De Nederlandse tak van Amnesty International wil een verbod op gezichtsherkenningstechnologie om demonstranten te identificeren. Ook wil de organisatie dat er duidelijkere regels voor de politie komen voor het gebruik van camera's tijdens protesten.
Volgens de mensenrechtenorganisatie is op dit moment niet duidelijk genoeg wat de politie wel of niet mag. "Hier kan misbruik van worden gemaakt en er ontstaat een risico op willekeur", zegt directeur van Amnesty Nederland Dagmar Oudshoorn.
Medewerkers van de organisatie observeerden tussen 2022 en 2024 meerdere demonstraties in Nederland en brachten hier een rapport over uit. Volgens Amnesty laat de politie na om aan organisatoren, demonstranten en het publiek uit te leggen waarom er cameratoezicht is. Demonstranten zeggen tegen Amnesty bang te zijn in databanken van de politie terecht te komen. Om mensen te identificeren kan gezichtsherkenning worden ingezet, maar volgens Amnesty is dat in strijd met de mensenrechten.
CameradronesOnder meer bij demonstraties tegen de coronaregels werden cameradrones ingezet, maar ook bodycams en surveillancewagens met grote camera's op het dak worden regelmatig ingezet bij grote demonstraties.
De politie zegt in een reactie met Amnesty in gesprek te willen gaan over de bevindingen van hun onderzoek. "Bij het overgrote deel van demonstraties worden door de politie helemaal geen camera's ingezet", meldt een woordvoerder. "Op basis van onder meer de omvang en complexiteit van een demonstratie en het risico op ongeregeldheden, vindt een afgewogen inschatting plaats."
Politie: 'Gezichten niet live herkend'De politie bevestigt dat gezichtsherkenning wordt gebruikt, maar dat dat niet realtime wordt gedaan. Het is volgens de politie dus niet zo dat er live iemand herkend wordt tijdens een demonstratie door de technologie.
"Bij strafbare feiten kan in specifieke gevallen wel achteraf worden gekeken of een verdachte al een bekende is van de politie. Hiervoor mogen wij gebruikmaken van foto's van veroordeelden en aangehouden verdachten van een strafbaar feit waarvoor minimaal vier jaar celstraf staat."
DemonstratierechtIn juli luidde Amnesty International de noodklok over het gebruik van demonstratierecht in Europa. In een rapport meldde de mensenrechtenorganisatie dat mensen die vreedzaam demonstreren steeds vaker worden gestigmatiseerd, gecriminaliseerd en hard worden aangepakt.
In dat rapport werden ook al zorgen geuit over het toenemende gebruik van "indringende bewakingstechnologie" waarbij mensen worden gevolgd, hun activiteiten worden geanalyseerd en hun gegevens worden opgeslagen.
Een Russische man is van een opblaasbaar bootje gered nadat hij 67 dagen lang stuurloos had rondgedreven in de ijskoude zee van Ochotsk. Twee andere opvarenden overleefden het niet, melden Russische autoriteiten.
Volgens Russische media is de overlevende de 46-jarige Mikhail Pitsjoegin. Hij ging eind augustus de zee op met zijn 49-jarige neef en diens 15-jarige zoon om walvissen te observeren. Het lijkt erop dat de motor van de boot het op zeker moment begaf, waardoor ze op drift raakten voor de kust van het Russische schiereiland Kamtsjatka.
De bemanning van een vissersboot merkte het opblaasbare bootje op met daarin de lichamen van de neef en de zoon, en de nog levende Pitsjoegin. Aanvankelijk zagen de vissers het vaartuig aan voor een berg drijvend afval, maar toen begon de in nood verkerende opvarende om hulp te roepen.
De bemanning van de vissersboot maakte beelden van de redding:
De schipbreukeling is na zijn redding is in een ziekenhuis opgenomen. Hij is 50 kilo gewicht kwijtgeraakt. Aanvankelijk woog hij 100 kilo, wat een reden kan zijn dat hij het wist te overleven. Volgens de behandelend arts leed hij aan uitdroging en onderkoeling maar is de conditie van de 46-jarige stabiel.
