In de Rav Aron Schuster Synagoge in Amsterdam zijn vanavond de terreuraanslagen van Hamas in Israël herdacht, vandaag een jaar geleden.
De herdenking was georganiseerd door de Israëlische ambassade en het Centraal Joods Overleg. Onder de ongeveer vierhonderd gasten waren premier Schoof, VVD-leider Yesilgöz, PVV-leider Wilders, BBB-leider Van der Plas en een aantal ministers. Familieleden van Israëliërs die een jaar geleden werden ontvoerd hielden een toespraak, evenals de ambassadeur van Israël.
"Zoals elke dag in het afgelopen jaar denken wij aan de meer dan 1200 slachtoffers van 7 oktober en aan de 251 mensen die op die dag zijn gegijzeld. Wij bidden voor de terugkeer van de 101 mensen die nog altijd worden gegijzeld", zei Chanan Hertzberger, de voorzitter van het Centraal Joods Overleg.
In zijn toespraak stond hij stil bij antisemitisme, dat sinds de aanslag vorig jaar en de daaropvolgende oorlog in Gaza is toegenomen. Hij sprak van een "giftige mix van extreemrechtse racisten, extreemlinkse fanatici en fundamentalistische moslims" die Israël volgens hem weg zetten als agressor en genocidepleger en die oproepen tot vernietiging van de staat Israël.
Het aantal meldingen van antisemitisme nam bij de politie toe van 549 in 2022 naar 880 in 2023.
'Iedere dag is 7 oktober'Op video vertelden overlevenden over de aanslag en de nasleep. De Israëlische ambassadeur Ephraim zei dat het in Israël nog elke dag 7 oktober is, doelend op de gijzelaars die nog altijd vastzitten en op de tienduizenden mensen uit Noord-Israël die door de raketaanvallen van Hezbollah ontheemd zijn. Hij noemde de aanslag van Hamas een "Palestijnse aanval, die werd uitgevoerd door aanhangers met dezelfde ideologie als terreurorganisatie IS".
Ephraim bedankte de Nederlandse regering voor de steun aan Israël. "Israël en Nederland zijn al 75 jaar goede vrienden. Uw steun is ontzettend belangrijk voor ons."
Op de herdenking werd ook gebeden en was er muziek:
De kleindochter van Shlomo Mantzur, die op 7 oktober werd gegijzeld en nog steeds in Gaza wordt vastgehouden, sprak ook. "Sinds 7 oktober staat mijn leven stil. Ik weet nog steeds niet hoe het met mijn opa gaat", zei ze. Ze vroeg de aanwezigen om alles op alles te zetten om een akkoord met Hamas tot stand te brengen voor vrijlating van de resterende gijzelaars.
Yotam Cohen, wiens broer Nimrod gegijzeld werd op 7 oktober, richtte zich direct tot premier Schoof. "Je bent een bondgenoot van Israël, en ik ga ervan uit dat dat ook zo blijft. Alleen een deal kan de rest van de gijzelaars redden", zei hij.
Even daarvoor zei hij dat er niet genoeg gedaan is om de gijzelaars terug te krijgen. "Zonder de schuld bij een individu neer te leggen, kan ik met zekerheid zeggen dat er niet genoeg is gedaan."
"Iedereen met enig moreel besef zou zich een beetje schuldig moeten voelen", vervolgde hij. "Het is aan ons om van de wereld een betere plek te maken. Dat er nog steeds gijzelaars vastzitten in Gaza en dat er nog iedere dag mensen sterven door deze bloedige oorlog, maakt de wereld lelijker."
'Geraakt door toespraak'Even na de herdenking zei premier Schoof dat de woorden van Cohen hem hebben geraakt. Hij zei te willen kijken hoe de Nederlandse initiatieven voor het terughalen van gijzelaars "intensief kunnen worden voortgezet". "Zolang ze niet vrijkomen hebben we niet genoeg gedaan", zei de premier.
De premier noemde 7 oktober "een dag van blinde haat, van onbeschrijflijk wreed geweld". "Mijn wens vandaag bestaat uit één woord: sjalom - vrede, harmonie."
