Ook Duitsland heeft Oekraïne toestemming gegeven voor het gebruik van Duitse wapens op Russisch grondgebied. Volgens bondskanselier Olaf Scholz is de toestemming noodzakelijk voor het land om zich voldoende te kunnen blijven verdedigen.
"We zijn er gezamenlijk van overtuigd dat Oekraïne het recht heeft, gegarandeerd door het internationaal recht, om zichzelf tegen deze aanvallen te verdedigen", aldus een woordvoerder van Scholz in een verklaring.
Gisteravond werd bekend dat ook de Amerikaanse president Biden Oekraïne in het geheim toestemming heeft gegeven voor het gebruik van Amerikaanse wapens op Russisch grondgebied. Het zou, net zoals de Duitse toestemming, specifiek gaan om Russische doelen in de buurt van de Oekraïense stad Charkiv. Eerder gaf ook Nederland toestemming.
De woordvoerder van het Kremlin zei na een vraag over Bidens toestemming dat Amerikaanse wapens al langer worden ingezet voor aanvallen tegen Rusland. "We zien nu al pogingen Russisch grondgebied aan te vallen met wapens uit de VS. Dat zegt ons veel over hoe betrokken de VS al is bij dit conflict."
Details over die aanvallen of bewijs ervoor leverde hij overigens niet.
De toestemming ligt gevoelig bij de Russische president Poetin. Volgens hem dreigt het Westen daarmee een Derde Wereldoorlog te ontketenen. Hij waarschuwde dat dergelijke betrokkenheid de NAVO duur kan komen te staan.
'Niks aantrekken van dreigende taal'NAVO-baas Jens Stoltenberg doet die Russsiche dreigementen af als dreigende taal waar de NAVO zich niet te veel van moet aantrekken. De Russische dreigementen zijn volgens hem slechts een poging bondgenoten af te schrikken.
"Dit is niets nieuws", zei Stoltenberg bij aankomst voor overleg met de buitenlandministers van de westerse militaire alliantie in Praag. "Telkens als NAVO-bondgenoten Oekraïne steunen, dreigt Poetin dat we dat niet moeten doen."
Stoltenberg wijst van de hand dat de NAVO hiermee escaleert. "Wat escalatie betreft: dat deed Rusland door een ander land binnen te vallen en de afgelopen weken door een nieuw front te openen", redeneert hij. Volgens Stoltenberg heeft Oekraïne dan het recht op zelfverdediging en mogen NAVO-leden daarbij helpen. "Daarmee worden zij nog geen onderdeel van het conflict."
"Dit maakt deel uit van de inspanningen van president Poetin en Moskou om NAVO-landen te weerhouden van steun aan Oekraïne om zich te verdedigen. Rusland doet dat iedere keer als Oekraïense bondgenoten tot nieuwe hulp besluiten."
Opbouw van Rusland verstorenBegin deze week zei demissionair minister Ollongren zich ook niet te veel aan te trekken van een Russische reactie. "Ik zeg dat Oekraïne zich mag verdedigen, binnen de regels van het oorlogsrecht. Daar hoort bij dat je ook aanvallen kunt plegen die aan de andere kant van de grens liggen."
De Oekraïense president Zelensky was afgelopen dinsdag in Brussel, waar hij opnieuw aan het lobbyen was voor wapens. Ook toen benadrukte hij het belang wapens te mogen gebruiken zoals hij wil.
Met de toestemming die hij nu gekregen heeft, krijgt Oekraïne meer capaciteit om de Russen aan te vallen, zei oud-commandant landstrijdkrachten Mart de Kruif gisteravond in het NOS-radioprogramma Met het Oog op Morgen. "Dat betekent dat je de opbouw van logistieke voorraden voor een offensief of commandoposten of eenheden die naar voren gaan, kunt verstoren. Je kunt ook bruggen en spoorwegen uitschakelen."
Charkiv is de tweede stad van Oekraïne en ligt in het noordoosten van het land, dicht bij de Russische grens. De gevechten rond de stad zijn al een tijdlang hevig en de Russen boeken in de omgeving van de stad terreinwinst.
Op een markt in het Duitse Mannheim heeft een man een aanslag gepleegd op een extreemrechtse anti-islamactivist. Michael Stürzenberger raakte gewond toen de dader op hem instak.
Op videobeelden is te zien hoe de dader met een mes op andere mannen afstormt en op hen insteekt. De twee anderen vechten terug, waarbij te zien is dat een van hen een grote vleeswond in zijn been heeft. Omstanders probeerden de aanvaller weg te jagen.
