De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk hebben tientallen doelen van de Houthi-rebellen in Jemen bestookt als reactie op de aanvallen van de rebellen op schepen in de Rode Zee.
De Amerikaanse president Biden en de Britse premier Sunak zeggen de aanvallen te hebben uitgevoerd met hulp van Nederland, Australië, Canada en Bahrein.
In een brief aan de Tweede Kamer schrijven de demissionaire ministers Bruins Slot van Buitenlandse Zaken en Ollongren van Defensie dat Nederland de operatie politiek steunt, en op verzoek van de VS ook "niet-operationele militaire steun" aan de operatie geeft. Dat gebeurt door de inzet van "één stafofficier". De twee Nederlandse bewindslieden benadrukken dat bij het besluit om mee te doen "de impact van deze operatie op de Nederlandse presentie en Nederlandse belangen in de regio is meegewogen".
Britse media hadden al gemeld dat zulke aanvallen er op korte termijn aan zaten te komen. Een hooggeplaatst lid van de Houthi-rebellen zegt dat er aanvallen zijn uitgevoerd op de hoofdstad Sanaa, het gouvernement Hodeidah en de steden Sa'dah en Dhamar.
Volgens een Amerikaanse functionaris hebben de aanvallen "een significante impact gehad op het vermogen van de Houthi's om schepen aan te vallen in de Rode Zee". Houthi-kopstuk Hussein al-Izzi zei op een lokale tv-zender dat de VS en het VK "een hoge prijs zullen betalen voor deze flagrante agressie".
In een verklaring zegt de Amerikaanse luchtmacht dat er meer dan zestig doelen zijn aangevallen in Jemen, op 16 locaties. Volgens de Amerikanen zijn er onder meer opslagplaatsen, lanceersystemen, productiefaciliteiten en luchtverdedigingssystemen van de Houthi's geraakt. Bij de aanvallen werden meer dan honderd raketten gebruikt.
Getuigen melden aan persbureau Reuters dat er explosies te horen waren in de hoofdstad. CNN meldt dat met name het westen van Jemen is bestookt. Dat zou zijn gebeurd met Amerikaanse en Britse vliegtuigen en vanaf Amerikaanse marineschepen die in de Rode Zee varen.
In reactie op de aanvallen roept Rusland de Veiligheidsraad bijeen om de kwestie te bespreken. Rusland wil dat dat vandaag nog gebeurt. Afgelopen woensdag nam de Veiligheidsraad een resolutie aan waarin werd geëist dat de Houthi's zouden stoppen met hun aanvallen op de scheepvaart in de Rode Zee. Rusland en China onthielden zich toen van de stemming.
Verklaring Biden, Sunak en Rutte
"Deze aanvallen zijn een directe reactie op de ongekende aanvallen van de Houthi's op internationale schepen in de Rode Zee - waarbij voor het eerst in de geschiedenis ballistische raketten tegen schepen zijn gebruikt", zegt Biden in een verklaring.
"Deze aanvallen hebben Amerikaans personeel, civiele zeelieden en onze partners in gevaar gebracht, de handel in gevaar gebracht en de vrijheid van scheepvaart bedreigd." Biden zegt "niet te zullen aarzelen" om verdere maatregelen te nemen om mensen en de vrije handelsstroom te beschermen.
De Britse premier Sunak zegt in een verklaring dat "het Verenigd Koninkrijk altijd zal opkomen voor vrijheid van scheepvaart en vrije handel". Hij zegt dat het VK daarom samen met de VS en met "niet-operationele militaire steun" van de andere landen "een beperkte, noodzakelijke en proportionele actie uit zelfverdediging" heeft uitgevoerd op Houthi-doelen. Sunak roept de rebellen op om "onmiddellijk te stoppen met hun aanvallen en om stappen te nemen om te de-escaleren".
Demissionair premier Rutte benadrukt op X dat het Amerikaans-Britse optreden is gebaseerd op het recht op zelfverdediging en zich richt op de-escalatie. Hij wijst er verder op dat Nederland "als van oudsher zeevarend land enorm hecht aan het recht op vrije doorvaart" en dat ons land de operatie steunt. De aanvallen van de Houthi's in de Rode Zee zijn volgens Rutte "een duidelijke schending van het internationaal recht en vormen een bedreiging voor maritiem personeel en handelsstromen".
Raketten en drones
De Houthi-rebellen in Jemen vallen al weken schepen in de Rode Zee aan die banden zouden hebben met Israël. Dat doen zij vanwege de oorlog in de Gazastrook. Schepen die Jemen moeten passeren, worden met raketten en drones beschoten. Veel schepen mijden sindsdien de Rode Zee.
Met de luchtaanvallen willen de Amerikanen en de Britten daar een einde aan maken. Het is de eerste keer dat de door Iran gesteunde rebellengroep wordt aangevallen vanwege de aanvallen op schepen in de Rode Zee.
Dit zijn de eerste beelden van de aanvallen, de beelden van de explosies zijn niet onafhankelijk geverifieerd:
Houthi-leider Abdul Malik al-Houthi zei gisteren dat de Houthi's op een aanval zullen reageren. De reactie zal krachtiger zijn dan de aanval met tientallen drones en raketten die de Houthi's woensdag lanceerden. "Wij blijven vastbesloten om schepen met een link met Israël aan te vallen en daar wijken we niet van af."
Een woordvoerder van de Houthi's zegt op social media dat er geen rechtvaardiging is voor de aanval van de Amerikanen en de Britten. Mohammed Abdulsalam zegt ook dat de Houthi's door zullen gaan met het bestoken van schepen die van of naar Israël reizen.
Kant van Palestijnen
De Houthi's staan in de oorlog tussen Israël en Hamas aan de kant van de Palestijnen. Ze belagen Israëlische schepen en schepen die van of naar Israël varen, maar de laatste tijd worden er ook steeds vaker schepen doelwit die een minder duidelijke link met Israël hebben.
De VN-veiligheidsraad eiste eerder dat de Jemenitische rebellengroep onmiddellijk stopt met hun aanvallen op schepen in de Rode Zee. Elf leden stemden voor de resolutie en vier landen, waaronder Rusland en China, onthielden zich van stemming.
