Aggregator

Het Openbaar Ministerie gaat voormalig Jumbo-topman Frits van Eerd ook vervolgen voor witwassen. Dat meldt het Financieele Dagblad (FD) op basis van meerdere bronnen rond het onderzoek.

Eerder dit jaar kondigde het OM al aan dat Van Eerd wordt vervolgd voor corruptie en valsheid in geschrifte. Er was toen nog geen besluit genomen over vervolging voor witwassen, omdat het onderzoek naar die verdenking nog niet was afgerond.

De advocaat van Van Eerd wil de witwasverdenking aan de zakenkrant "niet bevestigen of ontkennen". Over twee weken begint in de rechtbank Assen de eerste (regie)zitting in de zaak, die als voorbereiding dient voor de inhoudelijke behandeling later. Dan wil het OM volgens het FD ook pas een nadere toelichting geven.

Honderdduizenden euro's cash

De 57-jarige Van Eerd was sinds 2009 topman van Jumbo, nadat hij die rol had overgenomen van zijn vader Karel. Hij stapte in maart vorig jaar definitief op. In september 2022 was hij al tijdelijk teruggetreden als topman van de supermarktketen.

Dat deed hij na een inval in zijn huis in Heeswijk-Dinther vanwege een witwasonderzoek. Bij die inval zouden honderdduizenden euro's aan contant geld zijn gevonden, schreef het Financieele Dagblad toen. Het OM wilde dat niet bevestigen.

Eerder zei het Openbaar Ministerie wel dat de witwaspraktijken plaatsvonden via onroerendgoedtransacties, autohandel, onverklaarbare contante stortingen en sponsorcontracten in de motorcrosssport. Van Eerd werd samen met acht andere verdachten gearresteerd. Hij zat zes dagen in de cel.

Afgelopen juni onthulde dagblad het AD dat Van Eerd al eerder verdachte was in een witwaszaak. In 2014 werd hij verdacht van valsheid in geschrifte, witwassen en deelname aan een criminele organisatie. Uiteindelijk werd hij daar niet voor vervolgd en veranderde zijn status van verdachte naar getuige.

Het Openbaar Ministerie eist negen jaar cel en tbs met dwangverpleging voor het neersteken van drie vrouwen in Utrecht. De verdachte, een 37-jarige man, zou de vrouwen allemaal vorig jaar september in dezelfde week en dezelfde straat hebben gestoken in hun gezicht of hals. Dat leidde tot veel onrust in de omgeving.

Bij de start van de rechtszaak bleek vandaag dat de man ernstige psychische problemen heeft. Hij verklaarde dat er een chip in zijn hoofd zit en dat hij als wapen wordt ingezet om onschuldige mensen iets aan te doen in opdracht van de duivel en mensen in de politiek.

Volgens het OM heeft de verdachte twee van de vrouwen met voorbedachten rade gestoken om hen te doden. Het derde slachtoffer zou hij in een opwelling hebben gestoken. In twee gevallen was er volgens het OM sprake van poging tot moord, in het derde geval poging tot doodslag. Drie slachtoffers eisen in totaal ruim 18.500 euro aan schadevergoedingen.

Schaar in achterhoofd

Het OM heeft meerdere bewijsstukken aangevoerd in de zaak. Zo is het DNA van de verdachte aangetroffen op de jas van het eerste slachtoffer dat op 28 september met een schaar in haar achterhoofd werd gestoken. In het huis van de verdachte werd een schaar gevonden met het DNA van de 23-jarige vrouw.

Een dag nadat de man een andere 23-jarige vrouw op een soortgelijke wijze had aangevallen en er vandoor was gegaan met haar tas, werd de man op een bewakingscamera vastgelegd toen hij probeerde te pinnen met de bankpas van het slachtoffer. De gestolen tas werd bij hem thuis gevonden.

Op de plaats van het derde incident, in de nacht van 2 op 3 oktober, lag een fietsbel met het DNA van de verdachte. Hij zou die nacht een 20-jarige vrouw die bij een vriendin achterop de fiets zat met een stanleymes of schaar in haar hals hebben gesneden. Alle incidenten vonden plaats op de Balijelaan in de Utrechtse Rivierenbuurt.

Angst en onveiligheid

De officier van justitie benadrukte de angst, onveiligheid en onrust die de verdachte in de wijk en de rest van de stad veroorzaakte. De gevolgen voor de slachtoffers waren traumatisch. In hun slachtofferverklaringen kwam naar voren dat zij vreesden voor hun leven en nog altijd lijden onder de gevolgen van de aanvallen.

De advocaat vraagt om vrijspraak. Volgens hem is niet bewezen dat zijn cliënt de daden heeft gepleegd en hij vindt het DNA-bewijs te mager. Ook de signalementen die werden gegeven door getuigen komen niet overeen met zijn cliënt, zegt de advocaat. Tbs met dwangverpleging zou niet nodig zijn, want de kans op herhaling is volgens de advocaat niet aangetoond.

RTV Utrecht meldt dat de verdachte een bekende is van politie en justitie. Het gaat om een veelpleger die zich de afgelopen tien jaar aan de lopende band schuldig heeft gemaakt aan winkeldiefstallen, fietsendiefstallen en inbraken. Eerdere behandelingen hadden geen succes. De rechter doet over twee weken uitspraak.

Het nieuwe kabinet gaat koranverbrandingen niet verbieden. Ook komt er geen verbod op het verbranden van andere religieuze boeken. Dat bleek dinsdagavond in een debat met minister van Justitie en Veiligheid Van Weel. Van Weel noemt het verbranden van religieuze geschriften of boeken zeer verwerpelijk, maar zegt te hechten aan de vrijheid van meningsuiting.

Ook het vorige kabinet wilde koranverbrandingen wettelijk niet verbieden. Wel werd er een onderzoek gestart of het demonstratierecht in sommige gevallen ingeperkt kan worden. Dat onderzoek loopt nog en is naar verwachting volgend jaar zomer afgerond, zei Van Weel.

Daarnaast is Van Weel een "dialoog" begonnen met veel betrokkenen, onder wie demonstranten, de politie, burgemeesters en andere betrokken organisaties. De insteek van die dialoog is hoe het grondrecht om te demonstreren beschermd kan worden en er tegelijkertijd soms eerder ingegrepen kan worden om geweld en escalatie te voorkomen.

