht tegen Russische banken en tegen Chinese banken die Rusland helpen sancties te omzeilen. Ook wil de EU de export van technologie stoppen die in Russische drones kan worden gebruikt, schrijft Kallas op X.

De EU voegt 105 schepen toe aan een lijst met schepen die onderdeel uitmaken van de 'schaduwvloot'. Dat zijn oude olietankers die Rusland helpen om de sancties te omzeilen. Die schepen zijn niet meer welkom in de havens van Europese lidstaten.

Daarnaast verlagen de EU-landen het prijsplafond voor Russische olie. Dat betekent dat oliehandelaren uit de EU een maximaal bedrag mogen betalen voor Russische olie. Door zo'n maximaal bedrag in te stellen, onder de marktprijs, wil de EU de olie-inkomsten van Rusland verlagen. Zo'n prijsplafond bestond al, maar wordt nu verder verlaagd omdat de marktprijs ook omlaag is gegaan.

Garanties Slowakije

Het achttiende sanctiepakket liet langer op zich wachten, omdat Slowakije weigerde akkoord te gaan vanwege een ander EU-plan dat losstaat van het sanctiepakket. De Europese Unie wil vanaf 2028 geen Russisch gas meer importeren. Slowakije wil langer Russisch gas kunnen importeren of een financiële compensatie van de EU, omdat het land zegt in de problemen te komen zonder Russisch gas.

Of de Slowaakse premier Fico nu garanties heeft gekregen van de EU waardoor hij akkoord is gegaan met het sanctiepakket, is onduidelijk. Voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen stuurde Fico dinsdag een brief waarin ze aangaf dat het verbod op Russisch gas tijdelijk kan worden opgeschort bij extreme prijsstijgingen.

'Immuniteit opgebouwd'

Kremlin-woordvoerder Peskov noemt de nieuwe maatregelen eenzijdig en illegaal. Tegelijkertijd heeft Rusland volgens hem "een zeker immuniteit tegen sancties verworven en hebben we ons aangepast aan het leven onder sancties". Hij zegt dat Rusland het pakket nog verder te analyseert "om de gevolgen ervan te minimaliseren".

Toeschouwers en 100.000 gladiolen staan langs de kant van de Via Gladiola tijdens de laatste, feestelijke dag van de Nijmeegse Vierdaagse. Iets na 09.00 uur vanochtend kwam de eerste deelnemer over de eindstreep. Net als de afgelopen twee jaar was rolstoeler Ronald van Dort het allersnelst.

"Ik heb er 5 uur en 10 minuten over gedaan", zegt hij tegen Omroep Gelderland. Van Dort kon al vroeg op de ochtend gebruikmaken van de tijdelijke pontonbrug bij Cuijk. De afgelopen twee jaar was hij zo vroeg dat hij per boot werd overgezet omdat de pontonbrug nog niet open was.

De eerste finisher:

Simon Brownlee kwam rond 09.45 uur binnen als eerste loper. "Het ging lekker. Maar het wordt wel zwaarder naarmate ik ouder word", zegt hij tegen de regionale omroep.

De Engelsman woont in Leiden en deed al vaak mee aan de Vierdaagse. Hij was al tientallen keren de snelste van de dag en al vaker de eerste die op de Via Gladiola de eindstreep bereikte. Zo snel zijn heeft zo zijn voordelen. "Het leuke is als je wordt aangemoedigd. Dan weet je zeker dat het voor jou is, want ik ben de enige die er loopt."

Wie vandaag de eindstreep haalt, kan traditiegetrouw gladiolen verwachten. De bloemen zijn dit jaar afkomstig van een familiebedrijf in het Gelderse Heumen. Toch groeiden de bloemen op Limburgse bodem. "Je kan gladiolen niet twee keer op dezelfde plek telen. Dit jaar staan al onze bloemen in Limburg, maar dat is niet per se elk jaar zo", legt teler Louise Theunissen uit bij regionale omroep L1.

De bloemen zijn speciaal voor de Vierdaagse gekweekt. "De gladiool staat symbool voor overwinning", vertelt Theunissen. "En de Vierdaagse uitlopen is natuurlijk ook echt een overwinning."

De gladiolen zijn geplukt toen ze nog niet in bloei stonden. "Je wil vrijdag mooie bloempjes kunnen overhandigen aan de deelnemers. Daarvoor moeten de bloemen enkele dagen in water staan en in een ruimte op kamertemperatuur."

Militairen die meelopen met de Vierdaagse worden streng gecontroleerd:

Een meisje van 10 uit Tilburg heeft een schorpioen gevonden in een nieuwe schooltas die besteld was bij een Chinese webshop. De schorpioen is opgevangen in een dierenpark in de buurt, waar het inmiddels jongen heeft gekregen.

Het pakket uit China kwam woensdag aan in Tilburg. Toen het meisje de tas opende riep ze: "Mama, een beestje!", vertelt haar moeder aan Omroep Brabant. "Ze liet de tas vallen en keek op een afstandje waar ze van geschrokken was", aldus Jacqueline van Rooij.

'De deur uitgemikt'

"Ik heb die tas gepakt en dat beestje de voordeur uitgemikt, uit pure schrik." Even later kwam de bezinning, zegt de vrouw. "Ik woon in een kinderrijke buurt, er lopen hier veel honden en die giftige schorpioen loopt nu buiten." De vrouw heeft de schorpioen toen in een plastic bakje gedaan en hulp ingeschakeld.