De politie was snel ter plaatse. Op de beelden is te zien hoe de dader ook insteekt op een politieagent. Een andere agent trekt zijn vuurwapen en schiet de aanvaller neer.
Ter plekke werden zes mensen aan hun verwondingen geholpen, inclusief de dader. Hoe het met de gewonden gaat is onbekend, al zeggen politiebronnen tegen persbureau DPA dat de agent zwaar gewond raakte. Ook is niet duidelijk in welke toestand de aanvaller verkeert.
Bekijk hieronder beelden van de aanval. Let op, het zijn schokkende beelden:
De aanval vond plaats tijdens een bijeenkomst van de anti-islambeweging Burgerbeweging Pax Europa. De beweging bevestigt op de site dat de 59-jarige Stürzenberger met ernstige verwondingen aan zijn gezicht en been naar het ziekenhuis is gebracht.
Volgens de Duitse krant Bild is Stürzenberger een oud-politicus van de CSU en werkte hij als journalist voor de Duitse omroepen RTL en Sat1. Volgens Bild radicaliseerde hij nadat een vriend van hem was omgekomen bij een terroristische aanslag in Mumbai in 2008. Hij verliet toen de CSU, de zusterpartij van de CDU, en sloot zich aan bij de radicalere partij Die Freiheit.
Sindsdien zamelde hij handtekeningen in met als doel de komst van een moskee te voorkomen en demonstreerde hij samen met de rechtsextremistische partij NPD. Bij anti-islambijeenkomsten, waaronder die van anti-islambeweging Pegida, was hij een bekend gezicht.
Stürzenberger werd twee keer veroordeeld: een keer voor het beledigen van een politieagent en een keer voor het kleineren van religie.
De politie heeft vannacht bij Rotterdam een vrouw aangehouden die onder invloed van alcohol met haar auto het metrospoor op was gereden. Op camerabeelden is te zien hoe de auto de hoek om rijdt en voor het perron langs verder over het spoor rijdt.
De beelden werden via Instagram gedeeld door de politie Rotterdam-Oost:
Rond 00.30 uur kreeg de politie een melding over een verlaten voertuig op een spoorwegovergang in Rotterdam-Oost. Toen agenten de auto vonden, zagen zij dat het voertuig zo'n 500 meter vanaf het metroperron op het spoor stond.
In de auto zat een vrouw, die volgens de politie geen duidelijke verklaring kon geven en steeds met een ander verhaal kwam. Nadat ze had aangegeven de bestuurder te zijn, heeft de politie haar een blaastest laten doen. Daaruit bleek dat ze onder invloed was van alcohol, waarna ze is aangehouden, meldt Rijnmond.
Volgens de politie blijkt uit de camerabeelden dat er twee mensen in de auto zaten. Waar de andere inzittende is gebleven, is niet duidelijk.
Na een slecht 2022 door hoge brandstofprijzen, is ook 2023 uitgedraaid op een beroerd jaar voor de Nederlandse vissersvloot. Hoewel vissers vergeleken met een jaar eerder 30 miljoen euro (16 procent) minder kwijtwaren aan de belangrijke kostenpost, leed de kottervisserij 3,1 miljoen euro verlies, blijkt uit een berekening van de Wageningen University.
Het verlies komt vooral doordat de vloot door de sanering van schepen drastisch is verkleind. Hierdoor konden de quota van enkele belangrijke vissoorten niet worden binnengehaald. Zo werd van schol en tong ongeveer een derde minder aangevoerd.
Vooral in de In de garnalenvisserij is de malaise groot. De garnalenvissers zakten vorig jaar voor 8 miljoen euro in de rode cijfers. In 2022 boekten zij nog een winst van 5,5 miljoen euro.
Boomkorvissers, vissers die met twee sleepnetten over de bodem op platvis vissen, lieten wel herstel zien. Zij boekten na een verlies van 0,8 miljoen euro in 2022 vorig jaar 4,5 miljoen euro winst.
Kleine schepenHoewel de kleinere visserij vorig jaar nog wel winst maakte, groeien ook hier de zorgen. Vissers van onder meer schelpdieren, zeebaars en harder behaalden samen 2,3 miljoen euro winst. Dat was een jaar eerder nog ruim 8 miljoen euro. De teruggang komt mede doordat vorig jaar slechts 223 van de geregistreerde 435 vaartuigen actief hebben gevist.
De 45 mosselvissers hadden wel een goed jaar. De 4,5 miljoen kilo mosselen die zij meer binnenhaalden dan een jaar eerder (in totaal 32,5 miljoen kilo) maakten de gedaalde prijs meer dan goed. Waar in 2022 nog 3 miljoen winst werd behaald, steeg dat in 2023 naar bijna 5 miljoen euro.