'Vaker grenzen opgezocht'

De burgemeesters van de vier grote steden hebben bij de minister aangegeven dat ze in principe genoeg hebben aan de huidige wettelijke kaders. Ze worstelen alleen wel met de grenzen, zei Van Weel: "Of het nu boeren of klimaatactivisten zijn, ze zien steeds vaker dat grenzen worden opgezocht".

In de Kamer vinden de meeste partijen net als het kabinet dat er geen wettelijk verbod moet komen op het verbranden van religieuze geschriften of boeken. Vrijwel alle partijen veroordeelden het verbranden van een koran of ander religieus boek en gebruikten daarbij woorden als "smakeloos", "verwerpelijk" en "extreem provocatief".

Kamermeerderheid tegen verbod

Zo noemde VVD-Kamerlid Michon-Derksen het verbranden van een religieus boek "walgelijk', maar ze stelde ook dat het recht op vrijheid van meningsuiting van belang is. Er is volgens haar geen "recht op niet beledigd worden".

Denk-Kamerlid El Abassi wees erop dat de Koran een heilig boek is voor moslims. De samenwerkende moskeekoepels in Nederland, samen de K7 genoemd, pleitte eerder al voor het verbieden van het verbranden van religieuze boeken, omdat het in strijd zou in strijd zijn met de godsdienstvrijheid. Ze wezen daarbij op een uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, dat eerder vaststelde dat de vrijheid van meningsuiting niet opgaat voor aanvallen op voorwerpen van religieuze verering.

El Abassi betoogde verder dat het verbranden van een boek niets met vrijheid van meningsuiting te maken heeft en hij diende meerdere voorstellen in om de rechts-radicale groepering Pegida te verbieden en het verbranden van een religieus boek of geschrift te verbieden. GroenLinksPvdA zei wel dat een verbod op verbranding voor duidelijkheid kan zorgen, maar de voorstellen kregen uiteindelijk geen meerderheid van de andere partijen.

Confrontatie Arnhem

Begin dit jaar liep een actie van Pegida-voorman Edwin Wagensveld in Arnhem uit de hand. Tegendemonstranten wilden voorkomen dat Wagensveld een koran zou verbranden en zochten daarbij de confrontatie op. Burgemeester Marcouch had de verbranding niet vooraf verboden.

Later zei de burgemeester dat hij zich bij de landelijke wetgever wil inzetten voor een verbod op zulke verbrandingen. Maar net als de vorige justitieminister Yesilgöz voelt Van Weel daar dus niets voor.

Een beruchte hondenfokker moet nog eens drie maanden de cel in. Dat heeft de rechtbank in Den Bosch vandaag bepaald. De 38-jarige man, die vooral in Deurne (NB) actief is geweest met de illegale handel van dieren, kreeg eerder al een gevangenisstraf van negen maanden vanwege ernstige dierenmishandeling.

De man is al sinds 2014 in beeld bij de Landelijke Inspectiedienst Dierenwelzijn (LID) en de politie. Hij beschikte niet over een vakdiploma, vaak ook niet over de benodigde vergunningen en daarnaast zou hij zijn dieren ondanks herhaaldelijke waarschuwingen van de autoriteiten niet goed verzorgen.

Tijdens controles zagen inspecteurs onder meer dat honden geen schone verblijven hadden. De dieren lagen in hun eigen uitwerpselen en kregen geen schoon drinkwater. Honden verkeerden in slechte conditie, waren mager en hadden een vacht vol klitten.

In oktober 2023 werd de man veroordeeld tot een gevangenisstraf van negen maanden vanwege ernstige dierenmishandeling. Daarnaast kreeg hij een fokverbod van bijna 7 jaar opgelegd en een proeftijd van 10 jaar, waarin hij geen dieren meer mag houden.

In afwachting van die definitieve uitspraak, legde de rechtbank hem eerder al een tijdelijke maatregel op. Vanaf 14 juli 2023 mocht hij ten minste zes maanden lang geen nieuwe honden of puppy's meer aanvoeren of houden in zijn eigen huis.

Betrapt

Politie, justitie en dierenwelzijnsorganisatie House of Animals zijn erachter gekomen dat hij dat toch heeft gedaan. Op een alternatief adres in Heerlen heeft hij meerdere honden ingevoerd en verhandeld. Daarom moest hij twee weken geleden opnieuw voor de rechtbank verschijnen.

Uit chatgesprekken op zijn in beslag genomen telefoon bleek dat de man nooit van plan is geweest om zich aan de opgelegde maatregel te houden. "Ik heb nu al een verbod van een half jaar, maar ze kunnen de tering krijgen", stuurde hij naar een bekende.

De officier van justitie had vijf maanden cel geëist voor de overtreding van de tijdelijke maatregel. De rechtbank noemt hem ook "hardleers", maar is van oordeel dat drie maanden gevangenisstraf "passend en geboden" is, meldt Omroep Brabant.

De Amerikaanse regering werkt aan een laatste, definitief voorstel voor een bestand in Gaza. De strijdende partijen moeten dan zeggen of ze akkoord gaan. Langer doorpraten lijkt voor de VS geen optie meer.

Volgens president Biden is het voorstel bijna klaar. Toen hem gevraagd werd of deze deal wel kans maakt, zei hij: "Er is altijd hoop".

De noodzaak voor een bestand werd opnieuw duidelijk nadat zaterdag zes gedode gijzelaars werden gevonden in een tunnel onder Rafah. Ze zijn volgens Israël van dichtbij doodgeschoten. Voor veel Israëliërs dringt de tijd om de overgebleven gijzelaars levend uit Gaza te krijgen. Al is een ander deel van de bevolking tegen iedere concessie aan Hamas, ook als dat ten koste gaat van de gijzelaars.

Take it or leave it

Jake Sullivan, de nationale veiligheidsadviseur van Biden, sprak zondag met familieleden van de zeven nog levende gijzelaars met een Amerikaanse nationaliteit. Volgens nieuwssite Axios vertelde hij dat president Biden later deze week een ultiem voorstel wil voorleggen aan Hamas en Israël. De twee partijen zouden vervolgens een week de tijd krijgen om ja of nee te zeggen.

