Vanaf vandaag heeft Nederland volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek 18 miljoen inwoners. Hoe weet het CBS dat, wie horen erbij en hoeveel Nederlanders zijn er op de wereld? Vijf vragen naar aanleiding van deze mijlpaal.
Wie tellen er mee en wie niet?Het CBS telt iedereen mee die in de gemeentelijke basisadministratie is opgenomen. Dat zijn bijvoorbeeld ook buitenlandse studenten (128.000 in het studiejaar 2023/2024) en buitenlandse werknemers (635.000 werknemers uit een ander EU-land in december 2022).
Ook asielzoekers die bij een gemeente zijn ingeschreven, worden meegerekend. Vorig jaar kwamen er 48.000 asielzoekers naar Nederland. Asielzoekers moeten binnen een half jaar bij de gemeente worden ingeschreven en tellen vanaf dan dus mee bij het inwonertal van Nederland.
Niet meegeteld zijn de mensen die illegaal in Nederland verblijven. Hun aantal kan alleen worden geschat. Volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid zijn het er enkele tienduizenden.
Mensen zonder vaste woon- en verblijfplaats tellen in principe wel mee: zij zijn opgenomen in de basisadministratie van de gemeente Den Haag.
Hoe wordt het aantal inwoners geteld?Het CBS houdt het aantal inwoners van Nederland bij op het Dashboard bevolking. Dat is geen exacte telling maar een schatting, een realtime prognose.
De gegevens krijgt het CBS van de gemeenten. De teller gaat niet direct omhoog zodra er een kind wordt geboren, of een immigrant zich inschrijft, en ook niet meteen omlaag als iemand sterft of uit Nederland vertrekt.
De gemeenten geven in principe één keer per dag hun gegevens aan het CBS door, en in hun registratie zit enige vertraging. Een geboorte moet bijvoorbeeld binnen drie werkdagen worden gemeld, een overlijden binnen zes dagen.
Wie precies de 18 miljoenste inwoner van Nederland wordt kan het CBS niet vaststellen. Een woordvoerder zegt dat de kans het grootst is dat het een immigrant is, want gemiddeld schrijven zich per dag meer immigranten in dan dat er geboortes worden aangegeven (in 2023 ging het 920 immigranten per dag, tegenover 487 baby's).
Hoeveel Nederlanders wonen in het buitenland en hoeveel Nederlanders zijn er?Op 1 januari 2023 woonden er volgens cijfers van het CBS 849.577 mensen met de Nederlandse nationaliteit in het buitenland, maar het statistiekbureau waarschuwde dat dat zeker een onderschatting was. Vermoedelijk wonen er in werkelijkheid ongeveer 1 miljoen Nederlanders in het buitenland.
Van de 18 miljoen inwoners van Nederland hebben er ongeveer 16,5 miljoen de Nederlandse nationaliteit. Dat zou betekenen dat er 17,5 miljoen Nederlanders zijn.
De grootste groep Nederlanders in het buitenland woont in Europa. Het CBS registreerde er in 2023 ruim een half miljoen. België (135.000), Duitsland (97.000) en het Verenigd Koninkrijk (78.000) telden de meeste Nederlanders.
Hoeveel mensen met een Nederlandse afkomst zijn er?Het CBS houdt niet bij hoeveel mensen met een Nederlandse afkomst in het buitenland verblijven.
Grote migratiegolven waren er in de 19de eeuw, toen veel Nederlanders naar Amerika trokken, en in de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog. In die laatste periode emigreerden een half miljoen Nederlanders, van wie 80 procent naar Canada, Australië en Nieuw-Zeeland.
Een manier om het aantal mensen van Nederlandse afkomst te tellen, is om mensen te vragen of ze zichzelf zo beschouwen. In de Verenigde Staten doet de federale overheid dit. Volgens die tellingen zeiden in 2021 3,1 miljoen Amerikanen een Nederlandse afkomst te hebben, van wie 885.000 beweerden volledig van Nederlandse afkomst te zijn.
Dat zijn er veel meer dan in Australië. Daar stelde het overheidsbureau voor statistiek in 2010 vast dat er 310.000 mensen van Nederlandse afkomst waren, van wie er nog 36.000 thuis Nederlands spraken.
Waarom houdt het CBS geen volkstelling?Het CBS werd in 1899 opgericht om een volkstelling uit te voeren. Het bureau deed dat om de tien jaar, tot de laatste in 1971. Die volkstelling leidde tot veel protest. Er waren maar liefst 120 comités die zich ertegen verzetten.