De veroudering van de vloot wordt voor de visserij misschien wel het grootste probleem. Gemiddeld zijn de kotters 39 jaar oud. De Wageningen University ziet dat modernisering en vervanging van schepen en de aanschaf van zuiniger motoren uitblijven. Door het broze vertrouwen in de toekomst zien schippers ertegenop om hiervoor dure en moeilijk te krijgen leningen aan te gaan.
De coalitie van PVV, VVD, NCS en BBB belooft in het hoofdlijnenakkoord ervoor te gaan zorgen dat vissers "weer een goede boterham kunnen verdienen". Om die reden is het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit omgedoopt tot ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.
De inflatie in Nederland is in mei niet verder gedaald. De inflatie kwam uit op 2,7 procent, even hoog als in april, blijkt uit een eerste berekening van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS).
In de afgelopen maand zijn vooral energie en diensten duurder geworden, terwijl de prijs voor industriële goederen daalde.
In Europees perspectiefOok het Europese statistiekbureau Eurostat komt voor Nederland op een geschatte inflatie van 2,7 procent. Het Europees gemiddelde is 2,6 procent, twee procentpunten hoger dan een maand eerder.
De inflatiecijfers van het CBS en Eurostat kunnen verschillen, omdat zij een andere rekenmethode hanteren.
Rente bericht verwacht
Sinds juli 2022 bestrijdt de Europese Centrale Bank (ECB) de inflatie door de belangrijkste rentetarieven stapsgewijs op te trekken. De ECB streeft een gemiddelde inflatie van 2 procent na voor de gehele eurozone.
De inflatie is in vergelijking met de piek van 14 procent sterk gedaald, maar is nog altijd wat hoger dan de doelstelling.
Volgende week donderdag kiest Nederland nieuwe leden van het Europees Parlement. Namens Nederland zitten straks 31 mensen in die Europese volksvertegenwoordiging. Wat heeft het parlement de afgelopen jaren besloten? In een serie van vijf artikelen zoomen we in op hoe het Europees Parlement onze levens raakt. Vandaag: de anti-wegkijkwet voor grote bedrijven.
Over deze wet is jarenlang onderhandeld. Hij heet voluit Corporate Sustainability Due Diligence Directive, en komt hierop neer: grote bedrijven zijn verantwoordelijk voor mens en milieu in hun hele toeleveringsketen. Ze moeten weten wat daar gebeurt, en ze moeten actie ondernemen tegen onder meer kinderarbeid, ontbossing, dwangarbeid en slechte werkomstandigheden.
Europarlementariër Lara Wolters (PvdA) speelde een grote rol bij de totstandkoming van de wet. In het debat in het parlement zei ze: "We maken een fundamentele keuze: accepteren we dat mensen aan de andere kant van de wereld onder onveilige omstandigheden en voor een paar euro per dag onze T-shirts maken?"
Zo werkt hetDe wet gaat gelden voor bedrijven met meer dan duizend werknemers en een omzet boven de 450 miljoen euro. Een groot textielbedrijf kan straks niet meer zeggen dat het niets weet van slechte arbeidsomstandigheden in het naaiatelier van een onderaannemer. Chocolademerken moeten erop toezien dat er geen slavenarbeid plaatsvindt op de plantages waar hun cacaobonen vandaan komen.
De grote winst is volgens Wolters dat de afspraken niet vrijblijvend zijn. "Had je kunnen of moeten weten dat er iets niet klopt, en heb je er niks aan gedaan, dan kun je voor de rechter worden gesleept of je kunt een boete krijgen."
In de praktijkSommige bedrijven werken nu al aan beter toezicht in hun keten. Textielbedrijf Zeeman doet dat vrijwillig. In het enorme distributiecentrum in Alphen aan de Rijn komen dozen met kleren binnen uit China, Turkije, Pakistan, Bangladesh en India.
Bo Duijvestijn reist voor Zeeman naar die landen om de fabrieken te bezoeken. Daar let ze op onder meer de veiligheid voor werknemers. Als er misstanden zijn, kunnen werknemers die anoniem melden.
Zeeman wil onder meer dat werknemers een leefbaar loon krijgen. "Ze worden in al die landen volgens het minimumloon betaald," zegt Duijvestijn, "maar dat is soms te weinig om van te leven. Daarom willen wij dat ze leefbaar loon krijgen."
De Europese regels gaan over veel meer, zegt manager Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Arnoud van Vliet. In de textielsector zijn vooral de arbeidsomstandigheden een zorg. "De grootste risico's zijn nu bij katoenplantages en spinnerijen. Het is moeilijk om precies te weten wat in al die verre landen gebeurt. Maar we hebben ook lokale partners die daar voor ons controleren."