Als het aan de Amerikanen ligt is het nu take it or leave it. Als de twee partijen het niet accepteren zou dat het einde kunnen betekenen van de onderhandelingen onder leiding van Amerika, zegt een anonieme hoge Amerikaanse functionaris tegen The Washington Post: "Je moet er op een gegeven moment een punt achter zetten."

Het lijkt een verandering van de Amerikaanse aanpak. "Het is in ieder geval de eerste keer dat ze het zo sterk zeggen", zegt Erwin van Veen, Midden-Oosten-analist van Instituut Clingendael. "Het zal alleen niet helpen, behalve als ze meer druk zetten op de strijdende partijen, en in het geval van Amerika is dat met name Israël. Maar tot nu toe hebben ze geen enkele bereidheid getoond om dat te doen."

33 gijzelaars

De onderhandelingen vorige week in Caïro gingen vooral over de vraag welke gijzelaars zouden worden geruild tegen welke Palestijnse gevangenen, aldus een hoge functionaris tegen The Washington Post.

Er zouden nog 105 gijzelaars in Gaza worden vastgehouden. Het is onduidelijk hoeveel van hen nog leven. Israël houdt er rekening mee dat het er nog 71 kunnen zijn. Amerikaanse inlichtingendiensten denken daarentegen dat nog maar zo'n de 50 gijzelaars leven, schrijft The Wall Street Journal.

Volgens het huidige voorstel zou Hamas in de eerste fase 33 gijzelaars moeten vrijlaten. Dan gaat het om kinderen, vrouwen, mannen boven de 50 en vrouwelijke of zwaar gewonden militairen. Hamas zei onlangs dat ze nog minder dan twintig gijzelaars vasthouden die daaraan voldoen. Drie van de gijzelaars die dit weekend dood werden gevonden stonden op de lijst om te worden vrijgelaten.

President Biden vindt dat premier Netanyahu meer moet doen om de gijzelaars vrij te krijgen:

Het grootste struikelblok voor een bestand is de zogeheten Philadelphi Corridor, de grens tussen Gaza en Egypte. Daar zijn nu Israëlische militairen gelegerd. Hamas wil dat zij vertrekken. De Amerikaanse onderhandelaars zouden nu een nieuw voorstel hebben om dat op te lossen.

Maar gisteren herhaalde de Israëlische premier Netanyahu nog eens dat hij de troepen in geen geval wil terugtrekken. "Hamas wil dat we daar vertrekken, en juist daarom sta ik erop dat we blijven."

Getorpedeerd

En daarmee blokkeert hij elk compromis, meldt CNN. Een Amerikaanse onderhandelaar zei tegen de nieuwszender dat Netanyahu "met één toespraak alles heeft getorpedeerd."

Ook binnen het Israëlische kabinet is er onenigheid over. Minister Gallant van Defensie zei dat Israël "de corridor in acht uur weer zou kunnen innemen als het zich terugtrok." Maar de premier heeft de steun van de meeste ministers en blijft bij zijn standpunt.

Ook Hamas lijkt niet bereid tot concessies. Hoofdonderhandelaar Khalil al Hayya zegt dat Hamas niet akkoord kan gaan als Israël in de corridor blijft. De gesprekken van de afgelopen weken hebben volgens hem helemaal niets opgeleverd. Hamas zou akkoord zijn met het oorspronkelijke voorstel van Biden, maar stelt dat Israël steeds weer met nieuwe eisen komt.

Hamasleider Yahya Sinwar zal zijn mening ook niet veranderen, verwacht de voormalige Amerikaanse Midden-Oostengezant Dennis Ross. "Hij zal voorlopig afwachten en kijken of de protesten in Israël ervoor zorgen dat Netanyahu zijn voorwaarden afzwakt", zei Ross tegen de Washington Post.

Wat als de onderhandelingen echt stoppen? "Dan zijn de gijzelaars waarschijnlijk een verloren zaak, voor zover die nog in leven zijn. Hoe bruut dat ook klinkt", zegt Clingendael-onderzoeker Van Veen. "Verder zal het aantal slachtoffers bij de Palestijnse burgerbevolking alleen maar stijgen. Niet alleen door de gevechten maar ook door de steeds slechtere humanitaire situatie."

Nederland krijgt weer vijftig eigen tanks. Bronnen in Den Haag bevestigen berichten van NRC dat de tanks zijn opgenomen in de Defensienota die minister Brekelmans (VVD) en staatssecretaris Tuinman (BBB) donderdag presenteren.

Daarmee krijgt ons land weer eigen tanks, de laatste werden in 2011 afgeschaft door het toenmalige kabinet. Nu leaset defensie nog achttien Leopard-tanks van Duitsland.

Een meerderheid in de Tweede Kamer was al langer voorstander van de aanschaf van de tanks. Ook de NAVO is er voorstander van dat ons land weer eigen tanks krijgt.

Begin dit jaar becijferde het ministerie van Defensie aan de Tweede Kamer dat het jaarlijks tussen de 260 en 315 miljoen euro kost om een tankbataljon te hebben. Het zal volgens ingewijden waarschijnlijk om de Leopard-2A8 tanks gaan, maar Defensie wil dat vandaag niet bevestigen. Ook op bedragen gaat het ministerie nu niet in.

Coalitiepartijen spraken in het hoofdlijnenakkoord af structureel 2 procent van het bruto nationaal product te besteden aan defensie. Daardoor komt er opnieuw veel geld vrij voor het ministerie en kan de aanschaf en exploitatie van de tanks worden bekostigd.

Veel partijen vinden het noodzakelijk om in deze onzekere tijden, met de Russische agressie in Oekraïne, extra geld uit te geven aan defensie.

Één ogenschijnlijk onschuldig vakantiekiekje op sociale media of een aanpassing van een profielfoto kan zomaar voldoende zijn om opgenomen te worden in een enorme, illegale AI-database.

Vanochtend legde de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) een boete van ruim 30 miljoen euro op aan het omstreden gezichtsherkenningsbedrijf Clearview AI, dat zo'n database heeft met miljarden foto's van gezichten. Toch is het Amerikaanse bedrijf relatief onbekend. Vijf vragen over de miljoenenboete voor Clearview.

Wat voor bedrijf is het?

Clearview werd in 2016 opgericht door de Australische techondernemer Hoan Ton-That en de Amerikaanse politicus Richard Schwartz. Ze zeggen met de software te willen bijdragen aan een veiligere samenleving.