Het belangrijkste argument was dat de privacy geschonden zou worden. Onderzoekers gingen voor het CBS de huizen langs en stelden wel honderd vragen. Ze telden de Nederlanders niet alleen, maar wilden bijvoorbeeld ook weten of ze een auto hadden, hoe ze woonden en wat hun geloof was.
Ondanks alle protest ging de volkstelling in 1971 door en deed meer dan 97 procent van de Nederlanders mee. Tien jaar later was de deelname zo klein dat de operatie gestaakt werd. Daarna werd de volkstelling wettelijk afgeschaft.
Maar de Europese Unie wil dat de lidstaten elke tien jaar een volkstelling aanleveren voor het Europese statistiekbureau Eurostat. Daarom houdt het CBS sinds 2001 om de tien jaar een virtuele volkstelling met gegevens van onder andere de gemeenten, sociale diensten en het kadaster.
Er lijkt niet op korte termijn duidelijkheid te komen over de toekomst van het Zuyderland Ziekenhuis in Heerlen. Over het ziekenhuis is al tijden veel te doen. Minister Agema bracht er vandaag een bezoek en sprak er met betrokkenen.
Het gebouw in Heerlen moet worden vernieuwd. Volgens het bestuur van het ziekenhuis moeten de intensive care, volwaardige spoedeisende hulp en bevallingszorg uit Heerlen verdwijnen en verhuizen naar Geleen. Na diverse overlegrondes kwam het bestuur tot de conclusie dat het om financiële redenen en vanwege gebrek aan personeel beter is de meest complexe zorg in Geleen te concentreren. Andere zorg blijft wel in Heerlen.
Veel verzetHet plan heeft tot verzet en demonstraties geleid: veel mensen wijzen erop dat Parkstad (waar Heerlen toe behoort) de grootste stedelijke regio van Limburg is. Daarom zou het ziekenhuis in Heerlen niet mogen worden "uitgekleed". Burgemeester Wever van Heerlen benadrukte vandaag nog eens dat het om een regio gaat met veel armoede en waar ook een groot aantal mensen kampt met gezondheidsproblemen.
Ook in politiek Den Haag is er veel discussie over het ziekenhuis en onder meer de PVV, de partij van Agema, heeft herhaaldelijk een lans gebroken voor de locatie in Heerlen.
Agema benadrukt: poliklinieken en gewone operaties blijvenAgema zei vandaag als minister dat zij ook zorgen heeft, maar ze benadrukte dat het plan al wat is bijgesteld en dat bijvoorbeeld poliklinieken, gewone operaties en de huisartsenpost in Heerlen blijven.
Ze voegde eraan toe dat ook ouderen die een kortdurende opname nodig hebben nog steeds in Heerlen terechtkunnen. Als voorbeeld van een punt van zorg noemde ze de acute verloskunde. Volgens haar is dat een open einde. "Daar moet nog over worden doorgepraat."
De minister wilde niet zeggen of in de toekomst bijvoorbeeld mensen met ingewikkelde zorg 's nachts toch naar Geleen moeten: "Wie zegt dat dat dan niet de beste oplossing is? Daar ga ik niet over." Ook dat noemde ze een los eindje waar professionals en belanghebbenden naar moeten kijken. Ze hoopt op een oplossing "waar uiteindelijk iedereen zich in kan vinden".
Volgens het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB is de insteek dat streekziekenhuizen behouden blijven. Agema noemde dat vandaag een opdracht aan haar en ze wil streekziekenhuizen "zo volwaardig mogelijk invullen".
In Amsterdam is zondagnacht een taxichauffeur tijdens een rit beroofd door zijn passagiers. Hij werd ook vastgebonden en opgesloten in de kofferbak van de auto. De politie zoekt nog naar de daders.
Het gaat om twee mannen, die in de nacht van zondag op maandag in de taxi stapten in het centrum van Amsterdam met als eindbestemming Amstelveen. Na een kort stuk rijden bedreigden ze de chauffeur met wapens en pakten ze persoonlijke spullen af.
KofferbakBij aankomst in Amstelveen bonden de mannen de taxichauffeur vast en dwongen hem in de kofferbak te gaan liggen. Volgens de politie hebben ze vervolgens "enkele tientallen minuten" in de auto gereden.
Toen de auto weer tot stilstand kwam, kon de chauffeur zichzelf losmaken en via de achterbank naar buiten klimmen. De auto stond toen in Amsterdam-Buitenveldert. De verdachten waren al uit het zicht verdwenen. "Het slachtoffer is niet zwaargewond, maar wel geschrokken", meldt de politie.