De schorpioen kon dezelfde dag nog terecht bij Dierenpark de Oliemeulen. De volgende ochtend werden de vrouw en haar dochter gebeld door het park: de schorpioen was bevallen. Schorpioenen kunnen wel tientallen nakomelingen tegelijkertijd krijgen. Het zorgde voor lichte paniek bij Van Rooij. "Heb ik nu misschien nog meer schorpioenen in huis? Ja, weet ik veel."

Kraambezoek

De vrouw hoeft zich volgens de verzorgers van het park geen zorgen te maken. Wel zijn de vrouw en haar dochter uitgenodigd om op kraambezoek te komen bij 'hun' schorpioen en de jongen.

De schorpioen kon de lange reis vanuit China overleven omdat ze tot wel een jaar zonder eten en drinken kunnen.

Bijna de helft van de vrouwen tussen de 15 en 25 jaar loopt of rijdt in hun buurt weleens om om plekken te vermijden die ze als onveilig inschatten. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van de tweejaarlijkse Emancipatiemonitor en de Veiligheidsmonitor.

In alle leeftijdsgroepen kiezen vrouwen vaker dan mannen voor een omweg. Bij de mannen tussen de 15 en 25 jaar zegt ongeveer 20 procent weleens om te lopen of om te rijden, bij vrouwen is dat 45 procent. Dat laatste percentage is volgens het CBS ongeveer gelijk gebleven ten opzichte van het vorige onderzoek.

De plek waar mensen wonen speelt een rol. Zowel mannen als vrouwen lopen of rijden in de stad vaker om dan daarbuiten. Ook zijn mensen in steden vaker bang om slachtoffer van criminaliteit te worden en doen zij daar 's avonds minder vaak de deur open.

Slachtoffer criminaliteit

Uit het onderzoek, waarvoor in 2023 ruim 170.000 mensen zijn ondervraagd, blijkt verder dat vrouwen vaker dan mannen vrezen slachtoffer te worden van criminaliteit. Vrouwen tussen de 15 en 25 jaar en 45 tot 65 jaar zijn hier het bangst voor (46,1 procent).

Bij de mannen is deze angst het grootst bij de 45 tot 65-jarigen (35,8 procent) en het laagst bij de 15 tot 25-jarigen (28,9 procent).

Vrouwen kiezen er daarnaast vaker dan mannen voor om 's avonds niet de deur open te doen. Dit speelt in het hele land en het meest bij vrouwen van 65 jaar en ouder (70 procent). Bij mannen gaat het in dezelfde leeftijdsgroep om ruim de helft (53,1 procent). Over het algemeen doen alleenwonenden minder vaak de deur open dan mensen die met anderen wonen.

Bang voor seksueel geweld

Dat zoveel vrouwen omwille van hun eigen veiligheid omlopen of omrijden, verbaast Krista Schram niet. Ze houdt zich aan de Hogeschool Inholland in Rotterdam bezig met publiek vertrouwen in veiligheid. "Over het algemeen voelen vrouwen zich vaker fysiek kwetsbaar en zijn ze vaker bang om seksueel geweld mee te maken", zegt Schram.

Uit haar laatste onderzoek blijkt dat ook de wijze waarop de buitenruimte is ontworpen en ingericht een rol kan spelen. "Vaak voldoet die niet aan wat vrouwen nodig hebben om zich veilig te voelen."

Schram zegt dat vrouwen vooral de aanwezigheid van een gevarieerd publiek en "zachte vormen van toezicht" nodig hebben waarbij te denken valt aan servicemedewerkers of parkbeheerders. In de grote steden valt daar op bepaalde plekken volgens Schram nog veel winst te behalen.

Camera's zouden volgens Schram weinig soelaas bieden. "We denken of hopen vaak dat camera's de ogen op straat kunnen overnemen, maar mensen en zeker vrouwen willen zien en gezien worden door andere mensen."

Bovendien kan een camera volgens Schram juist het gevoel van onveiligheid versterken. "Er kan het signaal van uitgaan dat het juist een onveilige plek is, omdat er camera's hangen."

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft alle interne systemen losgekoppeld van internet na een waarschuwing van het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) dat er een "kwetsbaarheid" in het systeem zit. Misbruik kan volgens het OM niet worden uitgesloten.

Een "grondige analyse van de OM-omgevingen" heeft reden gegeven "om aan te nemen dat er ook werkelijk gebruik is gemaakt van deze mogelijke kwetsbaarheid", schrijft justitie.

'Hectisch'

Een woordvoerder van het OM in Amsterdam noemt de situatie "hectisch" omdat medewerkers niet kunnen inloggen in systemen. Voor zover bekend zijn er geen rechtszaken uitgesteld. Dat bevestigt de Raad voor de rechtspraak desgevraagd aan de NOS.

"Rechters kunnen wel in het dossier, alleen de officieren van justitie niet", zegt een woordvoerder van de rechtbank. "Het is een beetje improviseren, bijvoorbeeld door een dossier uit te printen."

Eerdere waarschuwing

Het NCSC waarschuwde vorige maand en begin deze maand al voor de kwetsbaarheid. Daarbij gaf het cyberveiligheidscentrum aan dat "kwaadwillenden de kwetsbaarheid kunnen misbruiken voor het verkrijgen van ongeautoriseerde toegang tot bepaalde onderdelen van het systeem".