Clearview 'schraapt' foto's en video's van openbare bronnen op het internet, zoals nieuwswebsites en sociale media. De database met deze foto's wordt gebruikt als zoekmachine, waarin een afbeelding van iemand geüpload kan worden. Vervolgens koppelt de gezichtsherkenningssoftware de foto via kunstmatige intelligentie (AI) bijvoorbeeld aan beveiligingsbeelden of andere foto's die van diegene online staan.

Hoewel sociale media zoals Facebook gebruikers verbieden om afbeeldingen van hun platformen te halen, doet Clearview dat toch. Onder meer inlichtingen- en opsporingsdiensten maken gebruik van de zoekapplicatie.

Zit mijn foto ook in de database? En is dat erg?

Die kans is heel groot. De database van Clearview omvat namelijk zo'n vijftig miljard foto's. Het gaat hierbij enkel om openbare foto's, maar deskundigen benadrukken dat dit niet betekent dat het altijd foto's zijn waarbij toestemming is gegeven voor publicatie. Zo kan een vriend of kennis een foto plaatsen zonder toestemming of kan iemand op de achtergrond staan van een vakantiefoto van een compleet onbekende.

Met die foto's wordt een soort vingerafdruk van een gezicht gemaakt. Daarbij wordt onder meer gekeken naar de verhouding tussen ogen en neus, waardoor de persoon zowel lachend als sip te herkennen is op een foto. "Clearview maakt de foto's die je online plaatst beschikbaar voor hele andere doeleinden", legt Sarah Eskens uit, universitair docent recht en technologie, verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam. "Veel mensen zullen het niet fijn vinden dat hun foto voor gezichtsherkenning wordt gebruikt en dat ze met een foto wereldwijd traceerbaar zijn."

Volgens Eskens kunnen opsporingsdiensten de software gebruiken om criminelen te vinden, "maar ook bijvoorbeeld mensen die aan protesten deelnemen waar de overheid niet blij mee is".

Wordt de software ook in Nederland gebruikt?

In 2020 schreef Buzzfeed News over een gelekte klantenlijst, waaruit zou blijken dat Nederlandse overheidsorganisaties en politiekorpsen ook gebruikmaken van Clearview.

Zowel de politie als voormalig justitieminister Grapperhaus ontkende dit. "Het gebruik van Clearview is niet verenigbaar met de wet en zou in strijd zijn met onze grondrechten", schreef Grapperhaus aan de Tweede Kamer in 2021. Ook de Europese politiesamenwerking, Europol, zegt geen gebruik te maken van de gezichtsherkenningssoftware.

De technologie is wel gebruikt in landen als België, Finland en Zweden. In de Verenigde Staten wordt de applicatie veelvuldig gebruikt door onder meer de FBI en andere opsporingsdiensten.

Kan ik uit de database gehaald worden?

Normaliter zou het op basis van de Europese privacywet AVG mogelijk moeten zijn om een verzoek in te dienen om foto's uit zo'n database te laten verwijderen. Maar Clearview vindt dus niet dat het bedrijf onder deze wet valt.

Privacyorganisatie Bits of Freedom kreeg een aantal jaar geleden nog wel een reactie toen een van van hun personeelsleden vroeg met welke foto's ze in de database stond. "Maar de afgelopen tijd reageren ze niet meer op dat soort verzoeken," zegt een woordvoerder.

Mag dit zomaar?

Nee, een bedrijf mag niet zonder toestemming foto's opnemen in een database, zeggen deskundigen. Dit staat ook in de Europese privacywet, de AVG, en om die reden kreeg het bedrijf vandaag een miljoenenboete.

Maar Clearview vindt zelf dat het niet onder die wet valt, stelde het bedrijf tegenover persbureau AP: "Clearview AI heeft geen bedrijfsactiviteit of klanten in Nederland of in de EU, en doet niets wat zou betekenen dat het onder deze wet valt".

De Autoriteit Persoonsgegevens schat de kans groot in dat Clearview de boete niet gaat betalen. "Boetes dwingen techbedrijven meestal niet voldoende om zich anders te gedragen", zegt universitair docent Eskens.

Kan de AP nog iets anders doen dan boetes opleggen?

De privacywaakhond wil kijken of het ook op persoonlijk niveau achter de bestuurders van Clearview aan kan gaan. "Hiermee nemen ze waarschijnlijk voorbeeld aan de arrestatie van de Telegram-topman Doerov", zegt Eskens, doelend op de Russische techmagnaat die eind vorige maand in Parijs werd gearresteerd.

Volgens de Franse media stond de 39-jarige Rus op een Franse opsporingslijst en werd hij aangehouden, omdat Telegram niet of nauwelijks informatie deelt over zijn gebruikers en te weinig moderatoren inzet waardoor criminelen vrij spel hebben.

In het geval van de Clearview-bestuurders zal het om een boete gaan, omdat de overtredingen van hun bedrijf niet onder het strafrecht vallen. Daar wordt op Europees niveau wel aan gewerkt.

De klachtencommissie van de politie Den Haag heeft twee klachten van demonstranten van Extinction Rebellion over de volgens hen gewelddadige behandeling door agenten gegrond verklaard. De commissie oordeelt dat de behandeling "disproportioneel" en "niet behoorlijk" was. In totaal zijn er vier klachten beoordeeld, laat de politie weten.

De klachten gingen over ingrijpen door de politie tijdens demonstraties op de A12 in september en oktober vorig jaar. Een klacht komt van een 73-jarige man die als EHBO'er mee was bij de blokkade, en niet wilde vertrekken. Hij zegt zich geen moment verzet te hebben tegen de aanhouding, maar wel zo hardhandig te zijn aangepakt dat hij vreesde dat zijn pols en schouders zouden breken.

Bokkenpoot

Agenten gebruikten bij hem het zogenoemde bokkenpootje, waarbij de pols pijnlijk ver wordt gebogen om de demonstranten te dwingen mee te werken. De andere klager kreeg te maken met zowel het bokkenpootje als een neusklem, waarbij de neus krachtig en pijnlijk omhoog wordt geduwd.

De klachtencommissie is met name kritisch over het standaard toepassen van de polsklem en roept de politie op daarmee terughoudend te zijn. Het inzetten van een bokkenpoot "mag geen automatisme worden". Het gelijktijdig inzetten van een polsklem en een neusklem acht de commissie disproportioneel. De commissie schrijft ook dat het demonstranten niet mag worden verweten dat zij niet actief meewerken aan hun aanhouding.