De recherche is een onderzoek begonnen, schrijft stadsomroep AT5. De daders zouden Spaanstalig zijn.
Voor de tiende dag op rij zijn er gevechten tussen Oekraïense en Russische militairen op Russisch grondgebied. Oekraïne claimt dat de Oekraïense eenheden nog altijd verder oprukken en de controle hebben over 82 Russische nederzettingen.
"We boeken verdere vooruitgang in de regio Koersk. Van één tot twee kilometer in verschillende gebieden", schreef de Oekraïense president Zelensky gistermiddag op zijn Telegramkanaal.
Rusland zegt de Oekraïense eenheden juist terug te dringen en meldt honderden doden aan Oekraïense zijde. Over eigen verliezen rept Rusland niet. Wel zegt het Russische ministerie van Defensie terreinwinst te boeken in het oosten van Oekraïne.
Inmiddels zijn er duizenden Russische inwoners uit de grensregio's geëvacueerd. Rusland heeft vandaag nog eens vele burgers geëvacueerd uit de grensregio's met Oekraïne. In totaal zouden er nu 200.000 bewoners het gebied hebben verlaten.
In de eerste afbeelding zie je welk gebied volgens denktank Institute for the Study of War (ISW) Oekraïne nu heeft bezet, op de tweede zie je hoe de situatie een week geleden was:
Daarnaast heeft het Russische ministerie voor Noodsituaties een noodsituatie op federaal niveau uitgeroepen in Belgorod, maakte regiogouverneur Gladgov vanochtend bekend. Zo'n noodsituatie geldt al sinds vrijdag voor de regio Koersk. Gladkov zei daarnaast dat er in twee verschillende plaatsen burgers gewond zijn geraakt na Oekraïense droneaanvallen.
De Russische minister van Defensie heeft "aanvullende maatregelen" aangekondigd om de regio Belgorod te beschermen.
Het Oekraïense ministerie van Reïntegratie van Tijdelijk Bezette Gebieden heeft een 24-uurs-hotline geopend voor inwoners uit de provincie Koersk die naar Oekraïne willen gaan of humanitaire hulp nodig hebben, schrijft minister Veresjtsjoek, tevens vicepremier van Oekraïne, op Facebook.
"Ik schrijf in het Russisch zodat de Russen het kunnen begrijpen", aldus Veresjtsjoek. "Vanwege een mogelijke verslechtering van de humanitaire situatie in de aangrenzende gebieden van de Russische Koersk-regio moet Oekraïne klaar zijn om Russische vluchtelingen op te nemen."
Bewoners van een wijk in Hengelo hebben de afgelopen drie weken geen post gekregen. Dat komt doordat de verantwoordelijke bezorger alle brieven had weggegooid. Het ging om een tijdelijke bezorger.
Postbedrijf PostNL stelde een onderzoek in nadat het signalen had ontvangen dat de post in meerdere straten in de wijk Berflo Es niet werd bezorgd. Alle post, van rechtbankstukken tot opgestuurde creditcards, bleek spoorloos verdwenen.
Vaste bezorger op vakantieDe vaste postbezorger was op vakantie, schrijft regionale omroep Oost. Een vervanger zou zijn werk tijdens die drie weken overnemen. Die gooide de post bij het vuilnis.
"Helaas is gebleken dat een tijdelijke bezorger drie weken het werk niet naar behoren heeft uitgevoerd", zegt een woordvoerder van PostNL. "Een heel vervelende en onacceptabele situatie."
ExcuusbriefHet postbedrijf heeft de plaatsvervangende postbode ontslagen en denkt nog na over verdere stappen, zoals aangifte.
De getroffen inwoners van Hengelo ontvangen binnenkort een excuusbrief van het bedrijf. Daarnaast adviseert PostNL bewoners "contact op te nemen met de verzender van hun post voor een passende oplossing", voor zover dat mogelijk is.
Het aantal besmettingen met blauwtong in Nederland is opgelopen naar 3807. Dat meldt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), die de meldingen iedere maandag en donderdag bij elkaar optelt.
Sinds afgelopen maandag zijn er 898 meldingen bij gekomen. De meeste besmettingen zijn in Twente, de Achterhoek, Noord-Brabant en Limburg. Vorige maand waren er nog 318 besmettingen.
De cijfers van de NVWA zijn gebaseerd op positieve en klinisch positieve gevallen van blauwtong. Daarbij wordt verschil gemaakt tussen een groep positief geteste dieren en een groep die last heeft van de symptomen. De NVWA hield de cijfers altijd één keer per week bij, maar ging dat onlangs twee keer per week doen toen bleek dat de gevallen snel opliepen.