Eind maart werd het OM al even losgekoppeld van internet vanwege een storing waarbij niet kon worden uitgesloten dat kwaadwillenden het systeem waren binnengedrongen. Onderzoek van het crisismanagementteam wees toen uit dat die verstoring niet van buitenaf kwam.

Redacteur Tech Joost Schellevis:

"Het OM is blijkbaar bang dat hackers zich al in het systeem hebben genesteld. Het oorspronkelijke lek is inmiddels gedicht en dus niet meer te misbruiken, maar waarschijnlijk was het dus al te laat. Het zou daardoor goed kunnen dat een aanvaller inmiddels voor zichzelf een nieuw achterdeurtje heeft opengezet.

Dat is in ieder geval niet eenvoudig uit te sluiten als je inbraaksporen aantreft, dus het is dan een logische keuze om de systemen van internet af te sluiten. Maar het kan ook zijn dat het OM al meer weet en ook echt op interne systemen sporen van hackers heeft aangetroffen.

Afsluiten van internet voorkomt dat de inbrekers nog toegang kunnen krijgen tot de interne systemen. Terwijl de internetverbinding is uitgeschakeld, kunnen computerbeveiligers onderzoeken wat er precies aan de hand is, zonder dat de aanval nog voortduurt.

Pas als blijkt dat het allemaal meevalt, óf als de inbrekers uit alle systemen zijn geweerd, zal die internettoegang weer worden hersteld. Wanneer dat is, is speculeren, maar het is niet gek als dat meerdere dagen duurt."

Bij het recente geweld in Zuid-Syrië zijn 594 mensen gedood. Dat meldt het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten (SOHR), dat via een lokaal netwerk in Syrië informatie verzamelt.

Ruim de helft van de slachtoffers zijn druzen, meldt het SOHR: 146 strijders en 154 burgers. 83 van hen werden door regeringstroepen geëxecuteerd. Daarnaast zijn er volgens de monitor minstens 257 overheidsmedewerkers, 18 bedoeïenenstrijders gedood en 3 burgerbedoeïenen gedood door druzenstrijders.

Bij Sweida in Zuid-Syrië is hard gevochten tussen druzische milities en milities van soennitische bedoeïenen. Er zijn al jarenlang spanningen tussen druzen en bedoeïenen over water en land en over de distributie van captagon, een synthetische drug die veel in Syrië wordt geproduceerd. De laatste geweldsuitbarsting ontstond nadat een druzische groenteboer was ontvoerd.

Om een eind te maken aan de gevechten stuurde de nieuwe Syrische regering zijn leger naar Sweida. Al snel mengde Israël zich ook in het conflict. Volgens de Israëlische premier Netanyahu waren die luchtaanvallen deels bedoeld om de druzen te beschermen, maar ook om te voorkomen dat het Syrische leger zich in het zuiden van het land zou vestigen, in de buurt van de grens met Israël.

Wie zijn de druzen?

Druzen vormen een kleine religieuze groepering van zo'n miljoen mensen in het Midden-Oosten. Ze wonen verspreid over Libanon, Israël, Syrië en Jordanië.

In Syrië vormen ze zo'n 3 tot 4 procent van de bevolking. Ze wonen met name in het zuiden in en bij de stad Sweida en op de door Israël illegaal geannexeerde Golanhoogten. De druzen hebben wortels in de sjiitische islam, maar hebben een sterke eigen cultuur en identiteit.

Israël ging afgelopen woensdag over tot luchtaanvallen op het Syrische ministerie van Defensie in hoofdstad Damascus en de omgeving van het presidentiële paleis.

Het SOHR meldt dat vijftien leden van de ministeries van Defensie en Binnenlandse Zaken zouden zijn gedood bij de Israëlische luchtaanvallen. De cijfers zijn niet geverifieerd.

In een een tv-toespraak woensdagavond noemde de Syrische interim-president Sharaa de Israëlische aanvallen een poging om zijn land te destabiliseren. Sharaa zei daarbij dat de bescherming van druzen een prioriteit is van zijn regering en beloofde de daders aan te pakken.

Na de val van het Assad-regime in december heeft hij herhaaldelijk alle religieuze en etnische minderheden bescherming beloofd. Maar onder minderheden heerst ook wantrouwen tegen hem, vanwege zijn jihadistische achtergrond bij onder meer al-Qaida.

Correspondent Nasrah Habiballah sprak met druzen op de grens van Israël en Syrië:

De Amerikaanse president Trump heeft het ministerie van Justitie opdracht gegeven om de getuigenissen in de zaak tegen de veroordeelde zedendelinquent Jeffrey Epstein vrij te geven. Dat schrijft hij op zijn socialemediaplatform Truth Social.

"Gezien de belachelijke hoeveelheid publiciteit rond Jeffrey Epstein, heb ik procureur-generaal Pam Bondi gevraagd om alle relevante getuigenissen van de grand jury te overleggen, onder voorbehoud van goedkeuring door de rechtbank", schrijft Trump. "Deze oplichting, in stand gehouden door de Democraten, moet nu onmiddellijk stoppen."