De politiechef van Den Haag heeft het advies van de commissie in de twee gevallen overgenomen. In twee andere gevallen heeft de commissie geadviseerd dat het gebruik van het controlemiddel te rechtvaardigen was gezien de omstandigheden.

'Klachtenprocedure werkt'

Burgemeester Van Zanen zegt via zijn woordvoerder scherp aandacht te hebben voor het ingewikkelde werk van de politie bij het handhaven van de openbare orde. "Dat geldt zeker ook voor de moeilijke taak die agenten hebben bij de acties op de A12, waarbij actievoerders bewust de wet overtreden en het de politie zo moeilijk mogelijk maken om te ontruimen."

Van Zanen stelt dat het optreden van politie altijd zorgvuldig moet gebeuren. "De politie heeft hiervoor landelijke richtlijnen en een klachtenprocedure. De uitspraak in de twee zaken bevestigt dat de klachtenprocedure werkt."

'Meer pijnlijke politiemethodes'

Volgens Extinction Rebellion hebben veel meer betogers met de pijnlijke politiemethodes te maken gekregen, maar waren die niet allemaal bereid om de klachtenprocedure te doorlopen.

De organisatie zegt dat eerder dit jaar tijdens protesten meerdere demonstranten gewond zijn geraakt door hard ingrijpen door de politie. Dat had polsblessures en -breuken, gebroken ribben en een gebroken elleboog tot gevolg, schijft de actiegroep. Twee mensen hebben aangifte gedaan van mishandeling.

De organisatie roept burgemeester Van Zanen op te voorkomen dat de politie bij toekomstige acties disproportioneel optreedt.

Een filmpje maken van de nieuwe ringweg: het kwam het Groningse raadslid Jacob van Gelder duur te staan. De politie betrapte hem op de avond van de opening met zijn telefoon achter het stuur en gaf hem een bekeuring. Daarmee heeft Van Gelder mogelijk de allereerste boete op de Ring Zuid te pakken.

Na bijna acht jaar werd de nieuwe ringweg bij Groningen zondagavond om 20.00 uur opengesteld voor gemotoriseerd verkeer. Reden voor Van Gelder, raadslid in de gemeente Tynaarlo, om eens een rondje te gaan rijden en meteen wat beelden te schieten voor zijn volgers.

Normaal gesproken gebruikt Van Gelder een dashcam als hij in de auto iets wil opnemen, zo zegt hij, maar die had hij nu niet bij de hand. Daarom filmde hij met zijn telefoon in de hand. "Ik weet ook wel dat het niet mag, maar ik dacht dat er om kwart voor elf niemand meer op de ringweg was die het zou volgen", zegt hij.

420 euro boete

Niets bleek minder waar. Op de video is te zien hoe hij wordt ingehaald door een politieauto en een stopteken krijgt. De agent die de bekeuring uitschrijft, zegt dat er sinds de opening meerdere klachten binnen waren gekomen van filmende automobilisten en dat ze daarom zijn gaan handhaven. De boete bedraagt 420 euro.

In de video is te zien dat Van Gelder beboet wordt:

Vijf kinderen tussen de 12 en 14 jaar zijn door de Britse politie opgepakt in Braunstone Town, een dorp in de buurt van de stad Leicester. Ze worden verdacht van de moord op een 80-jarige man in een park.

De man was daar zondagavond zijn hond aan het uitlaten en zou toen zijn aangevallen door het vijftal. De tieners waren verdwenen toen de hulpdiensten kwamen, maar werden later opgepakt. De man is zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht en is daar afgelopen nacht overleden.

Het is niet duidelijk waarom de tieners de man aanvielen. De politie doet onderzoek en vraagt ooggetuigen van de aanval zich te melden.

Een 31-jarige vrouw die gisteren werd neergestoken in Leimuiden is in het ziekenhuis aan haar verwondingen overleden. Dat meldt de politie.

De steekpartij vond gisteren rond 08.15 uur plaats in een woning. Ook een man van 33 raakte daarbij gewond. Hij wordt door de politie gezien als verdachte en is aangehouden. De man ligt nog in het ziekenhuis, hij zal later worden verhoord.

Volgens buurtgenoten gaat het om een stel met drie jonge kinderen, van wie er één thuis zou zijn geweest.

Een buurman vertelde gisteren tegen Omroep West dat het slachtoffer naar buiten is gevlucht en aan de overkant van de straat om hulp heeft gevraagd.

Een dominee van een kerk in Leimuiden zei gisteren dat het gezin regelmatig in de kerk kwam. De verdachte wordt volgens hem behandeld voor psychische problemen.

Een deel van de Tweede Kamer maakt zich zorgen over gaswinning in Warffum. Minister Hermans van Klimaat en Groene Groei denkt er nog over na of ze hiervoor een nieuwe vergunning afgeeft.

De NAM heeft een vergunning om tot eind dit jaar in de Groningse plaats gas te winnen en heeft een aanvraag ingediend om dat te verlengen tot en met 2032. Sinds dit voorjaar mag er geen gas meer uit het 'Groningenveld' worden gehaald, maar voor een aantal 'kleine gasvelden' geldt geen verbod.

Kamerleden van onder meer SP, GroenLinks-PvdA, D66 en Partij voor de Dieren vinden dat er geen nieuwe toestemming voor winning in Warffum moet komen, bleek in het vragenuur. Zij benadrukten dat rond gaswinning in Groningen vaak beloftes zijn gebroken en dat het vertrouwen in het gebied moet worden hersteld.

SP-Kamerlid-Beckerman noemde het weigeren van een nieuwe vergunning de eerste kans voor het nieuwe kabinet om niet te luisteren naar Shell en Exxon, de eigenaren van NAM, maar naar de Groningers.

Knoop dit jaar doorgehakt

Hermans zei dat het kabinet nog geen besluit heeft genomen, dat ze alle aspecten zorgvuldig zal wegen en dat ze verwacht later dit jaar de knoop door te hakken. Toestemming hangt onder meer af van adviezen van het Staatstoezicht op de Mijnen en TNO.