Zeeman wil voorop lopen op dit gebied en de Europese wetgeving gaat daarbij helpen, zegt Van Vliet. "Dit gaat ons helpen om te versnellen, omdat het verplicht wordt voor iedereen."
Zijn collega Duijvestijn vult hem aan: "Nu zie je eigenlijk dat ieder merk iets anders vraagt aan fabrieken. Wij zijn vaak de eersten met eisen, het helpt enorm als we dan niet meer alleen staan".
Er zijn in de textielbranche eerder al heel wat intenties, convenanten en voornemens geweest. Maar nu worden het verplichtingen. "Het goede daarvan is dat je een gelijk speelveld krijgt", zegt Van Vliet. "Het wordt eerlijker en transparanter".
Kleine bedrijven vallen niet onder de Europese wetgeving, maar ook zij zullen anders gaan werken, denkt hij. "De verplichtingen die wij hebben gaan we ook neerleggen bij kleinere bedrijven waar we inkopen, en zo krijg je een kettingreactie."
ZwaarbevochtenDe wet kwam er niet vanzelf. Er is tot het laatste moment hard tegen gelobbyd door grote bedrijven, die wilden dat sancties uit de wettekst verdwenen. "Ik heb nog nooit zoiets meegemaakt in Brussel", zegt Europarlementariër Wolters. "De stemming was echt spannend. Ik vroeg me soms af: kunnen we in Europa zelfs niet de handen op elkaar krijgen voor een wet tegen kinderarbeid en ontbossing?! Maar het is gelukt."
Als gevolg van de wet kunnen sommige producten wel iets duurder worden. Volgens Wolters mag dat geen probleem zijn. "Als wij een paar cent meer betalen zodat aan de andere kant van de wereld iemand een leefbaar loon betaald krijgt, dan is dat het dubbel en dwars waard", vindt ze.
Bo Duijvestijn van Zeeman denkt dat ook. "We moeten consumenten goed uitleggen wat er verbeterd is in de keten, waarom het een eerlijkere prijs is."
De voormalige bunkergevangenis van het SS-concentratiekamp Vught wordt niet verbouwd tot een zwaarbeveiligd complex voor topcriminelen. Dat heeft demissionair minister Weerwind voor Rechtsbescherming laten weten aan directeur Jeroen van den Eijnde van Nationaal Monument Kamp Vught, en hoogleraar Erfgoed van de oorlog Rob van der Laarse.
Zij wezen de minister op de geschiedenis van de bunkergevangenis. "Uw brief raakte mij", schrijft Weerwind in een brief aan Van den Eijnde en Van der Laarse.
De bunkergevangenis is een rijksmonument. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zaten er honderden verzetsmensen opgesloten. Driehonderd van hen zijn op een nabijgelegen fusilladeplaats geëxecuteerd. In januari 1944 vond hier het beruchte 'bunkerdrama' van Vught plaats; tien vrouwelijke gevangenen stierven toen ze met 64 andere vrouwen in cel 115 werden gestopt.
De bunkergevangenis staat op het terrein van de penitentiaire inrichting Vught. Daar staat ook de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) waar vluchtgevaarlijke criminelen hun straf uitzitten. Weerwind schrijft dat na intensief zoeken een alternatief is gevonden voor de verbouwing van de bunkergevangenis tot gevangenis voor topciminelen; de EBI kan worden uitgebreid.
Motie KamerHet voorstel om de bunkergevangenis tot extra beveiligde cellen om te bouwen kwam van de Kamerleden Wilders (PVV) en Ellian (VVD). Zij maakten zich zorgen over een tekort aan dit soort cellen in de komende jaren.
In maart sloot een meerderheid van de Kamer zich daarbij aan. "Een meerderheid van de Tweede Kamer moet hebben ingestemd vanuit onwetendheid", zei directeur Van den Eijnde van Nationaal Monument Kamp Vught eerder.
Dinsdag stemde de Kamer over een nieuwe motie van de PVV en VVD. De partijen vroegen daarin de SS-gevangenis te sparen, omdat hergebruik tot "historische en emotionele bezwaren heeft geleid".
Opnieuw stijgt het aantal jongvolwassenen met een bijstandsuitkering. In april van dit jaar zaten 39.000 jongeren tussen 18 en 27 in de bijstand, 3000 meer dan een jaar geleden, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Het is het vijfde kwartaal op een rij dat het aantal jongeren met een bijstandsuitkering oploopt. Dat komt overeen met het beeld van de toegenomen jongerenwerkloosheid, die is opgelopen tot 8,7 procent.