De afgelopen dagen is er opnieuw ophef ontstaan over het dossier van de in 2019 overleden Epstein. Invloedrijke figuren uit Trumps Make America Great Again-beweging zijn woest dat de regering-Trump het dossier over de Amerikaanse miljonair heeft gesloten. Trump had tijdens de verkiezingscampagne beloofd het dossier vrij te geven, maar heeft dat tot nu niet gedaan. Dat schiet bij veel Amerikanen in het verkeerde keelgat.

Complottheorieën

Jeffrey Epstein, die in 2009 al was veroordeeld, was een paar jaar geleden de spil in een geruchtmakende zaak over seksueel misbruik van tienermeisjes. Hij werd in 2017 aangeklaagd voor jarenlang seksueel misbruik en sekshandel. Ook zou hij meisjes onder druk hebben gezet om seksuele diensten aan rijke vrienden te verlenen.

Hij doodde zichzelf in 2019 in zijn cel waar hij in afwachting van zijn rechtszaak vastzat. De MAGA-achterban houdt vol dat hij is vermoord in opdracht van machtige klanten die door Epstein gechanteerd zouden worden.

Complotdenkers wijzen al jaren naar prominente Democraten, onder wie voormalig president Bill Clinton, die samen met andere bekende personen zoals de Britse prins Andrew en Michael Jackson in verband zijn gebracht met Epstein. Zo stond Clinton meermaals op de passagierslijst van Epsteins vliegtuig en was prins Andrew goed bevriend met Epstein.

Ook Trump en Epstein kenden elkaar goed en verkeerden in de jaren 80 en 90 in dezelfde kringen in New York. Op Truth Social heeft Trump gedreigd The Wall Street Journal aan te klagen nadat de krant een artikel publiceerde over een brief die Trump aan Epstein stuurde op 50ste verjaardag, waarop een tekening van een naakte vrouw te zien was. Trump zegt dat het nepnieuws is.

De verhalen over Epstein en zijn invloedrijke vrienden sluiten aan bij de QAnon-complottheorie die stelt dat een satanische elite binnen de Democraten betrokken is bij kindermisbruik. Volgens deze theorie zou een deep state van samenspannende ambtenaren dit proberen te verbergen. Aanhangers zagen in Trump lange tijd degene die deze vermeende linkse pedofielenbende zou oprollen.

Veel namen en vluchtlogboeken

Beelden die zijn vrijgegeven door het Amerikaanse ministerie van Justitie tonen aan dat Epstein niet in zijn cel is vermoord en weerleggen daarmee deze samenzweringstheorieën. De FBI maakte eerder deze maand een memo openbaar waarin staat dat er geen bewijs is dat de veroordeelde pedoseksueel een 'klantenlijst' bijhield of machtige figuren chanteerde.

Bondi zei op X dat ze gehoor geeft aan Trumps verzoek. Al vóór haar ministerschap pleitte ze voor openbaarmaking van de documenten. Ze vindt dat haar voorganger onder de regering-Biden te weinig deed om informatie over de zaak beschikbaar te stellen. Techmiljardair Elon Musk beweerde in een verwijderd X-bericht dat Trump in het dossier voorkomt.
'Onafhankelijke denkers worden onderdrukt'

Tegen de achtergrond van deze zaak heeft het Amerikaanse ministerie van Justitie Maurene Comey ontslagen. Zij was federaal hoofdaanklager in de zaken tegen muziekmagnaat Sean 'Diddy' Combs, Jeffrey Epstein en zijn handlanger Ghislaine Maxwell die in 2022 twintig jaar cel kreeg opgelegd vanwege haar betrokkenheid bij het seksueel misbruik.

In de ontslagbrief wordt verwezen naar Artikel II van de Amerikaanse grondwet, dat de president de bevoegdheid geeft om federale medewerkers te ontslaan. Er werd geen nadere toelichting gegeven.

In een afscheidsbericht aan haar collega's sprak Comey hen moed in en benadrukte ze dat angst hen er niet van mag weerhouden om hun werk als aanklager te doen. "Angst is het instrument van een tiran, gebruikt om onafhankelijk denken te onderdrukken."

Meer aanklagers weg

Critici zien het ontslag als onderdeel van een bredere ontwikkeling waarbij het ministerie van Justitie aanklagers ontslaat die hebben gewerkt aan zaken waarbij Trump of zijn politieke bondgenoten betrokken zijn. Afgelopen vrijdag ontsloeg Bondi nog twaalf justitiemedewerkers die voor Jack Smith werkten. Hij was speciaal aanklager in meerdere zaken tegen Trump.

Sinds Trumps terugkeer in het Witte Huis voert hij de druk op democratische instellingen en juridische instellingen op, zo ook op advocatenkantoren. Advocaten die hem niet zinnen wordt het werk onmogelijk gemaakt. En kantoren die zaken tegen hem behandelen worden verplicht voor miljoenen pro bono-werk te doen voor politiemensen, veteranen, militairen en slachtoffers van misdaad.

Een vrouw is om het leven gekomen na een geweldsincident in haar woning in Vlijmen. De politie heeft een man van 35 uit Uden aangehouden op verdenking van betrokkenheid. Hij was de vriend van het slachtoffer.

Buurtbewoners alarmeerden gisteravond rond 22.30 uur de politie nadat ze geschreeuw hadden gehoord. De bewoonster werd met ernstige verwondingen naar het ziekenhuis gebracht. Daar overleed ze enkele uren later. Wat er zich in de woning heeft afgespeeld, is nog niet duidelijk.

