NOS Nieuws - Algemeen

De Filipijnse ex-president Duterte, die vastzit in Scheveningen, hoeft voorlopig niet voor te komen. Een verzoek tot uitstel van hoorzittingen is goedgekeurd door het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. De 80-jarige Duterte is volgens zijn advocaat te zwak om voor te komen.

Duterte is aangeklaagd op verdenking van aanzetten tot misdaden tegen de menselijkheid door middel van moord, marteling en verkrachting. Onder zijn presidentschap, van 2016 tot 2022, zijn op de Filipijnen vele duizenden veronderstelde drugsverslaafden en -dealers gedood.

'Beperkt uitstel'

Het ICC moet nog vaststellen voor hoeveel aanklachten voldoende bewijs is om over te gaan tot een rechtszaak. De hiervoor bestemde hoorzittingen zouden op 23 september beginnen, maar daar is een streep doorgezet. Er is nog geen nieuwe datum bekend.

De rechters van de zogenoemde Pre-Trial Chamber I spreken van "beperkt uitstel". Dit orgaan bestaat uit drie rechters en twee van hen gingen akkoord met verzoek van de verdediging.

Het is onduidelijk of Duterte een specifieke aandoening heeft. De arts van het hof had hem eerder nog mentaal en fysiek fit verklaard. De oud-president oogde vermoeid toen hij in maart per videoverbinding voorkwam om zijn identiteit te bevestigen.

De leider was in maart opgepakt door de Filipijnse politie op de internationale luchthaven van hoofdstad Manilla. Vervolgens was Duterte uitgeleverd aan Nederland. De voormalige president stelt dat hij is 'ontvoerd' door het ICC.

Duterte erkent de legitimiteit van het strafhof niet. In 2019, toen Duterte nog aan de macht was, stopten de Filipijnen de samenwerking met het strafhof. Hij kan echter nog steeds worden vervolgd voor misdaden die eerder in zijn ambtstermijn werden gepleegd.

Verkiezingen gewonnen vanuit de cel

De politicus is nog altijd populair onder een deel van de Filipijnse bevolking. Hij won in mei de verkiezingen voor het burgermeesterschap van Davao City, hoewel hij vastzit in Nederland. Duterte was in Davao City al eerder burgemeester en bouwde er zijn imago op als compromisloze misdaadbestrijder.

Volgens de ICC-aanklager heeft Duterte als president doodseskaders ingezet om verdachten van drugsdelicten te vermoorden. Op grote schaal werden mensen doodgeschoten en vervolgens naar het ziekenhuis gebracht om een politieonderzoek te voorkomen, concludeerden Reuters-journalisten in 2017.

Vlak bij het centrum van Utrecht is een zeehond gezien. Het dier is zo'n drie maanden oud, zegt Emmy Venema, coördinator bij Zeehondencentrum Pieterburen tegen RTV Utrecht.

De zeehond zwom in het Merwedekanaal, vlak bij het Muntgebouw. Een voorbijganger heeft de dierenambulance gebeld. Daarna is het zeehondencentrum geïnformeerd.

De zeehond lijkt gezond. Het zeehondencentrum zal daarom niet ingrijpen. "Zolang er niets aan mankeert, mogen zelfs wij er niet aankomen", legt Venema uit.

Genoeg vis

Een zeehond in binnenwateren is bijzonder, maar komt af en toe voor. In 2015 zwom een zeehond door de Oudegracht in Utrecht. Ook in Amsterdam of Rotterdam zijn ze wel eens gezien.

Venema: "Ze kunnen zich daar prima vermaken. Zo lang er genoeg vis is, ziet de zeehond geen noodzaak om weg te gaan."

De coördinator van het zeehondencentrum kan zich voorstellen dat mensen de zeehond in Utrecht willen spotten, maar adviseert mensen met klem om niet te dichtbij te komen. "Laat het dier met rust, voer het niet en geniet ervan op afstand."

Advocaten kunnen vanaf dinsdagochtend weer digitale dossierstukken van het Openbaar Ministerie ontvangen. Het digitaal delen van documenten over rechtszaken stopte in juli abrupt toen het OM al zijn systemen loskoppelde van het internet vanwege een hack.

Het OM is sinds begin augustus bezig om de eigen online systemen gecontroleerd weer op te starten. Het beschikbaar komen van het zogenoemde 'advocatenportaal' is daar een onderdeel van. Het kan nog wel enkele weken duren voordat alle recente documenten terug te vinden zijn in de digitale dossiers.

Andersom kunnen advocaten vanaf dinsdag ook weer digitaal stukken versturen naar gerechtelijke instanties. Dat moest de afgelopen tijd per post.

Strafrechtelijk onderzoek

Hoelang het duurt voor alle systemen weer volledig functioneren, kan het OM nog niet zeggen. Sinds kort kunnen externen weer met het OM mailen en kan de politie weer digitaal informatie uitwisselen met het OM. Ook slachtoffers van misdrijven hebben inmiddels weer toegang tot een speciaal portaal met informatie over hun zaak.

Uit onderzoek naar de hack is al gebleken dat er gebruikgemaakt is van kwetsbaarheden in de interne systemen van het OM. Het Landelijk Parket heeft ook een strafrechtelijk onderzoek ingesteld naar de hack. Dat onderzoek loopt nog.

Het personeelstekort in de zorg was al nijpend en het is de afgelopen maanden alleen maar erger geworden, doordat er minder zzp'ers worden ingezet. Roosters zijn nog moeilijker rond te krijgen, werknemers draaien overuren en het ziekteverzuim is hoog. Uit een rondgang van vakbond CNV blijkt dat meer dan de helft van de ruim 500 ondervraagde zorgmedewerkers deze hogere werkdruk ervaart. Ook zorgmedewerkers met wie de NOS sprak, bevestigen dit.

"Het is nog nooit zo schrijnend geweest als nu", vertelt een zorgmedewerker die in een verpleeghuis werkt. De medewerkers willen anoniem blijven omdat ze geen problemen willen met hun werkgever. "Soms kan ik nauwelijks goede zorg leveren."

Aan de NOS vertellen medewerkers dat sommige cliënten tijden in hun eigen ontlasting zitten, het uren duurt voordat ze 's ochtends uit bed geholpen kunnen worden of dat douchebeurten of blaasspoelingen soms overgeslagen worden. "Daar ben je dan oud voor geworden, voor een halve dag in een poepluier liggen."

Roostergaten

Sinds januari handhaaft de Belastingdienst actiever op schijnzelfstandigen, oftewel op zzp'ers die eigenlijk werknemer zijn. Die zijn er veel in de zorg, denkt men, bijvoorbeeld omdat personeel in die sector meestal in vaste diensten werkt en dus niet zelf de werktijden mag bepalen.