Herdenkingen en pro-Palestijnse demonstratiesOok op andere plekken waren vandaag herdenkingen. De organisatie Christenen voor Israël organiseerde meerdere bijeenkomsten. Zo was er in Barneveld een herdenkingsbijeenkomst waar meer dan duizend mensen op afkwamen.
Op de Dam in Amsterdam kwamen honderden mensen bijeen voor een pro-Israël-manifestatie met toespraken. Ook werd er een grote Israëlische vlag uitgerold. De bijeenkomst werd kort verstoord door pro-Palestijnse demonstranten, die even verderop een plek hadden gekregen voor een tegendemonstratie. Op last van burgemeester Halsema werd daar een einde aan gemaakt vanwege "wanordelijkheden".
Pro-Palestijnse demonstranten waren vandaag op verschillende plekken in het land op de been. Ze protesteerden tegen de verwoestingen in de Gazastrook en wezen op de duizenden Palestijnen die in het oorlogsgeweld zijn gedood. Op verschillende stations waren sit-ins, zoals in Den Haag, Leiden, Leeuwarden, Rotterdam en Amsterdam. Mensen riepen leuzen als 'Free Palestine' en droegen Palestijnse vlaggen.
Nederland krijgt donderdag mogelijk te maken met zware windstoten en veel regen, waarschuwt het KNMI. Dat is een gevolg van orkaan Kirk, die nu over de Atlantische Oceaan trekt. Kirk neemt weliswaar in kracht af, maar kan in West-Europa nog steeds tot zeer onstuimig weer leiden.
Hoe hard de windstoten worden en hoeveel regen er gaat vallen, is nog onzeker. Dat hangt volgens het KNMI af van de precieze route die de storm aflegt. In verschillende weermodellen tekent zich nog geen duidelijk beeld af.
Kirk bevindt zich nu midden op de oceaan. Voor het weekend groeide hij uit tot een orkaan van categorie 4, het een na hoogste niveau. Inmiddels is hij afgezwakt tot een zogenoemde ex-orkaan, eentje die zijn tropische kenmerken steeds meer kwijtraakt.
AfzwaaierVolgens de laatste berekeningen komt Kirk via het noorden van Spanje woensdagavond aan land boven West-Frankrijk. Daar kunnen windstoten voorkomen van boven de 100 kilometer per uur. Ook wordt daar veel regen verwacht. Daarna zet Kirk koers richting Duitsland.
In eerdere modellen leek de storm ook over Nederland te trekken, maar de koers is zuidelijker komen te liggen. Toch kan het ook bij ons hard gaan waaien en regenen, zegt het KNMI. Ook zal de middagtemperatuur donderdag en vrijdag dalen tot een graad of 10.
Het gebeurt niet vaak dat een orkaan die is ontstaan in de buurt van het Caribisch gebied Europa bereikt. Door klimaatverandering kunnen er makkelijker 'afzwaaiers' ontstaan die onze kant op trekken, in plaats van richting de Verenigde Staten. De intensiteit en hoeveelheid neerslag in de stormen nemen ook toe, schrijft het KNMI.
Wetenschappers hebben een opmerkelijke ontdekking gedaan: twee gewonde exemplaren van de Amerikaanse ribkwal kunnen met elkaar versmelten tot een enkel, gezond individu. Ze versmelten niet alleen, binnen twee uur synchroniseren zelfs hun spiersamentrekkingen, net als hun spijsvertering.
De ribkwallen leken geen nadeel te ondervinden van de samensmelting. "Er waren geen tekenen dat de twee delen elkaar gingen afstoten, de gefuseerde individuen bleven gezond en actief", zegt hoofdonderzoeker Kei Jokura. Het onderzoek werd na drie weken beëindigd, maar "ik denk dat ze wel een jaar hadden kunnen blijven leven". Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology.
Het versmelten van organismen was wel eerder gezien, onder meer in dieren die samenleven in een kolonie. Maar de eenwording van hun spijsverteringsstelsel en de aansturing van hun spieren lijken een unicum. "Dat is nooit eerder is waargenomen in andere dieren", zegt Jokura.
In de video hieronder zie je hoe twee kwallen een enkel organisme zijn geworden. De kwal wordt rechtsonder aangeraakt, waarop de spieren linksboven reageren:
Dit wonderlijke vermogen duidt erop dat deze dieren op geen enkele manier onderscheid maken tussen zichzelf en hun soortgenoten. De afwezigheid van deze zogenoemde allorecognitie maakt het mogelijk om een ander organisme te accepteren als onderdeel van zichzelf.