In de woning aangehouden

De man van 35 werd in de woning aangehouden. Buurtbewoners zeggen tegen Omroep Brabant dat de vrouw twee jonge kinderen nalaat uit een eerdere relatie. Een van haar kinderen was volgens de politie in huis tijdens het geweldsincident. Het kind is opgevangen en elders ondergebracht.

Forensische rechercheurs hebben vannacht sporenonderzoek gedaan in en rond het huis. Het onderzoek gaat vandaag verder.

Goedemorgen! Vandaag is de vierde en laatste etappe van de Nijmeegse Vierdaagse en in België gaat festival Tomorrowland van start, ondanks het afbranden van het hoofdpodium.

Eerst het weer: vandaag is het flink zonnig en snel warm, de maxima liggen tussen 24 en 28 graden. Het blijft droog maar er trekken wel wat sluierwolken over.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Utrechtse burgemeester Dijksma is gisteravond tijdens een raadsvergadering in een schermutseling met demonstranten terechtgekomen. De vergadering liep uit de hand na een stemming over een boycot van Israëlische producten.

Op de publieke tribune zaten pro-Palestinademonstranten. Toen bleek dat een burgermotie over het boycotten van Israëlische producten en organisaties werd weggestemd, roerden de demonstranten zich. Een deel zong luid in de zaal en weigerde te vertrekken.

Dijksma besloot zelf te proberen de demonstranten in beweging te krijgen. Volgens RTV Utrecht gebeurde dat met enig fysiek contact. Eenmaal buiten probeerden demonstranten te voorkomen dat Dijksma terug zou gaan naar het stadhuis.

"Er vielen klappen en daar stond ik eigenlijk tussen", zegt Dijksma. Ze werd zelf niet geraakt. Dijksma werd door veiligheidspersoneel meegenomen in een auto en keerde via de achteringang terug naar de raadszaal.

Na een half uur kon de raadsvergadering weer verder. "Ik begrijp de emotie en de woede, maar niet de agressie", zei Dijksma. Het was de laatste vergadering van de Utrechtse gemeenteraad voor het zomerreces.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Titelhouder Engeland heeft met veel moeite de halve finales bereikt van het EK in Zwitserland. De ploeg van de Nederlandse bondcoach Sarina Wiegman had lang niets in te brengen tegen Zweden en kwam op een verdiende 2-0 achterstand, maar de 'Lionesses' knokten zich terug tot 2-2. Uiteindelijk wonnen ze na een bijzondere penaltyserie, waarin er meer gemist werd dan raak geschoten:

Fijne dag!

Het aantal mensen in Nederland dat de chatapp Signal gebruikt, is in de eerste helft van dit jaar meer dan verdubbeld naar 1,8 miljoen gebruikers. Dat staat in de tussentijdse update van het jaarlijkse Nationale Social Media onderzoek van Newcom.

Door de snelle groei is Signal terechtgekomen op nummer 10 van de populairste sociale platforms in Nederland. Op nummer 1 staat met 13,7 miljoen gebruikers nog altijd WhatsApp. Die app kreeg er in dezelfde periode zo'n 200.000 nieuwe gebruikers bij.

In sommige kringen deden gebruikers de afgelopen maanden een oproep om WhatsApp te verwijderen en over te stappen naar Signal. Weliswaar stapte een groep over, maar van de Signal-gebruikers zit volgens Newcom 98 procent ook nog op WhatsApp. Dit laat zien hoe dominant deze app is in onze maatschappij.

Geen afscheid

Slechts 1 procent van de Signalgebruikers heeft WhatsApp opgezegd, en 1 procent zegt WhatsApp nooit te hebben gebruikt. Weinig Nederlanders hebben WhatsApp het afgelopen halfjaar van hun telefoon verwijderd: 0,5 procent, zo'n 90.000 gebruikers. Bij Signal is dat aantal vele malen groter: daar hebben zo'n 330.000 mensen de app alweer vaarwel gezegd.

"Echt dit opzeggen, afscheid nemen van WhatsApp, dat doen mensen nauwelijks", zegt Newcom-directeur Neil van der Veer. "Veel Signalgebruikers voegen nog niet de daad bij het woord. Het zit echt in de experimenteerfase." Dat wil niet zeggen dat het niet leeft in bepaalde kringen. Signal is het populairst onder theoretisch opgeleiden tussen de 45 en 60 jaar.

Onderzoek naar socialemediagebruik

Newcom deed een tussentijdse meting van het jaarlijkse socialemediaonderzoek, onder een representatief panel van ruim 1500 mensen ouder dan 15 jaar.

Het onderzoeksbureau heeft daarin alle platformen meegenomen. Wel is er een aantal uitgelicht vanwege actuele ontwikkelingen: Whatsapp, Signal, BlueSky, Truth Social en X.

Platform X ziet het aantal Nederlandse gebruikers sinds 2024 gestaag afnemen. Afgelopen halfjaar vertrokken weer zo'n 400.000 mensen. In totaal zijn op het platform nog zo'n 2,3 miljoen Nederlandse gebruikers te vinden.

De drie belangrijkste redenen die ondervraagden noemen om niet meer actief te zijn op X: ze vinden een ander platform leuker, voelen zich op X niet meer thuis of vinden dat er op X te veel nepnieuws rondgaat.