De vrouw van de man vertelde aan het Russische staatspersbureau RIA Novosti dat de drie bij vertrek genoeg eten mee hadden voor twee weken, plus warme kleren, zwemvesten, vuurpijlen en bijna 20 liter water.
Onderzoek ingesteldPitsjoegin heeft zelf nog niets gezegd over hoe hij het wist vol te houden in de Zee van Ochotsk, de koudste zee van Oost-Azië die berucht is vanwege het stormachtige weer. De plaatselijke aanklager heeft een onderzoek ingesteld naar de dood van zijn mede-opvarenden. Ook mogelijke overtredingen van de veiligheidsregels worden onderzocht.
De vissers vonden de lichamen van de neef en zijn zoon vastgebonden aan de boot. Pitsjoegin had dat gedaan om te voorkomen dat ze door de golven zouden worden weggespoeld. De vrouw van Pitsjoegin noemt het feit dat haar man nog leeft "een soort wonder".
Vorig jaar raakte een Australische zeiler meer dan twee maanden op drift met zijn hond. Door de ruwe zee was hun boot en elektronica beschadigd waardoor ze volledig afgesneden waren geraakt van de buitenwereld. Zeiler en hond wisten het allebei te overleven.
Minister Bruins van Onderwijs kondigt extra regels aan om de 'verengelsing' in het hoger onderwijs en de instroom van internationale studenten terug te dringen. Volgens universiteiten, hogescholen en studenten is het symboolpolitiek. Ze vrezen voor het voortbestaan van opleidingen.
In grote lijnen zet de onderwijsminister het beoogde beleid van zijn voorganger Dijkgraaf door. Die wees vorig jaar op de overvolle collegezalen, een gebrek aan huisvesting en een hoge werkdruk onder docenten. Daardoor zou de toegankelijkheid van het onderwijs voor Nederlandse studenten in het geding zijn. Hij pleitte voor meer bijsturing.
Bruins komt nu met aanvullende maatregelen, die er bijvoorbeeld voor moeten zorgen dat Nederlands bij minimaal twee derde van de Nederlandstalige bacheloropleidingen de voertaal is. Ook moet het voor internationale studenten moeilijker worden een basisbeurs te krijgen.
Door de instroom van internationale studenten te beperken wil het kabinet op termijn jaarlijks 293 miljoen euro bezuinigen op het hoger onderwijs. Om dat te bereiken mogen opleidingen vanaf volgend jaar voor alle Engelstalige opleidingen een numerus fixus instellen.
'Botte bijl'"In feite hakt het kabinet met de botte bijl in op hogescholen en universiteiten", zegt Casper van den Berg. Hij is voorzitter van Universiteiten van Nederland, de koepelorganisatie. Volgens hem zal het voorgestelde beleid leiden tot een verschraling van het opleidingsaanbod. "Zowel in de Randstad als in minder dichtbevolkte gebieden."
In het hoger onderwijs zijn er zorgen dat sommige Nederlandstalige opleidingen ten onder zullen gaan door de nieuwe regels. "Zij kunnen niet overeind blijven, omdat ze door het aanbieden van Engelstalige opleidingen financieel worden ondersteund", zegt Van den Berg. Hij verwijst naar opleidingen in de Nederlandse taal. Daar zijn nu nog te weinig aanmeldingen voor om de opleidingen zonder financiële steun van de Engelse opleidingen te laten bestaan.
Ook studentenvakbond LSVb is kritisch. Enerzijds erkent de bond dat de opmars van Engelstalig onderwijs is "doorgeslagen", maar de studenten vragen zich af of de huidige kabinetsplannen de juiste manier zijn om het probleem aan te pakken. "Dit lijkt vooral spierballenvertoon", zegt LSVb-voorzitter Abdelkader Karbache.
'Nederlands is al de norm'Volgens de Vereniging Hogescholen wordt het probleem door het kabinet overdreven. In een reactie op het nieuws vandaag stelt de organisatie dat 92 procent van de hbo-opleidingen al in het Nederlands wordt aangeboden. "Het Nederlands ís al de norm in het hbo." De vereniging verwijst naar de maatregelen die de sector neemt om het aantal Engelstalige opleidingen te verminderen.
In het onderwijs, en vele andere sectoren, wordt geleund op Engelssprekend personeel. LSVb-voorzitter Karbache verwacht dat er straks niet voldoende Nederlandssprekende medewerkers zijn voor alle opleidingen.