De minister heeft begrip voor de zorgen van de inwoners en zal ook met hen praten. Ze benadrukte dat het kabinet alleen toestemming zal geven om gas te winnen in Warffum als dat veilig kan. Ze onderstreepte tegelijk dat er nog wel energie nodig is om thuis te kunnen koken en bedrijven en instellingen te laten functioneren, en dat daarvoor nog gas nodig is uit kleine velden.

Beckerman antwoordde dat dat redelijk en afgewogen lijkt. "Maar jarenlang hoorden we in debatten over Groningen dat we nog even gas nodig hebben en dat het niet anders kan. En elke keer gingen de belangen van de Staat, Shell en Exxon boven de belangen van Groningers."

In Rusland is topwetenschapper Aleksandr Sjipljoek veroordeeld tot 15 jaar cel. Volgens een Russische rechter heeft de wetenschapper zeer vertrouwelijke informatie vrijgegeven uit de wapenindustrie. Dat zou gebeurd zijn op een conferentie in China.

Sjipljoek is veroordeeld voor landverraad. Het proces vond plaats achter gesloten deuren, wat niet ongebruikelijk is in Rusland. Volgens het Kremlin is er sprake van "zeer serieuze beschuldigingen" en is dit een zaak voor de geheime dienst. Sjipljoek zegt dat hij onschuldig is. Hij heeft naar eigen zeggen alleen openbare wetenschappelijke informatie gedeeld.

Hypersonische wapens

De wetenschapper is een expert op het gebied van hypersonische technologie. Die wordt door Rusland ingezet bij de ontwikkeling van raketten. Het wetenschappelijk instituut waarvan Sjipljoek directeur is staat geregistreerd als onderdeel van de militaire wapenindustrie.

Collega's van Sjipljoek vertelden aan persbureau Reuters dat hij betrokken was bij de bouw van zo'n nieuw hypersonisch wapen.

Rusland claimt al langer hypersonische wapens te hebben. Deze zouden in 2022 ook zijn ingezet in de oorlog met Oekraïne. In mei vorig jaar beweerde Oekraïne dat het ook voor het eerst zo'n raket uit de lucht heeft geschoten.

Op het Kanaal tussen Groot-Brittannië en Frankrijk zijn zeker twaalf migranten omgekomen doordat hun boot kapseisde. Dat meldt de Franse minister van Binnenlandse Zaken. Er is een grote zoek- en reddingsoperatie bezig voor de kust bij Boulogne-sur-Mer.

De Franse kustwacht meldde dat er tot nu toe meer dan vijftig mensen uit het water zijn gehaald. Minister Gérald Darmanin zegt dat er nog twee mensen worden vermist en dat er meerdere gewonden zijn.

Er worden helikopters, een vliegtuig en boten ingezet om de migranten te redden, meldt de Franse nieuwssite BFM-TV. Darmanin, wordt aan het eind van de middag ter plekke verwacht.

De burgemeester van Boulogne-sur-Mer spreekt van een tragedie. Op Facebook schrijft hij dat er bijna zeventig mensen aan boord van de boot waren. Er verkeren volgens de burgemeester nog mensen in kritieke toestand. Hij noemt daarbij geen aantal.

In Boulogne-sur-Mer is een medische post opgebouwd om de slachtoffers te verzorgen.

Tienduizenden mensen

Elk jaar steken tienduizenden mensen Het Kanaal over in de hoop op een beter leven. Vaak worden ze door smokkelorganisaties op gammele bootjes gezet, wat geregeld leidt tot dodelijke ongelukken.

De Chinese kunstenaar Gao Zhen is opgepakt bij een bezoek aan zijn geboorteland, meldt zijn broer Gao Qiang. Zij maken samen onder de naam Gao Brothers al jarenlang maatschappijkritische kunst. Enkele kritische werken over Mao Zedong lijken Zhen nu in de problemen te hebben gebracht.

Volgens Qiang was zijn broer op familiebezoek in de stad Sanhe toen hij vorige week maandag door een dertigtal agenten in de boeien werd geslagen. Gao Zhen (68) woont al enige jaren in de Verenigde Staten omdat de repressie onder Xi Jinping te veel was toegenomen om zich artistiek vrij te kunnen uiten. Eerder wist hij de Chinese censuur te omzeilen door kleine en geheime tentoonstellingen te houden.

Een van de werken is bijvoorbeeld Mao's Schuld, een schuldbewust knielend beeld van de grondlegger van de Volksrepubliek. Ook maakten de broers de beeldengroep De Executie van Christus: Jezus voor een vuurpeloton met alleen maar Mao's. In de reeks Miss Mao beeldden ze de Chinese leider cartoonesk af met een Pinokkioneus, borsten en paardenstaart. Hun kunst wordt wereldwijd tentoongesteld, onder meer in het Centre Pompidou in Parijs en de Saatchi-collectie in Londen.

Rekenschap

De werken waren geïnspireerd op het persoonlijke verleden van de broers: tijdens de Culturele Revolutie onder Mao was hun vader als klassenvijand gevangengezet. Hij overleefde die beproeving niet, net als honderdduizenden andere landgenoten. Door de Grote Leider belachelijk te maken, wilden ze hem op hun manier alsnog rekenschap laten afleggen voor de wandaden.

"Deze situatie is nou precies waar die werken kritiek op hebben", oordeelt Qiang over de arrestatie van zijn broer.

Beschermwet Helden en Martelaren

Gao Zhen werd opgepakt op grond van de Beschermwet Helden en Martelaren uit 2021, die het verbiedt personen te beledigen die de Chinese regering als nationale helden uit de geschiedenis ziet. Ook zijn enkele van de gewraakte kunstwerken door de politie in beslag genomen, meldt Qiang. Als hij schuldig wordt bevonden, kan Gao Zhen drie jaar cel krijgen.

Qiang noemt het bespottelijk dat zijn broer is opgepakt voor werken die al jaren oud zijn en al waren gemaakt voordat de wet van kracht ging. Hij zegt dat het duo zich de afgelopen jaren op andere onderwerpen heeft gericht. "We waren het spuugzat om om te gaan met de spoken van de Culturele Revolutie en zijn gestopt met zulk werk te maken."

Qiang en andere Chinese kunstenaars roepen het regime op Zhen te laten gaan. Hij zou het mentaal goed maken, maar heeft wel last van rugklachten die in de gevangenis weer opspelen. De politie heeft nog geen mededellingen gedaan over de arrestatie van Gao Zhen.