Zorgorganisaties probeerden de afgelopen maanden om de zzp'ers in dienst te krijgen, maar de meeste zaten hier niet op te wachten. De streefdatum om helemaal met freelancers te stoppen, schoof een deel van de zorginstellingen dan ook steeds door. 1 april werd 1 juli en ondertussen zingt de datum 1 oktober rond.

In de zomer werd pijnlijk duidelijk dat het voor een deel van de zorginstellingen niet haalbaar was om te stoppen met zzp'ers en hebben zij toch weer freelancers ingezet om de gaten in het rooster op te vullen. "Een zomer zoals deze had ik nog niet meegemaakt", vertelt Richard Spraakman die al vijftien jaar in de ouderenzorg werkt.

Bij WZH Prinsenhof in Leidschendam, waar hij locatiemanager is, vulden ze voorheen 300 à 400 diensten per maand met zzp'ers. Nu lossen ze het vooral intern op. "We proberen elkaar overeind te houden, maar soms merk je ook dat iemand er gewoon doorheen zit door de werkdruk."

De zorginstelling probeert alternatieven in het leven te roepen om werken in loondienst aantrekkelijker te maken, zoals een flexpool waarbij medewerkers op verschillende locaties kunnen werken. Dat is een populair initiatief bij zorgorganisaties.

Groepsdruk

Zorgmedewerkers bij verschillende instellingen vertellen de NOS dat ze geregeld met minder mensen een dienst draaien, soms mist zelfs de helft of staan ze alleen. Zo vertelt iemand dat ze vorig jaar standaard met acht mensen een nachtdienst draaiden en nu nog maar met vier. "Als je pech hebt, meldt iemand zich nog ziek en moet er iemand van de dienst ervoor blijven om een dubbele dienst te draaien. Je kan de mensen niet alleen laten." Ook worden mensen weleens gevraagd voor medische handelingen waarvoor ze niet bevoegd zijn, zegt een medewerker in de gehandicaptenzorg.

Medewerkers worden ook buiten werktijd continu gevraagd om bij te springen. Iemand vertelt dat ze soms weken van 46 uur maakt, terwijl ze een contract heeft voor 20. "Vanmorgen was er weer een appje met een overzicht van alle open diensten. Of iedereen even wil meedenken en reageren. Je kan je meldingen wel uitzetten, maar er komt ook een bepaalde groepsdruk bij kijken."

Er worden ook wel uitzendkrachten ingezet, maar die zijn duurder en komen ook weleens niet opdagen, vertellen meerdere mensen. En er zit ook een voordeel aan de verdwenen zzp'ers, zegt een zorgmedewerker: cliënten hebben met minder verschillende gezichten te maken. "Maar dat betekent wel dat je met minder mensen bent."

Ondanks alles spreken de zorgmedewerkers nog altijd opvallend lovend over hun werk. "Het is ook niet allemaal kommer en kwel. Het werk is gewoon prachtig." Alleen vinden de medewerkers het jammer dat nu vaker de gesprekjes met cliënten erbij inschieten. "Dat is de reden waarom ik de zorg ben ingegaan."

Verhaal delen?

Wil je ook een verhaal over dit onderwerp delen? Dat kan door te mailen naar oproep@nos.nl. Mails worden in vertrouwen behandeld.

Op een gerechtsgebouw in Londen is vanochtend een nieuw kunstwerk van de bekende straatkunstenaar Banksy verschenen. Hij plaatste een foto van het kunstwerk op Instagram. Het is een afbeelding van een rechter die met een voorzittershamer een demonstrant aanvalt die op de grond ligt.

Het kunstwerk werd bijna onmiddellijk bedekt, schrijft de Britse krant The Guardian. Volgens ooggetuigen werd het kunstwerk in de ochtend afgeschermd door beveiligingsmedewerkers van de rechtbank.

Later kwamen andere medewerkers met zwarte zeilen om het kunstwerk te bedekken. Ondertussen probeerde men passanten ervan te weerhouden foto's te maken van de afbeelding, aldus de krant.

Mogelijk gaat het kunstwerk over het verbod op de actiegroep Palestine Action, hoewel het werk daar niet expliciet naar verwijst. Afgelopen zaterdag alleen al werden in Londen bijna 900 demonstranten opgepakt, die openlijk de actiegroep steunden.

Leden van Palestine Action drongen in juni binnen bij een Britse luchtmachtbasis in Oxfordshire. Uit protest tegen het Britse standpunt over het geweld in Gaza besmeurden ze er twee vliegtuigen met rode verf.

Volgens de Britse politie was er meer dan acht miljoen euro schade. Palestine Action werd daarom kort daarna door de Britse regering op een terreurlijst geplaatst. Aanhangers van de groep kunnen sindsdien worden opgepakt voor het steunen van een terreurorganisatie. Het omhooghouden van een bord met de tekst "Ik ben tegen genocide. Ik steun Palestine Action" is daarvoor al voldoende.

VK-correspondent Fleur Launspach

"Hiermee slaat Banksy precies de spijker op de kop. In Londen speelt zich namelijk al weken iets bijna absurds af: honderden demonstranten zijn opgepakt alleen omdat ze een bord met een tekst vasthouden.

De organisatie Palestine Action heeft zelf ook wel door hoe surrealistisch én dramatisch de arrestaties eruitzien en moedigt mensen juist aan om massaal mee te doen. Daaronder bevinden zich opvallend veel 60-plussers en gepensioneerden. Hier wordt zelfs aan het begin van het weekend gegrapt: "Daar gaan we weer: roll out the pensioners!"

De meeste demonstranten worden alleen door de politie geregistreerd en weer vrijgelaten zolang ze maar niet terugkeren naar het protest. Maar sommigen worden wél vervolgd, onder de terrorismewet, en die straffen kunnen hoog uitvallen. Dat zorgt voor een ongemakkelijk debat in het VK: zelfs parlementariërs die in de zomer instemden met de wetswijziging waardoor Palestine Action op de terreurlijst belandde, krabben zich nu achter de oren bij het zien van dit soort massale arrestaties.

Die onrust en absurditeit heeft Banksy met één simpele afbeelding weten te vangen in een werk dat - tot teleurstelling van velen - meteen weer is weggehaald."

Ook zeven Nederlanders werden opgepakt, meldde de Nederlandse tak van actiegroep Extinction Rebellion. Ook zij hadden borden bij zich met daarop de gewraakte tekst.

Aanhangers van Palestine Action zien het kunstwerk als een steunbetuiging. "Ik vind het walgelijk dat ze het kunstwerk bedekken", zegt een voorbijganger die bij een van de protesten was tegen The Guardian. "Ze zijn duidelijk bang voor de reactie."

Palestine Action is in hoger beroep gegaan tegen het besluit om de groep op de terreurlijst te plaatsen, de hoorzitting staat voor 25 september gepland. Het verbod op de actiegroep is volgens onder meer Amnesty International een aanval op fundamentele vrijheden van meningsuiting en het demonstratierecht.