Verder onderschrijft hij het standpunt van de universiteiten en hogescholen dat inkomsten die buitenlandse studenten opleveren momenteel onmisbaar zijn. "Dat is de reden dat hier zo veel internationale studenten naartoe zijn gehaald. Het is een financiële prikkel. Dat is een fout verdienmodel, maar wel een feit."
Volgens Karbache zou er eerst een discussie op gang moeten komen over wat een goed alternatief kan zijn in plaats van "er bot de rem op te zetten".
Premier Tusk wil zijn plan doorzetten om het asielrecht in Polen op te schorten, ondanks harde kritiek van mensenrechtenorganisaties en van partijen binnen zijn coalitie. Het plan is in strijd met de Poolse grondwet, het internationaal recht en het Europese asielbeleid, zo klinkt het.
Precies een jaar nadat Tusks coalitie de Poolse parlementsverkiezingen won besprak de premier zijn voorstel in het kabinet. Tusk zei na afloop dat een 'migratiestrategie' was aangenomen getiteld 'Controle herpakken, veiligheid zeker stellen'.
De details zijn nog niet bekendgemaakt, maar in een samenvatting online staat het voornemen om het asielrecht tijdelijk te schrappen "als migranten de staat dreigen te destabiliseren". Vier ministers van de linkse coalitiepartij Lewica zeggen het niet eens te zijn met het plan.
Hybride oorlogIn de aanloop naar die vorige verkiezingen riep de premier nog op tot een humaner migratiebeleid in Polen. Maar sinds hij aan de macht is heeft hij steeds meer strenge maatregelen getroffen, vooral nadat in juni een Poolse militair bij een mesaanval aan de grens met Belarus werd gedood.
Zo zijn er langs delen van de grens weer 'bufferzones' ingesteld die afgesloten zijn voor de buitenwereld, bedoeld om smokkelaars buiten de deur te houden. Ook is wetgeving doorgevoerd, die het voor militairen makkelijker maakt om hun wapens te gebruiken.
Buurland Belarus laat migranten door en helpt daarbij soms zelfs actief, zegt de Poolse grenswacht. Ook is volgens de grenswacht dagelijks sprake van aanvallen. "Ze gooien stenen en takken naar Poolse patrouilles. Ze gebruiken vuurwerk", zegt een woordvoerder. "Meerdere grensbewakers zijn dit jaar gewond geraakt."
DestabiliserenHet is vanwege dat soort incidenten dat Tusk hamert op strenger beleid. De premier ziet de migranten vooral als instrumenten in de hybride oorlog van Rusland en Belarus om de EU te destabiliseren.
Bovendien zijn de buurlanden volgens de regering bezig met plannen om de situatie aan de grens verder op scherp te zetten. Eerder verdedigde Tusk het plan door te benadrukken dat andere landen zoals Finland vergelijkbare wetgeving hebben doorgevoerd.
Vrijwilligers helpen migranten op de grens tussen Belarus en Polen, zag correspondent Christiaan Paauwe vorig jaar:
Opvallend is dat het aantal oversteekpogingen aan de grens met Belarus juist afneemt de afgelopen weken. Naar verwachting zal deze route vanwege het winterweer de komende maanden grotendeels stil komen te liggen.
Streng beleid populairCritici betichten Tusk ervan dat hij net als de vorige regering politiek bedrijft over de rug van migranten. De premier weet namelijk dat streng migratiebeleid in Polen populair is en er wordt vooruit gekeken naar de presidentsverkiezingen in mei volgend jaar.
Voor de premier wordt het cruciaal om dan iemand van zijn eigen partij verkozen te krijgen, zodat hij beloofde hervormingen kan doorvoeren. Veel plannen stranden nu op het bureau van president Duda, die uit het kamp van oppositiepartij PiS komt.
"De premier ziet een mooie kans om aan te kondigen dat ze asielzoekers niet meer accepteren, zodat hij daarna kan zeggen dat ze ook niet meer komen", zegt Aleksandra Chrzanowska van de actiegroep Grupa Granica. Die verleent hulp aan migranten in het bos. "Maar dat is niet waar, ze komen straks niet meer vanwege het weer", concludeert de activist.