De eerste bewoners kunnen vanaf 17 september terecht in het nieuwe asielzoekerscentrum in Albergen. Naar verwachting zullen er in de eerste week zo'n veertig tot vijftig mensen intrekken, zegt het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Een week later volgen nog eens ongeveer vijftig mensen. In totaal kunnen 150 mensen op de locatie terecht.

De eerste bewoners zijn mensen met een verblijfsvergunning die zijn gekoppeld aan de gemeente Tubbergen, waar Albergen deel van uitmaakt. Het gaat waarschijnlijk voor het merendeel om Syriërs. Ook worden er mensen opgevangen die nog in de asielprocedure zitten.

In 2022 werd het voormalig hotel door het COA gekocht en aangewezen als locatie voor een nieuw asielzoekerscentrum. Het was voor het eerst dat het kabinet een gemeente wilde dwingen om een azc te realiseren. Aanvankelijk deed de gemeente hierover verrast. Later bleek uit onderzoek van Oost dat de gemeente op de hoogte was dat de 'dwang-optie' op tafel lag.

Regio-omroep Oost liet zien hoe het azc er van binnen uitziet:

De komst van het azc leidde tot grote onrust in de gemeente. In de zomer van dat jaar werd brand gesticht bij het hotel en bewoners demonstreerden meermaals tegen de komst. Ook was er een kort geding over de verkoop van het hotel. Het COA had dit aangespannen tegen de eigenaar, omdat die onder de verkoop uit probeerde te komen.

Een 49-jarige inwoner van Albergen bedreigde de burgemeester van Tubbergen en werd vorige maand veroordeeld tot een celstraf van vijf maanden, waarvan drie maanden voorwaardelijk, schrijft regio-omroep Oost.

De gemeente en het COA roepen mensen op protestposters en -borden weg te halen voordat de eerste bewoners hun intrek nemen. Ze zeggen begrip te hebben voor mensen die tegen het azc zijn: "Maar voor de bewoners van het azc, gevlucht voor oorlog en geweld, is het niet prettig om op deze manier verwelkomd te worden."

De brandweer moet nog groen licht geven voor alle brand- en veiligheidsvoorschriften van de locatie. Zo'n vijfentwintig vrijwilligers uit Albergen en omgeving hebben zich gemeld om activiteiten met de azc-bewoners te ondernemen.

Minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat voelt wel iets voor een helmplicht voor jonge gebruikers van elektrische fietsen, waaronder fatbikes. Zo'n plicht tot een bepaalde leeftijd bestaat al in Zweden en hij wil kijken of dat ook in Nederland kan.

"Dat is misschien een goed idee. Ik denk dat het wel kan helpen. Het is veiliger en zal de fatbike een stuk minder aantrekkelijker maken", zei Madlener in het Vragenuurtje. Overigens vindt hij het ook verstandig als ouderen een helm dragen als ze op een elektrische fiets rijden, want ook die krijgen nog weleens een ongeluk.

Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer wil een minimumleeftijd of helmplicht voor de populaire tweewielers, zo bleek afgelopen weekend. Ze kunnen makkelijk opgevoerd worden en er vinden steeds meer ongelukken plaats waarbij fatbikes betrokken zijn. "Ze terroriseren onze straten", zei D66-Kamerlid Bamenga.

Madlener is naar eigen zeggen niet tegen maatregelen, maar vindt dat de Kamer wel moet accepteren dat dat bredere consequenties heeft. "Het is heel moeilijk, zo niet onmogelijk, om een onderscheid te maken tussen een fatbike en een gewone elektrische fiets. Een minimumleeftijd of een helmplicht zal dan ook moeten gelden voor gebruikers van een e-bike."

'Kleine tanks'

Het enige juridische verschil is volgens de minister dat een fatbike dikke banden heeft. Maar daarop onderscheid maken is onuitvoerbaar, alleen al omdat het heel makkelijk is om er dunnere banden op te zetten. Maar dan gaan ze nog steeds zo hard. "Dus ik wil tegen de Kamer zeggen: denk er goed over na."

Verschillende partijen, waaronder de PVV van Madlener zelf, nemen daar geen genoegen mee. Kamerlid Heutink van de PVV vindt dat de minister gewoon onderscheid moet maken. "Iedereen met ogen kan zien dat een fatbike iets anders is dan een elektrische fiets", zei CDA-Kamerlid Krul. Hij noemde fatbikes "kleine tanks, die te zwaar zijn voor de fietsinfrastructuur in Nederland".

Madlener komt nog met een brief naar de Tweede Kamer over de mogelijkheden en onmogelijkheden van het aanpakken van de fatbikes.

Op 1 januari vorig jaar werd een helm ook verplicht op snorfietsen en -scooters. Sinds die tijd is de verkoop van die vervoersmiddelen sterk gedaald.

'We zijn er nog niet'

Veilig Verkeer Nederland is blij om te horen dat de minister luistert naar de kritiek en de zorgen over de fatbike, maar vindt dat er nog meer moet gebeuren. Zo hoopt de organisatie dat de minister een leeftijdsgrens wel wil onderzoeken. "Wij zouden zeggen: vanaf 16 jaar pas op de fatbike, omdat kinderen die jongeren zijn de gevaren nog helemaal niet goed kunnen inschatten."

Wel zegt de organisatie dat alleen een leeftijdsgrens niet genoeg is. "Een helmplicht behoort volgens ons ook tot de mogelijkheden, maar ook dan zijn we er nog niet. Er is samenwerking nodig tussen verschillende partijen in de hele keten: van het ontwerp van een fatbike tot de verkoop, de gebruiker en handhaving."

Campagne tegen opvoeren

Madlener maakte bekend dat er aanstaande donderdag een campagne begint die wijst op de gevaren van het opvoeren van fatbikes en andere elektrische fietsen. Dat is vaak erg makkelijk, maar de tweewielers gaan dan wel veel harder dan de toegestane 25 kilometer per uur. Bovendien ben je niet verzekerd als je een ongeluk veroorzaakt met een opgevoerde e-bike.

Opvoeren is verboden, maar dat verbod wordt nu onvoldoende gehandhaafd, erkent Madlener. Ook is er een tekort aan rollerbanken om de fietsen te controleren, maar daar zijn er onlangs 250 extra van aangeschaft. Hij wil kijken of behalve de politie, ook boa's daar gebruik van kunnen gaan maken.