VaccinerenHet blauwtongvirus is zo'n vijftien jaar weggeweest uit Nederland, tot het in september vorig jaar weer opdook. Het virus wordt vooral onder schapen verspreid; mensen kunnen het virus niet krijgen. Het wordt veroorzaakt door besmette knutten.
Sinds april zijn er drie vaccins beschikbaar. Dat neemt niet weg dat het virus nog steeds dodelijk kan zijn. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen heeft dierenartsen en veehouders opgeroepen om verdenkingen van blauwtong na inenting meteen door te geven.
Het Australische Olympisch Comité (AOC) heeft flinke kritiek geuit op een online petitie die rondging over de Australische breakdancer Rachael Gunn. Daarin worden excuses geëist van Gunn zelf en de Australische chef de mission voor de slechte prestaties in de breakdance-competitie op de Olympische Spelen van Parijs.
De 36-jarige Australische, die in het breakdancen ook wel Raygun wordt genoemd, verloor al haar rondes in het breaking-toernooi. Haar dansbewegingen waren opvallend, ze deed onder meer een kangoeroe na. Gunn kreeg uiteindelijk nul punten van de jury en eindigde op de laatste plek.
Bekijk hier een compilatie van de drie kwalificatierondes van Raygun:
Waar haar deelname op sportief vlak dus niet veel indruk maakte, ging de performance van de Australische op sociale media wel flink rond. De video van haar dansbewegingen werd al vrij snel het middelpunt van talloze grappen. Zo merkten sommigen op dat de moves van Gunn bijvoorbeeld leken op een kind dat niet naar bed wilde.
Gunn reageerde vandaag voor het eerst zelf op de commotie. Ze zegt te hebben gehoopt om mensen plezier te brengen met haar act. "Maar ik had niet gedacht dat het ook de deur naar zo veel haat zou openen", vertelt ze. "Het is vreselijk geweest. Ik heb alles gegeven, ik heb lol gehad op de Spelen."
De petitie voor excuses van Gunn en het Australische Olympische Comité werd maandag, direct na de Spelen, online geplaatst door een anonieme gebruiker.
Het comité vindt die actie en alle andere kritiek op Gunn niet door de beugel kunnen. In een statement zegt chef de mission Matt Carroll dat de petitie neerkomt op "pesten en intimidatie".
"De petitie heeft publieke haat aangewakkerd zonder enige feitelijke basis", zegt Carroll. "Geen enkele atleet op de Olympische Spelen zou op deze manier behandeld mogen worden." Het olympisch comité heeft de website waarop de petitie is aangemaakt gevraagd om deze te verwijderen.
Er was online ook kritiek op het kwalificatie-evenement, dat in oktober in Sydney werd gehouden. Daarbij zou Gunn volgens sommigen bevoordeeld zijn door de jury. Het comité spreekt dat fel tegen. Zij zeggen dat de kwalificatie voldeed aan de olympische standaarden.
Na haar optreden nam de jury van de olympische breaking-competitie het al op voor de Australische breakdancer. "Breaking draait om originaliteit, iets nieuws laten zien en je land of regio vertegenwoordigen", zei hoofdjurylid Martin Gilian. "Dat is precies wat Raygun deed. Ze liet zich inspireren door haar omgeving, wat in dit geval bijvoorbeeld een kangoeroe was."
Het was voor het eerst dat breaking, zoals breakdance ook wordt genoemd, op de Olympische Spelen te zien was. Misschien was het ook meteen voor de laatste keer: de sport staat niet op het programma van de Spelen in Los Angeles in 2028, en zal waarschijnlijk ook niet te zien zijn in 2032. Dan worden de Spelen gehouden in het thuisland van Gunn, in Brisbane.
Een vrouw uit Los Angeles is in Rusland veroordeeld tot twaalf jaar cel vanwege een donatie aan Oekraïne. De 33-jarige Ksenia Karelina heeft naast de Amerikaanse ook de Russische nationaliteit en werd opgepakt tijdens familiebezoek in Rusland. Ze doneerde 52 dollar aan een Oekraïense hulporganisatie.
Vanwege de dubbele nationaliteit van Karelina werd ze in Rusland vervolgd voor landverraad. Volgens de Russische overheid werd het geld gebruikt om het Oekraïense leger te financieren.
Karelina was begin dit jaar in de West-Russische stad Jekaterinenburg en werd meteen na aankomst opgepakt.