Het zal erom gaan spannen of D66 een meerderheid in de Kamer bijeen krijgt om het recht op abortus als mensenrecht vast te leggen. Na een paar uur durend debat vanochtend in de Kamer over een initiatiefnota daartoe van D66-Kamerlid Paulusma is er nog geen meerderheid, maar komt die wel een stap dichterbij.

VVD, D66, GroenLinks-PvdA en SP steunen het plan van Paulusma. Over een paar weken, na Prinsjesdag, zal de Kamer erover stemmen. Tot die tijd zegt Paulusma, gaat ze "alles in het werk stellen" om haar plan aan een meerderheid te helpen.

Ze is hoopvol, zegt ze na afloop van het debat tegen de NOS. "Niemand wil deze praktijken. Niemand wil dat vrouwen onnodig sterven."

Twijfels over beste aanpak

Jaarlijks sterven er volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO tienduizenden vrouwen door onveilige abortussen. Paulusma vreest dat het aantal in werkelijkheid hoger ligt omdat er in sommige landen gebrekkige zorg is en er niet geregistreerd wordt. In haar nota zegt Paulusma dat abortus een mensenrecht is en om die reden in internationale mensenverdragen vastgelegd moet worden.

Dat vrouwen onnodig sterven wil geen enkele partij, maar niet alle partijen zijn het met Paulusma eens dat abortus als mensenrecht vastleggen de beste route is. Partijen waaronder SGP, Forum voor Democratie en ChristenUnie maken zich zorgen om de rechten van ongeborenen.

"Wanneer begint een mensenrecht eigenlijk?", vraagt ChristenUnie-leider Bikker. "Is dat pas als een kind geboren wordt en het gaat ademen?" Ook SGP-leider Stoffer wil weten hoe het met de balans tussen het mensenrecht van een vrouw of dat van een ongeboren leven.

Paulusma zegt "met het volste respect voor de overtuiging van de heer Stoffer" en anderen er niet anders tegenaan te kijken wanneer een leven biologisch gezien begint. Maar ze constateert "toch anders te kijken" en een "andere waardering te maken" wanneer het om de rechten gaat. "Het recht op zelfbeschikking en het recht om niet te hoeven sterven door gebrekkige zorg of hulp stellen wij bovenaan."

Strengere wetgeving

Met de ontwikkelingen in Polen, maar ook in Zuid-Amerikaanse landen en de strengere wetgeving in Verenigde Staten ziet D66 dat vrouwen wereldwijd steeds minder rechten krijgen. Met D66 maken ook GroenLinks-PvdA, SP en de VVD zich daar zorgen om.

Wetgeving en praktijk rond abortus verschillen in Europa nu sterk per land. Zo is de abortuswetgeving van Polen een van de strengste van Europa. In 2021 werd abortus daar in vrijwel alle gevallen verboden. Het afbreken van een zwangerschap is in Polen alleen toegestaan bij verkrachting, incest of als het leven of de gezondheid van de vrouw in gevaar is.

In Frankrijk werd het recht op abortus in maart vorig jaar juist in de Grondwet vastgelegd. Vooralsnog is dat het enige land, alhoewel er andere landen waaronder Duitsland wel discussie gaande is.

Internationale mensenrechtenverdragen

Partijen als NSC en ChristenUnie merken op er niets in te zien om als Nederlands parlement iets aan te nemen dat tegen nationale wetgeving van andere landen indruist. Paulusma benadrukt dat het om het vastleggen van abortus in internationale mensenrechtenverdragen gaat.

"We zeggen niet tegen andere landen dat ze hun wetgeving moeten aanpassen, we zeggen wel: vanuit Europa moeten we met elkaar zeggen dat het onnodig sterven in Europa niet meer nodig zou moeten zijn."

De komende weken gaat Paulusma met partijen in gesprek. "Ik strijd moedig voorwaarts. Het gaat hier om de rechten van de helft van de wereldbevolking. Vrouwen hebben het recht op zelfbeschikking. En recht op toegang tot veilige zorg. Dat zou in de rest van de wereld ook zo moeten zijn."

Clubs en supporters moeten zwaarder en sneller worden bestraft bij racistische incidenten. Daarvoor pleit de vakbond van betaald voetbalspelers naar aanleiding van een incident van afgelopen weekend in Leeuwarden.

Supporters op de tribune van SC Cambuur maakten zaterdag apengeluiden toen speler Samuel Bamba werd gewisseld. Het was de eerste wedstrijd die de Duitse profvoetballer met Congolese roots speelde voor zijn nieuwe club Willem II.

De voorzitter van de Vakbond van Contractspelers (VVCS), voormalig topvoetballer Evgeniy Levchenko, noemt het "heel treurig" dat Bamba dit weekend met racisme te maken kreeg. Hij vindt dat er meer moet gebeuren om racisme in het voetbal uit te bannen.

Topje van de ijsberg

De KNVB krijgt gemiddeld drie keer per jaar een melding van discriminerende spreekkoren in stadions. Het gaat om wedstrijden in de eredivisie en de Keuken Kampioen Divisie, in totaal achthonderd duels. Dat wil niet zeggen dat het drie keer per jaar mis gaat. Lang niet elk spreekkoor is voldoende hoorbaar en daarom wordt niet alles geregistreerd.

Daarnaast zijn er andere redenen waarom het aantal meldingen zo laag is. Jacco van Sterkenburg, hoogleraar Racisme, Inclusie en Communicatie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, zegt dat we alleen het topje van de ijsberg zien. "Spelers hebben vaak zoiets van: laat maar gaan. Het hoort bij de topsport om daar geen melding van te maken."

Van Sterkenburg snapt wel waarom spelers hier terughoudend in zijn: "Het zijn topsporters. Die willen hun carrière versnellen. Daar hoort racisme melden niet bij. Dat is gedoe, daar willen sporters niet mee bezig zijn. Daardoor lijkt het misschien alsof het nauwelijks voorkomt, maar het komt veel vaker voor dan we denken."

Hogere boetes of puntenaftrek

Volgens Levchenko zijn er manieren om wangedrag bij supporters aan te pakken. Supporters die over de schreef gaan, kunnen met de huidige technologie worden opgespoord, zegt hij. "Met camera's met alles erop en eraan kun je veel voor elkaar krijgen." Volgens hem moet er vaker straf worden opgelegd, omdat die echt indruk maakt op supporters.

Hij denkt bijvoorbeeld ook aan hogere boetes voor clubs en individuele supporters die zich misdragen. Supporters kunnen een boete van 450 euro krijgen, clubs boetes van tienduizend tot twintigduizend euro. "Dat is een hoop geld, maar het liefst wil je ze raken waar het pijn doet: in de portemonnee."

Levchenko oppert ook andere maatregelen als het mis gaat: "Als je thuiswedstrijden zonder publiek moet spelen of punten in mindering brengt, zal er echt wel meer aandacht komen voor de eigen supporters."