De politie controleerde vandaag fatbikes in Haarlem:

PostNL gaat vanaf volgend jaar de post van zakelijke klanten binnen twee dagen bezorgen. Nu moet dat binnen 24 uur, maar het postbedrijf acht dat niet meer haalbaar. Er komt wel een mogelijkheid voor bedrijven om de post tegen betaling alsnog binnen één dag te laten bezorgen.

PostNL nam zich de maatregel vorig jaar al voor, die zou nodig zijn om een en ander betaalbaar te houden. Doordat er minder post gestuurd en dus bezorgd wordt en daarbij het loon van de medewerkers toeneemt, zag PostNL zijn marges dalen.

Op termijn wil het bedrijf ook de bezorging van normale brievenpost eerst naar twee, en later naar drie dagen tillen. Maar daar is een aanpassing van de postwet voor nodig, dus daar blijft "binnen één dag, vijf dagen per week" gelden.

Los van deze maatregel heeft PostNL bij de presentatie van zijn halfjaarcijfers ook om een bijdrage van de overheid gevraagd omdat het aantal brieven terugloopt. Afgelopen juli werd de postzegel ook 5 cent duurder, en kwam daarmee uit op 1,14 euro per zegel.

Er wordt momenteel door de ACM onderzoek gedaan naar de postmarkt. Pas als dat is afgerond, gepland voor begin 2025, is de verwachting dat er een besluit valt over extra geld.

De Russische president Poetin is in Mongolië feestelijk ontvangen door zijn ambtgenoot Ukhnaagiin Khurelsukh. Mongolië is aangesloten bij het Internationaal Strafhof (ICC), dat vorig jaar een arrestatiebevel uitvaardigde tegen Poetin, maar daar heeft Mongolië geen gevolg aan gegeven.

Toen Poetin gisteren in Mongolië arriveerde, werd hij door een militaire erewacht onthaald. Vandaag ontmoette hij president Khurelsukh op het grote plein voor het regeringspaleis in de hoofdstad Ulaanbaatar. Daar speelde een band Russische en Mongoolse volksliederen in het bijzijn van Mongoolse militairen te paard. Daarna gingen de twee leiders het regeringsgebouw binnen.

Oekraïne is ontstemd en verwijt Mongolië medeplichtig te zijn aan de oorlogsmisdrijven van Poetin. Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken noemt het een zware klap voor het Strafhof dat Mongolië heeft nagelaten Poetin te arresteren.

Niet naar Zuid-Afrika

Tegen Poetin loopt sinds maart vorig jaar een internationaal arrestatiebevel vanwege de Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne. Als ICC-lid heeft Mongolië de plicht om de Russische president te arresteren. Doet het land dat niet dan kan een ICC-rechter de kwestie voorleggen aan de lidstaten van het hof en die kunnen besluiten tot "gepaste maatregelen".

Het is sinds de uitvaardiging van het arrestatiebevel Poetins eerste reis naar een land dat is aangesloten bij het hof in Den Haag. Zo sloeg hij vorig jaar een top over van het economische landenverbond BRICS in Zuid-Afrika.

In aanloop naar de reis naar Mongolië ontving hij garanties dat hij daar niet opgepakt zou worden, zeggen ingewijden tegen persbureau Bloomberg.

Lastig parket

Mongolië zit in een lastig parket. Sinds het communistische land in de jaren 90 overging naar een democratie heeft het betrekkingen opgebouwd met de Verenigde Staten, Japan en andere westerse landen. Maar economisch blijft Mongolië vooral afhankelijk van zijn buurlanden Rusland en China.

Tussen de twee landen zijn overeenkomsten getekend voor een onderzoek naar de haalbaarheid van het moderniseren van een energiecentrale in Ulaanbaatar en voor de continue levering van kerosine aan Mongolië. Daarnaast werden plannen besproken om een spoorweg aan te leggen tussen de twee landen.

Mongolië ligt op de geplande route van een nieuwe gaspijpleiding die Rusland wil aanleggen naar China. Het project, Power of Siberia 2, is onderdeel van de Russische strategie om het verlies van gasverkoop in Europa te compenseren.

In Ulaanbaatar heeft Poetin Khurelsukh ook uitgenodigd voor een top van BRICS-landen eind oktober in de Russische stad Kazan. Khurelsukh heeft die uitnodiging geaccepteerd, meldt het Russische persbureau RIA Novosti.

De bergingsoperatie van de olietanker Sounion, die onlangs op de Rode Zee werd aangevallen door Jemenitische Houthi's, is afgebroken. Dat meldt Aspides, de maritieme missie van de Europese Unie in de Rode Zee die de bergingsmissie zou beschermen.

Gisteren meldde Aspides dat sleepboten onderweg waren naar de Sounion. Maar de particuliere bedrijven die de berging zouden uitvoeren, zeggen nu dat het niet veilig is om het schip weg te slepen. Wat de veiligheidsrisico's zijn, wordt niet vermeld.

Het schip ligt stuurloos voor de kust van Jemen met aan boord ongeveer een miljoen vaten ruwe olie. Het Amerikaanse militaire commando voor het Midden-Oosten (Centcom) vreest voor een grote milieuramp, maar volgens Aspides zijn er geen tekenen van een lek. Er wordt gezocht naar een alternatieve oplossing.

Explosieven

De bemanning van het schip, dat onder Griekse vlag vaart, werd na de aanval van de Houthi's zo'n twee weken geleden van boord gehaald door een Frans marineschip. Hierna brachten de rebellen meerdere explosieven tot ontploffing op de Sounion, waar sindsdien branden woeden.

De Houthi's deelden zelf deze beelden van de explosies:

Het is niet bekend om welke particuliere bedrijven de bergingsmissie zouden uitvoeren en uit welke landen de sleepschepen komen.

Woensdag maakten de Jemenitische Houthi's bekend dat ze tijdelijk stoppen met schieten op schepen die een band hebben met Israël of Israëls bondgenoten, zodat sleepboten veilig de Rode Zee op kunnen om de olietanker weg te halen.

De Houthi's vallen regelmatig schepen aan die volgens hen gelieerd zijn aan Israël. Dat is bedoeld als steunbetuiging aan de Palestijnen in de Gaza-oorlog.