Meer dan 60 mensenrechtenorganisaties en andere instellingen, waaronder Amnesty International en de Auschwitz-Birkenau-stichting, hebben de premier opgeroepen om af te zien van zijn plannen. "We leven in onzekere tijden met oorlog en conflicten over de hele wereld, en we staan zelf op de rand van oorlog", is te lezen in een open brief. "Maar dat stelt ons niet vrij van menselijkheid en het respecteren van de wet."
RechtsstaatOok binnen de eigen coalitie werd verbaasd en boos gereageerd op de aankondiging van Tusk, die dit niet van tevoren met zijn partners had besproken.
De leider van de linkse coalitiepartij Lewica waarschuwde dat de regering de rechtsstaat moet respecteren en refereerde aan de ondermijnende stappen die de vorige regering zette. Tusk beloofde de rechtsstaat juist te herstellen, maar zou nu hetzelfde pad als zijn voorgangers opgaan.
"Als hij een van de basisrechten kan opschorten - want dat is het asielrecht - dan kan hij dat op ieder moment ook met andere mensenrechten doen", zegt activist Chrzanowska. "Dit is niet hoe het zou moeten zijn in een democratisch, Europees land."
Een groot deel van de provincie Noord-Brabant is onderdeel geworden van het Van Gogh Nationaal Park. Staatssecretaris Rummenie van Natuur heeft het gebied van 100.000 hectare officieel de status van Nationaal Park gegeven.
Het nationale park is geen park met een ingang en een omheining. Het gebied moet een "internationaal visitekaartje" voor de provincie worden.
Omroep Brabant schrijft dat zo'n anderhalf miljoen Brabanders vanaf vandaag in het Nationaal Park wonen. Het gaat om het gebied van het zuidwesten van Breda tot aan Helmond in het oosten van de provincie. Het Nationaal Park omvat naast steden en dorpen ook natuurgebieden als de Loonse en Drunense Duinen, de Kampina en het Ulvenhoutse Bos.
De provincie wil het gebied de komende jaren flink vergroenen. Zo komt er 1000 kilometer aan heggen op het platteland. Ook komt er meer groen in woonwijken. Een ander plan is dat boeren een deel van hun land openstellen voor wandelaars.
AardappeletersHet gebied is vernoemd naar Vincent van Gogh (1853-1890) omdat hij in het gebied opgroeide en er in 1885 zijn eerste meesterwerk schilderde, De Aardappeleters. De provincie wil dat mensen uit binnen- en buitenland de natuur en het landschap ervaren dat Van Gogh inspireerde.
De provincie Noord-Brabant en de voorzitter van het nationale park beschouwen de nieuwe status als "een krachtige motor voor verdere gebiedsontwikkeling en een goede leefomgeving voor mens, plant en dier".
Het gaat goed met de twee tropische zeeschildpadden die aanspoelden in Nederland en afgelopen zomer zijn vrijgelaten bij de Azoren, een Portugese eilandengroep in de Atlantische Oceaan. De dieren zijn de afgelopen weken gevolgd via speciale zendertjes, laat Diergaarde Blijdorp weten.
De verzwakte tropische zeeschildpadden spoelden afgelopen winter aan en werden opgelapt in de dierentuin in Rotterdam. Ze kregen daar de namen Bodhi en Brick. De zeedieren zijn in speciale kisten via Lissabon naar de Azoren gevlogen. Daar kwamen ze eerst tot rust in een aquarium. In augustus is het tweetal vrijgelaten in de Atlantische Oceaan.
Zenders laten vanzelf losSchildpad Brick heeft "redelijk snel" gezwommen, blijkt uit de data van de zendertjes. Hij zwemt nu zo'n 1000 kilometer ten noorden van de Azoren. De andere zeeschildpad, Bodhi, is nu bijna 800 kilometer ten oosten van de Azoren, bijna halverwege tussen de Azoren en de kust van Portugal.
De zendertjes laten vanzelf los als de dieren groeien, schrijft regionale omroep Rijnmond. Het is dus niet mogelijk om de schildpadden gedurende de rest van hun leven te blijven volgen.