Elkaar aanspreken

Ook supporters hebben een belangrijke rol om racisme en discriminatie tegen te gaan, zegt Humberto Tan, voorzitter van de commissie Mijnals. De commissie is in het leven geroepen door de KNVB en adviseert bij het bestrijden van racisme en discriminatie in het voetbal.

"Clubs moeten niet alleen financieel gezond zijn, maar ook sociaal gezond. Dat betekent dat er een omgeving ontstaat waarbij supporters elkaar corrigeren bij ongewenst gedrag. Dat ze elkaar erop durven aan te spreken als het mis gaat. Het zou mooi zijn als clubs op die manier een zelfreinigend vermogen krijgen", zegt Tan.

Andere maatregelen die clubs kunnen nemen zijn een identificatieplicht als supporters het stadion in gaan, camerasystemen om daders sneller te herkennen en strengere straffen voor clubs. "Als je als club niet genoeg doet om de kans op discriminatie te verkleinen, zoals projecten voor jeugd en supporters, zou dat iets kunnen betekenen voor je licentie. Aan die knoppen kun je draaien."

Pilots om daders te herkennen

De KNVB laat weten dat het niet altijd makkelijk is om daders van discriminerende spreekkoren aan te pakken. Het is volgens de bond lastig om het bewijs rond te krijgen.

Wel zijn er pilots met slimme camerasystemen waarmee aanstichters sneller kunnen worden herkend. De voetbalbond gaat voorlopig niet sleutelen aan de hoogte van de boetes, omdat de KNVB van de rechter een paar keer te horen kreeg dat de straffen al te hoog waren.

Geen enkele vorm van hulp aan illegaal in Nederland verblijvende vreemdelingen wordt strafbaar. Dat staat in een nieuw wetsvoorstel dat verantwoordelijk demissionair minister Van Weel vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het kabinet wilde het liefst alleen hulp uit medemenselijkheid, zoals het geven van een kop soep, uitsluiten van strafbaarheid. Maar dat is volgens Van Weel niet haalbaar.

Om te voorkomen dat niet steeds per geval moet worden vastgesteld of de hulp uit medemenselijkheid of andere motieven wordt verleend, kiest hij ervoor om alle vormen van hulp toe te staan. Alleen het illegaal verblijf zelf blijft strafbaar.

Met deze reparatie hoopt het kabinet de zogeheten asielnoodmaatregelenwet nog voor de verkiezingen door het parlement te loodsen, maar het is zeer de vraag of dat lukt.

Vlak voor de zomer nam de Tweede Kamer de strenge asielwetten aan, waarbij er ook steun was voor een voorstel van de PVV om illegaal verblijf strafbaar te stellen. Al gauw bleek dat dat ook betekende dat mensen die vreemdelingen zonder verblijfsvergunning helpen met bijvoorbeeld een kop soep dan strafbaar zouden worden. De Raad van State bevestigde dat ook onlangs.

Niet de bedoeling

Minister Van Weel gaf daarop aan dat hij zo snel mogelijk met een nieuw wetsvoorstel zou komen, om dat probleem te omzeilen. Ook partijen die het voorstel gesteund hadden, zoals NSC en SGP, lieten weten dat dit nooit de bedoeling kon zijn van de wet. Met deze reparatie hoopt het kabinet ook op voldoende steun in de Eerste Kamer.

De Raad van State gaf de minister een aantal opties om de wet aan te passen. Allereerst was er de optie om illegaliteit helemaal niet strafbaar te stellen. Een andere mogelijkheid was illegaliteit niet zien als een misdrijf, maar als een overtreding. Hulp aan iemand om een overtreding te plegen is sowieso niet strafbaar. Maar Van Weel kiest in plaats daarvan voor een zogeheten strafuitsluitingsgrond.

In een toelichting op zijn wetsvoorstel schrijft de minister dat meewerken aan illegaliteit in de vorm van mensenhandel wel gewoon strafbaar blijft, maar dat valt onder een andere wet.

Liefst nog voor de verkiezingen

Van Weel en het kabinet hebben haast, want de verkiezingen komen snel dichterbij. Deskundigen vragen zich af of het wel gaat lukken om het 'strengste asielbeleid ooit' nog voor die tijd door de Tweede en Eerste Kamer te krijgen. Zo moet de Raad van State zich ook weer opnieuw uitspreken over het voorstel. Die gaat daarbij waarschijnlijk ook kijken naar de voors en tegens van het strafbaar stellen van illegaliteit.

"We werken met de snelheid van het licht", zegt Van Weel over zijn tijdsplan. Hij wil graag zijn wetsvoorstel nog door de huidige Tweede Kamer laten goedkeuren. Na de verkiezingen is het maar de vraag of er nog een meerderheid is voor de strenge asielwetten en de strafbaarstelling van illegaliteit. De deadline is vrijdag 3 oktober, dan begint het verkiezingsreces. "Ambitieus", erkent ook de minister.

Het CDA koerst af op een van de spectaculairste comebacks uit de parlementaire geschiedenis. Met een verhaal dat juist géén spektakel belooft. 'Rust, reinheid en regelmaat,' zei partijleider Henri Bontebal in zijn toespraak op het partijcongres dit weekend.

Bontenbal presenteert zijn partij als een middenpartij die niet naar links en niet naar rechts buigt. Tegelijk staan in het programma wel opmerkelijke nieuwe standpunten. Weten kiezers eigenlijk wel waar de partij inhoudelijk voor staat? En is die positionering als middenpartij vol te houden?

"Het CDA heeft een aantal keuzes gemaakt waarvan ze van te voren wisten dat er kritiek op zou komen", zegt parlementair verslaggever en CDA-watcher Roel Bolsius in deze podcast. Nu de campagne echt van start gaat zul je volgens hem zien dat de handschoenen uit gaan en dat het "met z'n allen schieten op Bontenbal" wordt.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: Lisa Konings en Ulrike Nagel

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door de NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

De eigenaar van vakantiepark Drouwenerzand in Drouwen (Drenthe) moet een groot nagebouwd hunebed weghalen op last van de gemeente. "Het is eigenlijk een dom en duur grapje", zegt eigenaar Kevin Moespot tegen RTV Drenthe.

Drouwenerzand is een attractie- en vakantiepark. De nieuwe eigenaar liet zes maanden geleden het metershoge hunebed voor de ingang van het hotel plaatsen. Hij deed dat echter zonder vergunning. Een omwonende stapte vervolgens naar de gemeente.

"Ik was zo enthousiast dat ik er niet bij stilstond dat ik daar een vergunning voor nodig had. Al snel kwam het telefoontje van de gemeente, dat dit zonder vergunning niet zomaar kan", vertelt Moespot.

Reclameobject

Volgens de eigenaar komt dat onder meer omdat het om een groot reclameobject gaat, terwijl een gedeelte van het hotel een woonbestemming heeft.