Toevallige vangstDe wetenschappers kwamen op het idee voor hun onderzoek nadat ze een kwal hadden gevangen waarvan ze het sterke vermoeden hadden dat die uit een fusie van twee individuen bestond. Het exemplaar was ongewoon groot en leek twee achterkanten te hebben. Daarop besloten de onderzoekers een aantal kwallen handmatig in tweeën te delen, en de delen van verschillende individuen samen te brengen.
Dat deden ze tien keer, wat in negen gevallen tot gezonde, gefuseerde kwallen leidde. Dat hoge succespercentage duidt erop dat het proces de dieren makkelijk af gaat. De onderzoekers denken dan ook dat het proces zich ook 'in het wild' relatief makkelijk kan voordoen.
OverlevingsvoordeelOver het algemeen geldt het als een voordeel voor een organisme om een duidelijk onderscheid te maken tussen zichzelf en al het andere. Dat maakt het makkelijker om jezelf te beschermen tegen gevaren van buitenaf. Maar in het geval van de Amerikaanse ribkwallen kan het gebrek aan dat onderscheid wel eens een evolutionair voordeel hebben, vermoeden de onderzoekers. "Het succes van ribkwallen is wellicht deels te danken aan het feit dat ze niet over allorecognitie beschikken", speculeert Jokura.
De onderzoekers zijn inmiddels bezig met vervolgprojecten om meer inzicht te krijgen in het versmeltingsvermogen van kwallen. Ze proberen bijvoorbeeld om de elektrische signalen in het zenuwstelsel zichtbaar te maken. Dat moet meer inzicht opleveren in het mechanisme achter de versmeltingen.
Gedragsdeskundigen van het Pieter Baan Centrum (PBC) adviseren de rechtbank verdachte Bretly D. tbs met dwangverpleging op te leggen. Dat blijkt uit een inleidende zitting in de rechtbank in Rotterdam. D. wordt onder meer verdacht van de moord op de Rotterdamse psychiater Jean van Griensven in oktober vorig jaar.
De 25-jarige D. heeft niet meegewerkt aan het onderzoek in het PBC. Toch zijn de gedragsdeskundigen tot een diagnose gekomen. Over wat deze dan precies inhoudt en welke persoonlijkheidsstoornis bij D. is vastgesteld, is tijdens de zitting niks gezegd. Het was de vierde inleidende zitting in de zaak, D. was opnieuw niet aanwezig.
Op de vluchtJustitie verdenkt D. van de moord op de 60-jarige Van Griensven uit Rotterdam. Het slachtoffer was van dichtbij in het voorhoofd geschoten en had een overdosis methamfetamine in zijn bloed. D. zou daarna het appartement van de man in brand hebben gestoken.
Ruim een week later zou hij, nog altijd op de vlucht, in Zutphen hebben geprobeerd een man te wurgen. Dagenlang wist D. uit handen van de politie te blijven, die een klopjacht op hem had geopend. Bij een hotel in Amsterdam werd D. uiteindelijk gearresteerd.
D. is behalve voor moord ook aangeklaagd voor vuurwapenbezit en brandstichting. De volgende zitting is op 18 december, ook deze is weer inleidend. Wanneer de zaak inhoudelijk dient, is nog niet bekend.
Drie mannen zijn veroordeeld voor seksuele straatintimidatie. Ze kregen een geldboete opgelegd. Toen een van de verdachten aangaf dat hij niet in staat is die boete te betalen, kreeg hij in plaats daarvan twee dagen celstraf.
Seksuele straatintimidatie is sinds 1 juli strafbaar. Hierbij gaat het volgens de nieuwe wet om het seksueel benaderen van iemand in het openbaar op een manier die "vreesaanjagend, vernederend, kwetsend of onterend" is. In Den Haag en Rotterdam werd al eerder iemand veroordeeld, in Utrecht gebeurde dat vandaag voor het eerst. Twee zaken gingen over het intimideren van een vrouwelijke buitengewoon opsporingsambtenaar (boa) of politieagent, de ander over een 18-jarige vrouw.