Afgelopen winter en voorjaar spoelden op verschillende plekken langs de Nederlandse kust zeeschildpadden aan. Die werden allemaal opgevangen in Diergaarde Blijdorp, de enige opvangplek voor de dieren in Nederland.
Zes schildpadden gingen dood in de opvang. Een stierf waarschijnlijk als gevolg van een longontsteking. Vijf andere dikkopschildpadden kwamen om door een technisch probleem. Daardoor werd het water te warm en dat werd de dieren fataal.
De Gieskes-Strijbis Podiumprijs, de grootste podiumprijs van Nederland, is dit jaar uitgereikt aan de danser en choreograaf Cherish Menzo en aan muzikant Vernon Chatlein. De prijs wordt jaarlijks toegekend aan makers die een bijdrage leveren aan onder meer de diversiteit van de podiumkunsten in Nederland.
Menzo maakte met haar dansvoorstellingen Jezebel en Darkmatter diepe indruk op de jury. Daarin zet de danser de ervaringen van zwarte mensen centraal. "Op sublieme wijze kantelt ze de bevooroordeelde manier van kijken naar het eigen lichaam, naar dat van de ander, en de verhalen die we eraan verbinden", schrijft de jury.
Bij Chatlein raakte de voorstelling Voices from Letter: Kiminá de jury in het bijzonder. De jazzmuzikant vertaalt Tambú, een dans- en muziekstroming uit het Caribisch gebied, naar hedendaagse muziek. "De verbindende kracht van Vernon Chatlein spatte van het podium", aldus het rapport.
'Duw in de rug'Menzo en Chatlein ontvangen vanwege de prijs een geldbedrag. Beiden mogen 60.000 euro uitgeven aan hun artistieke ontwikkeling.
Chatlein vindt het winnen van de prijs overweldigend en noemt het bedrag een "fantastische ondersteuning die me in staat stelt om artistiek werk te kunnen creëren". Menzo noemt het "een duw in de rug om samen met anderen te blijven dromen, bevragen en creëren en onze realiteit in dialoog te brengen met het theater".
Steef de JongActrice Meral Polat, acteur Saman Amini en celliste Maya Fridman waren ook genomineerd voor de Gieskes-Strijbis Podiumprijs. Zij ontvangen ieder 10.000 euro. Dat bedrag mogen ze naar eigen inzicht besteden.
Sinds 2017 wordt de prijs jaarlijks uitgereikt aan kunstenaars uit verschillende disciplines, zoals theater, muziek en dans. Vorig jaar mochten operette-theatermaker en regisseur Steef de Jong en theaterproducent Well Made Productions de prijs in ontvangst nemen.
Een man is vanavond aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij het doodschieten van een man, gisteren, op een parkeerterrein bij een sportpark in Hilversum.
De opgepakte verdachte komt uit Hilversum. Het slachtoffer was een 21-jarige Utrechter.
De politie kreeg gistermiddag rond 17.30 uur de eerste melding van de schietpartij bij Sportpark Crailoo. Daar troffen agenten een zwaargewonde man aan, die ter plekke overleed.
Agenten konden niet direct een verdachte aanhouden. De politie schrijft in een persbericht dat er direct "een uitgebreid onderzoek" is opgestart. "Uit dit onderzoek komt nu de aangehouden verdachte naar voren. Hij zit in volledige beperkingen."
De politie benadrukt nog op zoek te zijn naar getuigen.
Het Amerikaanse ministerie van Transport legt Lufthansa een boete op van 4 miljoen dollar omdat de Duitse vliegmaatschappij ruim honderd joodse passagiers op doorreis zou hebben gediscrimineerd.
Dat zou in 2022 zijn gebeurd tijdens een vliegreis van New York via Frankfurt naar Boedapest. Nadat een aantal van de reizigers weigerde om mondkapjes te dragen ontzegde Lufthansa 128 joodse passagiers in Frankfurt de toegang tot het vliegtuig dat naar Boedapest zou vliegen. Bijna al deze passagiers droegen kleding die orthodox-joodse mannen doorgaans dragen.