De eigenaar heeft geprobeerd om alsnog een vergunning te krijgen, maar dat is niet gelukt. Moespot: "Ik ga er geen strijd van maken. Heel jammer, ook voor de dorpsbewoners die het juist leuk vonden. Maar het moet weg."

Het hunebed, dat 50.000 euro heeft gekost, moet voor 1 november weg zijn. "Dat is een teleurstelling. Bezoekers gingen er graag mee op de foto. Maar we gaan na die datum kijken waar we het hunebed wel mogen plaatsen."

EU-gezant David O'Sullivan is vandaag en morgen in Washington om in verband met de oorlog in Oekraïne nieuwe sancties af te stemmen tegen Rusland. President Trump antwoordde gisteren op een vraag van een journalist dat hij klaar is om naar "de tweede fase" van sancties over te gaan. Wat dat concreet betekent, zei hij niet.

Trumps minister van Financiën Bessent liet bij NBC News doorschemeren dat de VS extra heffingen wil opleggen aan landen die olie uit Rusland importeren. "We zijn bereid om de druk op Rusland op te voeren, maar dan moeten onze Europese partners meedoen", zei hij.

Olie-export treffen

De vraag die op tafel ligt is volgens hem wie de oorlog langer zal volhouden: het Oekraïense leger of de Russische economie. "Als de VS en de EU meer sancties opleggen, met heffingen komen voor landen die olie uit Rusland kopen, zal de Russische economie instorten en zal dat Poetin naar de onderhandelingstafel brengen", zei hij.

Vorige maand legde de VS al zo'n indirecte sanctie van 25 procent op aan India, dat veel Russische olie importeert. Daarmee steunt India de Russische oorlogseconomie, aldus Trump. De Oekraïense president Zelensky is het daarmee eens en prees Trump voor het besluit.

Hij is het ook eens met zijn kritiek op Europa dat er ook in Europa landen zijn die die nog steeds olie of gas uit Rusland importeren en daarmee bijdragen aan de Russische oorlogsvoering.

Het Kremlin zei vandaag dat sancties niet tot een verandering van koers in de oorlog zullen leiden.

Alaska-top

Trump dreigde al vaker met uitbreiding van het sanctiepakket. In juli zei hij dat hij Rusland "enorme heffingen" zou opleggen als dat land niet binnen vijftig dagen een staakt-het-vuren met Oekraïne zou sluiten. Twee weken later vervroegde hij die deadline. Die deadline liet hij verlopen. In augustus volgde zijn ontmoeting met Poetin in Alaska. Alles wijst erop dat hij zich daar door Poetin liet inpakken.

Volgens Trump hadden hij en Poetin een volgende stap naar vrede gezet en nieuwe Amerikaanse sancties leken even helemaal van tafel. Bijna een maand later is vrede of een staakt-het-vuren geen stap dichterbij gekomen. Poetin blijft een persoonlijke ontmoeting met de Oekraïense president Zelensky uit de weg gaan en de Russische aanvallen op en in Oekraïne gaat onverminderd door.

Gisternacht stuurde Rusland in een van de grootste luchtaanvallen sinds het begin van de oorlog 810 drones en 13 kruisraketten op Oekraïne af. Zeven mensen kwamen om, 44 mensen raakten gewond. De afgelopen nacht viel Rusland een Oekraïense energiecentrale aan, waardoor op meerdere plaatsen de stroom uitviel.

Het metronetwerk in Londen ligt deze week bijna helemaal stil. Het personeel staakt tot en met donderdag voor een hoger loon en betere arbeidsomstandigheden, tenzij er eerder een akkoord wordt bereikt.

Miljoenen mensen moeten daardoor een andere weg en ander vervoermiddel naar hun plaats van bestemming vinden. Sinds zondagavond hebben de metromedewerkers hun werk neergelegd.

Londenaren stonden vandaag in ellenlange rijen voor het weinige openbaar vervoer dat nog wel rijdt in de Engelse hoofdstad: de bus en de Elizabeth line, een treintraject dat dwars door Londen loopt. Sommigen nemen de fiets, zelfs al is dat niet overal in de Britse hoofdstad even veilig.

Ook de wegen zijn op veel plekken vol, waardoor ook bussen en taxi's er langer over doen. Taxibedrijf Uber waarschuwt gebruikers op zijn app dat de ritprijzen hoger kunnen zijn vanwege de gestegen vraag. Die zijn soms een veelvoud van wat er normaal wordt gerekend.

De acties begonnen op sommige plaatsen afgelopen vrijdag al, maar toen was er nog sprake van een minimale verstoring. De grootste overlast wordt morgen verwacht, omdat dan veel meer mensen naar kantoor gaan. Op maandagen en vrijdagen werken veel Londenaren thuis.

Transportvakbond RMT staat lijnrecht tegenover vervoerder TfL (Transport for London). TfL houdt vol een eerlijk, betaalbaar bod te hebben gedaan aan de vakbond, maar dat een kortere werkweek te veel kost en onpraktisch is.

RMT benadrukt dat het de bond er niet om gaat winkels en forensen dwars te zitten. "Deze staking gaat door vanwege de onverzettelijke houding van het management van TfL en hun weigering om zelfs maar een kleine verkorting van de werkweek te overwegen", aldus een RMT-woordvoerder.

Die kortere werkweek is volgens de bond nodig "om de vermoeidheid en de gezondheidseffecten van langdurig ploegendiensten op onze leden te helpen verminderen".

Concerten verplaatst

Naast de overlast voor reizigers heeft de staking nog andere gevolgen. Rockband Coldplay heeft besloten om twee concerten in Wembley Stadium deze week te verplaatsen naar een andere datum. Ook de Amerikaanse zanger Post Malone heeft zijn twee shows in Londen uitgesteld. Die staan nu later deze maand gepland.

Uiterlijk vrijdag om 08.00 uur Britse tijd gaan de metro's in Londen weer rijden.

Correspondent Verenigd Koninkrijk Fleur Launspach:

"De Londense metro is onmisbaar voor een stad van zo'n tien miljoen inwoners. Op doordeweekse dagen maken dagelijks 3 tot 4 miljoen mensen gebruik van het ondergrondse Tube-netwerk.

Het is niet de eerste keer dat metro-­medewerkers staken - en ze kunnen daarbij rekenen op weinig begrip van het publiek. Metrobestuurders verdienen meer dan de gemiddelde leraar of politieagent, die ook een hoger salaris willen. En ze hebben bovendien relatief goede arbeidsvoorwaarden en een pensioen, iets wat in het VK zeker niet voor iedereen geldt.

Dus kortom: de staking heeft weinig publieke steun, creëert veel chaos in de stad en zorgt voor economische schade doordat mensen niet of nauwelijks op hun werk komen."

Een kinderdagverblijf in Groningen neemt maatregelen nadat er melding is gedaan van mogelijk seksueel misbruik van een van de kinderen. De leiding van kinderdagverblijf De Goudvinkjes heeft de maatregelen per mail aangekondigd.