Kwetsend en vernederendDe eerste zaak was die van een 46-jarige man uit Amersfoort, Hij viel in de nacht van zaterdag 6 op zondag 7 juli twee vrouwelijke agenten lastig. Zij ontfermden zich op dat moment over een dronken man die op straat lag. "Ik ga jou beffen", riep hij meermaals naar de agenten, ook nadat ze hem hadden gearresteerd.
De agenten verklaarden dat ze dat als kwetsend en vernederend hebben ervaren. De Amersfoorter werd veroordeeld tot een geldboete van 350 euro, waarvan 200 euro voorwaardelijk.
De andere zaak ging over een 50-jarige man uit Utrecht. Hij werd op 21 augustus staande gehouden door een boa, die zag dat hij drugs gebruikte. De man weigerde zijn legitimatiebewijs te laten zien en wilde alleen met de politie praten, schrijft RTV Utrecht. Vervolgens benaderde hij de boa seksueel door verschillende opmerkingen en gebaren. Hij pakte daarbij zijn geslachtsdeel vast.
Tegen de man was eigenlijk een geldboete geëist, maar hij gaf aan die niet te kunnen betalen. Daarom besloot de kantonrechter hem een celstraf van twee dagen op te leggen. De Utrechter moet wel een schadevergoeding van 150 euro betalen aan de boa die hij heeft geïntimideerd.
En de derde zaak die vandaag werd behandeld ging over een 19-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats. Hij viel op 17 juli een 18-jarige vrouw lastig in de trein van Amsterdam naar Utrecht. Hij probeerde haar onder meer te zoenen. Tegen hem is een geldboete van 280 euro geëist, maar het is de vraag of hij die gaat betalen, aangezien het op dit moment niet bekend is waar hij nu is.
Eerdere zakenVorige week vonden de eerste twee rechtszaken plaats over seksuele straatintimidatie. In Rotterdam kreeg een 33-jarige man een boete van 280 euro opgelegd, waarvan 180 euro voorwaardelijk. Hij pakte in de avond van 9 augustus een vrouw tegen haar wil bij haar heupen op het Schouwburgplein in Rotterdam. Dat werd opgemerkt door een undercover boa. Deze handhavers in burger zagen dat de vrouw "afwerende bewegingen" maakte.
En in Den Haag werd een man vijf dagen hechtenis opgelegd. Hij had een minderjarig meisje in Lisse lastiggevallen.
Rotterdam is naast Utrecht en Arnhem een van de steden waar een pilot loopt met undercover boa's. Zij proberen plegers van straatintimidatie op heterdaad te betrappen.
Een van die undercover boa's is Bryan. Hij legt uit hoe ingewikkeld het is om daadwerkelijk tot een aanhouding over te gaan:
Een Mexicaanse burgemeester is vermoord nadat hij minder dan een week geleden werd benoemd. Het slachtoffer, Alejandro Arcos, vervulde zes dagen zijn functie als burgemeester van Chilpancingo, een stad in Guerrero, zo'n 270 kilometer ten zuiden van Mexico-Stad.
Op WhatsApp gingen foto's rond van wat zijn afgehakte hoofd zou zijn. Die beelden zijn niet onafhankelijk geverifieerd.
De gouverneur van Guerrero bevestigde zijn dood. De moord op Arcos vond kort na een andere politieke moord plaats. Drie dagen eerder werd stadsbestuurder Francisco Tapia doodgeschoten. De gouverneur spreekt namens de stad haar verontwaardiging en rouw uit over de opeenvolgende aanslagen.
De Mexicaanse oppositieleider Alejandro Moreno vroeg het landelijke Openbaar Ministerie om de zaak verder te onderzoeken. Hij noemt Guerrero inmiddels "onbestuurbaar".
In Chilpancingo zijn drugsgeweld en criminaliteit aan de orde van de dag. Vooral politici en journalisten zijn daar geregeld het doelwit van geweld. Velen van hen kwamen zo al om het leven.
Achter de aanslagen zitten vaak drugskartels, die strijden om territorium en politieke macht. Dat is vooral een prominent probleem in het zuiden van Mexico. Het zuidelijke Guerrero is samen met Michoacán een van de gewelddadigste staten van Mexico.