Volgens onderzoekers van het Amerikaanse ministerie gaf een groot deel van de geweigerde passagiers aan elkaar niet te kennen en reisden ze ook niet in een groep. "Ondanks dat behandelde Lufthansa de Joodse reizigers alsof ze een één groep vormden. De toegang tot de vlucht werd hen ontzegd vanwege het vermeende wangedrag van enkelen", schrijft het ministerie.
MiscommunicatieHet Amerikaanse ministerie legt Lufthansa daarom een boete op van 4 miljoen dollar, omgerekend zo'n 3,7 miljoen euro. Volgens het departement is dat de hoogste boete die het ooit heeft opgelegd aan een luchtvaartmaatschappij voor het schenden van burgerrechten.
Het Duitse bedrijf moet nu nog 2 miljoen dollar betalen aan de Amerikaanse overheid. Eind 2022 trof Lufthansa al een schikking van 2 miljoen dollar met de geweigerde passagiers.
De luchtvaartmaatschappij benadrukt zich al meerdere malen te hebben verontschuldigd voor het incident, maar ontkent discriminatie. Het weigeren van de reizigers zou een gevolg zijn geweest van miscommunicatie.
Ook kan het Amerikaanse ministerie in deze situatie eigenlijk geen boete opleggen, zegt Lufthansa, aangezien het incident plaatsvond in Duitsland. Desondanks zal de vliegmaatschappij de boete voldoen, om zo een rechtszaak te vermijden.
Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat Kamp Westerbork twee ton van het Rijk krijgt om uit de financiële moeilijkheden te komen. Vandaag werd bekend dat het herinneringscentrum in de knel zit en hulp nodig heeft. Kamerlid Wieke Paulusma van D66 stelde daarom voor een wijziging in de begroting op te nemen om het herinneringscentrum uit de eerste financiële nood te helpen. "En dat gaat een meerderheid krijgen", zegt Paulusma.
Vanochtend bood directeur Bertien Minco van het herinneringscentrum samen met onder meer een kampoverlevende en een nabestaande een petitie aan in Den Haag met het verzoek om hulp. Minco zei dat Kamp Westerbork het "niet veel langer volhoudt". Het herinneringscentrum draait nog geen verlies, maar heeft geen financiële buffer.
De problemen komen niet door een gebrek aan bezoekers, want de bezoekersaantallen stegen juist. Het afgelopen jaar bezochten 130.000 mensen het voormalige doorgangskamp. De tekorten komen vooral door gestegen kosten, van onder meer energie en salarissen. Volgens de directeur worden die kosten niet of nauwelijks gecompenseerd door subsidies. Daarnaast zal het museum te maken krijgen met de btw-verhoging op cultuur.
In het voorstel schrijft D66'er Paulusma dat "Nederland steeds vaker opgeschrikt wordt door voorbeelden van antisemitisme. "Dat is onaanvaardbaar en het is belangrijk om verhalen over de Jodenvervolging te blijven herdenken."
Kamp Westerbork biedt al lange tijd een plek voor herdenking en educatie over de Jodenvervolging. "Daarnaast wil Kamp Westerbork zich ontwikkelen tot een internationaal kenniscentrum over erfgoed van de oorlog", staat in het wijzigingsvoorstel.
Kamp Westerbork heeft veel achterstallig onderhoud:
D66 vindt deze ambitie belangrijk en roept daarom op tot een financiële bijdrage van het Rijk van 200.000 euro voor volgend jaar. Paulusma stelt dat dit "eigenlijk een druppel op de gloeiende plaat is", maar noemt het "een goede eerste stap." Het geld zou moeten komen uit een pot die bestemd is voor het herdenken van de Tweede Wereldoorlog.
Daarnaast wil het D66-Kamerlid dat het kabinet dit bedrag jaarlijks geeft aan Kamp Westerbork.
Groenlinks-PvdA, VVD, NSC, D66, BBB, CDA en SGP hebben al toegezegd de begrotingswijziging te steunen. Naar verwachting wordt binnen een paar weken over het voorstel gestemd.
"Ik zit vast in mijn huis", vertelt de 30-jarige Khadija in een spraakbericht vanuit Jabalia, in het noorden van Gaza. "We kunnen niet weg door de bombardementen en gevechten. We kunnen ieder moment sterven."