Deel kiest bewust

X-alternatief BlueSky en Truth Social, het platform van de Amerikaanse president Trump, hebben in Nederland relatief weinig gebruikers. BlueSky heeft er 350.000 en Truth Social 190.000.

Volgens Newcom-directeur Van der Veer laten de groei van Signal en het verlies van X zien dat een deel van de gebruikers bewust sociale media kiest op basis van vertrouwen en inhoud. "Maar het gros is minder bezig met deze thema's. Zij maken volop gebruik van commerciële platformen zoals WhatsApp."

In Tiel is bij een woningbrand iemand om het leven gekomen. De brand brak rond 02.45 uur uit en was volgens de brandweer kort en hevig.

Omroep Gelderland schrijft dat de brand ontstond in de keuken van een van de woningen aan de Grotebrugse Grintweg. De woning brandde volledig uit.

Het vuur dreigde over te slaan naar drie aangrenzende huizen. De andere woningen liepen schade op, maar er vielen geen verdere slachtoffers. Rond 06.00 uur vanochtend meldde de veiligheidsregio dat de brand bijna uit was.

De politie doet buurtonderzoek en roept getuigen op zich te melden.

De Amerikaanse talkshow The Late Show with Stephen Colbert verdwijnt volgend jaar van de Amerikaanse tv. Het programma wordt al sinds 1993 uitgezonden, tot 2015 met David Letterman als presentator.

Tv-zender CBS trekt in mei 2026, aan het eind van het televisieseizoen, de stekker uit het programma. Colbert kreeg het nieuws gisteravond te horen en maakte het meteen in de show bekend aan het publiek.

"Ik word niet vervangen, dit gaat allemaal gewoon weg", zei Colbert, nadat er boegeroep uit de zaal was te horen toen hij het einde van de show aankondigde. "Ja, ik deel jullie gevoelens."

Nieuwszender CNN noemt het stoppen opvallend, omdat The Late Show meestal het best bekeken programma op de late avond is in de Verenigde Staten.

Colbert Trumpkritisch

Amerikaanse media wijzen op de aanstaande fusie van Paramount, het moederbedrijf van CBS, met Skydance Media. De bestuursvoorzitter van Skydance is volgens entertainmentsite Variety een aanhanger van president Trump. Colbert is in zijn show vaak uitgesproken kritisch op de president.

Eerder deze week sprak Colbert nog over de banden van Trump met Jeffrey Epstein:

Ook komt het nieuws twee weken nadat Paramount een schikking trof in een rechtszaak die Trump had aangespannen tegen CBS. Trump beweerde dat een interview met zijn Democratische concurrent bij de verkiezingen van vorig jaar, Kamala Harris, zo was geknipt, dat zij in een goed daglicht kwam te staan.

Trump eiste 20 miljard dollar aan schadevergoedingen van Paramount, dat besloot te schikken en een bedrag van 16 miljoen dollar betaalde.

De Democratische senator Adam Schiff, die te gast was bij Colbert in de uitzending van gisteren, schreef na afloop op X: "Als Paramount en CBS The Late Show om politieke redenen hebben stopgezet, verdient het publiek het om dit te weten. Het publiek verdient beter."

'Puur financiële beslissing'

CBS ontkent dat er politieke redenen achter het besluit zitten om te stoppen. "Dit is een puur financiële beslissing, gemaakt tegen een lastige achtergrond in de late avond. Het heeft op geen enkele manier te maken met de inhoud van de show of zaken die bij Paramount spelen", zeggen leidinggevenden van de zender in een verklaring.

Tijdschrift Variety schrijft dat latenightshows het in de Verenigde Staten inderdaad moeilijk hebben. Pogingen om jonger publiek te trekken mislukken meestal, omdat jongeren meer gebruik maken van streamingdiensten om op hun zelf gekozen momenten te kijken.

Nieuwszender CNN noemt The Late Show een belangrijk onderdeel van de programmering van CBS en stelt dat het verdwijnen van het programma "het einde van een tijdperk" markeert.

De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma is gisteravond tijdens een raadsvergadering in een schermutseling met pro-Palestijnse demonstranten terechtgekomen. De vergadering liep uit de hand na een stemming over een boycot van Israëlische producten.

Toen bleek dat een burgermotie over het boycotten van Israëlische producten en organisaties werd weggestemd, roerden de demonstranten die in het publiek zaten zich. Een aantal demonstranten verstoorde de vergadering met leuzen en weigerde te vertrekken.

"De mensen waren ontzettend boos en waren aan het schreeuwen en ook behoorlijk agressief. Ook naar mij als persoon", zegt de burgemeester in een reactie tegen RTV Utrecht.

Bekijk hier beelden van de situatie in de raadszaal en de reactie van de burgemeester:

Dijksma besloot de demonstranten zelf in beweging te krijgen. Volgens de regionale omroep gebeurde dat met enig fysiek contact. "Ik heb gewoon instinctief gehandeld, omdat ik dacht dat het helpt als ik meeloop en ze eruit krijg op die manier. Want als de politie het doet, gebeurt het een stuk minder zachtzinnig", zegt Dijksma.

Klappen

Eenmaal buiten probeerden demonstranten te voorkomen dat Dijksma terug zou gaan naar het stadhuis. "Toen werd er voor de deur toch ook fysiek strijd gevoerd om mij te belemmeren naar binnen te gaan. Daar vielen ook klappen en daar stond ik eigenlijk tussen."