Ook het totaal aantal mensen in de bijstand is opgelopen. Die stijging wordt vrijwel volledig verklaard door het hogere aantal jongeren in de bijstand.
FrictiewerkloosheidEenmaal in de bijstand blijven jongeren daar langer in zitten, ondanks het grote aantal vacatures. Dat komt vooral doordat er behoefte is aan vakmensen, zegt CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen: "Die vacatures zijn niet meteen op het lijf geschreven van jongeren. Die zoeken vaak een bijbaan, bijvoorbeeld in de horeca, waar de vacatures juist wat zijn afgenomen."
De economie verandert door klimaatambities en door digitalisering. "Dat leidt tot frictiewerkloosheid: er komt een ander soort vacature bij, waar niet meteen personeel voor is," zegt Van Mulligen.
Hij verwacht geen massale jongerenwerkloosheid: "Het kost vaak even tijd om een nieuwe baan te vinden te vinden, maar op lange termijn zal het geen probleem zijn. Er zijn nog steeds heel veel vacatures en door vergrijzing zal de krapte op de arbeidsmarkt nog wel even aanhouden."
Een flitspaal die sinds mei op de A16 bij knooppunt Terbregseplein stond, is tijdelijk uitgezet nadat de eerste dagen al duizenden overtredingen waren geregistreerd, meldt Rijnmond. Het aantal overtredingen was zo hoog dat het apparaat het niet aan kon. Na een aantal tests is de flitspaal begin deze week weer teruggeplaatst.
Op de A16 bij knooppunt Terbregseplein wordt een viaduct vervangen en herbouwd. Uit veiligheidsoverwegingen besloot het Openbaar Ministerie na overleg met Rijkswaterstaat om een maximumsnelheid van 70 kilometer per uur in te voeren. Begin mei werd de flitspaal geplaatst om de nieuwe maximumsnelheid te handhaven.
Volgens het OM moesten veel mensen nog wennen aan de verlaagde maximumsnelheid, want er werd een onverwacht hoog aantal voertuigen geflitst. Nadat er ook problemen waren ontstaan bij de verwerking daarvan, werd de flitspaal tijdelijk uitgezet.
BoetesNa een update is de 'flexflitser' maandag weer aangezet. Rijkswaterstaat gaat de komende tijd extra verkeersborden neerzetten om mensen te wijzen op de nieuwe maximumsnelheid.
Automobilisten die de eerste dagen na het plaatsen van de flitspaal geregistreerd zijn als hardrijders, krijgen geen boete. Bestuurders die sinds de terugplaatsing zijn geflitst, kunnen wel rekenen op een bekeuring.
De Amerikaanse rapper Nicki Minaj zei gisteren in een livestream dat haar aanhouding op Schiphol afgelopen weekend racistisch was. Zij werd gearresteerd vanwege het uitvoeren van softdrugs, maar stelt dat de Koninklijke Marechaussee haar bagage controleerde vanwege haar huidskleur. Volgens de marechaussee werd het protocol gevolgd, "zoals dat voor iedereen geldt bij onderzoek."
Een woordvoerder van de marechaussee zegt dat er geen sprake was van racisme. "Vervelend als zij het zo heeft beleefd. We hebben haar aangehouden toen we in haar bagage tientallen joints vonden. Mevrouw is vier uur na aanhouding al in vrijheid gesteld in overleg met de officier van justitie, en na betaling van een boete. Ik denk dat het allemaal heel netjes is gegaan. Vervelend dat ze die kaart trekt."
Volgens hem komt er geen evaluatie of onderzoek naar de gang van zaken, omdat er geen twijfels zijn over de bejegening.
Concert afgezegdIn een livestream zei de rapper dat ze zich "nooit zo ongelukkig heeft gevoeld". Volgens haar leek het alsof de mannelijke marechaussees plezier hadden in de situatie. Op Instagram ging Minaj live tijdens de arrestatie. Aanstaande zondag stond nog een optreden gepland in de Ziggo Dome in Amsterdam. Vanwege de gebeurtenissen heeft de rapper afgezegd.
MOJO, die het concert organiseerde, sluit niet uit dat Nicki Minaj in de toekomst terugkeert voor een optreden in Nederland, maar er komt geen vervangend optreden. Degenen die een ticket hadden gekocht krijgen hun geld terug, inclusief alle servicekosten, zegt een woordvoerder van MOJO. Sinds 2019 betaalt Ticketmaster, dat de concertkaartjes distribueert, alle servicekosten terug bij afgelaste concerten.