Karelina werd in Rusland geboren en emigreerde in 2012 naar de VS. Drie jaar geleden werd ze ook Amerikaans staatsburger.
Het Openbaar Ministerie stelt een strafrechtelijk onderzoek in naar een agent die mogelijk ten onrechte heeft geschoten op een auto met twee inzittenden, begin dit jaar in Leeuwarden. Daarbij raakte iemand gewond. Het OM zegt dat de agent vermoedelijk niet volgens de regels heeft gehandeld.
Het incident was in de nacht van 12 op 13 januari na een inbraak in een huis in Hempens, net onder Leeuwarden. Bij die inbraak zou iemand zijn bedreigd met een wapen. Niemand raakte gewond.
De politie was verteld dat er na de inbraak twee mensen waren weggevlucht. Niet veel later werd in de buurt een verdachte auto met twee inzittenden gezien. Agenten wilden hen controleren, maar de auto reed weg. Daarop werd er door de politie geschoten.
ZwaargewondDe auto raakte even later bij het Drachtsterplein van de weg. De twee mannen, dertigers uit Leeuwarden, raakten zwaargewond en werden naar het ziekenhuis gebracht. Daar werd duidelijk dat een van hen ook al gewond was geraakt bij de schoten door de politie.
In het ziekenhuis werden de twee aangehouden. Later bleek dat de twee niets met de inbraak te maken hadden.
De agent die heeft geschoten wordt gezien als verdachte en zal worden gehoord, meldt het OM.
De ravage bij het ongeluk was groot:
Een vrouw die door ALS vrijwel volledig verlamd was heeft met een speciale computer zeven jaar lang kunnen communiceren met familie en verzorgenden. Uit een studie van het UMC Utrecht blijkt dat de door hen ontwikkelde computer, die werkt met een geïmplanteerde prothese, goed functioneert en ook jarenlang kan blijven werken. Het onderzoek is gepubliceerd in het vakblad New England Journal of Medicine.
Onderzoekers van het academische ziekenhuis werken al langer aan neuroprothesen, ook wel Brain-Computer Interfaces of BCI's genoemd. Het zijn sensoren die in het hoofd van een patiënt worden geplaatst en signalen van de hersenen op kunnen vangen.
Die worden vervolgens naar een computer gestuurd, die ze weer kan vertalen naar een bepaalde handeling. Zo kan een patiënt met zijn hersenen bijvoorbeeld de muis van een computer aansturen, zelfs als hij of zij verlamd is.
MuisklikHet is voor het eerst dat de in het UMC Utrecht ontwikkelde apparatuur ook in de dagelijkse praktijk is getest. De vrouw met ALS kreeg in 2015 een implantaat ingebracht.
Bij ALS vallen steeds meer spieren uit, tot uiteindelijk bewegen en communiceren onmogelijk wordt. In het laatste stadium kan een patiënt zelfs helemaal niet meer communiceren, omdat hij of zij volledig verlamd is.
"Onze deelneemster heeft het systeem zeven jaar zelfstandig gebruikt", zegt Mariska van Steensel, een van de onderzoekers. "Het was gedurende meerdere jaren voor haar de enige manier om haar verzorger te waarschuwen, zowel 's nachts als overdag."
Het implantaat werkt met het hersengebied waarmee normaal gesproken handbewegingen worden aangestuurd. "Als iemand probeert de hand te bewegen, wordt dat opgepikt en door de computer vertaald naar een muisklik. Daarmee kan je een programma bedienen waarmee je kan communiceren." Hiermee kon de vrouw bijvoorbeeld 's nachts toch om hulp roepen als ze jeuk of pijn had.
Mooi resultaatUit de langetermijnstudie kwam naar voren dat de prothese al die jaren goed bleef functioneren. Uiteindelijk stopte het apparaat wel met werken. Volgens de onderzoekers komt dat doordat de ziekte bij de vrouw zo ver was gevorderd dat de zenuwcellen in haar hersenen waarmee het apparaat functioneerde langzaam verdwenen.
Maar dat het implantaat en de computer zeven jaar hebben gewerkt, noemen de wetenschappers een belangrijk resultaat voor ALS-patiënten. "Zolang hersenen in staat zijn om een boodschap te versturen werkt het systeem en kan het een gigantisch verschil maken in de levens van deze mensen en die van hun familie," zegt Van Steensel. "Zeven jaar vinden wij een heel mooi resultaat."
De verwachting is dat dergelijke prothesen over enkele jaren breed ingezet kunnen worden om mensen met bijvoorbeeld ALS te helpen.