Ze werd zelf niet geraakt. Dijksma werd door veiligheidspersoneel meegenomen in een auto en keerde via de achteringang terug naar de raadszaal.

Na een half uur kon de raadsvergadering weer verder. "Ik begrijp de emotie en de woede, maar niet de agressie", zegt Dijksma. Het was de laatste vergadering van de Utrechtse gemeenteraad voor het zomerreces.

Een stel uit Den Bosch heeft in hoger beroep negen maanden cel gekregen voor het plegen van verzekeringsfraude. De man van 52 en zijn vrouw van 54 hebben jarenlang op parkeerplaatsen tientallen botsingen veroorzaakt, om op die manier schadebedragen te kunnen incasseren.

Tussen 2014 en 2020 gingen de twee steeds op dezelfde manier te werk. Ze zaten samen in de auto op parkeerplaatsen in Den Bosch en reden dan expres tegen andere automobilisten aan, die achteruit rijdend een parkeervak verlieten.

Na de aanrijding reed de vrouw de eigen auto weg, met een smoes dat ze haar kind moest ophalen. De man liep vervolgens direct met een schadeformulier naar de aangereden auto, waarna de slachtoffers te horen kregen dat zij de aanrijding hadden veroorzaakt.

Een van de slachtoffers vertelt bij Omroep Brabant wat haar overkwam: "Ik reed rustig het parkeervak uit toen er ineens een wagen met hoge snelheid voorbijkwam en we elkaar raakten. Het ging zo snel. Bovendien werd ik door de man die uit de auto kwam bijna gedwongen om meteen het schadeformulier in te vullen."

Opvallend veel claims

Volgens het gerechtshof hebben de twee ongeveer zestig keer opzettelijk een botsing veroorzaakt. Dat leverde ze een hoop schadevergoedingen op. Een van de slachtoffers maakte 9500 euro over. In totaal streek het stel bijna 165.000 euro op met hun fraude.

De verzekeringsmaatschappij viel het op dat er veel schadeclaims binnenkwamen van de twee. Het bedrijf berekende hoe groot de kans was dat iemand zo vaak betrokken kon zijn bij een botsing. Die kans was vrijwel nul.

Hogere straf

Aanvankelijk was er acht maanden cel opgelegd, maar daar had het stel beroep tegen aangetekend. In hoger beroep is de straf zelfs hoger uitgevallen. Het hof spreekt van een "herkenbaar, gelijksoortig en geraffineerd patroon". De officier van justitie noemde het eerder "vakkundige en schaamteloze oplichting".

De twee moeten ook duizenden euro's schadevergoeding betalen aan twee gedupeerden.

Ondanks fel protest van natuurorganisaties en bestuurders heeft demissionair minister Sophie Hermans besloten dat er een dikke stroomkabel komt in het Waddengebied. De kabel moet de stroom die windmolens opwekken op de Noordzee bij Pieterburen aan land brengen. De kabel gaat onder de oostpunt van Schiermonnikoog door.

De minister stelt in haar besluit dat ze de zorgen van natuurorganisaties en bestuurders begrijpt, en dat er alles aan gedaan zal worden om de kabel "met respect voor de natuur en perspectief voor de landbouw" aan te leggen.

Dat stelt burgemeester Ineke van Gent van Schiermonnikoog niet gerust. "Schiermonnikoog en de kwetsbare Waddenzee met haar prachtige natuur verdienen beter dan deze route", aldus Van Gent bij RTV Noord.

Op z'n minst kortzichtig

De burgemeester werd vandaag door de minister telefonisch op de hoogte gesteld. "Ze gaf aan dat ze voet bij stuk houdt. Maar ik vind het een heel slecht besluit. En dat vind ik niet alleen, dat vindt eigenlijk heel bestuurlijk Noord-Nederland", stelt de burgemeester. "Het is op zijn minst kortzichtig om op deze manier om te gaan met Unesco Werelderfgoed."

De natuurorganisaties en bestuurders zeiden al eerder dat zij niet tegen windmolens op zee zijn. "Schone energie die wordt opgewekt in windparken op de Noordzee is hard nodig, en die stroom moet via kabels naar land gebracht worden", aldus Natuurmonumenten op de website. "Maar dan wel op zo'n manier dat de natuur in het Waddengebied er het minste onder te lijden heeft."

Wantij

Het tracé dat de kabel gaat volgen, leidt juist wel tot schade, betoogt Natuurmonumenten. Niet alleen omdat de kabel onder de oostelijke punt van Schiermonnikoog wordt geboord, maar ook omdat hij door het wantij en de kwelders loopt.

"Het wantij is de plek waar twee getijstromen samenkomen. Op deze plek heeft het getij de minste kracht en is het relatief ondiep. Het is er daardoor op het oog rustig, maar juist op het wantij bruist het van het leven", stelt Natuurmonumenten. De aanleg van de kabel zou dat leven tientallen jaren kunnen verstoren.

De natuurorganisaties en bestuurders hebben meermalen alternatieven voor het huidige tracé op tafel gelegd. Zo was er het idee voor een tunnel door een minder kwetsbaar gebied iets naar het oosten. Maar het graven daarvan duurt te lang, vond de minister. De tunnel zou pas in 2036 klaar zijn.