De politie kreeg begin mei een melding van het mogelijke misbruik en startte een onderzoek. Bronnen melden aan RTV Noord dat het mogelijke misbruik daar over een langere periode zou hebben plaatsgevonden.

Een politiewoordvoerder laat weten dat er bij het onderzoek "weinig aanknopingspunten" zijn gevonden. "In overleg met het Openbaar Ministerie is besloten om op basis van de beschikbare informatie de melding niet verder strafrechtelijk te onderzoeken", zegt een woordvoerder tegen RTV Noord.

'Enorm geschrokken'

De politie doet geen mededelingen over hoe het mogelijke misbruik aan het licht is gekomen of hoe concreet de aanleiding was. Ook over het eventuele slachtoffer is niets bekendgemaakt.

Een van de eigenaren van het kinderdagverblijf laat weten dat ze "enorm geschrokken zijn van de melding die is gedaan". Er is uitvoerig contact met de GGD Groningen en de politie. "We zijn er voor de kinderen en voor de ouders, om de zorg en veiligheid te waarborgen."

RTV Noord meldt dat de mogelijke dader een bezoeker kan zijn. De opvang huist in een pand waar ook een buurthuis is gevestigd. Daardoor is het complex niet afgesloten. Kinderen moeten bovendien door andere ruimten lopen om naar het toilet te kunnen.

Extra maatregelen

In overleg met de instanties zijn er extra maatregelen genomen. Zo gaan kinderen altijd onder begeleiding van een van de medewerkers van het kinderdagverblijf naar de gezamenlijke ruimtes in het gebouw en is er altijd een medewerker aanwezig op het speelplein.

Ook hebben de medewerkers uitleg gekregen over wat mogelijke signalen zijn van mogelijk misbruik bij jonge kinderen. Ouders krijgen vanavond in een informatiebijeenkomst de kans om hun zorgen te uiten en vragen te stellen.

Het kinderdagverblijf zou de ouders al eerder hebben willen informeren, maar in samenspraak met de gemeente Groningen en de GGD is besloten om te wachten. "De ervaring leert dat in gevoelige zaken als deze een goede en zorgvuldige voorbereiding van groot belang is", laat de gemeente weten.

In het Oost-Franse Besançon is het proces begonnen tegen een anesthesist die dertig patiënten zou hebben vergiftigd. Twaalf van hen zouden daardoor zijn overleden.

De 53-jarige verdachte heeft volgens het Franse OM tussen 2008 en 2017 in twee privéklinieken opzettelijk hoge doses giftige stoffen toegediend aan de patiënten. Ze waren tussen 4 en 89 jaar oud. De vergiftiging veroorzaakte steevast een hartstilstand. In 23 gevallen zou de verdachte hebben geprobeerd de patiënten te reanimeren.

Al voor het begin van het proces zei Frédéric Péchier in een interview onschuldig te zijn en argumenten te hebben om dat aan te tonen. "In geen van de gevallen is er bewijs dat het om vergiftiging gaat", zei hij tegen de zender RTL in een gesprek dat vanochtend werd uitgezonden. "Ik begrijp het leed van de families, maar ik ben daar niet verantwoordelijk voor."

Het onderzoek tegen Péchier begon in 2017, toen twee patiënten tijdens routineoperaties ernstige hartproblemen kregen en slechts met moeite konden worden gered. In infusen die aan de patiënten waren toegediend, werden giftige stoffen gevonden in een potentieel dodelijke dosis. Het onderzoek werd geleidelijk uitgebreid naar steeds meer soortgelijke gevallen uit het verleden.

'Hij gedroeg zich als Zorro'

Een van de vragen die de rechtbank wil beantwoorden, apart van de schuldvraag, is welk motief Péchier kan hebben gehad. In eerste instantie kijken de rechters naar de theorie dat de anesthesist opzettelijk hartstilstanden veroorzaakte om zijn reanimatievaardigheden te kunnen laten zien. Volgens het OM was Péchier opvallend vaak in de buurt als een van de patiënten een hartstilstand kreeg.

Volgens zijn collega's greep Péchier vaak direct in, soms nog vóór er een alarm afging, en diende hij meteen het juiste tegengif toe. "Wat vaak naar voren kwam, was de neiging om er altijd te zijn, om op te scheppen dat hij de beste was", zegt de advocaat van een van de slachtoffers tegen nieuwszender France Info.

"Sommige cliënten vertelden me: 'Er kwam een grote, sterke kerel naar me toe die zei dat hij mijn leven had gered'", aldus de advocaat. Sommige getuigen verklaarden tijdens het onderzoek dat "hij zich gedroeg als Zorro".

Complot

Die theorie volstaat echter niet om andere vergiftigingen te verklaren waarvan hij wel verdacht wordt, maar niet bij aanwezig was. Dat zou Péchier kunnen hebben gedaan door in het weekend de infuuszakken voor de eerste operatie die op maandag gepland stond te besmetten.

De aanklagers vermoeden dat de anesthesist in die gevallen patiënten vergiftigde van artsen met wie hij een persoonlijk conflict had. Op die manier zou hij hun reputatie hebben willen schaden.

Zijn verdediging zegt dat de anesthesist het slachtoffer is van een complot van andere artsen. Daar zou vooral een bepaalde arts achter zitten die hem vijandig gezind was.

Het proces tegen Péchier gaat volgens de planning van de rechtbank tot 19 december duren. Bij een veroordeling kan hij levenslang krijgen.

Gemeenteraadspartijen van gemeenten aan de Merwedebrug willen dat daar preventiemaatregelen worden genomen tegen suïcide. De brug tussen Brabant en Zuid-Holland wordt soms gebruikt voor pogingen tot zelfdoding.

De brug loopt tussen de gemeenten Gorinchem en Altena. "Het is een gevoelige plek waar mensen met suïcidale gedachtes naartoe neigen te gaan", zegt CDA-raadslid in Altena Jade Buchholtz tegen Omroep Brabant.

Als het aan de partij van Buchholtz ligt, komen er preventieborden met daarop het nummer van de landelijke crisislijn 113 te hangen. "Als er een vermissing is, wordt regelmatig gedacht: 'Oh jee, zou het niet bij de Merwedebrug zijn", zegt ze.

Het plaatsen van 113-borden of plakkaten kan een effectieve manier zijn om mensen in een noodsituatie "nog één keer te laten aarzelen", aldus het raadslid.

Camera's

De partij Stadsbelang Gorinchem, de gemeente aan de andere kant van de brug, pleit al langer voor camera's aan beide zijden. "Als iemand vermist raakt, kan je kijken wat zich heeft afgespeeld bij de brug", zegt raadslid Gulsen Metz tegen de regionale omroep Rijnmond. En ook door de beelden live te bekijken kan sneller de juiste hulp worden gevonden.