Jabalia is al ruim een week het middelpunt van een nieuw Israëlisch offensief. De troepen keerden tien dagen geleden terug naar het gebied, nadat Jabalia in de eerste maanden van de oorlog al bijna volledig werd verwoest door bombardementen.
Het versteende vluchtelingenkamp wordt nu omsingeld door het Israëlische leger. Tanks en militairen zijn het gebied binnengetrokken en er wordt gevochten door Israëlische troepen en Hamasstrijders.
Israël voert de aanvallen naar eigen zeggen uit om te voorkomen dat Hamas er kan hergroeperen. Ondertussen kunnen tienduizenden burgers in het vluchtelingenkamp geen kant op.
Vluchtelingen onder vuurInwoners kregen aan het begin van het offensief een evacuatiebevel. Dat bevel werd afgelopen zaterdag vernieuwd, maar mensen durven niet weg. Palestijnen die vorige week probeerden te vluchten, zeggen door het leger onder vuur te zijn genomen.
Ook de 23-jarige Sahar lukte het niet om de stad te verlaten. "Er waren gevechten in de straten en toen we probeerden te vluchten, werden we gebombardeerd. Het is een wonder dat we het hebben overleefd."
Bij de gewelddadige belegering zijn volgens het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid al ruim 300 mensen gedood. Ook de afgelopen dagen vielen er tientallen slachtoffers. Volgens ooggetuigen kunnen de hulpdiensten de slachtoffers niet of nauwelijks bereiken.
"Er liggen doden op straat. Er is geen ambulance of andere hulp", zegt de 50-jarige Mohammed tegen een lokale journalist die voor de NOS werkt. Hij spreekt van een zware tijd. Mohammed is gevlucht en verblijft nu bij kennissen. "Ik weet niet waar ik nog naartoe kan. Ik wil vrede en veiligheid."
Verderop in dezelfde straat in Jabalia treft de journalist inwoner Mahmoud. "Ik woon nog steeds in Jabalia, maar ik ben gevlucht naar een school vanwege de bombardementen", vertelt hij, omringd door puin. "Er is geen veiligheid, water, eten of stabiliteit. Er is niks. Israël bombardeert iedereen en maakt geen onderscheid tussen kinderen en bejaarden."
Beperkte noodhulpVolgens het Wereldvoedselprogramma blokkeert Israël al twee weken de noodhulp voor Noord-Gaza en dus beginnen voedsel, medicijnen en brandstof op te raken. "We hebben te weinig eten voor hulpverleners en patiënten.", zegt Hossam Abu Safieh, directeur van het Kamal Adwan ziekenhuis in Noord-Gaza in een statement.
Palestijnen vrezen dat dit onderdeel is van het zogenoemde generaalsplan, een plan om Hamas op de knieën te dwingen door het noorden van Gaza uit te hongeren. Het plan is bedacht door een groep Israëlische oud-generaals en aan Netanyahu gepresenteerd.
Of het plan daadwerkelijk wordt uitgevoerd, is niet duidelijk. Volgens Israëlische media heeft Netanyahu tijdens een parlementsbijeenkomst gezegd dat hij het plan overweegt.
Hulp stoppen mag nietHet plan in deze vorm uitvoeren, kan volgens het oorlogsrecht niet. "Alle landen en partijen zijn verplicht humanitaire hulp door te laten voor de bevolking in nood", zegt Marten Zwanenburg, hoogleraar militair recht aan de Universiteit van Amsterdam en de Nederlandse Defensie Academie.
De enige uitzondering is wanneer de hulp gebruikt zou worden door de tegenpartij, in dit geval door Hamas. "In dat geval kan Israël de hulp tijdelijk stoppen, bijvoorbeeld door één konvooi te blokkeren of via een andere route te laten rijden, maar je mag noodhulp naar een gebied nooit volledig stoppen."
En dat mag ook niet als de bevolking zou zijn geëvacueerd, vult Marieke de Hoon, universitair hoofddocent internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam, aan.
"Ten eerste mag evacuatie alleen tijdelijk en hier is het de vraag hoe lang het uithongeren van Hamas zou duren. Ten tweede kan niet iedereen vertrekken, denk aan kwetsbaren of zieken. Daarnaast moet Israël ervoor zorgen dat de bevolking dan ergens anders veilig wordt opgevangen en dat is niet het geval."