Een Britse huisarts heeft bekend dat hij de partner van zijn moeder wilde doden met gif, dat hij onder het mom van een coronaprik wilde toedienen. De moordpoging mislukte, maar de man liep wel ernstig letsel op. De rechtszaak tegen de huisarts is inmiddels bezig.
Het motief is waarschijnlijk ruzie over een testament. De moeder van de dader had laten vastleggen dat haar partner haar huis erft als ze overlijdt. Daar was de zoon het niet mee eens. Daarom beraamde hij volgens het Openbaar Ministerie een plan om hem uit de weg te ruimen. "Soms is de waarheid nog gekker dan fictie", zei de officier van justitie.
VermommingDe 53-jarige Thomas Kwan had zich voor zijn moordplan voorgedaan als verpleger. Met een nepbrief had hij een thuisbezoek aangekondigd voor een medische controle. Hij vertrok onder een valse naam en met valse nummerplaten naar een hotel in Newcastle, waar zijn moeder en haar partner wonen.
Op de dag van de moordpoging vermomde Kwan zich en ging hij naar het huis van zijn moeder. Om geen argwaan te wekken, nam hij ook bij haar bloed af. Ze had niet door dat de 'arts' haar zoon was. Toen de partner aan de beurt was, diende Kwan de gifprik toe. Daarna ging hij ervandoor.
Het 71-jarige slachtoffer voelde na de prik een "vreselijke pijn". In het ziekenhuis bleek dat hij een aandoening had, waardoor delen van zijn arm werden aangetast. Hij is voor het leven getekend, zegt het Openbaar Ministerie.
Gifstoffen en chemicaliënHet is nog steeds niet duidelijk waarmee de arts zijn slachtoffer injecteerde. De verdachte wil dat niet zeggen en onderzoekers hebben het niet met 100 procent zekerheid kunnen vaststellen. Volgens wetenschappers gaat het vermoedelijk om het zeer giftige joodmethaan.
Bij Kwan thuis heeft de politie tal van gifstoffen en andere chemicaliën gevonden. Ook lagen er boeken over de werking van gif. Kwan verklaarde eerst dat hij zijn slachtoffer alleen pijn wilde doen. Toen de officier zei dat er overweldigend bewijs tegen hem is, kwam hij alsnog met een volledige bekentenis.
Er zijn vier snelwegtrajecten "in beeld" waar mogelijk ook overdag weer 130 kilometer per uur kan worden gereden. Minister Madlener (PVV) van Infrastructuur en Waterstaat schrijft aan de Tweede Kamer dat er wel eerst meer onderzoek nodig is naar de stikstofneerslag in beschermde natuur, voordat het gaspedaal ook daadwerkelijk verder ingetrapt mag worden.
Het gaat maar om een beperkt aantal kilometers Nederlandse snelweg: een stuk van de A6 tussen Lelystad Noord en de Ketelbrug, het grootste deel van de Afsluitdijk, de A7 tussen het Groningse Zuidbroek en de grens met Duitsland, en een paar kilometer van de A37 in Drenthe tussen de knooppunten Holsloot en Zwartemeer.
Dit zijn de vier trajecten:
Het nieuwe kabinet heeft beloofd dat de maximumsnelheden weer verhoogd zouden worden waar dat kan. Maar het was al duidelijk dat het niet mogelijk zou zijn om overal weer 130 te rijden waar dat voor 2020 ook al het geval was. Toen werd de maximumsnelheid verlaagd, vanwege de te hoge stikstofuitstoot.
Volgens Madlener zijn de vier trajecten die nu in beeld zijn gekozen omdat daar mogelijk geen extra maatregelen voor stikstofdepositie of geluid nodig zijn. Er mag daar nu in de nacht ook al harder gereden worden. Toch waarschuwt hij dat het nog niet zeker is dat op alle vier de plaatsen de snelheid echt op korte termijn weer naar 130 gaat. Daarvoor is dat extra onderzoek nodig.
Hij wil in het eerste kwartaal van volgend jaar een beslissing nemen over deze vier trajecten. Daarna wil de minister kijken of er nog andere stukken snelweg zijn waar de maximumsnelheid weer verhoogd kan worden.