Volgens het raadslid waren er de laatste tijd meer meldingen vanaf de brug. "Je denkt dan vaak: alweer die brug. Zouden we daar niet iets aan kunnen doen? Ik denk dat alles wat je probeert, van waarde is."

Afname

Spoorbeheerder ProRail werkt al met slimme camera's en 113-borden. Op de plekken waar dat het geval is, nam het aantal zelfdodingen met 45 procent af.

In Nederland overlijden gemiddeld vijf mensen per dag door zelfdoding. Deze week is het de Wereld Suïcide Preventie Week, waarmee extra aandacht gevraagd wordt voor het voorkomen van zelfdoding. Vanaf 1 januari 2026 is het voor gemeenten verplicht om in hun gezondheidsbeleid aandacht te besteden aan suïcidepreventie.

Hulp nodig?

Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfdoding helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.

Maatschappelijke organisaties die kritisch zijn op de overheid krijgen het steeds moeilijker in Nederland. Daarvoor waarschuwt het College voor de Rechten van de Mens (CRM), de onafhankelijke toezichthouder op mensenrechten in Nederland. Vooral de laatste jaren is de situatie verslechterd.

Als een van de oorzaken wijst het CRM naar een aantal wetsvoorstellen die het recht om te demonstreren of te organiseren inperken. Het wetsvoorstel Wet transparantie en tegengaan ondermijning door maatschappelijke organisaties geeft bijvoorbeeld veel vrijheid aan burgemeesters en het OM. "Door deze ruime discretionaire bevoegdheden te creëren voor burgemeesters ontstaat het risico op willekeurige, discriminerende en politiek gedreven besluiten", aldus het CRM.

Ook wijst het college op "stigmatiserende taal" die in de politiek wordt gebruikt voor maatschappelijke organisaties. Doordat dat politici betogers bestempelen als 'beroepsvandalen, onruststokers, anarchisten of terroristen' worden organisaties bij voorbaat verdacht gemaakt en wordt het moeilijker om je uit te spreken, aldus CRM.

'Verontrustende toon'

Het College voor de Rechten van de Mens noemt in het verslag Hongarije, waar de afgelopen tien jaar bijna de helft van de mensenrechtenorganisaties is verdwenen. Voorzitter Rick Lawson: "We zeggen niet dat Nederland al Hongarije is. Daar moeten we ver vandaan blijven. Maar de signalen zijn er wel: wetten die demonstraties inperken, verminderen van financiering voor maatschappelijke organisaties en politici die zich laatdunkend over die organisaties uitlaten."

Het CRM haalt bijvoorbeeld de weigering aan van voormalig minister Marjolein Faber (PVV) om vrijwilligers van het COA een lintje te geven. "Met de aanvankelijke weigering van de lintjes is een verontrustende toon gezet: maatschappelijke inzet die indruist tegen regeringsbeleid wordt niet gewaardeerd."

Bezuiniging ontwikkelingshulp

De zorgen van het CRM zijn deels gebaseerd op onderzoek onder maatschappelijke organisaties zelf. Een van die organisaties is vredesorganisatie Pax. "We maken ons serieus zorgen", zegt directeur Rolien Sasse.

Haar organisatie wordt onder andere geraakt door bezuinigingen op ontwikkelingshulp. In die bezuiniging is ook meegenomen dat NGO's geen geld meer mogen ontvangen om te lobbyen in Nederland. En dat is kwalijk volgens Sasse: "Als maatschappelijke organisaties zijn wij vrij om dat te doen. Het is juist ook onze taak als tegenmacht."

Ook maakt Sasse zich zorgen over de verharde toon in Den Haag en het gebrek aan steun voor haar organisatie. Zo werd een medewerker door Israël bestempeld als "sleutelfiguur" in een aan Hamas gelieerd netwerk: "Terwijl dit totale onzin was." Niet lang daarna werd er een motie aangenomen in de Tweede Kamer die oproept om organisaties die volgens Israël banden hebben met Hamas te onderzoeken en mogelijk als terroristisch te bestempelen.

Dreigen

De verdachtmaking van de Pax-medewerker leidde tot serieuze bedreigingen. Sasse ziet dat dit soort gebeurtenissen niet zonder gevolgen zijn. "Mensen zijn sneller bang dat er repercussies komen. De sfeer is dat het intimiderend kan zijn om een bepaalde mening te uiten. In het verleden was dat echt anders."

Ze benadrukt tegelijkertijd dat haar organisatie zich blijft uitspreken. "We hebben expliciet besloten dat we blijven zeggen wat we vinden, maar dat wordt wel minder makkelijker."

Ook Anne-Floor Dekker van het Nederlands Gender Platform Wo=Men maakt zich zorgen. Haar organisatie wordt geraakt door de bezuinigingen op ontwikkelingshulp. "We waren er niet op voorbereid dat vrouwenrechten zo hard zouden worden aangepakt door dit kabinet."

Volgens Dekker zorgen uitspraken van politici er ook voor dat het werk moeilijker wordt. "Je moet niet onderschatten hoeveel dat ertoe doet. Er zijn organisaties die wij vertegenwoordigen die hele vervelende telefoontjes hebben gehad. Leden vertellen ook dat mensen binnen komen lopen en beginnen te dreigen. Je merkt dat medewerkers daardoor onder druk staan."

Hoopgevende signalen

Ondanks de zorgen zijn er ook hoopgevende signalen, benadrukt Rick Lawson van CRM. "We zien ook dat steeds meer burgers het opnemen voor het maatschappelijk middenveld. Mensen die zelf gaan doneren, of die zich uitspreken. Als je bijvoorbeeld kijkt naar wat er gebeurde na de afschuwelijke moord op Lisa, toen kwam er heel veel los."

Ook benadrukt hij dat maatschappelijke organisaties nog steeds sterk georganiseerd zijn in Nederland.

In de Nepalese hoofdstad Kathmandu zijn bij protesten volgens de politie zeker zeventien mensen gedood. Ze werden door de politie beschoten toen ze het parlement probeerden te bestormen. Volgens de autoriteiten raakten 145 mensen gewond, onder wie 28 politieagenten.

Van de gewonden liggen er minstens veertien in kritieke toestand in het ziekenhuis. Zij hebben onder meer schotwonden in het hoofd of in de borst. Buiten het belangrijkste ziekenhuis in de hoofdstad verzamelen zich familieleden en mensen die bloed willen geven.

De situatie blijft gespannen. Voor de omgeving van het parlementsgebouw is een avondklok ingesteld.

Dit zijn beelden van het protest in de hoofdstad:

In Kathmandu en andere Nepalese steden wordt door jongeren gedemonstreerd tegen een verbod op een aantal sociale media. Demonstranten zijn woedend over een besluit waardoor platforms als Facebook, YouTube en X niet meer te gebruiken zijn. Ook demonstreren zij tegen corruptie bij de overheid.