Stuk naar het oosten

Ook het idee om de stroomkabel een stuk verder naar het oosten te leggen, deels over Duits grondgebied, wees ze af. Volgens de minister wilden de Duitsers niet meewerken aan deze route.

In het telefoongesprek met Van Gent voegde Hermans daaraan toe dat de kosten voor de oostelijke route ook hoger zouden zijn en dat er "te veel onzekerheden" zijn over dat alternatief.

Van Gent noemt die argumentatie vreemd: "Als er ook nog andere windparken komen, is het beter om dat in een keer goed aan te leggen en niet iedere keer opnieuw door het Waddengebied te gaan. Het is echt kortetermijndenken."

Schiermonnikoog pleit nogmaals voor de alternatieve, oostelijke route en gaat ervan uit dat er, naast wettelijke compensatie, een ruime investering plaatsvindt in de regio omdat de aanleg veel impact heeft op de natuur en ook op de landbouw in Noord-Groningen.

Bij een datalek van het Britse ministerie van Defensie met gegevens over Afghanistan zijn ook persoonsgegevens van Britten in verkeerde handen gekomen, waaronder die van Britse spionnen en commando's. Dat meldt onder meer de BBC.

Dinsdag werd al bekend dat in 2022 vanuit het ministerie een geheime spreadsheet met data over duizenden Afghanen naar een verkeerd e-mailadres is verstuurd. Er was geen opzet in het spel.

Op de spreadsheet stonden namen en contactgegevens van Afghanen die naar het VK wilden verhuizen, omdat ze bang waren voor de wraak van het Taliban-regime dat een paar maanden eerder aan de macht was gekomen. Deze Afghanen hadden in de jaren daarvoor met de Britten samengewerkt.

Geheim programma

Toen ruim een jaar later negen namen uit deze dataset op Facebook opdoken, zette de toenmalige Conservatieve regering in het geheim een programma op om zo veel mogelijk van deze Afghanen naar het VK te halen. De kosten van dat programma en de beveiliging van personen worden op meer dan drie miljard euro geraamd.

Inmiddels zijn 4500 Afghanen en hun familieleden uit deze groep in het VK aangekomen, zo'n 16.000 mensen in totaal. Daar zal het ook bij blijven. De Britse regering zegt dat inmiddels is gebleken dat de Taliban niet op wraak uit zijn.

Britse media kregen een verbod om over het datalek of het overbrengingsprogramma te berichten. Dat verbod is sinds dinsdag door een uitspraak van een rechter van tafel.

Excuses

De huidige minister van Defensie Healy (Labour) heeft dinsdag zijn excuses aangeboden voor het datalek. "Dit had nooit mogen gebeuren", zei hij. "Het mag dan drie jaar geleden zijn gebeurd onder de vorige regering, ik bied aan ieder wiens data zijn gelekt mijn oprechte excuses aan."

Het Franse leger heeft zijn terugtrekking uit Senegal voltooid. Daarmee komt een einde aan 65 jaar permanente militaire aanwezigheid in West-Afrika, een regio waar de Fransen decennialang als ex-kolonisator nog veel invloed hadden. Maar de laatste jaren keerden alle landen daar zich af van Parijs.

De commandant van de Franse troepen in Afrika, generaal Ianni, droeg de grootste Franse basis en de luchtmachtbasis bij Dakar officieel over aan de Senegalese opperbevelhebber Cissé. Na de onafhankelijkheid van Senegal in 1960 is Frankrijk al die jaren met een troepenmacht aanwezig gebleven in het land.

Maar de vorig jaar gekozen president Faye stuurde aan op het vertrek van de Fransen. De soevereiniteit van Senegal is niet te rijmen met de voortdurende aanwezigheid van buitenlandse troepen, betoogde hij.

Bloedbad

Faye vindt ook dat Parijs excuses moet aanbieden voor misdaden die in de koloniale tijd zijn begaan, zoals het beruchte bloedbad dat Franse troepen in 1944 aanrichtten onder ongewapende Senegalese militairen in het kamp Thiaroye. Faye wil wel blijven samenwerken met Frankrijk, als gelijkwaardige partner.

Senegal is niet het enige Afrikaanse land waar Frankrijk zich militair terugtrekt. Dit jaar moesten de Fransen ook al vertrekken uit Tsjaad en Ivoorkust. Die landen willen net als Senegal blijven samenwerken met Frankrijk en in Ivoorkust blijven nog enkele tientallen militaire adviseurs actief.

De Franse terugtrekking verloopt tegen de achtergrond van vinnige discussies. President Macron heeft gezegd dat de afspraken over de terugtrekking in goed overleg zijn gemaakt, en dat Frankrijk uit beleefdheid de communicatie aan de Afrikaanse landen heeft overgelaten. Maar Senegal en Tsjaad spreken dat tegen en zeggen dat het om een eenzijdig besluit van hun kant gaat.

Rusland

Eerder zijn de Fransen weggestuurd uit Niger, Mali en Burkina Faso. Daar zijn na staatsgrepen militairen aan de macht die helemaal hebben gebroken met Parijs en zich in plaats daarvan laten ondersteunen door Rusland.

Het enige land in Afrika waar Frankrijk zijn militaire aanwezigheid handhaaft is Djibouti, dat strategisch is gelegen aan de Rode Zee. Daar blijven zo'n 1500 manschappen present.