Enkele tientallen veelgebruikte socialemediaplatforms hebben van de Nepalese overheid meermaals de opdracht gekregen om hun bedrijven officieel te laten registreren in het land en toezicht door de overheid toe te staan. De apps die daar geen gehoor aan gaven, zijn sinds donderdag geblokkeerd.

Het verbod volgt op een wetsvoorstel waarmee de Nepalese regering ervoor wil zorgen dat sociale media beter gereguleerd kunnen worden. Het wetsvoorstel wordt bekritiseerd, omdat het zou kunnen leiden tot meer censuur. De oppositie en tegenstanders van de overheid uitten hun kritiek namelijk vooral online.

Mensenrechtenorganisaties noemen het een poging van de regering om de vrijheid van meningsuiting in te perken. Slechts vijf platforms, waaronder TikTok, zijn nog actief.

Op weg naar het parlementsgebouw drongen de demonstranten door prikkeldraad en andere blokkades. De politie zette een waterkanon en traangas in. De politie zag zich genoodzaakt om zich in het parlement terug te trekken.

Zuid-Aziëcorrespondent Devi Boerema:

"In Nepal zijn veel mensen afhankelijk van sociale media voor hun inkomsten. Ze gebruiken Facebook bijvoorbeeld als platform om hun bedrijf te promoten. Zij worden door het verbod financieel geraakt.

Toch gaan de protesten niet alleen over de blokkade op de in totaal 26 sociale mediaplatformen in Nepal. Jongeren zeggen dat dit de aanleiding is, maar er is bredere woede over corruptie in het land. Sinds het verbod ingesteld werd afgelopen donderdag is de hashtag #nepobaby trending op TikTok. Dat platform is nog wel in de lucht, omdat het platform eerder al instemde met de nieuwe regels van de regering. De platforms waar nu een verbod op is deden dat niet.

Op TikTok zijn filmpjes te zien die het gewone leven van Nepalese jongeren vergelijken met de luxe levensstijl van de kinderen van politici. Het worden al de Gen-Z protesten genoemd, omdat deze generatie zegt nu een einde te willen maken aan jarenlange corruptie en ongelijkheid in het land."

Een 16-jarige jongen heeft het vuur geopend op een politiebureau in het Turkse Izmir, een stad in het westen van het land. Dat schrijft de Turkse omroep NTV. Twee agenten werden bij de aanval gedood en zeker twee anderen raakten gewond, van wie één ernstig.

De schutter is gearresteerd en zijn motief wordt onderzocht. Volgens de Turkse omroep werd de jongen bij zijn arrestatie in zijn been geschoten. De omroep schrijft dat de jongen enige tijd geleden heeft vastgezeten op het politiebureau, maar dat hij weer was vrijgelaten. De schutter zegt mishandeld te zijn in detentie.

Bij de aanslag droeg de jongen een bivakmuts. De Turkse omroep schrijft dat hij het jachtgeweer van zijn vader gebruikte.

Bij een aanslag in Jeruzalem hebben schutters zeker zes mensen gedood. Vier slachtoffers overleden ter plekke, twee andere bezweken in het ziekenhuis.

Over het aantal gewonden lopen de berichten uiteen. Volgens de Israëlische hulpverleningsorganisatie Magen David Adom liggen zeker zes mensen in kritieke toestand in het ziekenhuis.

Onder de dodelijke slachtoffers zijn een man en een vrouw van in de vijftig en drie mannen van in de dertig. Het Spaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat een van de doden Spaans burger is.

Schutters gedood

De aanslag vond plaats bij knooppunt Ramot, aan de noordwestelijke rand van de stad. Volgens de eerste berichten waren de schutters in een bus gestapt, waar ze het vuur openden op passagiers. De Israëlische politie zegt dat er twee schutters waren. Die zijn allebei doodgeschoten, vlak nadat ze zelf waren begonnen met schieten, aldus de politie.

Die spreekt van een terreuraanslag. Veiligheidsfunctionarissen zeggen tegen Israëlische media dat de schutters Palestijnen uit de Westelijke Jordaanoever zijn. Ze zouden uit de omgeving van Ramallah komen, maar hun identiteit wordt nog nagetrokken. Israëlische militairen zouden de dorpen waar de daders vandaan komen hebben omsingeld.

Op beelden is te zien dat mensen in paniek wegrennen van een bushalte, midden in de ochtendspits. Een hulpverlener ter plaatse zegt tegen Israëlische media dat er vlak na de aanslag mensen verspreid over de straat liggen, buiten bewustzijn. "Er is ter plekke veel verwoesting te zien, glasscherven op de grond en veel commotie."

Dit zijn beelden van de situatie na de aanval:

Hamas heeft de aanval in een verklaring geprezen en noemt het een "heldhaftig operatie". De militante beweging heeft de aanslag niet opgeëist, maar roept Palestijnen op de Westoever op om "de confrontatie met de bezetter en de kolonisten te escaleren".

In afwachting van het politieonderzoek zijn de toegangswegen tussen Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever afgesloten. Premier Netanyahu zegt de aanslag te bespreken met veiligheidsbeambten. Hij heeft de plek van de aanslag vanochtend bezocht.

De laatste grote aanslag door Palestijnen met meerdere doden in Israël was in oktober vorig jaar. In Jaffa, ten zuiden van Tel Aviv, vielen twee aanslagplegers omstanders aan met een geweer en een mes. Daarbij werden zeker zes mensen gedood en negen anderen verwond.

De top-3 van de kandidatenlijst van Denk ziet er hetzelfde uit als de vorige keer. Stephan van Baarle blijft lijsttrekker en achter hem staan de huidige fractieleden Dogukan Ergin en Ismail el Abassi op respectievelijk plek 2 en 3. Op 4 en 5 staan twee vrouwen: Elif Esen en Nassira Abaaziz.

Dat het deze volgorde zou worden, was niet vanzelfsprekend. Vorige maand was er een hoogoplopend conflict binnen de partij over de kieslijst. Half augustus zei Van Baarle op te stappen als lijsttrekker, omdat hij naar eigen zeggen werd ondermijnd door het partijbestuur.

'Divers, energiek en vastberaden'

Het bestuur en de Tweede Kamerfractie waren het oneens over de kandidatenlijst. De fractie wilde het zittende Kamerlid Ergin op de tweede plek na Van Baarle, het bestuur wilde hem op de vijfde plek. In plaats van hem moest een vrouw hoger op de lijst komen. Om welke vrouwelijke kandidaat het gaat, is niet bekend.

Uiteindelijk stapte het bestuur op en stelde Van Baarle zich weer kandidaat als lijsttrekker. Met het presenteren van de lijst is duidelijk dat hij zijn zin heeft gekregen wat betreft de volgorde van de kandidaten voor de verkiezingen van 29 oktober. "Onze lijst is divers, energiek en vastberaden, een echte afspiegeling van Nederland", schrijft Van Baarle in een mail aan de leden.

Denk heeft nu drie Kamerzetels. In de Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van meerdere peilingen, staat de partij op drie tot vijf zetels.